איך וואונדער מיך צי ס'דא גענוג קויפערס וואס ווילן ליינען איידעיס פון עקספיריענסד טערעפיסטן אין נפש, בתנאי אויב ס'האט שטארקע סוקסעס דייקא און לאו דוקא לייסנסד. פאר די מענטשן וואס קויפן עס נאר ווייל ס'איז געענטפערט און געשריבן דורך לייסנסד טערעפיסטן, איז דאך שוין דא גענוג קאלומס.
ווער זאגט אז די וועליו פון 'נפשי' איז נאר ווען ס'אנטהאלט אין זיך לייסנסד מאטריאל, אפשר האט עס אויך א וועליו ווען ס'האט אין זיך יארן עקספיריענס מאטריאל. אין חכם כבעל נסיון.
האט נפשי א פלאן צו מאכן אז דער גאנצער עולם זאל נאר גיין צו לייסנסד טערעפיסטן, כלומר: גייט אזא זאך געשעהן אמאל? אדער ס'גייט אלעמאל זיין טענות ומענות און ס'גייט אלעמאל זיין וואס גייען קוקען איף סוקסעס ענדערש ווי לייסנסד. נו, אויב אזוי וואס האסטו פון פארקויפן נאר לייסנסד?
והשם הטוב יעזור
ס'איז נישט דער פוינט "לייסענסד". מ'האט דאס שוין אסאך מאל אויסגעקלארט. קיינער וואלט קיין טענות נישט געהאט ווען מ'זאל אינטערוויען ר' שרגא פליישמאן. עס איז גראדע א גוטע אויך אויב מאמענט ליינט דא, אויב עס איז מעגליך צו אויספירן מן הכח אל הפועל...
וואס ס'האט געשטערט פאר מענטשן איז, דאס אז ער מאכט אוועק אלע טעראפיסטן, און בכלל מאכט ער אוועק סיי וואס דער אלגעמיינע וויסנשאפט האט אויסגעארבעט במשך פילע צענדליגער יארן, אלץ ממש אומנויטיג.
איך וואונדער מיך צי ס'דא גענוג קויפערס וואס ווילן ליינען איידעיס פון עקספיריענסד טערעפיסטן אין נפש, בתנאי אויב ס'האט שטארקע סוקסעס דייקא און לאו דוקא לייסנסד. פאר די מענטשן וואס קויפן עס נאר ווייל ס'איז געענטפערט און געשריבן דורך לייסנסד טערעפיסטן, איז דאך שוין דא גענוג קאלומס.
ווער זאגט אז די וועליו פון 'נפשי' איז נאר ווען ס'אנטהאלט אין זיך לייסנסד מאטריאל, אפשר האט עס אויך א וועליו ווען ס'האט אין זיך יארן עקספיריענס מאטריאל. אין חכם כבעל נסיון.
האט נפשי א פלאן צו מאכן אז דער גאנצער עולם זאל נאר גיין צו לייסנסד טערעפיסטן, כלומר: גייט אזא זאך געשעהן אמאל? אדער ס'גייט אלעמאל זיין טענות ומענות און ס'גייט אלעמאל זיין וואס גייען קוקען איף סוקסעס ענדערש ווי לייסנסד. נו, אויב אזוי וואס האסטו פון פארקויפן נאר לייסנסד?
והשם הטוב יעזור
ס'איז נישט דער פוינט "לייסענסד". מ'האט דאס שוין אסאך מאל אויסגעקלארט. קיינער וואלט קיין טענות נישט געהאט ווען מ'זאל אינטערוויען ר' שרגא פליישמאן. עס איז גראדע א גוטע אויך אויב מאמענט ליינט דא, אויב עס איז מעגליך צו אויספירן מן הכח אל הפועל...
וואס ס'האט געשטערט פאר מענטשן איז, דאס אז ער מאכט אוועק אלע טעראפיסטן, און בכלל מאכט ער אוועק סיי וואס דער אלגעמיינע וויסנשאפט האט אויסגעארבעט במשך פילע צענדליגער יארן, אלץ ממש אומנויטיג.
האט שוין איינער דא אראפגעברענגט די ווערטער פון זיין אינטערוויו אין 'נפשי' וואס געט די איינדרוק אז ער מאכט אוועק אלע טערעפיסטן און אז ער מאכט אוועק סיי וואס דער אלגעמיינע וויסנשאפט האט אויסגעארבעט במשך פילע יאר?
דאס אז ער רעדט קעגן שטודירן מיינט נאכנישט אז ער מאכט אוועק אלע טערעפיסטן. ער האט בסך הכל געזאגט אז מ'זאל נישט טון כנגד התורה.
איך זעה אז מיין תגובה איז געווארן אנגענומען אינגאנצן אין א צווייטע ריכטונג וואס איך האב געמיינט צו שרייבן. לאמיר טרייען אויסקלארן וואס איך האב געמיינט.
איך באמערק אז ביי געוויסע איז טעראפי אזוי "הייליג" אז אויב דוכט זיך נאר אז איינער ברענגט ארויף א נקודה וואס איז אינו עולה ממש בקנה אחד מיט וואס זיי גלייבן ווערט דאס פארשריגן עד כדי צו דאס באשרייען מיט זיך שפילן מיט פקוח נפש...
