א רייע גאר טאלאנטפולע אידן וועלכע באהאלטן זיך אונטער אנאנימע ניקס, און שטעלן צו פאר כלל ישראל קראנטע נייעס אויף א גאר פראפעסיאנאלע פארנעם, און פונעם העכסטן קאליבער, וואס האט נישט זיינס גלייכן ביים היימישן אידנטום.
זאל זיין וואס אימער עס שפילט זיך אפ ערגעץ וואו אויפן ערד קוגל, ק.נ.א. האט גלייך זשורנאליסטן אויפן ארט וואס וועלן דורך זיפן די נייעס און עס ברענגען מיט א קלארקייט ביזן לעצטן דעטאל.
ווער רעדט פון א גרויסע סענזאציע, א שטארקע נייעס אדער געשעעניש, וועט קומען פונקטליכע קלארע דעטאלן אן אויפהער. א שטייגער ווען עס קומט פאר נאציאנאלע וואלן, ווייסט יעדער, מען גייט צו אייוועלט פאר קראנטע קלארע אפדעיטס.
אפגערעדט פון די רוסישע אוקריינע קריג, פון די רגע וואס די קריג האט אויסגעבראכן האט יעדער געוויסט, צו וועם האסט גערעדט, אייוועלט האט עס. און וויאזוי האט עס אייוועלט? ק.נ.א. דאס איז די ענטפער.
א גרויס טייל ליינער כאפן ניטאמאל וואס פאר א מאסיווע ארבעט דאס איז, און וויפיל צייט און כוח דאס נעמט אריין, און דאס גייט אן אן קיין אפשטעל, די נייעס פליסט, און די געטרייע נייעס ברענגער פילטערן עס דורך, שרייבן עס אפ אויף א קלארע פארשטענדליכע שפראך, און לייגן עס ארויף אויף א גאלדענעם טאץ, כ'מיין צו זאגן א געפינטע אשכול, פאר אונז אייוועלט ליינער.
האבן מיר באשלאסן אז יעצט צו דעם געלעגנהייט וועלן מיר אפהאלטן א שמועס מיט די טייערע ניקס וואס שטייען אונטער דעם מאסיוון אפאראט, און הערן פון זיי אביסל וואס טוט זיך מאחורי הפרגוד.
צום ערשט האבן מיר זיך געוואנדן צו דעם מייסטער זשורנאליסט ישראל הלוי, עס איז באמת איבריג יעדעס איינציגע ווארט נאכן דערמאנען דעם נאמען, אבער חוץ זיינע שטענדיגע מאסיווע רעפארטאזשן פון אלע חצירות און אלע אנדערע נייעס און געשעענישן, שטעלט ער אונז אבער צו עפעס א נישט נארמאלע ארבעט דורכאויס די רוסישע אוקריינע קריג, מיט א מין איבערגעגעבנהייט און קראנטקייט וואס איז שווער צו טרעפן. ממש יום ולילה איז ער שטענדיג דא מיט קנאקעדיגע קראנטע באריכטן.
דאס איז האפענטליך בעז"ה די ערשטע שמועס אין א סעריע שמועסן, און אין די גאר נאנטע וועט אי"ה שטארק מעגליך נאכפאלגן די צווייטע אין דעם סעריע.
טוט אייך אן דעם העלמעט, מלאמיר זיך ארויס צו די פראנט ליניעס אין א פארשטופטע דערפל ערגעץ וואו אין אוקריינע, וואו מיר האבן אנגעטראפן ישראל פארשטעקט אין א בונקער אינמיטן אפשרייבן א באריכט, און ער האט אונז אוועקגעגעבן פון זיין טייערע צייט, פאר די הנאה פון די טויזענטער אייוועלט ליינער.
ליינט און האט הנאה, און פארגעסט נישט אפצוגעבן אייער דאנק פאר ישראל פאר זיינע שטענדיגע באריכטן פון וואס מיר אלע האבן הנאה, און פארן מסכים זיין צו אפהאלטן דעם שמועס.
א גוט יאר הרב ישראל הלוי, עס איז מיר א כבוד צו קענען אפהאלטן דעם שמועס מיט אייך.
איז אזוי... איר זענט שוין דא א לאנגע וויילע, האט איר גלייך אנגעהויבן מיט נייעס?
