בית החיים ברימנוב

[רעים]

2

פ"נ
איש תם וישר הרבני
הישיש ונהנה מיגע כפו
מ' פינחס שלמה בן
הרבני מ' צבי ז"ל נ' ר"ח
אייר תרנ"ב לפ"ק תנצב"ה

הרה''ג ר' אברהם ניסן ניימאן דומ''ץ וויזניץ מאנסי איז א אייניקיל

[יציב פתגם]

אין עטליכע מקורות שטייט אז נעבן די אהל פון הרבי ר' מענדעלע זי"ע ליגט הגאון רבי ישראל הלל וועסטרייך זצ"ל דומ"ץ בריגל ואב"ד גריבוב (נפטר ב' סיון תר"ו)

איז דא א בילד פון זיין מצבה?

[עוג מלך הבשן]

איך זיך אינפארמאציא אויף מיין זיידע ר' שמואל חיאל פון רימנוב, ער האט געלעבט אין די צייטן פון רבי ר' הערש מרימנוב. אין רימנוב זענען געוועהן 3 דורות דיינים פון משפחת 'חיאל', רבי אליעזר חיאל, בנו רבי מרדכי חיאל, ובנו רבי נפתלי יצחק חיאל ראב"ד, [יש כמה תשובות אליו בשו"ת מהר"ש ענגיל], ווי אויך די מו"ל פון ספר בארות המים שרייבט אויף דף השער דפוס ראשון אז ער איז א איידעם ביי ר' ישראל חיאל מרימנוב, איינער האט מער אינפארמאציא אויף די משפחה? רבי שמואל חיאל אדער זיין ווייב פריידא זענען זייער מעגליך א אייניקעל פון רבי שמעון מיעריסלאב

א. פארוואס קלערסטן אזוי?
ב. עס קען שטימן מיט די יאר'ן?

[פיישל]

איך זיך אינפארמאציא אויף מיין זיידע ר' שמואל חיאל פון רימנוב, ער האט געלעבט אין די צייטן פון רבי ר' הערש מרימנוב. אין רימנוב זענען געוועהן 3 דורות דיינים פון משפחת 'חיאל', רבי אליעזר חיאל, בנו רבי מרדכי חיאל, ובנו רבי נפתלי יצחק חיאל ראב"ד, [יש כמה תשובות אליו בשו"ת מהר"ש ענגיל], ווי אויך די מו"ל פון ספר בארות המים שרייבט אויף דף השער דפוס ראשון אז ער איז א איידעם ביי ר' ישראל חיאל מרימנוב, איינער האט מער אינפארמאציא אויף די משפחה? רבי שמואל חיאל אדער זיין ווייב פריידא זענען זייער מעגליך א אייניקעל פון רבי שמעון מיעריסלאב

א. פארוואס קלערסטן אזוי?
ב. עס קען שטימן מיט די יאר'ן?

למה לא
חתימת ר' אליעזר
וחותמת נכדו ר' יצחק נפתלי
על ספר זה בדף שאחרי הספר יש חתימת הגאון רבי מנשה אליעזר וואלף מוישיניצא בנו של הג"ר נתן אהרן וולף אבד"ק אושפיצין [תלמיד החוזה מלובלין]

מודעה מר' ארי' ליבש חיאל מרימאנאב [עברי אנכי 11 June 1880] יחד עם מנשה וואלף משם, [נאכאמאל חיאל מיט וואלף]

[עוג מלך הבשן]

פיישל. איר ברענגט נאך נישט א קשר פון משפחת חיאל-וואלף צו דער רבי ר' שמעון מיארסלוב.
איז דאס א משפחה מסורה? אדער עפעס א פאברעצירטע השערה?

[שטייט]

איינער ווייסט אפשר קראנט ווען די יארצייט פון מיריש (ר מיילעך'ס טאכטער) איז? זי ליגט אין רימנוב און אויף איהר מציבה שטייט נישט קיין טאג.

[פיישל]

פיישל. איר ברענגט נאך נישט א קשר פון משפחת חיאל-וואלף צו דער רבי ר' שמעון מיארסלוב.
איז דאס א משפחה מסורה? אדער עפעס א פאברעצירטע השערה?

נישט איך האב עס געברענגט, אבער איך האב געהערט דערפון, עס איז א ערנסטע משפחה מסורה.

[סטראפ]

אין וויליאמסבורג איז געוועהן א איד רבי דוד ניישטיין ז"ל, באקאנט אלס בעה"ב פון 'בראדוועי קלאטינג', [ווי באוויסט איז ער געוועהן א גאון עצום ועובד ה' מנעוריו, וואס האט דוקא געוואלט זיין א נהנה מיגיע כפיו], זיין מאמע מרת דבורה איז געוועהן א אייניקעל פון רבי שמעון יארעסלאווער, זי איז געוועהן א טאכטער פון הרה"ח רבי אפרים יצחק שיינער (האראדעק-סאמבור-סאניק), ואשתו מרת חנה בת רבי שמואל חיאל פון רימנוב, עס איז נישט קלאר אויב ר' אפרים יצחק איז געוועהן די אייניקעל פון הרה"ק רבי שמעון, אדער זיין ווייב מרת חנה לבית חיאל, עס איז פשוט מסתבר אז וויבאלד 'חיאל' איז געוועהן א רבנישע משפחה, ממילא איז די קשר פון דארט. יעצט זאגט רבי פיישל אז עס איז דא א משפחה וואס האט א קלארע קבלה אז משפחת חיאל זענען אייניקלעך פון רבי שמעון, דעריבער בעט איך איהם ביטע געב איבער מער פרטים.