יותר מזה שוין באמערקט עטליכע מאל אז ווען מ'רעדט מיט איינער וואס גייט הייליג פאר טערעפי (צו ווייל ער איז א טעראפיסט, צו ווייל ער לערנט זיך צו זיין, אדער אפילו אויב ער קלערט נאר פון גיין לערנען, און צומאל אפילו דאס אז ער ליינט יעדן נפשי איז אויך גענוג...) און אויב זאגט מען א דעה אין די נושאים, וועט דאס גלייך ווערן אפגעענטפערט מיט א זלזול "וואס פארשטייסטו, טערעפי איז א ריזן וועלט מ'לערנט דאס יארן און דו קומסט מיט דיין בויכוויי", און אויב נישט מיט די נוסח איז דאס מיט מער א פערפעשנל שפראך באגלייט מיט ציטאטן פון (איך דענק שוין נישט די אלע נעמען) און שטייצעך א באנטש עי-בי-סיס. איך האב נישט געליינט צו סאך, צו קיין קלעסעס בין איך נישט געגאנגען, קיין טעראפיסט האב איך נאכנישט געזעהן, און דאך פיל איך נישט פארוויכטיג צו האבן קיינעמס הסכמה צו אריינרעדן אין די נושאים און זאגן וואס ליגט מיר אויפן צינג (איך גלייב אין טעראפי האט די מין צוגאנג א עי-בי-סי...)
די סיבה פארוואס די געלערנטע קוקן דאס אזוי אן, מיין איך קומט פון די זעלבע פלאץ וואס די אנטי וואקסינערס קומען. אונז אידעלעך לערנען נישט קיין סייענס, אונז גייען נישט אין קאלעדזש, אונז וואקסן נישט אויף מיט זייער מהלך בכלל. דאס ברענגט אז ווען א אינגערמאן זעהט א דאקטאר, א טעקנישן, א פיזיקער, א סייענטיסט, און אזוי אויך א טעראפיסט, קוקט ער דאס אן ווי עפעס א מין מורא'דיגע טאטלטנט וואס שטייט ווייט פון איהם ווייטער פון מזרח למערב, און ס'קומט באגלייט מיט א שטיקל רעספעקט אויף יענעם "געלערנטער" אז ער איז ממש א משוגע צודרייטע געלונגענע גאונ'ישע קאפ, און איך וואלט דאס קיינמאל געקענט פארשטיין.... לעומת זה ווען ס'קומט צו הלכה חלק, וויבאלד אונז וואקסן אויף פון קליינווייז אן מיט די אלע מושגים, אונז לערנען די אלע זאכן שוין פון גאר יונג, איז די נושא נישט אזוי פרעמד פאר אונז און אויך ווען איינער האט נישט ארויסגענומען קיין הוראה פילט ער בכלל נישט אזוי מאדנע צו זאגן זיין דעה און אריינרעדן אין די נושאים (טאקע נישט אויף למעשה אבער א דעה האט ער). ווי ער ווערט יא פאלוירן איז טאקע ביי א נושא וואס ער קען נישט, אויב האט ער נישט געלערנט אין ישי"ק בשר בחלב און ער קומט אריין אין ישיבה גדולה און הערט בחורים ווארפן זיך מיט חנ"נ און נ"ט בר נ"טס (פאר ווער ס'ווייסט נישט וואס דאס איז: דאס איז די עי-בי-סיס פון הלכות בשר בחלב...) באקומט ער דעם זעלבן רעספעקט "וואוו קוק אן דער בחור'ל ער שווימט אין שלחן ערוך, איך בין עפעס אזוי ווייט פון די ענינים).
דאס ברענגט צווי תופעות ביי אונז אידן: 1) ווען עפעס א תמימות'דיגע אידל וואס ווייסט נישט בחייכון וביומיכון ווי אזוי סטאטיסטיקס ארבעטן און ווי אזוי די מעדעצינישע וועלט ארבעט, ויהי אין עפעס א מיטוואך האט זיין קליינער געהאט עפעס א קרענק און ער האט זיך געדריידט צוויישן די פיס פון דאקטורים פאר צוויי דריי חדשים, מיט אמאל פאלט ער אריין אין א ניי וועלט, מיטאמאל כאפט ער אז קאפיטל עי בי סיס זענען בסך הכל ראשי תיבות'ן פון ווערטער... האט זיך איהם איינמאל פארגלוסט צו ליינען די קליינע ווערטער וואס שטייט אויף א מעדעצינישע באטל, און אופס! ער איז ארויף אויף דעם שערוריה! דארט זענען זיי אליין מודה אז די און די מעדעצין האט די און די סייד עפעקסט און קען אפילו זייין פאטאל! (גלייבסט נישט? נעם דעם מעדעצין באטל און ליין איבער! זיי שרייבן דאס אליין!) און אזוי גייט ער און פארשט און טרעפט קלארע סטאדיס וואס די קאמפעני אליין שרייבט אז וכו', און אזוי ביז ער מאכט אויף א האט ליין און ווערט מיר א מומחה וואס טרעפט שרעקליכע שערוריות אין קליינע אותיות וואס דאקטורים באהאלטן. ווען בסך הכל דארף מען איהם געבן צוויי פעטש און זאגן: ר' איד סאיז נישט דיין ליין... 2) מצד שני ווען איינער פון אונז גייט לערענן און שטוידירן (לעניננו: טערעפי) פילט ער ממש בגדול'ט אז טאקע די נושא וואס ער פלעגט אייביג ארויף קוקן אלס א זאך וואס מ'מוז געבוירן געווארן פארדעם, ער איז טאקע געבוירן פארדעם!, ער קען די עי בי סיס!, ער ווארפט זיך מיט חננ'ס און נט בר נט'ס נאר אין די גוישע ווערסיע.... אטאמאטיש דער וואס האט נישט געלערנט און קומט רעדן מיט איהם פארשטייט ער נישט פארוואס אין די וועלט זאלסטו בכלל האבן א דעה ס'איז דאך א נושא וואס נאר פראפעשנלס פארשטייען..