י: איך בין שוין דא צו גוטן איבער 16 יאר איך געדענק נישט וויאזוי עס האט זיך אנגעהויבן.
איר פלעגט אמאל נאר זיין אין חסידישע נייעס דאכט זיך, ווען און פארוואס האט פאסירט דעם טויש?
י: לאוו דווקא. אקטיווע חסידישע נייעס איז רעלאטיוו ניי דא אויפן וועלטל. עס איז געווען אנגענומען אז אן אשכול איבער די נושא וועט ווערן 'פארטעגלאשט' זייער שנעל און וועט נישט זיין א דבר של קיימא. ב"ה עס האט זיך גוט אויסגעשטעלט און כפי ידיעתי איז דיזען אשכול פון די מערסטע באזוכטע אשכולות ביינונז.
די סיבה פארוואס איך בין דארט אקטיוו איז ווייל מיין אישי (און עווענטועל מיין אימעיל) איז געווארן א פונדק ווי עס רעגענען אריין מודעות ועוד פון אלע קהילות בישראל בכל העולם כולו בלי גוזמא, צוליב וואס נישט יעדער איז באקוועם אליינס צו דעקן זיין אייגענע חסידות, קהלה ישיבה וכדומה.
טשיהא! קענסט אנהייבן טשארדזשן פאר ספעציעלע דעקונג...
א נייעס וואס מען זעהט פון ישראל הלוי ווייסט מען אז עס איז קראנט, פון וואו - אויב כ'מעג פרעגן - נעמט איר אייערע נייעס אזוי שנעל און פונקטליך, און וויאזוי ווייסט איר מחליט צו זיין ווען א נייעס איז קראנט און ווען נישט, נעמענדיג אין באטראכט אז איר האט די נייעס סאך פאר די גרויסע נייעס סטאנציעס האבן עס?
י: במשך די יארן האב איך דעוועלאפד א קאנעקשן צו געוויסע פארלעסליכע מקורות וואס האבן מיך נאך נישט אנטוישט דערווייל.
פון אייער שנעלקייט און קראנטקייט שיינט ווי זיי אנטוישן טאקע נישט...
ווען און פארוואס האט איר בכלל מחליט געווען צו זיין א נייעס באריכטער, וואס למעשה טוט איר עס מיט גרויס סוקסעס, און וואס האט אייך געצויגן דערצו?
י: איך האב נאך אלס נישט מחליט געווען… און איך וואלט שוין ביליאן מאל אויפגעהערט אבער די בקשות און גוטע ווערטער וואס דער עולם שיקט אריין אין אישי וואס דאס מיינט פאר זיי, גיט א שטופ צו גיין ווייטער.
א בקשה צום ציבור הליינער: ביטע לאזט נישט נאך... מיר קענען זיך דאס נישט ערלויבן!
וויאזוי פילטערט איר אייערע נייעס, דהיינו וואס יא צו באריכטן און וואס נישט?
י: עס קומט שוין פון זיך אליין…
איר געדענקט עפעס א טאג, אדער גרויסע נייעס, וואס איר האט אריינגעלייגט ספעציעלע כוחות צו דעקן דעם טאג אדער נייעס?
י: די מלחמה אין מדינת ישראל ווען ראקעטן זענען געפלויגן זעמיר געווען אפ טו דעיט און געהאלפן דעם עולם אפשלאגן פאלשע נייעסער וואס האט סתם געווארפן פאניק וכדומה. מירון נישט מער געדאכט אויך... אנהייב די אוקריינע קריג (נאך עטליכע וואכן איידער די קריג האט אויסגעבראכן זעמיר געווען דא מיט קריסטאל קלארע רעפארטאזשען). ועוד.
אנהייב די אוקריינע קריג? כאילו יעצט נישט...
וועלכע חלק קוקט איר אן די שווערסטע, מיטן טראגן דעם טיטל וואס איר טראגט, אלס א פראמינענטער נייעס באריכטער אין ק.נ.א.?
י: צו ברענגן די נייעס קלאר, אין צייט, און על טהרת הקודש עס איז נישט קיין לייכטע זאך בכלל.
פון וועלכע חלק האט איר די מערסטע הנאה אלס א נייעס באריכטער?
י: אז אידן האבן א כשר און קראנטע פלאץ מיטצוהאלטן די נייעס. ווי אויך אז מען קען זיין א שופר ביי יעדע ענין וואס איז נוגע יהדות וכדומה.