[סטראפ]

מרת חנה [בת רבי שמואל חיאל] איז געבוירן שנת תקצ"ב, לפי רשימת פטירתה

[סטראפ]

פיישל. איר ברענגט נאך נישט א קשר פון משפחת חיאל-וואלף צו דער רבי ר' שמעון מיארסלוב.
איז דאס א משפחה מסורה? אדער עפעס א פאברעצירטע השערה?

נישט איך האב עס געברענגט, אבער איך האב געהערט דערפון, עס איז א ערנסטע משפחה מסורה.

רבי פיישל: אין וויליאמסבורג איז געוועהן א איד רבי דוד ניישטיין ז"ל, באקאנט אלס בעה"ב פון 'בראדוועי קלאטינג', [ווי באוויסט איז ער געוועהן א גאון עצום ועובד ה' מנעוריו, וואס האט דוקא געוואלט זיין א נהנה מיגיע כפיו], זיין מאמע מרת דבורה איז געוועהן א אייניקעל פון רבי שמעון יארעסלאווער, זי איז געוועהן א טאכטער פון הרה"ח רבי אפרים יצחק שיינער (האראדעק-סאמבור-סאניק), ואשתו מרת חנה בת רבי שמואל חיאל פון רימנוב, עס איז נישט קלאר אויב ר' אפרים יצחק איז געוועהן די אייניקעל פון הרה"ק רבי שמעון, אדער זיין ווייב מרת חנה לבית חיאל, עס איז פשוט מסתבר אז וויבאלד 'חיאל' איז געוועהן א רבנישע משפחה, ממילא איז די קשר פון דארט. יעצט זאגט איהר אז עס איז דא א משפחה וואס האט א קלארע קבלה אז משפחת חיאל זענען אייניקלעך פון רבי שמעון, ביטע קום ארויס אין געב איבער איבער מער פרטים.
מרת חנה לבית חיאל איז געבוירן תקצ"ב, דאס הייסט זי איז געוועהן 18 יאר ווען הרה"ק רבי שמעון איז נסתלק געווארן

[עוג מלך הבשן]

מרת חנה לבית חיאל איז געבוירן תקצ"ב, דאס הייסט זי איז געוועהן 18 יאר ווען הרה"ק רבי שמעון איז נסתלק געווארן

ר' שמעון האט נישט געהאט אן איידעם בשם 'חיאל'
ואת"ל זי איז אן אוראייניקל, דארף איך בודק זיין צו דאס איז גאר מעגליך
(ווי באקאנט האט ר' שמעון גאבוירן רוב קינדער אויף זיין עלטער)

[סטראפ]

מרת חנה לבית חיאל איז געבוירן תקצ"ב, דאס הייסט זי איז געוועהן 18 יאר ווען הרה"ק רבי שמעון איז נסתלק געווארן

ר' שמעון האט נישט געהאט אן איידעם בשם 'חיאל'
ואת"ל זי איז אן אוראייניקל, דארף איך בודק זיין צו דאס איז גאר מעגליך
(ווי באקאנט האט ר' שמעון גאבוירן רוב קינדער אויף זיין עלטער)

עס קען רואיג זין אז זי איז געוועהן אן איהר אייניקעל, לפי השנים
בנוסף לזה ווייסט מען נישט אלע קינדער פון הרה"ק רבי שמעון, ראה אהל שמעון השלם
איך וואלט שטארק הנאה געהאט אויב די ביסט בודק, וידעת ומצאת תאמין

[פיישל]

פיישל. איר ברענגט נאך נישט א קשר פון משפחת חיאל-וואלף צו דער רבי ר' שמעון מיארסלוב.
איז דאס א משפחה מסורה? אדער עפעס א פאברעצירטע השערה?

נישט איך האב עס געברענגט, אבער איך האב געהערט דערפון, עס איז א ערנסטע משפחה מסורה.

רבי פיישל: אין וויליאמסבורג איז געוועהן א איד רבי דוד ניישטיין ז"ל, באקאנט אלס בעה"ב פון 'בראדוועי קלאטינג', [ווי באוויסט איז ער געוועהן א גאון עצום ועובד ה' מנעוריו, וואס האט דוקא געוואלט זיין א נהנה מיגיע כפיו], זיין מאמע מרת דבורה איז געוועהן א אייניקעל פון רבי שמעון יארעסלאווער, זי איז געוועהן א טאכטער פון הרה"ח רבי אפרים יצחק שיינער (האראדעק-סאמבור-סאניק), ואשתו מרת חנה בת רבי שמואל חיאל פון רימנוב, עס איז נישט קלאר אויב ר' אפרים יצחק איז געוועהן די אייניקעל פון הרה"ק רבי שמעון, אדער זיין ווייב מרת חנה לבית חיאל, עס איז פשוט מסתבר אז וויבאלד 'חיאל' איז געוועהן א רבנישע משפחה, ממילא איז די קשר פון דארט. יעצט זאגט איהר אז עס איז דא א משפחה וואס האט א קלארע קבלה אז משפחת חיאל זענען אייניקלעך פון רבי שמעון, ביטע קום ארויס אין געב איבער איבער מער פרטים.
מרת חנה לבית חיאל איז געבוירן תקצ"ב, דאס הייסט זי איז געוועהן 18 יאר ווען הרה"ק רבי שמעון איז נסתלק געווארן

דאס האב טאקע געמיינט, מער נישט

[סטראפ]

פיישל. איר ברענגט נאך נישט א קשר פון משפחת חיאל-וואלף צו דער רבי ר' שמעון מיארסלוב.
איז דאס א משפחה מסורה? אדער עפעס א פאברעצירטע השערה?