יעצט צום ענין, איך האב אין מיינע ווערטער אויבן נישט אראפ געריסן קיין מענטל העלט אדער טעראפיסטן בכלל, שקאנאנוג פון וואו די חברה האבן אזוי פארשטאנען אין מיינע ווערטער, און נאך מער גאר אראיינגעליינט אז איך שרייב אז מענטל העלט באשטייט סך הכל פון אומאויסגעארבעטע מדות פון כעס ותאוה (די אמת איך ווייס יא פארוואס מפארשטייט דאס אזוי...)
איך האב געשריבן צוויי נקודות איינס אז א רב מעג און דארף האבן א פעסטקייט צו זאגן איך מעג יא און דו נישט! און אז מ'האט דא דערמאנט רבנים וואס רעדן אריין אין רפואה, אנטשאט מאריך זיין לאמיר פרעגן א שאלה: ווען א איד האט א שאלה צו ער זאל אפעררירן זיין זון צו נישט האט יעדער איד אין יעדן דור (אינקלודינג אונזער דור) פארשטאנען אז אויב סקולענער רבי (נאר א משל...) זאגט איהם ער זאל נישט שניידן און דער דאקטאר שרייט חי וקים אז אויב מאכט מען נישט די אפעראציע גייט יענער שטארבן, דאך וועט מען פאלגן א רבין. יעצט נעם די מעשה צו א שאלה וואס א טעראפיסט זאגט איין זאך און סקולענער רבי זאגט פארקערט, און ברענג מיר דער טעראפיסט וואס גייט נישט קרומען מיט די נאז. פארוואס איז עס אזוי? זאל זיך יעדער ענטפערן די תשובה פאר זיך. מה גם אז נארמאל א רב וואס ליגט אין גיטין ושלום בית שוין א לאנגע תקופה און לערנט יא ספרי מוסר ויראה האט מער א אנונג וואס טוצעך בתורת הנפש מער וויפל סקולענער רבי האט געהאט אין תורת הרפואה (נאר א דיסלעימער: סיסקא רב פערזענליך האב איך שטארקע ווייטאג אויף איהם ווי אזוי ער האט זיך געפירט ביי א גט פון מיינס א נאנטן...)
און די צווייטע (און עיקר) פוינט אז די מציאות איז אז היינט 2020 ווערט שלעכטע און אומאויסגעארבטע מדות געזעהן אלס מענטל העלט פראבלעמען (ווער ס'וויל לייקענען זאל לייקענען מיט א פעסטקייט אזוי וועט דאס נישט עקזיסטירן), די שפראך פון עקסעפטן מדות (מדות? וואס עפעס מ'רופט דאס אן מיט שיינע נעמען) און נישט פילן שלעכט אז איך האב די מידה איז א נארמאלע ערשיינונג. ביי נונז האט מען געוויסט סיי פון חיזוק און סיי פון מוסר, אין פרקי אבות אדער אין קיין מוסר ספר שטופט נישט צו זיך אליין קלאפן, אבער נאכאלס וועט מען אריינהאקן און בראקענען די גנות פון מידת הכעס די שעדליכקייט פון א שלעכטע מידה, און דאס עקזיטסירט נישט היינט. היינט דארף מען זיך אננעמען ווי אזוי מ'איז און חס ושלום נישט קלאפן זיך אליין. און סיסקא האט זייער גוט דאס מסביר געווען וואס דאס ברענגט, ער רעדט פון בארדערליין (BPD) - יעי! איך בין שוין אויך א מבין איך שרייב שוין אויך עי ביסיסי....- אבער שוין געהערט און געליינט טאקע פון טעראפיסטן וואס טענהן אז דאס וואס מהאט ארויס געלאזט די קאנטראל אדער אין אונזער שפראך דאס וואס מ'איז חוסך שבטו מיט א שטארקן עקסטערעים דאס ברענגט אז ס'זאל געבוירן ווערן א בארדערליין דיסארדער און אלע רנדערע מינים שונים ומשונים א זאך וואס איז נישט געווען אזוי נפוץ ביז היינט.
איך קען מאריך זיין אבער סאיז נישטא פארוואס יעדער ווייסט אז די שפראך איז טיעף אריינגעדרינגען ביי אונז, און יעצט זאג מיר פון וואו איז דאס אנגעקומען צו אונז?