שטערט עס אייך נישט אייער סדר היום, ווען עס איז דא גרויסע נייעס מיט נאכאנאנדע אפדעיטס?
י: שטערט יא. כאמור לעיל. די חיזוק פון ציבור שטופט נישט אויפצוגעבן.
וואס פאר אן אינטערסאנטע פאקט אדער אנעקדאט קענט איר פארציילן פאר אייערע דארשטיגע ליינער ארום אייער עבודת הקודש דא אויף אייוועלט?
י: דער עולם הייבט נישט אן מכיר צו זיין וואס עס גייט פאר אונטער די קוליסן, וואסערע געטרייע מנהלים אחראים חברי הנהלה מיר פארמאגן עס פיבערט 24 שעה א טאג אלעס לטובת הציבור.
אן אנעקדאט? בשעת די אנפאנג פונעם אוקריינער רוסישע קריג ווען עס איז געווען היציג בינעך געווען אין א גרויסן ביהמ"ד ביי מנחה מעריב און איך האב מיטגעהאלטן א גרויסע קופקע ווי מען האט נאכגעזאגט שטיקער אייוועלט מיטן לשון… דאס בעסטע איז מיר געפאלן ווי איינער רופט זיך אן 'דו האלט דיך ווייטער מיט דיין ישיבה וואלרד און כל העולם…. וועסט העכסטענס וויסן די נייעס 3 טעג שפעטער און ס'העט מסתם נאך אלס נישט זיין קראנט. האמיר עס שפעטער איבערגעגעבן פאר די אנדערע זשורנאליסטן זיי זאלן א שמייכל טאן.
גוט גוט... און טאקע בנוגע די אויסטערלישע געטרייע הנהלה קען איך נישט מער ווי צושטימען, און מען דארף זיי כסדר דאנקבאר זיין פאר אלעס וואס זיי טוען דא פאר אונז.
פלאנט איר גענצליך צו אויפהערן מיט די נייעס ברענגעריי איין טאג? וכן, פלאנט איר איין טאג צוריק צו גיין נאר צו חסידישע נייעס?
י: כאמור לעיל האבעך שוין 100 מאל געוואלט גענצליך אויפהערן אבער רבו עלי חבירי.
איך וויל פשוט נאכאמאל דרוקן אז איך בין קיינמאל נישט געווען נאר חסידישע נייעס... ווען עס מאכט זיך א גרויסע אלגעמיינע נייעס בינעך אן דוטי, און אזוי אויך געב איך צושטייער אין נאך אשכולות כפי שידי ועטי מגעת.
כ'אנטשולדיג מיך אביסל... איך בין נישט דא אזוי לאנג אויף אייוועלט... סאו מיר האט עס אזוי אויסגעזעהן, אז איר זענט שטארק אין חסידישע נייעס...
אז איר האט דעם מייק, וואס קענט איר זאגן פאר די אייוועלט נייעס ברענגער, קאמענטירער, און סתם ליינער?
י: עס איז א 'טיעם' ארבעט יעדער גיט צו לויט זיינע פעאיגקייטן, קיינער איז נישטא פאר געלט כבוד וכדומה, נאר איש את רעהו יעזורו… חזקו ואמצו עס איז א כבוד שמים אז אין די היינטיגע תקופה איז דא א כשרע ווינקל וואס איז כולל אין זיך תורה עבודה און גמילות חסדים במלוא מובן המלה. אידן ווערן געהאלפן אויף דעם פלאטפארמע בעצה ותושי' צומאל איז עס ברבים און צומאל אין אישי. (א חבר מיינס האט מיר פונקט געזאגט ווי אויף אייוועלט האט מען עם ממש געראטעוועט מיט א געוויסע אנעמפלוימענט פלאנטער, וכהנה יש עוד רבות, אסאך מער ממה שקריתי לפניכם).
יאפ! איר זענט דאך אזוי גערעכט! א כבוד שמים און א כבוד און פראכט פאר כלל ישראל!
באדערט עס אייך ווען איר גרייט אן א ברעיקינג נייעס, און איר זעהט, האקט, איינער האט עס שוין געשריבן?