נישט איך האב עס געברענגט, אבער איך האב געהערט דערפון, עס איז א ערנסטע משפחה מסורה.

רבי פיישל: אין וויליאמסבורג איז געוועהן א איד רבי דוד ניישטיין ז"ל, באקאנט אלס בעה"ב פון 'בראדוועי קלאטינג', [ווי באוויסט איז ער געוועהן א גאון עצום ועובד ה' מנעוריו, וואס האט דוקא געוואלט זיין א נהנה מיגיע כפיו], זיין מאמע מרת דבורה איז געוועהן א אייניקעל פון רבי שמעון יארעסלאווער, זי איז געוועהן א טאכטער פון הרה"ח רבי אפרים יצחק שיינער (האראדעק-סאמבור-סאניק), ואשתו מרת חנה בת רבי שמואל חיאל פון רימנוב, עס איז נישט קלאר אויב ר' אפרים יצחק איז געוועהן די אייניקעל פון הרה"ק רבי שמעון, אדער זיין ווייב מרת חנה לבית חיאל, עס איז פשוט מסתבר אז וויבאלד 'חיאל' איז געוועהן א רבנישע משפחה, ממילא איז די קשר פון דארט. יעצט זאגט איהר אז עס איז דא א משפחה וואס האט א קלארע קבלה אז משפחת חיאל זענען אייניקלעך פון רבי שמעון, ביטע קום ארויס אין געב איבער איבער מער פרטים.
מרת חנה לבית חיאל איז געבוירן תקצ"ב, דאס הייסט זי איז געוועהן 18 יאר ווען הרה"ק רבי שמעון איז נסתלק געווארן

דאס האב טאקע געמיינט, מער נישט

רבי פיישל ביטע זייט מסביר קלאר, איהר האט אויך גערעדט וועגן די ניישטיין משפחה, אדער וועגן א אנדערע משפחה?

[סטראפ]

קצת על הבית החיים בעיר רומנאב

לפי מה שהעידו לי שרידי העיר רומנאב (ר' מרדכי כ"ץ ר' אלימלך הולך ר' בנציון קעניג מרת שרה/סוניה עטרה) היה ג' אהלים על בית החיים דרומנאב טרם פרוץ השואה, ואלו הם, א) אהל הרבי ר' בונם, ב) אהל הרבי ר' מנחם מענדיל, ג) אהל הרבי ר' צבי הירש.

א) אהל הרבי ר' בונם הנ"ל היה במורד ההר של הבית החיים אהל זה היה עשוי מעץ וקורות ורוח היתה מנשבת לבפנים, ולאחר המלחמה לא נודע מקום האהל והציון בדיוק רק לאחרונה מצאו הציון.

ב) אהל הרבי ר' מנחם מענדיל הנ"ל היה במעלה ההר של הבית החיים אהל זה היה עשוי מאבן וחלון היה קבוע באהל הפונה לכיון העיר כאמור לעיל, שם חלקת מחוקק ספון של ר' מנחם מענדיל זי"ע וזוגתו הצדיקת מרת רבקה ע"ה, הנאצים ימש"ו פצצו את הבית החיים כאמור לעיל ולכן לאחר המלחמה לא מצאו כלום על הבית החיים חוץ משרידי אבנים מפוצצות עד שבאו והקימו הציונים על מקומם ואת האהלים כאשר נראה היום הכל על מקומו.

ג) אהל הרבי ר' צבי הירש הנ"ל הוא מול אהל הרבי ר' מנחם מענדיל לצד שמאל להעומד בשער הכניסה של הבית החיים שם חלקת מחוקק ספון הרבי ר' צבי הירש ובנו הרבי ר' יוסף, עד שנת תשכ"ד היה שם ג"כ נכד הרבי ר' יוסף בן בתו מרת מלכה ה"ה הגה"צ ר' צבי חיים הורוביץ ב"ר אשר ישעיה בן האמרי נועם, ואולם אח"כ העלתה בתו מרת חוה קושיצקי ע"ה את קברו אל ארץ ישראל בבית החיים דויזניץ בבני ברק.

בן שני האהלים של הרבי ר' מנחם מענדיל והרבי ר' צבי הירש יש מעבר הליכה למתפללים ובצד המעבר הפונה לשער הבית החיים ומצד המעבר הפונה למורד ההר יש ציונים של שאר צדיקים הטמונים שם, בצד המעבר הפונה לשער הנ"ל טמונים ד) הגה"ק ר' נתן יהודה לייב, ה) ר' אלטר-זקן נתן נטע, ו) ר' מנחם מענדיל ב"ר אלטר-זקן נתן נטע נכד הרבי ר' מנחם מענדיל ורבי פנחס מגניויש, ז) ועוד שלשה מצבות לא ידועים, יחדיו הם ששה (או יותר).