(איינער האט געשריבן "וואס זאל מען טוען? זאגן דו האסט מידת הכעס, און?" איך האב נאכנישט געטראפן די מוסר ספר וואס זאגט דו האסט מידת הכעס גיי נעם דיר קעיר פון דיר, ביי אונזערע מוסר ספרים און פרקי אבות שטייט עפעס מער פון דעם)
איינס, געבליקט אויבערפלעכליך דיין גאנצע מגילה. צום סוף רעדסטו פון עפעס א "איינער"... איז לאמיך נאר אויסקלארן אז מיינע ווערטער זענען געווען אין "פראקטישן זין". אוודאי שטייען אין אונזערע מוסר ספרים גענוג זיך צו טוישן. איך האב גערעדט פראקטיש ווען א מענטש האט אלע אלטע שוועריגקייטן וואס זענען אים גורם - אין מיין משל - כעס. דאן זענען די שאנסן אז ער זאל זיך באמת נעמען אין די האנט, און טאקע טוען וואס שטייט אין אונזערע ספרים מיט א פעסטקייט, אז ס'זאל האבן הצלחה, זייער קליין. משא"כ אין די טערעפיסטישע מהלך האט דאס גרעסערע שאנסן. מ'קען צוריקקוקן צו כאפן די גאנצע קאנטעקסט.
איך קען די ענטפער פון געוויסע איבער וויפל ספרי מוסר ויראה און פרקי אבות העלפט, שיינע לשונות ומליצות אבער אונטעשטע פוינט טענהן זיי : סארבעט נישט אין 2020! דארף מען נאר לערנען דעם ערשטן משנה משה קיבל תורה מסיני מיט די מפרשים, און די פוינט איז, תורת הנפש ווי די אנדער חלק תורה איז ביי אונז דבר המקובל מסיני און ווען סקומט צו צורה מסיני איז זאת התורה לא תהא מוחלפת.
----
'איינער' האקט
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
ממוצע האט געשריבן:איינס, געבליקט אויבערפלעכליך דיין גאנצע מגילה. צום סוף רעדסטו פון עפעס א "איינער"... איז לאמיך נאר אויסקלארן אז מיינע ווערטער זענען געווען אין "פראקטישן זין". אוודאי שטייען אין אונזערע מוסר ספרים גענוג זיך צו טוישן. איך האב גערעדט פראקטיש ווען א מענטש האט אלע אלטע שוועריגקייטן וואס זענען אים גורם - אין מיין משל - כעס. דאן זענען די שאנסן אז ער זאל זיך באמת נעמען אין די האנט, און טאקע טוען וואס שטייט אין אונזערע ספרים מיט א פעסטקייט, אז ס'זאל האבן הצלחה, זייער קליין. משא"כ אין די טערעפיסטישע מהלך האט דאס גרעסערע שאנסן. מ'קען צוריקקוקן צו כאפן די גאנצע קאנטעקסט.
(נאר אויסצוקלארן, דאס וואס איך האב געשריבן 'איינער' איז נישט געווען מצד זלזול, נאר איך האב נישט געהאט כח צוריקגיין זוכן ווער האט דאס געשריבן)
אין א בחינה פון טרם ישאל ואני אענה, קוק מיין פאריגע תגובה...
וואס הייסט שוואכע שאנסן? האט שוין איינער געמאכט א סטאדי און נאגכעגאנגען וויפל סוקסעס ספרי מוסר האט?! אזוי געגעבן א פסל אפ? על סמך מה? איז דען דא א שיעור מוסר אין אונזערע ישיבות? זאל מען ברענגען טאקע אונזערע היימישע טערעפיסטן זיי זאלן געבן שיעור מוסר אין ישיבה און נאכדעם לאמיר רעדן...
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
גרויסע עם הארץ האט געשריבן: ער טוט דאך נאר אין בארדערליין און נישט אין קיין אנדערע מענטעל העלטה אדער פסיכאטירישע ליין.
אין די אינטערוויו רעדט ער א סאך פון אנדערע זאכן און אויף דעם האט ער דערציילט זייער נישט אחריותדיגע און סכנת נפשות זאכן וואס ער האט געטון (ב"ה אז די שטות איז געלונגען) סאו איך ווייס נישט פון ווי דו נעמסט אז ער טוט נאר בארדערליין און די אלע וואס האבן טענות איז בעיקר ווען ער האט גערעדט פון אנדערע זאכן אדער ווען ער האט גערעדט פון מענטעל העלט בכללות
איינס האט געשריבן:און אז מ'האט דא דערמאנט רבנים וואס רעדן אריין אין רפואה, אנטשאט מאריך זיין לאמיר פרעגן א שאלה: ווען א איד האט א שאלה צו ער זאל אפעררירן זיין זון צו נישט האט יעדער איד אין יעדן דור (אינקלודינג אונזער דור) פארשטאנען אז אויב סקולענער רבי (נאר א משל...) זאגט איהם ער זאל נישט שניידן און דער דאקטאר שרייט חי וקים אז אויב מאכט מען נישט די אפעראציע גייט יענער שטארבן, דאך וועט מען פאלגן א רבין. יעצט נעם די מעשה צו א שאלה וואס א טעראפיסט זאגט איין זאך און סקולענער רבי זאגט פארקערט, און ברענג מיר דער טעראפיסט וואס גייט נישט קרומען מיט די נאז. פארוואס איז עס אזוי?
