פסקי הלכות פון מרן הגה"ק הגרי"ט ווייס זצוק"ל גאב"ד ירושלים

[יצחק אייזיק]

די רב האט אנדערש ווי רוב פוסקי זמנינו געהאלטן אז בחורי חו''ל וואס לערנען אין א''י און דארט זאגט מען שוין ותן טל ומטר, זאלן עס זאגן ביי כי אתה שומע. וכן נהגתי.

חוץ דער בעל תפילה וואס זאגט עס יא ביי ברך עלינו כפי מנהג ארץ ישראל

[היסטאריקער]

אויף קול בחצרות פארציילט איינער אז הרב ווייס זצ"ל האט געזאגט אז ער האט געגעבן די השגחה אויפ'ן אנטווערפן עירוב, און כאטש ער האט געארבעט דערויף 3 שעה יעדן פרייטאג האט ער קיינמאל נישט געטראגן

איך מיין עס איז א מיספארשטענדעניש, וואס יענער פרובירט ארויסברענגען די גנאי פון א עירוב

ח"ו צו זאגן אזוי (נישט אריינגייענדיג אין די פראבלאמאטישע עירובין) אבער בעצם מאכן א עירוב ווי מ' קען ע"פ הלכה איז א מצוה שאין כמוהו

וואס דען, די הלכה איז אז אין יעדע שטאדט דארף זיין איינער (געווענליך דער מרא דאתרא) וואס זאל נישט טראגן מיט'ן עירוב

כ"ק אדמו"ר מסאטמאר שליט"א מהר"א וואס שטייט אין שפיץ פון די מהודרסטיגע (רמב"ם עירוב) טראגט נישט אין קר"י מהאי טעמא

[יצחק אייזיק]

אויף קול בחצרות פארציילט איינער אז הרב ווייס זצ"ל האט געזאגט אז ער האט געגעבן די השגחה אויפ'ן אנטווערפן עירוב, און כאטש ער האט געארבעט דערויף 3 שעה יעדן פרייטאג האט ער קיינמאל נישט געטראגן

איך מיין עס איז א מיספארשטענדעניש, וואס יענער פרובירט ארויסברענגען די גנאי פון א עירוב

ח"ו צו זאגן אזוי (נישט אריינגייענדיג אין די פראבלאמאטישע עירובין) אבער בעצם מאכן א עירוב ווי מ' קען ע"פ הלכה איז א מצוה שאין כמוהו

וואס דען, די הלכה איז אז אין יעדע שטאדט דארף זיין איינער (געווענליך דער מרא דאתרא) וואס זאל נישט טראגן מיט'ן עירוב

כ"ק אדמו"ר מסאטמאר שליט"א מהר"א וואס שטייט אין שפיץ פון די מהודרסטיגע (רמב"ם עירוב) טראגט נישט אין קר"י מהאי טעמא

אין יעדע גרויסע שטאט (עיר 'שיש בו' שישים רבוא) איז גילטיג דעה א' פונעם מחבר אז מ'זאל מהדר זיין נישט צו טראגן כדעת רש"י ז"ל.

[היסטאריקער]

אויף קול בחצרות פארציילט איינער אז הרב ווייס זצ"ל האט געזאגט אז ער האט געגעבן די השגחה אויפ'ן אנטווערפן עירוב, און כאטש ער האט געארבעט דערויף 3 שעה יעדן פרייטאג האט ער קיינמאל נישט געטראגן

איך מיין עס איז א מיספארשטענדעניש, וואס יענער פרובירט ארויסברענגען די גנאי פון א עירוב

ח"ו צו זאגן אזוי (נישט אריינגייענדיג אין די פראבלאמאטישע עירובין) אבער בעצם מאכן א עירוב ווי מ' קען ע"פ הלכה איז א מצוה שאין כמוהו

וואס דען, די הלכה איז אז אין יעדע שטאדט דארף זיין איינער (געווענליך דער מרא דאתרא) וואס זאל נישט טראגן מיט'ן עירוב

כ"ק אדמו"ר מסאטמאר שליט"א מהר"א וואס שטייט אין שפיץ פון די מהודרסטיגע (רמב"ם עירוב) טראגט נישט אין קר"י מהאי טעמא

אין יעדע גרויסע שטאט (עיר 'שיש בו' שישים רבוא) איז גילטיג דעה א' פונעם מחבר אז מ'זאל מהדר זיין נישט צו טראגן כדעת רש"י ז"ל.

קיינמאל נישט געהערט, פארוואס איז מען נישט מפרסם אז ירא ד' זאל נישט טראגן?

[פנימחדשות]

אויף יעדער גאס וואס איז 16 אמות ברייט איז דא די ערשטע שיטה פון די מחבר (רש"י איז די צווייטע שיטה) אז ס'איז א רה"ר דאורייתא, און די ביה"ל שרייבט אז יעדער יר"ש זאל זיכער מחמיר זיין ווי דער שיטה, און ער זאגט נאר אז אין בנו כח למחות ביד המקילין.