ד) ר' נתן יהודה לייב הנ"ל טרם אשר נסתלק ביקש מן הקהל אשר רצו להניחו באהל אביו לבל יניחוהו שם כי ירא הוא את אביו, הם קיימו צוואתו וטמנוהו סמוך לקיר האהל של אביו, לנוסח מצבתו עי' לעיל.

ה) ר' אלטר-זקן נתן נטע הנ"ל לנוסח מצבתו עי' לעיל.

ו) ר' מנחם מענדיל ב"ר אלטר-זקן נתן נטע הנ"ל לנוסח מצבתו עי' לעיל.

ז) ועוד כמה מצבות לא ידועים הנ"ל הם ממשפחת הגה"ק ר' מנחם מענדיל.

ומצד המעבר הפונה למורד ההר טמונים ח) ר' צבי הירש בנו של הרבי מלובלין, ט) מצבת האשה מרת חיה סאשא זוגתו הב' של הגה"ק ר' אריה לייבוש קאנער, י) מצבה של בנו או של בתו של הגה"ק ר' מרדכי אבד"ק זלקובא ואח"כ אבד"ק רומנאב, יא) ועוד כמה מצבות לא ידועים, יחדיו הם יותר מששה.

ח) ר' צבי הירש בנו של הרבי מלובלין הנ"ל הוא הגיע לרומנאב בשעה שהרבי ר' צבי הירש היה מוטל על ערש דוי ובסכנת חיים ושמו של הרבי ר' צבי הירש היה צבי הירש בן שפרינצא וגם שמו של ר' צבי הירש בנו של הרבי מלובלין היה כך כי שם אמו היתה שפרינצא, ויהיו בשמעו שהרבי ר' צבי הירש חולה עמד וקיבל עליו הסכנה ולאלתר נסתלק והרבי ר' צבי הירש הבריא מחוליו, ומצבת ר' צבי הירש בנו של הרבי מלובלין היה סמוך להאהל של הרבי ר' צבי הירש שנטמן שם אח"כ, כיום לא מצאתי זכר למצבתו.

ט) מצבת האשה מרת חיה סאשא זוגתו הב' של הגה"ק ר' אריה לייבוש קאנער זצ"ל חותנו בזיו"ר של הרבי ר' הירש, וזה לשון מצבתה,

אשה כשרה צנועה
וחשובה מרת חיה סאשא
בת ... הגאון הגדול
מורינו מרדכי זיסקינד לנדאו...

י) מצבה של בנו או של בתו של דו"ז הגה"ק ר' מרדכי אבד"ק זלקובא ואח"כ אבד"ק רומנאב, וזה לשון המצבה,

...הרב מורינו
מרדכי ז"ל אבדומ"ץ
דפה נ' ה' אייר תר"מ לפ"ק תנצב"ה

יא) ועוד כמה מצבות לא ידועים יחדיו הם יותר מששה הנ"ל הם ממשפחת הרבי ר' מנחם מענדיל והרבי ר' צבי הירש, ועתה אביא כאן ונוסחי מצבות בבית החיים ברומנאב.

פ"נ
... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ...
מרת רייצא בת הרבני החסיד המופלג
מ' דוד סג"ל ז"ל נפ' י"א טבת תרמ"ה
תנצב"ה



... כשירה וצנועה
חשובה ובא בשנים
.... שנים מ' מרים
נעכה בת הרבני מ'
אברהם אבלי ... נ'
.... תרמ"ב לפ"ק תנצב"ה



פ"נ
איש תם וישר הרבני
הישיש ונהנה מיגע כפו
מ' פינחס שלמה בן
הרבני מ' צבי ז"ל נ' ר"ח
אייר תרנ"ב לפ"ק תנצב"ה



אשה הצנועה
וחשובה המהוללה מ'
שרה במ' מאיר
נת' ט' אדר ב'
... ... תנצב"ה



האשה
חשובה הצנועה
מרת מאטיל בת הרבני
מה' דוב בער ז"ל נפ' ד'
טבת תקע"ט לפ"ק תנצב"ה



ספדו וילילו עלי נפש יקרה אביוני עמנו
חנן דלים ובתי מחסה הקים לעניי עירנו
זכה לעסוק בדברים ... ... ... ... ... ...
קדושת בהכ"נ הנהיג ובית מדריש רבינו
אהבתורה ולומדיה' ובדרכי החסידות התנהג בתוכנו
לזכר עד תהי נשמתו צרורה את פני ה' אלקינו
ה"ה הרבני החסיד המפורסים התהלך במישרים
מ' יחזקאל בהרבני מ' אברהם אלי' ז"ל עלת לחסות
בצל חסין ית"י ... ... תמות נפשו מות ישרים
... ... ... ... תנצב"ה



פ"נ
הרבני האברך המופלג
החסיד ירא ה' מסתופף
בצל הצדיקים מ' יהוד'
לייב זללה"ה בהרבני החסיד
היחסן מ' יצחק צבי נ"ר נ'
ר"ח סיון תרל"ו תנצב"ה



