טישטוך האט געשריבן:עכט האט געשריבן:א נייע ערשיינונג.
חסידישע קאמפעניס מאכן פראפעשאנעל מארקעטינג קליפס מיט גויטע'ס.
פארוואס?
פאר אסאך געלט. (איך בארעכטיג עס נישט, אבער דו פרעגסט פארוואס...)
סאו סלוינט זיך? (ע״ע סייד עפעקטס..)
די אחראים: יאנאש,אחראי,געלעגער
טישטוך האט געשריבן:עכט האט געשריבן:א נייע ערשיינונג.
חסידישע קאמפעניס מאכן פראפעשאנעל מארקעטינג קליפס מיט גויטע'ס.
פארוואס?
פאר אסאך געלט. (איך בארעכטיג עס נישט, אבער דו פרעגסט פארוואס...)
עכט האט געשריבן:א נייע ערשיינונג.
חסידישע קאמפעניס מאכן פראפעשאנעל מארקעטינג קליפס מיט גויטע'ס.
פארוואס?
ממש אזוי האט געשריבן:עכט האט געשריבן:א נייע ערשיינונג.
חסידישע קאמפעניס מאכן פראפעשאנעל מארקעטינג קליפס מיט גויטע'ס.
פארוואס?
נישט קיין נייע זאך, און ווארשיינליך מאכן זיי נישט די קליפּס פארן היימישן עולם אודיענץ. רוב מאל איז דאס דעם קליענט׳ס פרעפרענץ ווען מען מארקעט פאר נישט אידישע אודיענץ. פון די אייגענע ערפארונג. (ביטע נישט אישי׳ן דערוועגן)
עכט האט געשריבן:ממש אזוי האט געשריבן:עכט האט געשריבן:א נייע ערשיינונג.
חסידישע קאמפעניס מאכן פראפעשאנעל מארקעטינג קליפס מיט גויטע'ס.
פארוואס?
נישט קיין נייע זאך, און ווארשיינליך מאכן זיי נישט די קליפּס פארן היימישן עולם אודיענץ. רוב מאל איז דאס דעם קליענט׳ס פרעפרענץ ווען מען מארקעט פאר נישט אידישע אודיענץ. פון די אייגענע ערפארונג. (ביטע נישט אישי׳ן דערוועגן)
אבער פארוואס אדווערטייזט מען עס ביי חסידישע עולם אויך?
סיז מסודר האט געשריבן:עכט האט געשריבן:ממש אזוי האט געשריבן:עכט האט געשריבן:א נייע ערשיינונג.
חסידישע קאמפעניס מאכן פראפעשאנעל מארקעטינג קליפס מיט גויטע'ס.
פארוואס?
נישט קיין נייע זאך, און ווארשיינליך מאכן זיי נישט די קליפּס פארן היימישן עולם אודיענץ. רוב מאל איז דאס דעם קליענט׳ס פרעפרענץ ווען מען מארקעט פאר נישט אידישע אודיענץ. פון די אייגענע ערפארונג. (ביטע נישט אישי׳ן דערוועגן)
אבער פארוואס אדווערטייזט מען עס ביי חסידישע עולם אויך?
ווי זעסטו עס? איך זעה עס ב"ה נישט.
זעהט אויס אז זיי אדווערטייזן עס נאר אויף אזעלכע פלעצער ווי מקען זעהן נאך ראיות אסורות ממילא שפירן זיי אז דאס וועט קיינעם נישט שטערן צו זעהן
וואס עפעס? האט געשריבן:איך וויל הערן די היתר וואס עטליכע ״היימישע״ ארגענעזאציעס האבן לעצטענס ארויסגעשטעלט ווידיוס מיט שירת/ וריקוד נשים אויף א פובליק פארנעם ?!
היימיש מיין איך אז איינס פון די ארגענעזאציעס געהערט צו איינער פון די סאמע חסידיש׳סטע קרייזן אין ניו יורק
מען קען אנהייבן מתווכח זיין אין יעדער נקודה אבער ביטע האלט די קאפ גראד אין פארשטייט אז די ירידות הדורות פארט מיט א אבנארמאלע שנעלקייט לעצטענס
מה בכך האט געשריבן:רעבויסעם, לא איש האשכולות אני, באט וואס זאלעך טוהן כהאב געהאט איבריג צייט היינט, אשר על כן שטעלעך עס אריין דא, על אף סקומט נישט ממש אריין אבער סאיז מעין דמעין פון די נושא, און אויב איינער פילט פאר וויכטיג צי ערענסט ממשיך זיין דערין זאלעס אריינציען און א פרישע אשכול, איך האבעס ארויסגעשטעלט אלס חומר לפאנטאזיע, וכל הרוצה לחלוק יחלוק.
