איינגעפירטע מנהגים על פי האר"י הקדוש

[אחד הרבנים]

דאס איז נישט קיין חסידישע מנהג. דאס איז א יודישער מנהג. ווערט נאך געברענגט אין חז״ל.

וועלכע חז"ל, דו מיינסט אפשר די רש"י אין כריתות דף ה: ד"ה מספר? אדער אפשר מיינסטו די ירושלמי אין ראש השנה פ"א ה"ג וואס ווערט געברענגט אין טור או"ח סוף סימן תקפ"א?

פון דארט קען אויך זיין א ראי׳.
עס איז דא מערערע מקורות דערויף.
איינס דערפון איז אין מס׳ גיטין דף נח. ווי די גמ׳ ברענגט די מעשה ווי ר׳ יהושע בן חנני׳ איז גאגאנגען לכרך גדול שברומי האט מען אים פארציילט איבער א קינד וואס זיצט אין תפיסה יפה עינים וטוב רואי ״וקווצותיו סדורות לו תלתלים״

מיט אזעלכע ראיות ווער דארף נאך פירכות?

זאג נאר, האסט שוין אמאל געזעהן א קינד מיט א לאנגע בארד? און זינט ווען איז קווצותיו טייטש א בארד? ביטע טרייבט נישט קיין לצנות פון זיך אליינס.

איך האב מיך באצויגען צו דעי תגובה.

פון וואו דען שטאמט דער מנהג אז חסידים גייען לאנגע בארד און פיאות?

גערעכט. דעי ראי׳ איז נישט אויפן בארד. דאכציך אז א ראי׳ אויף איין זאך איז נאך נישט ממש ליצנות געמאכט.

[פירורים]

געהערט אמאל אויפן הייליגען רמח"ל, אז איינע פון די שטארקע טענות אויף איהם בשעתו, פון די מקובלים, איז געווען אויף זיין אייגענארטיגע מנהג פון דווקא יא שערן די בארד, כדי עס זאל נישט ארויס פאלן קיין האר פון שורש(ווען די האר איז לאנג איז שווער אכטונג צו געבן עס זאל נישט ארויספאלן האר) וואס דאס (ארויסנעמען א האר פון שורש) איז לכולי עלמע גאר הארב (כיודע שזה מורה על צינורת השפע) שפעטער האט ער עס יא געלאזט וואקסן, כך שמעתי. איינער האט א מקור אויף דעם?????? אויב יא א דאנק.

[להודות]

מנהג האריז"ל לומר פרשת ולקחת סולת אחרי מוסף ש"ק

פון וואו האבן זיי גענומען דער מנהג האר"י?

[סיפורי צדיקים]

ווייסט איינער אויב זאגן ויהי ערב ויהי בוקר שטיל פאר קידוש קומט פון אר"י הק'?

[להודות]

ווייסט איינער אויב זאגן ויהי ערב ויהי בוקר שטיל פאר קידוש קומט פון אר"י הק'?

פארוואס טראכסטו אזוי?
ער האט עס מסתמא בכלל נישט געזאגט.

אין לבוש שטייט בלחש.

[גיזוגט]

זאגן ברכו נאכן דאווענען דיקא אין ארץ ישראל, ע"פ האר"י

[חלב ישראל]

זאגן ברכו נאכן דאווענען דיקא אין ארץ ישראל, ע"פ האר"י

דאכצעכמער אז ס'איז א ספרדישע מנהג נאך פון פאר'ן אריז"ל וואס די ערשטע חסידים וואס האבן עולה געווען קיין ארץ ישראל האב אנגענומען אלץ מנהג המקום וויבאלד רוב אידן אין ארץ ישראל פלעגן זיין ספרדים. די זעלבע איז מיט נישט מאכן אן עקסטערע ברכה אויף תפילין של ראש, דוכנ'ען יעדן טאג, אויסלאזן ברוך השם לעולם ביי מעריב, נישט מאכן א ברכה אויף האלב הלל, און נאך אפאר וואס איך געדענק נישט אויפ'ן מינוט. פארשטייט זיך אז די אלע זאכן זענען אויך ע"פ אר"י ווייל ער פלעגט זיך פירן מיט די ספרדישע מנהגים.

[קיסריה]

ביי חסידים האט מען פשוט געלייגט א שטארקן דגוש אנצוהאלטן דעם יודישן לבוש/אויסזעהן מיט מסירת נפש.

עס איז איין זאך נישט צו אפשערן די בארד און פיאות אינגאנצן (ווי טייל ליטאים) כדי אויסצוזעהן ווי א חסידישער יוד, און גאר אן אנדערע זאך פון "נישט צורירן" די בארד (גראדע פיאות שניידן מיר זיך יא, טייל זענען אפילו מקפיד ס'זאל נישט זיין צו לאנג, אבער פונקט די בארד איז מען מקפיד נישט צורירן, און וועגן דעם גייען טייל לאנגע בערד מיט א "קנאבל" אין די בארד)

הרב שטיינמאן זצ״ל׳ס קאלטענעס אין די בארד האט מיט חסידים?