די מישט גיין צו א רבי פרעגן אלס א רבישע שאלה מיט גיין צו איינער וואס האט מחליט געווען אז ער פארשטייט צו א תחום און מען גייט צו אים בטעות אלס א מומחה און פורצופאל איז ער אויך א רב
נשמה האט געשריבן:האט שוין איינער דא אראפגעברענגט די ווערטער פון זיין אינטערוויו אין 'נפשי' וואס געט די איינדרוק אז ער מאכט אוועק אלע טערעפיסטן און אז ער מאכט אוועק סיי וואס דער אלגעמיינע וויסנשאפט האט אויסגעארבעט במשך פילע יאר?
דאס אז ער רעדט קעגן שטודירן מיינט נאכנישט אז ער מאכט אוועק אלע טערעפיסטן. ער האט בסך הכל געזאגט אז מ'זאל נישט טון כנגד התורה.
זעהט נישט אויס ווי דו האסט געליינט די אינטערוויו
איך האב עס יא געליינט, והא ראי' אז איך געדענק אז ער זאגט אז או סי די ארבעט ווי א זייגער וואס לויפט פון 3 ביז די 9 און צוריק. איך האב עס געליינט דאכט זיך צוויי מאל און גרינטליך. איך געדענק אבער נישט יעדעס ווארט אויסנווייניג. מיינסט צו זאגן דאס וואס ער האט געזאגט פאר א דאקטער זיין אייגענע פראבלעם?
ממוצע האט געשריבן:איינס, געבליקט אויבערפלעכליך דיין גאנצע מגילה. צום סוף רעדסטו פון עפעס א "איינער"... איז לאמיך נאר אויסקלארן אז מיינע ווערטער זענען געווען אין "פראקטישן זין". אוודאי שטייען אין אונזערע מוסר ספרים גענוג זיך צו טוישן. איך האב גערעדט פראקטיש ווען א מענטש האט אלע אלטע שוועריגקייטן וואס זענען אים גורם - אין מיין משל - כעס. דאן זענען די שאנסן אז ער זאל זיך באמת נעמען אין די האנט, און טאקע טוען וואס שטייט אין אונזערע ספרים מיט א פעסטקייט, אז ס'זאל האבן הצלחה, זייער קליין. משא"כ אין די טערעפיסטישע מהלך האט דאס גרעסערע שאנסן. מ'קען צוריקקוקן צו כאפן די גאנצע קאנטעקסט.
(נאר אויסצוקלארן, דאס וואס איך האב געשריבן 'איינער' איז נישט געווען מצד זלזול, נאר איך האב נישט געהאט כח צוריקגיין זוכן ווער האט דאס געשריבן)
אין א בחינה פון טרם ישאל ואני אענה, קוק מיין פאריגע תגובה...
וואס הייסט שוואכע שאנסן? האט שוין איינער געמאכט א סטאדי און נאגכעגאנגען וויפל סוקסעס ספרי מוסר האט?! אזוי געגעבן א פסל אפ? על סמך מה? איז דען דא א שיעור מוסר אין אונזערע ישיבות? זאל מען ברענגען טאקע אונזערע היימישע טערעפיסטן זיי זאלן געבן שיעור מוסר אין ישיבה און נאכדעם לאמיר רעדן...
צוויי נקודות.
1) האסט נישט מדייק געווען מיינע ווערטער. איך שרייב קלאר אז מוסר העלפט. נאר די שאנסן אז "דער מענטש" זאל טאקע פאלאוען די מוסר פראטאקאל, איז נישט אזוי גרויס. קוק דיך ארום ליידער וויפיל מענטשן האבן אומאויסגעארבעטע שווערע מידות. איך רעד ספעציפיש ווען ס'זענען דא אונטערליגענדע סיבות אויך.
2) בעצם איז טעראפי בכלל נישט קיין סתירה מיט מוסר. מ'קען עס אין א וועג אנקוקן ווי מוסר אויפן היינטיגן שטייגער. ס'איז א סארט "בתחבולות עשה מלחמה". לאמיר רעדן פון סייקא-אנאלעסיס וכל ענפיה. אין א וועג קען איך זאגן אז וואס מ'פרובירט דארט צו טוען איז בסך הכל אז מ'זוכט אנצוקומען צו די אונטערן-באוואוסטזיין, עפעס וואס רבי ישראל סאלאנטער זי"ע שרייבט שוין דערוועגן, א גוטע פאר יאר פאר זיגמונד פרויד האט דאס מחדש געווען אין די סעקולארע וועלט. און סך הכל לאמיר זאגן אז מ'קומט צו אז עפעס א געשעהעניש איז עס אים גורם, נאכהער איז מען מקיים דאגה בלב איש ישיחנה, און מ'ווערט געהאלפן.
דאס איז זייער פלאטשיג געזאגט. מסכים. איך פרוביר נאר צו זאגן אז ס'מוז בהחלט נישט זיין קיין סתירה צו מוסר.
נאך א זייטיגע פונקט, לאמיר דיר פרעגן, וואס וואלסטו געטון ווען ס'קומט צו דיר א מענטש מיט א מעידזשאר דעפרעשאן? ער יושב'ט בטל אין בעט, ער האט סוסיידל מחשבות ל"ע, וכדומה. וואלסטו אים געשיקט צו א פסכיאטאר? אדער וואלסט אים געהייסן לערנען מוסר? איך ווייס דעם תירוץ. דו וואלסט אים געשיקט צום אפטייק. אבער אפשר קענסטו מיר דאס מסביר זיין אין דיינע ווערטער. פארוואס טאקע? מאי שנא?