א מעשה מיט כריין
"דוב'עלע, גיי זיי-מוחל צו די גראסערי קויפן שארפע כריין" האט די מאמע למשפחת דאנציגער באפוילן פאר איר כמעט-צען יאריגע תכשיט'ל, בשעת'ן דינסטן צוויבל לכבוד יום טוב, "און מאך זיכער אז עס זאל זיין פון 'טוב-טעם', און אויב זיי האבן נישט, זאלסטו קויפן פון 'גאלדען-טעיסט'. און וואטש ווי דו קראסט!"
"אבער איך פארשטיי נישט קיין ענגליש. איך ווייס נישט וואס צו קויפן. איך קויף גארנישט!" זיין קול האט זיך געהערט אנטשלאסן.
"עס איז נישט קיין פראבלעם" האט זי אים בארואיגט, "עס שטייט אויפ'ן פושקע אזוי: “Tuv-Taam horseradish extra strong”
"און די horseradish extra strong וועט זיין אנשטאט כריין?" זיינע אויגן-ברעמען האבן זיך היבש געהויבן.
"נאופ. horseradish איז כריין."
"אין וועלכן הינזיכט?" האט ער ממש נישט פארשטאנען.
"ווייל אין ענגליש רופט מען כריין horseradish." האט זי מיט געדולד מחנך געווען איר דוב'עלע.
"און tuv-taam איז א גוי'אישע קאמפאני?" האט ער פרובירט צו מאכן סדר אינעם נעפל.
"ניין!" האט זיך די מאמע צושמייכלט: "tuv-taam איז א אידישע פירמע."
ווי א שלאנג געביסענער האט ער אויפגעשפרונגען: "אה!! זיי פארקויפן די כריין בעיקר פאר גויים צוצועסן אויף זייער געפילטע-פיש!"
"ווידער גרייזטו מיין טייער קינד. כריין איז אן אויסשליסליכע אידישע עסן."
"אלא מאי, מוז מען זאגן" האט ער געדרייט זיין פינגער ווי א ת"ח: "די בעלי-בתים פון די כריין קאמפאני זענען מאדערנישע אידן, און זיי קענען נישט קיין אידיש." - האט ער ענגילטיג באשלאסן. 'אז מ'נוצט דעם קאפ – טרעפט מען צו' האט ער זיך געקלאפט אין פלייצע פאר זיין אוקימתא.
"אויך נישט. די בעלי-בתים קענען גוט די מאמע לשון, און כריין פארקויפט מען בעיקר פאר חסיד'ישע אידן."
וכאן הבן שואל: "דעמאלס פארוואס שטייט horseradish אין ענגליש אנשטאט געהעריג כריין?!"
ענגלישע קאטשעניו
מיר אלע פרעגן די זעלבע.
פארוואס, קאמפאני, דארפסטו זיך לערנען ענגליש צו קענען שרייבן, און איך, מר. קאסטומער, ברויך זיך פלאגן עס צו לייזן? שרייב אלעס אויף אידיש און עס וועט זיך ווייטער פארקויפן. אויף מיין אחריות. פאר וועלכע צוועק פארקויפסטו הערינג און חלה מיט ענגלישע סטיקערס? ווייל דער וואס קויפט עס קען נישט קיין אידיש. אוודאי אזוי.
און לאמיר זיך באציען אויף פשוט'ע פראדוקטן ווי ברויט און מילך. פארוואס למען הפעטרישקע שטייט milk? וועלכע ארעמע גייסט קען נישט אויסליינען די ווארט מילך?! ווער?! אה, דו? ביסט דאך אן אויסנאם.
ועוד. מיר געפונען זיך אסאך אין גראסערי, און די ווערטער dagim, taanug, kemach (אנטשולדיגט אויב לאז איך איינעם אויס), פראסקענען אין פנים. די פאקט אז די נאמען איז אין לשון קודש ווייזט עס אז דיין קאסטומער-באזע איז לכה"פ א איד וואס האט א ידיעה אין אונזער הייליגער שפראך – לשון הקודש. טא פארוואס שרייבסטו נישט ארויס "גדולה", "קדם", "גפן" אדער "דבש"? (איך ווייס, איך האב נאכאמאל אויסגעלאזט דיין קאמפאני. ווארט.)