פ"נ
אשה
צנועה וחשובה
מ' בלימא בת
מ' ישראל נ' ךנ
אלול תקצ"ד
תנצב"ה




פ"נ
איש תם וישר התורני
מ"ה דוב בער בן מ"ה
יצחק ... נפ' יום
א' דפסח .... תנצב"ה





פ"נ
אשה חשובה
וצנועה מ' לאה
בת הרב מ'
יצחק נפ' ך'
טבת תקצ"ט




פ"נ
אשה חשובה מרת
פעריל בת מ' זאב וואלף
נפטרה יום ... ד' טבת
... ... תנצב"ה



פה
נטמן איש
ישר הילך
פעל כ נפטר
יום שני ר"ח
תמוז שע"ו ל
פ"ק
ש" כ" ש" ז"
תצב"ה



פ"נ
אשה זקנה וחשובה
מרת יענטא בת הרבני
מ' וואלף ז"ל נ' ך"ג תשרי
תרע"ב לפ"ק תנצב"ה



פ"נ
איש תם וישר הרב
החסיד מ' יוסף מרדכי
בהרבני מ' בנימן צבי
נ' ך"ה ניסן תרמ"ט לפ"ק תנצב"ה



פ"נ
אשה צנועה
וחסידה מ' רל....
בא הרבני מ' משה
..... .... ....
תנצב"ה



פ"נ
הבחור החתן כמר
ישראל צבי בן מ'
מנחם מענדיל נ"י נ'
ט' כסליו תרל"ב לפ"ק
תנצב"ה



פ"נ
אשה כשרה צנועה וחסידה
... כפה פרשה לעני
... ... ... ... ...
... ... ... ... ...
... ... ... ... ...



פ"נ
איש תם וישר
האברך ......
ב"מ אברהם ז"ל נ'
... תרל"ג לפ"ק תנצב"ה



פ"נ
אשה צנועה וחשובה
מרת בריינדיל בת
הרב מ' יעקב ז"ל נפ'
כ"ט שבט תרי"ט לפ"ק
תנצב"ה
----
המצבה נתחחדשה בשנה
תרע"ד לפ"ק



פ"נ
איש כנשר ... ... ...
ימי ושנותי
נועם דברים ... ...
... ... ... ...
... ... ... ...
... ... ... ...



מצבת מרת מיריש בת הגה"ק ר' אלימלך מליז'ענסק זצ"ל
וזו' הגה"ק ר' אליהו משדה לבן זצ"ל



שאר מצבות בבית החיים[center]

[/center]

[סטראפ]

די שרייבסט אז די ביסט א אייניקעל פון רבי מרדכי שהיה אב"ד זאלקאווא ואח"כ ברינאב, קענסט געבן מער פרטים איבער איהם?
איז דאס רבי מרדכי חיאל שהי' אב"ד רימנאב לערך משנת תר"י עד תר"ל?
אויך די ברענגסט נישט א בילד פון דעי מציבה

[כל טוב]

דאס איז דער פלאץ ווי רבי צבי חיים מרימינוב איז געווען באגראבן ביזן אריבערפירן קיין א"י.

וואס איז געווען די סיבה פון אריבערפירן די קברים פון אים און די רעבעצין?
בפרט נאכן ליגן אויף אזא מקום מכובד נעבן דעם הייליגן זיידע

[דער אידל]

ר׳ צבי הירש בן החוזה האט מ׳געלייגט ביים טיר פונעם אוהעל פון ר׳ שכנא אין ר׳ בונם לפי צוואתו, מיר האט געזאגט א איד וואס האט געטראפן די מצבה פין מירש אז דעמאלטס בשעת׳ן זיכן האט ער נאך געזען ר׳ צבי הירש׳ס מצבה שטייענדיג אויפן פלאץ

קצת על הבית החיים בעיר רומנאב

לפי מה שהעידו לי שרידי העיר רומנאב (ר' מרדכי כ"ץ ר' אלימלך הולך ר' בנציון קעניג מרת שרה/סוניה עטרה) היה ג' אהלים על בית החיים דרומנאב טרם פרוץ השואה, ואלו הם, א) אהל הרבי ר' בונם, ב) אהל הרבי ר' מנחם מענדיל, ג) אהל הרבי ר' צבי הירש.

א) אהל הרבי ר' בונם הנ"ל היה במורד ההר של הבית החיים אהל זה היה עשוי מעץ וקורות ורוח היתה מנשבת לבפנים, ולאחר המלחמה לא נודע מקום האהל והציון בדיוק רק לאחרונה מצאו הציון.

ב) אהל הרבי ר' מנחם מענדיל הנ"ל היה במעלה ההר של הבית החיים אהל זה היה עשוי מאבן וחלון היה קבוע באהל הפונה לכיון העיר כאמור לעיל, שם חלקת מחוקק ספון של ר' מנחם מענדיל זי"ע וזוגתו הצדיקת מרת רבקה ע"ה, הנאצים ימש"ו פצצו את הבית החיים כאמור לעיל ולכן לאחר המלחמה לא מצאו כלום על הבית החיים חוץ משרידי אבנים מפוצצות עד שבאו והקימו הציונים על מקומם ואת האהלים כאשר נראה היום הכל על מקומו.

ג) אהל הרבי ר' צבי הירש הנ"ל הוא מול אהל הרבי ר' מנחם מענדיל לצד שמאל להעומד בשער הכניסה של הבית החיים שם חלקת מחוקק ספון הרבי ר' צבי הירש ובנו הרבי ר' יוסף, עד שנת תשכ"ד היה שם ג"כ נכד הרבי ר' יוסף בן בתו מרת מלכה ה"ה הגה"צ ר' צבי חיים הורוביץ ב"ר אשר ישעיה בן האמרי נועם, ואולם אח"כ העלתה בתו מרת חוה קושיצקי ע"ה את קברו אל ארץ ישראל בבית החיים דויזניץ בבני ברק.