פשוט: נבורדאק׳ער און קעלמער תלמידים האבן נישט גערירט די בארד, און געגאנגען אפגעריסן אפגעשליסן און ממאס געווען בנימוס. מיט א ספעציעלע כוונה.

תלמידי סלאבאדקע, מיר, פאנעווידזש האבן געטראגן שניפסלעך, געשניטן די בערד, (בבחרותם) און זיך ספעציעל אהער געשטעלט צו מאכן א איינדרוק אלץ גאר נארמאלע מענטשן, און אז ת״ח דארפן זיין שיין, און מענטשליך.

קומט טאקע נישט אריין דא, אבער גאר אסאך ליטאים גייען אנגעטאן גאר צעשטרויבלט וואס מ׳זעהט בכלל נישט ביי אונז.

[עין טובה]

ווייסט איינער אויב זאגן ויהי ערב ויהי בוקר שטיל פאר קידוש קומט פון אר"י הק'?

ווייס איך נישט וועגן די אר"י, אבער דאס צולייגן ויהי ערב ויהי בוקר איז פשוט נישט צו זאגן קיין האלבע פסוקים (אין די קאנטעקסט פון א פסוק), אין טייל פלעצער זאגט מען טאקע די גאנצע פסוק אנגעהויבן פון וירא אלוקים את אשר עשה (די וואס הייבן אן ביי ויהי ערב איז עס וויבאלד ס'איז פון אן אתנחתא און דעריבער הייסט עס נישט א האלבע פסוק)

די סיבה פארוואס מען זאגט עס שטיל איז וויבאלד עס איז נישט א חלק פון קידוש

[גיזוגט]

זאגן ברכו נאכן דאווענען דיקא אין ארץ ישראל, ע"פ האר"י

דאכצעכמער אז ס'איז א ספרדישע מנהג נאך פון פאר'ן אריז"ל וואס די ערשטע חסידים וואס האבן עולה געווען קיין ארץ ישראל האב אנגענומען אלץ מנהג המקום וויבאלד רוב אידן אין ארץ ישראל פלעגן זיין ספרדים. די זעלבע איז מיט נישט מאכן אן עקסטערע ברכה אויף תפילין של ראש, דוכנ'ען יעדן טאג, אויסלאזן ברוך השם לעולם ביי מעריב, נישט מאכן א ברכה אויף האלב הלל, און נאך אפאר וואס איך געדענק נישט אויפ'ן מינוט. פארשטייט זיך אז די אלע זאכן זענען אויך ע"פ אר"י ווייל ער פלעגט זיך פירן מיט די ספרדישע מנהגים.

ניין, סאיז ע"פ קבלה.
דע וואס פירן זיך ע"פ הגר"א איז בשני וחמישי וואס מלייענט אין דע תורה, זאגן זיי נישט קיין ברכו נאכ'ן דאווענען (שחרית) ווייל מ'האט שוין געהערט ברכו ביים ליינען (אויב איינער איז נישט געוועהן ביי ברכו פאר יוצר)

[און צום דריטן מאל!]

נוסח ספרד אנשטאט נוסח אשכנזי

דאכצעך מיר אז דער חת"ס שרייבט אויף א פלאץ אז די סיבה פארוואס דער אר"י הקדוש האט געדאוונט נוסח ספרד איז פשוט ווייל ער איז געווען א ספרדי און איה"נ אויב וואלט ער געווען א אשכנזי וואלט ער מגלה געווען אלע סודות אויף נוסח אשכנזי

דער ארי הק' איז געווען א אשכנזי,
נאר ער האט מגלה געווען די סודות אויף נוסח ספרד,
דער מונקאטשער רב שרייבט אין חמשה מאמרות אז דאס איז ניטאמאל באמת נוסח ספרד, נאר היות דער אר"י איז געווען א אשכנזי, און ער האט געטוישט צו א נוסח וואס ענדלט מער צו ספרד ווי צו אשכנז, האט ער עס גערופן נוסח ספרד,

[ויתן לך]

שלאפן מיט ציצית

[חסידא ופרישא]

אז די פיאות זאל נישט טאוטשען די בארד
עכ"פ אין סקווירא און חב"ד

[חלב ישראל]

דער ארי הק' איז געווען א אשכנזי,
נאר ער האט מגלה געווען די סודות אויף נוסח ספרד,
דער מונקאטשער רב שרייבט אין חמשה מאמרות אז דאס איז ניטאמאל באמת נוסח ספרד, נאר היות דער אר"י איז געווען א אשכנזי, און ער האט געטוישט צו א נוסח וואס ענדלט מער צו ספרד ווי צו אשכנז, האט ער עס גערופן נוסח ספרד,