ואם תאמר: "והלוא – און אמער? וויאזוי וועלן די אמיגאוס אין גראסערי פארשטיין אידיש? וויאזוי וועלן מיר טרעפן וואו די זופ-מאנדלען ליגן? עס איז גאנץ א גוטע געדאנק טעארעטיש, אבער אין פראקטיק בין איך נישט מסכים."
נישט געדאגה'ט, נעם נישט קיין איבריגע פרעשור. אלע קאנסעקווענצן זענען גענומען געווארן אין באטראכט. דאס אויך.
די ענטפער איז זייער פשוט. די איינגעשטעלטע גויים אין סופערמארקעט זענען אויסשליסליך געדונגען געווארן צו איינפאקן דיין שפייז און עס אפליפערן צו דיר אין שטוב. די ארבעט פון אנצייגן ווי פראדוקטן געפינען זיך, איז אן ארבעט וואס איז ארויפגעלייגט געווארן אויף די שפאנישע מרי-נפש צוליב די איינע סיבה, אז מיר אלע פארמאגן ב"ה א רעלאטיוו-קליינע פארשטאנד אינעם שפת המדינה, (מיר פארמאגן דאך אן אייגענעם שפראך), דערפאר ברויכן מיר פרעגן די ארבעטערס. אבער אויב אלעס הייבט אן שטיין אין אידיש וועט מען שוין נישט דארפן פרעגן גארנישט פון קיינעם נישט. פינטל.
די נושא ווערט איצט מער פארפלאנטערט ווען פירמעס פון חסידישע מלבושים און שטריימלעך, מאכן זייערע אדווערטייזמענטס אויף ענגליש. מן הסתם טוען זיי דאס פשוט אויס שרעק אז טראמפ וועט חלילה נישט וויסן ווען די איינמאליגע קאליר-סעיל קומט פאר. (סוד: ער וועט טאקע נישט וויסן. א שאד.)
האקן און בראקן
אידיש. דאס ווארט פילט אן מיט בענקשאפט און האפענונג. א קאמבינאציע וואס נאר אזא רייכע שפראך קען ארייננעמען. זי האט באגלייט דעם גלות-איד דורכאויס זיין וואנדערוועג, שפאנענדיג פון שפאניע צו תימן, פון אונגארן קיין אמעריקע, אויפנעמענדיג פאסאדזשירן - נייע ווערטער - אויפן וועג, בסבר פנים יפות.
ווערטער. פון די פארצייטישע קוטשמע - ביז די פארגעשריטענע קאמפיוטער שפירן זיך גאר היימיש אין אונזער שפראך, ווערנדיג גענוצט דורך אינג און אלט.
א שיינעם חלום האב איך.
איך שפאן אראפ וואלאבאוט און איך זעה היימישקייט. די שילדן איבער די געשעפטן זענען ליינבאר פאר יעדעם. אריינשפאצירנדיג אין בעקעריי זעה איך גלייך א אז דא פארקויפט מען חלה. ניין, נישט קיין ענגלישע challah. און געענדיגט מיט אלע ענגלישע sales. אידיש דאמינירט די גאס.
און איך וועק מיך אויף. אויסגערוהט.
בעצם קען מען אנהויבן מיטן אויסשטרעקן דאס באשולדיגונגס פינגער אין די דירעקציע פון די אינדוסטריעס, זייערע קאנסולטאטן און גראפיק-דעזיינערס.
אבער ניין, ליידער ידינו שפכו, מיר - די קאסטומער - זענען שולדיג אינעם בכיה לדורות, מיט דעם וואס מיר פארלאנגען נישט קיין ענדערונג אינעם סיסטעם וואס האלט אונז געבינדן שוין פאר לאנגע יארן, און מיר לאזן זיך פירן ווי בראקל-עוף צום שחיטה.
רבותי! לא עת לחשות, עורו ישינים משינתכם, מיר מוזן זיך אויפוועקן!... סארי אי"י ע"ם אי"ן מחאה מאוי"ד... פשוט א טריקענע פראגע פארוואס טאקע דארך מען אלעס ארומדרייען אין ענגליש ? אונזער שפראף איז טאקע אזוי אפגעשליסן ?