י: באדערט? נע.. אבער כ'העט עפרישיעיטעד ווען מ'קעמיר זיך דורכרעדן בעפאר.. אגב, אונז זשורנאליסטן פרובירן זיך אנטיילן ווען עס איז א היציגע צייט אז עס זאל זיין געקאווערט 24 שעה א טאג (פאר ווער עס געדענקט ביים אנהויב פון יעצטיגן קריג איז געווען א בחינה יום ולילה לא ישבותו).
פשיהא! אינטערסאנט צו הערן איבער דעם!
וואס וואלט איר געוואלט פארבעסערן אין די אייוועלט נייעס אפטיילונג, אויב איר האט ווען די מעגליכקייט?
י: די געטרייע הנהלה ב"ה טראכט כסדר וואס מען קען פארבעסערן און פארשענערן איך פארלאז מיך אויף זיי בלינדערהייט.
וואס וואלט איר געוואלט פארבעסערן אין אייוועלט בכלל?
י: פרישע זשורנאליסטן אין אלע אספעקטן.
די באר איז זייער הויעך פאר פרישע ווען מ'האמיר אזאלכע לייבן...
וויאזוי קוקט איר אן היינט אייוועלט אנדערש ווי אמאל?
י: ווי א חומה בצורה. יא! מען קען אינעם היינטיגן מצב אנהאלטן אן אויסגעהאלטן פלאץ ברוחניות ובגשמיות.
פון אייערע באריכטן דערקענט מען עס נישט, אלזא, צו וועלכע זייט פון די פאליטישע ספעקטרום געהערט איר?
איך האלט מיך פאר אן אביעקטיווער אינדיפענדענט. (איי געס איך דארף אן אביעקטיווער פערזאן מיר צו זאגן צו איך בין טאקע אזוי...)
ווער האלט איר וועט געווינען די קריג אין רוסלאנד?
י: אוקריינע האט שוין געווינען.
שטארק! די מיד-טוירם וואלן?
י: א נאנטע פארמעסט, איך מיין די רעפאבליקאנער וועלן ארויסקוועטשן א געווינס בעיסד אויף סטאטיסטיקל היסטאריע. (עס איז אבער שטארק מעגליך אז צוליב די אנטי רציחה אורטייל וועט אפשר זיין אנדערש פון די סטאטיסטיקס.. ווענדט זיך וואו די גאז פרייזן העלן האלטן אויף עלעקשאן דעי).
וועט טראמפ נאכאמאל לויפן? אויב יא, וועט ער געווינען?
י: וואספארא מאדנע שאלה? ער האט דאך קיינמאל נישט פארלוירן…
חחח גוט גוט...
האט מען אייך שוין אמאל אנגעטראגן א פאסטן ערגעץ אלס א דזשורנאליסט?
י: קאנפידענשאל.
אההם.... אויב יא פארוואס נעמט איר עס נישט אן? און אויב נישט, וואלט איר אנגענומען אזאנס?
י: ניין איך טוה עס נאר ווייל איך וויל מהנה זיין אידישע קינדער.
עפעס וואס איר ווילט פרעגן די אנדערע נייעס באריכטער פון ק.נ.א.?
י: ב"ה מ'זעמיר אויף טאלקינג טערמס… איך פרעג זיי כסדר ווען און וואס איך וויל.
א מעסעדזש פאר כלל ישראל?
י: סארי, איך האב סטעידש פרייט…
קוקט נישט אויס אזוי.... עפעס וואס איר ווילט צולייגן?
י: איך וויל ברבים באדאנקן די געטרייע הנהלה והמסתעף פאר די אויסטערלישע ארבעט וואס זיי לייגן אריין וואס מען ווייסט און וואס מען ווייסט נישט. און פאר זייער שטיין צו הילף צו אונז זשורנאליסטן מיט סיי וואס מען ברויך אז אונז זאל מיר קענען אויספירן אונזער ארבעט בשלימות.
וואס וואלט איר געפרעגט ישראל הלוי ווען איר קענט אים ווען פרעגן עפעס?
י: איך פלאן עם אליינס צו פרעגן...
קענסטיך מיט אים?!?!
זאל אייך הקב"ה באצאלן פאר אלעס וואס איר טוט און עס זאל אייך קיינמאל גארנישט פעלן ברחניות ובגשמיות.
געבט אים אפ זיין פארדינטע דאנק, און מאכט זיכער אז ער וועט אונז חלילה נישט פארלאזן!