בן שני האהלים של הרבי ר' מנחם מענדיל והרבי ר' צבי הירש יש מעבר הליכה למתפללים ובצד המעבר הפונה לשער הבית החיים ומצד המעבר הפונה למורד ההר יש ציונים של שאר צדיקים הטמונים שם, בצד המעבר הפונה לשער הנ"ל טמונים ד) הגה"ק ר' נתן יהודה לייב, ה) ר' אלטר-זקן נתן נטע, ו) ר' מנחם מענדיל ב"ר אלטר-זקן נתן נטע נכד הרבי ר' מנחם מענדיל ורבי פנחס מגניויש, ז) ועוד שלשה מצבות לא ידועים, יחדיו הם ששה (או יותר).

ד) ר' נתן יהודה לייב הנ"ל טרם אשר נסתלק ביקש מן הקהל אשר רצו להניחו באהל אביו לבל יניחוהו שם כי ירא הוא את אביו, הם קיימו צוואתו וטמנוהו סמוך לקיר האהל של אביו, לנוסח מצבתו עי' לעיל.

ה) ר' אלטר-זקן נתן נטע הנ"ל לנוסח מצבתו עי' לעיל.

ו) ר' מנחם מענדיל ב"ר אלטר-זקן נתן נטע הנ"ל לנוסח מצבתו עי' לעיל.

ז) ועוד כמה מצבות לא ידועים הנ"ל הם ממשפחת הגה"ק ר' מנחם מענדיל.

ומצד המעבר הפונה למורד ההר טמונים ח) ר' צבי הירש בנו של הרבי מלובלין, ט) מצבת האשה מרת חיה סאשא זוגתו הב' של הגה"ק ר' אריה לייבוש קאנער, י) מצבה של בנו או של בתו של הגה"ק ר' מרדכי אבד"ק זלקובא ואח"כ אבד"ק רומנאב, יא) ועוד כמה מצבות לא ידועים, יחדיו הם יותר מששה.

ח) ר' צבי הירש בנו של הרבי מלובלין הנ"ל הוא הגיע לרומנאב בשעה שהרבי ר' צבי הירש היה מוטל על ערש דוי ובסכנת חיים ושמו של הרבי ר' צבי הירש היה צבי הירש בן שפרינצא וגם שמו של ר' צבי הירש בנו של הרבי מלובלין היה כך כי שם אמו היתה שפרינצא, ויהיו בשמעו שהרבי ר' צבי הירש חולה עמד וקיבל עליו הסכנה ולאלתר נסתלק והרבי ר' צבי הירש הבריא מחוליו, ומצבת ר' צבי הירש בנו של הרבי מלובלין היה סמוך להאהל של הרבי ר' צבי הירש שנטמן שם אח"כ, כיום לא מצאתי זכר למצבתו.

ט) מצבת האשה מרת חיה סאשא זוגתו הב' של הגה"ק ר' אריה לייבוש קאנער זצ"ל חותנו בזיו"ר של הרבי ר' הירש, וזה לשון מצבתה,

אשה כשרה צנועה
וחשובה מרת חיה סאשא
בת ... הגאון הגדול
מורינו מרדכי זיסקינד לנדאו...

י) מצבה של בנו או של בתו של דו"ז הגה"ק ר' מרדכי אבד"ק זלקובא ואח"כ אבד"ק רומנאב, וזה לשון המצבה,

...הרב מורינו
מרדכי ז"ל אבדומ"ץ
דפה נ' ה' אייר תר"מ לפ"ק תנצב"ה

יא) ועוד כמה מצבות לא ידועים יחדיו הם יותר מששה הנ"ל הם ממשפחת הרבי ר' מנחם מענדיל והרבי ר' צבי הירש, ועתה אביא כאן ונוסחי מצבות בבית החיים ברומנאב.

פ"נ
... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ...
מרת רייצא בת הרבני החסיד המופלג
מ' דוד סג"ל ז"ל נפ' י"א טבת תרמ"ה
תנצב"ה



... כשירה וצנועה
חשובה ובא בשנים
.... שנים מ' מרים
נעכה בת הרבני מ'
אברהם אבלי ... נ'
.... תרמ"ב לפ"ק תנצב"ה



פ"נ
איש תם וישר הרבני
הישיש ונהנה מיגע כפו
מ' פינחס שלמה בן
הרבני מ' צבי ז"ל נ' ר"ח
אייר תרנ"ב לפ"ק תנצב"ה



אשה הצנועה
וחשובה המהוללה מ'
שרה במ' מאיר
נת' ט' אדר ב'
... ... תנצב"ה



האשה
חשובה הצנועה
מרת מאטיל בת הרבני
מה' דוב בער ז"ל נפ' ד'
טבת תקע"ט לפ"ק תנצב"ה



ספדו וילילו עלי נפש יקרה אביוני עמנו
חנן דלים ובתי מחסה הקים לעניי עירנו
זכה לעסוק בדברים ... ... ... ... ... ...
קדושת בהכ"נ הנהיג ובית מדריש רבינו
אהבתורה ולומדיה' ובדרכי החסידות התנהג בתוכנו
לזכר עד תהי נשמתו צרורה את פני ה' אלקינו
ה"ה הרבני החסיד המפורסים התהלך במישרים
מ' יחזקאל בהרבני מ' אברהם אלי' ז"ל עלת לחסות
בצל חסין ית"י ... ... תמות נפשו מות ישרים
... ... ... ... תנצב"ה