דער אריז"ל האט געדאווענט לויט'ן נוסח פונעם ספרדישן סידור "תמונות תחנות תפלות ספרד" וואס איז געדרוקט געווארן אין ווענעציע אין יאר רפ"ד מיט אפאר שינוים (צ.ב. נוסח ברוך שאמר און תפילת מוסף פון שבת האט ער געזאגט ווי נוסח אשכנז, י"ג מידות פאר נפילת אפיים), אזוי שרייבט זיין תלמיד רח"ו, למעשה זענען זיינע שינוים געווארן אנגענומען ביי רוב ספרדים, בעיקר אין די גלילות פון ארץ הקודש, און היינט צוטאגס איז די אלגעמיינע נוסח הספרדים מער ווייניגער די נוסח וואס דער אריז"ל האט געדאוונט. די נוסח החסידים איז בעצם נוסח אשכנז מיט אפאר פארענדערונגען על פי אר"י וואס זענען במקור פון נוסח ספרד (ווי צ.ב. הודו פאר ברוך שאמר, ויצמח פורקניה ביי קדיש, ומברכין ומשבחין ומפארין מיט א נו"ן אנשטאט א מ"ם) און דערפאר האט עס א נאמען באקומען "נוסח ספרד", אין אנדערע פלעצער האב איך געזעהן אז די נוסח החסידים איז באזירט אויף א געוויסע אלטע נוסח הספרדים וואס איז שוין נישט אין באנוץ היינט צוטאגס און דערפאר טראגט עס דעם נאמען. אזוי צו אזוי איז ענדלט די נוסח החסידים מער צו נוסח אשכנז ווי צו נוסח ספרד, דאס קען זיך יעדער אליינס איבערצייגן.

נאך איבער די נושא.

https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A0%D7 ... 7%93%D7%99

[חלב ישראל]

דאס איז די סידור אין וואס דער אריז"ל האט געדאווענט, די פאר זאכן וואס ער האט פארענדערט ווערן אויסגערעכנט אינעם שער הכוונות פון מהרח"ו.

[דריידל]

זאגן ויתן לך נאך הבדלה

[חמרא טבא]

אז די פיאות זאל נישט טאוטשען די בארד
עכ"פ אין סקווירא און חב"ד

די אלטע חבדסקע חסידים זענען געגאנגן געהעריגע לאנגע פיאות

[חסידא ופרישא]

אז די פיאות זאל נישט טאוטשען די בארד
עכ"פ אין סקווירא און חב"ד

די אלטע חבדסקע חסידים זענען געגאנגן געהעריגע לאנגע פיאות

קען זיין- אויב יא זיכער נישט יעדע
אבער אפילו דער וואס האבן יא לענגערע נישט פיאות האבן עס געלייגט

[חמרא טבא]

דא האט איר א דוגמה פון א פארצייטישע חבדסקער חסיד

[חלב ישראל]

אז די פיאות זאל נישט טאוטשען די בארד
עכ"פ אין סקווירא און חב"ד

די אלטע חבדסקע חסידים זענען געגאנגן געהעריגע לאנגע פיאות

א. דער ריי"ץ האט אויך געהאט לאנגע פאות, אזוי האב איך געהערט פון איינער וואס איז געווען ביים טהרה, פארשטייט זיך אז ער האט עס נישט אראפגעלאזט.

ב. דאס וואס דו ברענגסט א בילד פון איין חבד'סקער מיט אראפגעלאזטע פאות זאגט נישט גארנישט אויפ'ן כלל, אין סקווירא קענסטו אויך טרעפן גענוג מיט אראפגעלאזט פאות.

ג. גראדע די רוז'ינע רביס זענען אויך מקפיד אויף דעם, וויזשניצער רבי רבי מאטעלע פלעגט אויך מקפיד זיין. אמאל האט רבי מאטעלע'ס אן אייניקל זיך געלאזט וואקסן די פאות אלץ חתן ווייל ער האט געוואלט ס'זאל אויסזעהן שיין ביי זיין חתונה, רבי מאטעלע איז געקומען אינמיטן נאכט מיט א שערל און עס אראפגעשניטן...

[חמרא טבא]

אבער אונטערן קאפל מ׳קען עס זעהן אין טייל בילדער

[חסידא ופרישא]

אבער אונטערן קאפל מ׳קען עס זעהן אין טייל בילדער

למשל (?)

[עין טובה]

אמאל האט רבי מאטעלע'ס אן אייניקל זוהן זיך געלאזט וואקסן די פאות אלץ חתן ווייל ער האט געוואלט ס'זאל אויסזעהן שיין ביי זיין חתונה, רבי מאטעלע איז געקומען אינמיטן נאכט מיט א שערל און עס אראפגעשניטן...

[חסידא ופרישא]

אמאל האט רבי מאטעלע'ס אן אייניקל זוהן זיך געלאזט וואקסן די פאות אלץ חתן ווייל ער האט געוואלט ס'זאל אויסזעהן שיין ביי זיין חתונה, רבי מאטעלע איז געקומען אינמיטן נאכט מיט א שערל און עס אראפגעשניטן...

?אמתע מעשה? וועלכע זון

[עין טובה]

איך בין נישט זיכער אז ס'איז געווען אלס חתן (דאכצעך אז נישט)