איינס האט געשריבן:און אז מ'האט דא דערמאנט רבנים וואס רעדן אריין אין רפואה, אנטשאט מאריך זיין לאמיר פרעגן א שאלה: ווען א איד האט א שאלה צו ער זאל אפעררירן זיין זון צו נישט האט יעדער איד אין יעדן דור (אינקלודינג אונזער דור) פארשטאנען אז אויב סקולענער רבי (נאר א משל...) זאגט איהם ער זאל נישט שניידן און דער דאקטאר שרייט חי וקים אז אויב מאכט מען נישט די אפעראציע גייט יענער שטארבן, דאך וועט מען פאלגן א רבין. יעצט נעם די מעשה צו א שאלה וואס א טעראפיסט זאגט איין זאך און סקולענער רבי זאגט פארקערט, און ברענג מיר דער טעראפיסט וואס גייט נישט קרומען מיט די נאז. פארוואס איז עס אזוי?
די מישט גיין צו א רבי פרעגן אלס א רבישע שאלה מיט גיין צו איינער וואס האט מחליט געווען אז ער פארשטייט צו א תחום און מען גייט צו אים בטעות אלס א מומחה און פורצופאל איז ער אויך א רב
איל וויל נישט אריינגיין אין די שמועס איבער סיסקא (אויך ווייל איך בין בכלל נישט מסכים מיט איהם אין די חלק פון אראפרייסן אנדערע) איך קען דיר פערזענליך זאגן איין זאך: די מאס חופצה און עזות צו רעדן מיט א זלזול איינמאל און נאכאמאל איז אין לשער
ער איז איינער וואס האט מחליט געווען אז ער פארשטייט צו א תחום?! איך האב נישט קיין פראבלעם מיט די סטעיטמענט, נאר מער אז א אנאנימער ניק קומט און רייסט אראפ ווי כאילו ער איז בקי בשבילי סיסקא, אויב ווילסטו רעגן אזוי און אראפ רייסן מיט אלע לשונות של זלזול וואלט איך אפרישיעיט ווען דו טוסט דאס מיט א אפציעלע נאמען און נישט סתם אונטער א נקובדיגן ניק
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
איך וואונדער מיך צי ס'דא גענוג קויפערס וואס ווילן ליינען איידעיס פון עקספיריענסד טערעפיסטן אין נפש, בתנאי אויב ס'האט שטארקע סוקסעס דייקא און לאו דוקא לייסנסד. פאר די מענטשן וואס קויפן עס נאר ווייל ס'איז געענטפערט און געשריבן דורך לייסנסד טערעפיסטן, איז דאך שוין דא גענוג קאלומס.
ווער זאגט אז די וועליו פון 'נפשי' איז נאר ווען ס'אנטהאלט אין זיך לייסנסד מאטריאל, אפשר האט עס אויך א וועליו ווען ס'האט אין זיך יארן עקספיריענס מאטריאל. אין חכם כבעל נסיון.
האט נפשי א פלאן צו מאכן אז דער גאנצער עולם זאל נאר גיין צו לייסנסד טערעפיסטן, כלומר: גייט אזא זאך געשעהן אמאל? אדער ס'גייט אלעמאל זיין טענות ומענות און ס'גייט אלעמאל זיין וואס גייען קוקען איף סוקסעס ענדערש ווי לייסנסד. נו, אויב אזוי וואס האסטו פון פארקויפן נאר לייסנסד?
והשם הטוב יעזור
ס'איז נישט דער פוינט "לייסענסד". מ'האט דאס שוין אסאך מאל אויסגעקלארט. קיינער וואלט קיין טענות נישט געהאט ווען מ'זאל אינטערוויען ר' שרגא פליישמאן. עס איז גראדע א גוטע אויך אויב מאמענט ליינט דא, אויב עס איז מעגליך צו אויספירן מן הכח אל הפועל...
וואס ס'האט געשטערט פאר מענטשן איז, דאס אז ער מאכט אוועק אלע טעראפיסטן, און בכלל מאכט ער אוועק סיי וואס דער אלגעמיינע וויסנשאפט האט אויסגעארבעט במשך פילע צענדליגער יארן, אלץ ממש אומנויטיג.
האט שוין איינער דא אראפגעברענגט די ווערטער פון זיין אינטערוויו אין 'נפשי' וואס געט די איינדרוק אז ער מאכט אוועק אלע טערעפיסטן און אז ער מאכט אוועק סיי וואס דער אלגעמיינע וויסנשאפט האט אויסגעארבעט במשך פילע יאר?
דאס אז ער רעדט קעגן שטודירן מיינט נאכנישט אז ער מאכט אוועק אלע טערעפיסטן. ער האט בסך הכל געזאגט אז מ'זאל נישט טון כנגד התורה.
איך געדענק נישט אויסווייניג. אבער אין די נושא פון BPD מאכט ער דאך קלאר אוועק די טעראפיסטן.
און ווען ס'קומט צו זיין מומחיות גייט ער מיט א צוגאנג אז ער איז "דער בוך שרייבער", מיט אזא ניגון ווי: "וואס קען מיר שוין דער וועלט מחדש זיין?"