פ"נ
הרבני האברך המופלג
החסיד ירא ה' מסתופף
בצל הצדיקים מ' יהוד'
לייב זללה"ה בהרבני החסיד
היחסן מ' יצחק צבי נ"ר נ'
ר"ח סיון תרל"ו תנצב"ה



פ"נ
אשה
צנועה וחשובה
מ' בלימא בת
מ' ישראל נ' ךנ
אלול תקצ"ד
תנצב"ה




פ"נ
איש תם וישר התורני
מ"ה דוב בער בן מ"ה
יצחק ... נפ' יום
א' דפסח .... תנצב"ה





פ"נ
אשה חשובה
וצנועה מ' לאה
בת הרב מ'
יצחק נפ' ך'
טבת תקצ"ט




פ"נ
אשה חשובה מרת
פעריל בת מ' זאב וואלף
נפטרה יום ... ד' טבת
... ... תנצב"ה



פה
נטמן איש
ישר הילך
פעל כ נפטר
יום שני ר"ח
תמוז שע"ו ל
פ"ק
ש" כ" ש" ז"
תצב"ה



פ"נ
אשה זקנה וחשובה
מרת יענטא בת הרבני
מ' וואלף ז"ל נ' ך"ג תשרי
תרע"ב לפ"ק תנצב"ה



פ"נ
איש תם וישר הרב
החסיד מ' יוסף מרדכי
בהרבני מ' בנימן צבי
נ' ך"ה ניסן תרמ"ט לפ"ק תנצב"ה



פ"נ
אשה צנועה
וחסידה מ' רל....
בא הרבני מ' משה
..... .... ....
תנצב"ה



פ"נ
הבחור החתן כמר
ישראל צבי בן מ'
מנחם מענדיל נ"י נ'
ט' כסליו תרל"ב לפ"ק
תנצב"ה



פ"נ
אשה כשרה צנועה וחסידה
... כפה פרשה לעני
... ... ... ... ...
... ... ... ... ...
... ... ... ... ...



פ"נ
איש תם וישר
האברך ......
ב"מ אברהם ז"ל נ'
... תרל"ג לפ"ק תנצב"ה



פ"נ
אשה צנועה וחשובה
מרת בריינדיל בת
הרב מ' יעקב ז"ל נפ'
כ"ט שבט תרי"ט לפ"ק
תנצב"ה
----
המצבה נתחחדשה בשנה
תרע"ד לפ"ק



פ"נ
איש כנשר ... ... ...
ימי ושנותי
נועם דברים ... ...
... ... ... ...
... ... ... ...
... ... ... ...



מצבת מרת מיריש בת הגה"ק ר' אלימלך מליז'ענסק זצ"ל
וזו' הגה"ק ר' אליהו משדה לבן זצ"ל



שאר מצבות בבית החיים

[אליעזר לאנדא]

איך זיך אינפארמאציא אויף מיין זיידע ר' שמואל חיאל פון רימנוב, ער האט געלעבט אין די צייטן פון רבי ר' הערש מרימנוב. אין רימנוב זענען געוועהן 3 דורות דיינים פון משפחת 'חיאל', רבי אליעזר חיאל, בנו רבי מרדכי חיאל, ובנו רבי נפתלי יצחק חיאל ראב"ד, [יש כמה תשובות אליו בשו"ת מהר"ש ענגיל], ווי אויך די מו"ל פון ספר בארות המים שרייבט אויף דף השער דפוס ראשון אז ער איז א איידעם ביי ר' ישראל חיאל מרימנוב, איינער האט מער אינפארמאציא אויף די משפחה? רבי שמואל חיאל אדער זיין ווייב פריידא זענען זייער מעגליך א אייניקעל פון רבי שמעון מיעריסלאב

א טאכטער פון ר מרדכי [אין Żywiec]
[אז איהר קענט אויסליינן דער גאנצע מציבה וועט איהר מסתמא קליגר ווערען]

[סטראפ]

א גרויסן ישר כח רבי אליעזר
זעהט אויס א מציאה רבה מאוד
איהר קענט מיך געבן אביסל אינפארמאציא ארום דעי מציבה? ווי איז דעי שטאט?
וויאזוי זענט איהר אנגעקומען צו דעם?
איז דא נאך עפעס פון דעי מפחה אין יענע שטאט? וכדו'
ישר כח נאכאמאל

[אליעזר לאנדא]

א גרויסן ישר כח רבי אליעזר
זעהט אויס א מציאה רבה מאוד
איהר קענט מיך געבן אביסל אינפארמאציא ארום דעי מציבה? ווי איז דעי שטאט?
וויאזוי זענט איהר אנגעקומען צו דעם?
איז דא נאך עפעס פון דעי מפחה אין יענע שטאט? וכדו'
ישר כח נאכאמאל

דאס איז א קליין שטעטל וואס הייסט זייבוש [בערך 40 מייל דרום מערב פון קראקא]
אנגעקומען צו דעם בין איך במקרה דורך זוכען עפעס אנדערש דא
דא קענט איהר זעהן א רשימה פון אלע מציבות אין דער ארטיגע בית החיים [זי איז מספר 48]
דער מציבות קען מען זעהן דורך קליקן אויף דער בילד אויפ'ן לינקע זייט
[לויט וואס עס שטייט דארט נכדת של ראב"ד דק"ק טארנא]