וואס עפעס? האט געשריבן:געראדע דארף די גליון אויכעט ליגן אינעם עזרת נשים
א ריזן טייל פון קאפי-רייטערס אינעם היימישן מארקעט זענען פרויען
א גרויס חלק פון די פרויען וואלטן געקענט ניצן ״אידישקייט״...
pop האט געשריבן:וואס עפעס? האט געשריבן:געראדע דארף די גליון אויכעט ליגן אינעם עזרת נשים
א ריזן טייל פון קאפי-רייטערס אינעם היימישן מארקעט זענען פרויען
א גרויס חלק פון די פרויען וואלטן געקענט ניצן ״אידישקייט״...
נישט איך! יעננער
מה בכך האט געשריבן:א מעשה מיט כריין
טישטוך האט געשריבן:
(אזוי ווי די 'השומרים' וועלכע טרייבן אויף מיליאנען פאר עטליכע קאמעדיע ליפלעטן פון דמיונות וואס זיי צושפרייטן אין אלע שולן)
,
כמים שאין להם סוף האט געשריבן:א רעקארדירונג פון צוויי אידן וואס האבן געטון למעשה און אריינגערופן צו א געשעפט פארהאלטן.
https://www.dropbox.com/s/2ec3tqdmjjs41 ... 0.mp4?dl=0
קנאפער ידען האט געשריבן:כמים שאין להם סוף האט געשריבן:א רעקארדירונג פון צוויי אידן וואס האבן געטון למעשה און אריינגערופן צו א געשעפט פארהאלטן.
https://www.dropbox.com/s/2ec3tqdmjjs41 ... 0.mp4?dl=0
אנבעליוועבעל! לייגט אריין ווערטער אינעם עד (ווי למשל עס שטייט אז מען ווארט שבת בלא בלא בלא) און דאן האט טענות.
דאס איז דער אישו מיט דער מערכה. אנשטאט פאוקעסן אויף עכטע נישט גוטע עדס מיט ביליגע מעסעדזשעס, אדער אפילו אויף דער עד איבער דער פרעס בילד, רעדט מען שטותים.
כמים שאין להם סוף האט געשריבן:קנאפער ידען האט געשריבן:כמים שאין להם סוף האט געשריבן:א רעקארדירונג פון צוויי אידן וואס האבן געטון למעשה און אריינגערופן צו א געשעפט פארהאלטן.
https://www.dropbox.com/s/2ec3tqdmjjs41 ... 0.mp4?dl=0
אנבעליוועבעל! לייגט אריין ווערטער אינעם עד (ווי למשל עס שטייט אז מען ווארט שבת בלא בלא בלא) און דאן האט טענות.
דאס איז דער אישו מיט דער מערכה. אנשטאט פאוקעסן אויף עכטע נישט גוטע עדס מיט ביליגע מעסעדזשעס, אדער אפילו אויף דער עד איבער דער פרעס בילד, רעדט מען שטותים.
אויב האסטו אויסגעהערט די דרשה פון הרב שמעון זאב צוגלייגט ער א שיינע פאר עדס וואס די פראבלעם מיט די עד איז נישט דווקא די ווערטער נאר וואס ליגט אונטער די ווערטער אדער מיט די בילד אינעם עד.
קנאפער ידען האט געשריבן:כמים שאין להם סוף האט געשריבן:א רעקארדירונג פון צוויי אידן וואס האבן געטון למעשה און אריינגערופן צו א געשעפט פארהאלטן.
https://www.dropbox.com/s/2ec3tqdmjjs41 ... 0.mp4?dl=0
אנבעליוועבעל! לייגט אריין ווערטער אינעם עד (ווי למשל עס שטייט אז מען ווארט שבת בלא בלא בלא) און דאן האט טענות.
דאס איז דער אישו מיט דער מערכה. אנשטאט פאוקעסן אויף עכטע נישט גוטע עדס מיט ביליגע מעסעדזשעס, אדער אפילו אויף דער עד איבער דער פרעס בילד, רעדט מען שטותים.
כמים שאין להם סוף האט געשריבן:אויב האסטו אויסגעהערט די דרשה פון הרב שמעון זאב צוגלייגט ער א שיינע פאר עדס וואס די פראבלעם מיט די עד איז נישט דווקא די ווערטער נאר וואס ליגט אונטער די ווערטער אדער מיט די בילד אינעם עד.