אבער ס'ליגט מיר אין קאפ אז ער זאגט נאך רייד וואס מאכן אוועק טעראפיסטן. --
איך שרייב שוין צופיל דא. אז ס'קען אויסקוקן אז כ'האב סיי וועלכע אגענדע. דער אמת איז אז דאס איז דערווייל די איינציגסטע אקטיוווע נושא, וואס איז מיר אינטערעסאנט...
דאס איז די ערשטער מאל וואס איך געדענק אז @איינס'נס תגובות זאלען מיר נישט שמעקען, נאכדערצו ווען ער קומט מיט אזא לאנגע אריכות.
איך קען נישט אנדייטען אויף איין ספעציפישער ווארט אדער שורה וואס איז נישט גוט, אבער די כלליות'דיגער שמעק וואס איך שמעק פון זיינע תגובות ווייזט זיך אויס א היפשער אומבאהאווענקייט אין נפשיות'דיגער פראבלעמען און אין די היינטיגע מציאות הדברים.
אודאי ביסטו גערעכט אז מען וואלט ווען געדארפט זיין מער אויסגעארבעט אין אמונה וביטחון און מידות אא"וו, און ס'קען זיין אז מיט א גוטער חינוך און איבערגעבען די השקפת החיים ריכטיג, וואלטען געווען ווייניגער פראבלעמען, אבער במציאות איז דא פיל מענטשען וואס האלטען שוין ליידער אין א מצב אז מען מוז זאפארט גיין פאר פראפעסיאנאלער העלף, און נאר נאכדעם קען מען זיי זאגען צו לערנען מוסר ספרים אא"וו, וואס וועט האפענטליך העלפען ברבות הימים זיי אראפצונעמען פון די מעדעצינען אד"ג.
בכלל זעהט מיר אויס אז דוקא דו רעדסט דא ווי א אנטי וואקסער וואס איז נישט מסכים צו דערהערען אז ס'איז דא זאכען העכער זיין פארשטאנד וואס מען דארף זיין א דאקטער אד"ג צו וויסען ווי איין און ווי אויס.
עס קען זיין אז דו רעדסט נאר פון גאר מילדע קעיסעס, וואס דארט קען זיין אז מוסר ספרים איז גענוג, אבער אויב אזוי דארפסטו דאס קלארשטעלען אין דיין תגובה, ווייל פון דיינע תגובות האב איך ארויסגענומען א גרינגשעצונג אין די מענטשען וואס דארפען צוקומען צו מעדיצינען און/אדער טעראפיסטען, כאילו ס'פעלט זיי עפעס אין עבודת המידות, ולא היא.
נ. ב. ווייל דו ביסט אזא רעספעקטירטער ניק, אנד רייטפאולי סאו, דארפסטו מער אכטונג געבען וואס דו שרייבסט.
אדרבה איך האלט זייער שטארק פון טערעפי און איך ווייס אז סאיז זייער שטארק געבויעט אויף מוסר, מכל שכן ווען דער טעראפיסט איז א רב און ירא שמים. האט מיר אמאל א טעראפיסט געזאגט אז אלע זייערע טריקס קען מען טרעפן אין פרק, און בשם איינעם האב איך געהערט אז פרק ג' מיט פירוש תפארת ישראל איז די בעסטע טערעפי בוק...
איך האב נאר גערעדט איבער איין נקודה וואס האט נישט קיין שום מקום בתורת ישראל, און איך האב נישט געזאגט אז טערפי גייט דיקא מיט דעם נאר אז די מציאות און פאקט אז די שפראך איז זייער איינגעגעסן, און דאס איז: אננעמען און איינערקענען די שלעכטע מידות און פארשטיין אז דאס בין איך און איך גיי מיר נישט טוישן.
איך האב א שוואגער מיט נארסיזים, [ א קרוב צו BPD ] אין מיין שוועסטער איז צוטיילט , זאגן אז מוסר גייט אים העלפן איז נארישקייט
איך האב געהאט OCD , אין מיין דיין האט מיר נישט געהייסן לערן מוסר ער האט מיר געשיקט צו טערעפיסט אין געגעבן מעדעצין אין ב"ה איך בין שוין גוט יעצט קען איך לערן מוסר אין עס העלפט ,ביז יעצט בין איך געווען קראנק אין מוסר האט נישט אריין אין מיין קאפ
איך מיין גארנישט. איך בין זוך פלעין געקומען זוך אויסליפטרן
אדרבה איך האלט זייער שטארק פון טערעפי און איך ווייס אז סאיז זייער שטארק געבויעט אויף מוסר, מכל שכן ווען דער טעראפיסט איז א רב און ירא שמים. האט מיר אמאל א טעראפיסט געזאגט אז אלע זייערע טריקס קען מען טרעפן אין פרק, און בשם איינעם האב איך געהערט אז פרק ג' מיט פירוש תפארת ישראל איז די בעסטע טערעפי בוק...
איך האב נאר גערעדט איבער איין נקודה וואס האט נישט קיין שום מקום בתורת ישראל, און איך האב נישט געזאגט אז טערפי גייט דיקא מיט דעם נאר אז די מציאות און פאקט אז די שפראך איז זייער איינגעגעסן, און דאס איז: אננעמען און איינערקענען די שלעכטע מידות און פארשטיין אז דאס בין איך און איך גיי מיר נישט טוישן.
איך ווייס שוין נישט וואס דו זאגסט יא און וואס נישט... כ'געב אויף...