נ. ב. אויב איהר וועט עפענן א אשכול אויף משפחת חיאל מיט דער אינפערמאציע וואס איהר ווייסט שוין, וועלן דער חברים דא אפשר אייך קענען העלפן מיט נאך

[פיישל]

א גרויסן ישר כח רבי אליעזר
זעהט אויס א מציאה רבה מאוד
איהר קענט מיך געבן אביסל אינפארמאציא ארום דעי מציבה? ווי איז דעי שטאט?
וויאזוי זענט איהר אנגעקומען צו דעם?
איז דא נאך עפעס פון דעי מפחה אין יענע שטאט? וכדו'
ישר כח נאכאמאל

דאס איז א קליין שטעטל וואס הייסט זייבוש [בערך 40 מייל דרום מערב פון קראקא]
אנגעקומען צו דעם בין איך במקרה דורך זוכען עפעס אנדערש דא
דא קענט איהר זעהן א רשימה פון אלע מציבות אין דער ארטיגע בית החיים [זי איז מספר 48]
דער מציבות קען מען זעהן דורך קליקן אויף דער בילד אויפ'ן לינקע זייט
[לויט וואס עס שטייט דארט נכדת של ראב"ד דק"ק טארנא]

נ. ב. אויב איהר וועט עפענן א אשכול אויף משפחת חיאל מיט דער אינפערמאציע וואס איהר ווייסט שוין, וועלן דער חברים דא אפשר אייך קענען העלפן מיט נאך

ראב"ד טארנא מיינט מסתמא הר"ר נפתלי צבי גאלדבערג אחי הרב מלימנוב

[סטראפ]

א גרויסן ישר כח
איך קלער אזוי, ווי געשמועסט איז געוועהן 3 דורות דומצי"ם ברימנאב ממשפחת חיאל, הגאון רבי אליעזר (נפטר לפני תרט"ו) בנו הג' רבי מרדכי (נפטר תר"ל), בנו הגאון רבי יצחק נפתלי (נפטר תרע"ח), רבי יצחק נפתלי האט געהאט א זוהן רבי מרדכי חיאל, ראש ישיבה בקראקא, אין זיינע דאקומענטן שטייט אז זיין ווייב איז גיטל לבית גאלדבערג, פון שטאט טארנא, עס איז מסתבר אז זי איז געוועהן א טאכטער פון הגאון רבי נפתלי צבי גאלדבערג ראב"ד טארנא (נפטר תרס"א), אין דעי מציבה איז כנראה בתה, וואס איז געוועהן א אייניקעל פון ראב"ד רימנאב (רבי יצחק נפתלי חיאל), או א אייניקעל פון ראב"ד טארנא (רבי נפתלי צבי גאלדבערג)
דאס שטימט מיט די לאנגע מגילה אויף די מציבה וואס כמדומה איז נישט געוועהן אזא זאך נאר אין די יארן פארן קריג

איך האב שטארק חשק צו עפענען א אשכול איבער משפחת חיאל, איך האב בס"ד חידושים נפלאים אויף די משפחה, איך ווייס נאר נישט וויאזוי צו עפענען, קען איינער מיך העלפן?

[סטראפ]

איז דא איינער וועס קען עפעס אפליינען מער פון די מציבה?

[סטראפ]

א גרויסן ישר כח
איך קלער אזוי, ווי געשמועסט איז געוועהן 3 דורות דומצי"ם ברימנאב ממשפחת חיאל, הגאון רבי אליעזר (נפטר לפני תרט"ו) בנו הג' רבי מרדכי (נפטר תר"ל), בנו הגאון רבי יצחק נפתלי (נפטר תרע"ח), רבי יצחק נפתלי האט געהאט א זוהן רבי מרדכי חיאל, ראש ישיבה בקראקא, אין זיינע דאקומענטן שטייט אז זיין ווייב איז גיטל לבית גאלדבערג, פון שטאט טארנא, עס איז מסתבר אז זי איז געוועהן א טאכטער פון הגאון רבי נפתלי צבי גאלדבערג ראב"ד טארנא (נפטר תרס"א), אין דעי מציבה איז כנראה בתה, וואס איז געוועהן א אייניקעל פון ראב"ד רימנאב (רבי יצחק נפתלי חיאל), או א אייניקעל פון ראב"ד טארנא (רבי נפתלי צבי גאלדבערג)
דאס שטימט מיט די לאנגע מגילה אויף די מציבה וואס כמדומה איז נישט געוועהן אזא זאך נאר אין די יארן פארן קריג

איך האב שטארק חשק צו עפענען א אשכול איבער משפחת חיאל, איך האב בס"ד חידושים נפלאים אויף די משפחה, איך ווייס נאר נישט וויאזוי צו עפענען, קען איינער מיך העלפן?

איך זעה אז הג' רבי נפתלי צבי גאלדבערג (שמבואר בספרים אז זיין ווייב האט געהייסן חנה לאה) האט טאקע געהאט א טאכטער גאלדא שנולדה תרכ"ה, אין יד ושם שטייט אויף אשת רבי מרדכי חיאל מקראקא שנולדה תרכ"ה