עכ"פ, אויף די לעצט פאראגראף דיינע, וואלט איך זיך נאר געוואלט דינגען. איך האב צוזאמגגעליינט א געוואלד איבער פסיכאלאגיע. ולא מצאתי ענין זה. פון זאגן: איך אקצעפטיר, און איך גיי מיר נישט טוישן.
אויב עפעס איז דא דער נושא פון "גילט", וואס קען ווערן אדרעסירט. עס איז דא די נושא פון "אנדערסטענדיג" איבער וואס גייט מיט מיר פאר. ותו לא מידי. און דאס איז נישט לפי ידיעתי (וכך קיבלתי ג"כ מדעת תורה) קעגן די תורה. מ'דארף וויסן ווי איין ווי אויס. איך רעד פון דער געדאנק. כ'קען באשטיין נישט צו מאכן א שמועס דערפון. אבער עס האט נישט מיט וואס דו שרייבסט.
אדרבה איך האלט זייער שטארק פון טערעפי און איך ווייס אז סאיז זייער שטארק געבויעט אויף מוסר, מכל שכן ווען דער טעראפיסט איז א רב און ירא שמים. האט מיר אמאל א טעראפיסט געזאגט אז אלע זייערע טריקס קען מען טרעפן אין פרק, און בשם איינעם האב איך געהערט אז פרק ג' מיט פירוש תפארת ישראל איז די בעסטע טערעפי בוק...
איך האב נאר גערעדט איבער איין נקודה וואס האט נישט קיין שום מקום בתורת ישראל, און איך האב נישט געזאגט אז טערפי גייט דיקא מיט דעם נאר אז די מציאות און פאקט אז די שפראך איז זייער איינגעגעסן, און דאס איז: אננעמען און איינערקענען די שלעכטע מידות און פארשטיין אז דאס בין איך און איך גיי מיר נישט טוישן.
איך ווייס שוין נישט וואס דו זאגסט יא און וואס נישט... כ'געב אויף...
עכ"פ, אויף די לעצט פאראגראף דיינע, וואלט איך זיך נאר געוואלט דינגען. איך האב צוזאמגגעליינט א געוואלד איבער פסיכאלאגיע. ולא מצאתי ענין זה. פון זאגן: איך אקצעפטיר, און איך גיי מיר נישט טוישן.
אויב עפעס איז דא דער נושא פון "גילט", וואס קען ווערן אדרעסירט. עס איז דא די נושא פון "אנדערסטענדיג" איבער וואס גייט מיט מיר פאר. ותו לא מידי. און דאס איז נישט לפי ידיעתי (וכך קיבלתי ג"כ מדעת תורה) קעגן די תורה. מ'דארף וויסן ווי איין ווי אויס. איך רעד פון דער געדאנק. כ'קען באשטיין נישט צו מאכן א שמועס דערפון. אבער עס האט נישט מיט וואס דו שרייבסט.
אייגענטליך, איך פארשטיי וואס דו זאגסט וועגן דעם שפראך. כ'קען פארשטיין אז ס'איז דא אזא שפראך צווישן מענטשן, כ'ווייס נישט וויפיל דאס האט מיט טעראפי, אבער דאס איז טאקע דא. אומאפיציעל, אבער פארט. דאס איז טאקע געפערליך פון יעדן שטאנדפונקט. תורה'דיג ווי - להבדיל - טערעפיסטיש צוגלייך.
שרייב האט געשריבן:איך האב א שוואגער מיט נארסיזים, [ א קרוב צו BPD ] אין מיין שוועסטער איז צוטיילט , זאגן אז מוסר גייט אים העלפן איז נארישקייט
איך האב געהאט OCD , אין מיין דיין האט מיר נישט געהייסן לערן מוסר ער האט מיר געשיקט צו טערעפיסט אין געגעבן מעדעצין אין ב"ה איך בין שוין גוט יעצט קען איך לערן מוסר אין עס העלפט ,ביז יעצט בין איך געווען קראנק אין מוסר האט נישט אריין אין מיין קאפ
ער רעדט פון כעס, דו רעדסט פון OCD. ער רעדט פון קוקען אויף מידות מיט די ליכט פון "טערעפיסטישע וויסנשאפט" אן קוקען קודם מיט די ליכט פון "מסכת אבות". דו רעדסט ווען דער נפש ארבעט אויף א קרומע וועג ווייל די איידיעס אין קאפ וואס די באדייט פון זאכן זענען, זענען נישט ריכטיג. מידות איז געפיל, OCD האט מיט א געדאנקען גאנג וואס איז נישט ריכטיג.
אוודאי ביסטו גערעכט. א שאלה צו דו ביסט גערעכט? אוודאי דארף מען טערעפי פאר OCD. וואס איז די שאלה אפילו. ער רעדט אבער נישט פון OCD. ער רעדט פון די עצם צוגאנג צו מידות אז מ'גייט צו דערצו מיט די איידיע פון די עקזיסטענץ פון די לערנונגען פון טערעפי. מ'מישט צאם די צוויי. הגם עס מישט זיך צומאל צאם. ס'דא וואס דארפן צוקומען צו טערעפי כדי אויסצוארבעטן כעס. ער וויל זאגן אז ווען מ'טראכט פון מידות זאל מען טראכטן פון מסכת אבות פאר מ'טראכט פון די לערנונגען און וויסנשאפט פון טערעפי. והדבר פשוט מאוד.