אגב איז די לשון המחבר אינעם צווייטע שיטה "כל שאין ששים רבוא עוברים בו בכל יום אינו רה"ר".

ס'איז דא אנדערע סיבות אויף צו מקיל זיין, ווצב"ש אז די געסער זענען נישט גלייך, איז אפשר איז עס נישט בגדר מפולש משער לשער, ווי אויך איז דא די באקאנטע שיטת החזו"א אז מ'קוקט אויף די הייזער פון די זייטען אזויווי מחיצות, וואס מאכט אז ס'זאל נישט הייסען פרוץ במלואו וכו' (איך שרייב נאר נאך בערך מזכרוני).

וואס איז די מקור אז אין יעדע שטאט דארף זיין איין מענטש וואס כאטש וואס זיין הויז איז אינעם עירוב, דארף ער זיך אפהאלטען פון טראגען???

[אשיג]

עס קוקט אביסל אויס ווי מען פירט אוועק דעם אשכול אויף אנדערע רעלסן, ביטע זיך האלטן צום קעפל פונעם אשכול און ברענגען פסקי הלכות און הנהגות און נישט אריינגיין אין קיין זייטיגע שערוריות.

[מי חכם]

אנטווערפן איז א עיר "שיש בו" ששים רבוא?

[ליבי ובשרי]

אויף קול בחצרות פארציילט איינער אז הרב ווייס זצ"ל האט געזאגט אז ער האט געגעבן די השגחה אויפ'ן אנטווערפן עירוב, און כאטש ער האט געארבעט דערויף 3 שעה יעדן פרייטאג האט ער קיינמאל נישט געטראגן

איך מיין עס איז א מיספארשטענדעניש, וואס יענער פרובירט ארויסברענגען די גנאי פון א עירוב

ח"ו צו זאגן אזוי (נישט אריינגייענדיג אין די פראבלאמאטישע עירובין) אבער בעצם מאכן א עירוב ווי מ' קען ע"פ הלכה איז א מצוה שאין כמוהו

וואס דען, די הלכה איז אז אין יעדע שטאדט דארף זיין איינער (געווענליך דער מרא דאתרא) וואס זאל נישט טראגן מיט'ן עירוב

כ"ק אדמו"ר מסאטמאר שליט"א מהר"א וואס שטייט אין שפיץ פון די מהודרסטיגע (רמב"ם עירוב) טראגט נישט אין קר"י מהאי טעמא

אין יעדע גרויסע שטאט (עיר 'שיש בו' שישים רבוא) איז גילטיג דעה א' פונעם מחבר אז מ'זאל מהדר זיין נישט צו טראגן כדעת רש"י ז"ל.

קיינמאל נישט געהערט, פארוואס איז מען נישט מפרסם אז ירא ד' זאל נישט טראגן?

די יראי ה' קענען שלחן ערוך

[יצחק אייזיק]

אגב איז די לשון המחבר אינעם צווייטע שיטה "כל שאין ששים רבוא עוברים בו בכל יום אינו רה"ר".

ריכטיג, און דער משנ"ב זאגט אז די ווערטער זענען אומפארשטענדליך חיפשתי בכל הראשונים העומדים בשיטה זו ולא נזכר בדבריהן תנאי זה רק שיהיו מצוין בה שישים ריבוא

[טראק דרייווער]

געהערט פון א משפחה מיטגליד אז עס איז דא בלי גוזמא צענדליגער טויזנטער כתבים אויף אלע מקצועות אין שולחן ערוך וואס דער גאב"ד האט געשריבן, אסאך שאלות וואס ער הא מברר געווען מיט הגאון רבי חיים קרייסווירטה און ער ברענגט דארט אסאך פון זיינע פסקים, און בחייו האט ער דאס נאך געוואלט ארויסגעבן אין די עלטערע יארן, נאר זייענדיג גאב"ד ירושלים האט ער מער נישט געהאט די צייט זיך אפצוגעבן דערמיט, און מען האפט אז אלעס גייט ארויסקומען.

[שייף עייל]

פסק הלכה למי שלא הניח תפילין בער"ש וכבר התפלל ערבית מבעוד יום שיניח תפילין בלא ברכה
(קובץ תפארת ירושלים יו"ל ע"י קהל פרושים קובץ י"ז)

פסק הלכה מהגאבד מקובץ תפארת ירושלים חלק יז.jpg

א אפענע משנה ברורה
סימן ל'
(יז) מבעוד יום – ואפילו עוד היום גדול קודם שקיעה לפי שכבר עשאו לזמן הזה לילה וזמן שכיבה בק״ש ותפלה של ערבית ואם יניח בו תפילין יחזור ויעשהו יום והרי הן שתי קולות שסותרות זו את זו אך האחרונים הסכימו להלכה דמחוייב להניחן ובלי ברכה כל זמן שהוא קודם צאת הכוכבים ואם הוא לא התפלל עדיין אע״פ שהצבור התפללו אין בכך כלום ויניחם בברכה אם הוא עדיין יום כיון שהוא אינו עושה שתי קולות הסותרות זו את זו ודוקא אם לא הניחן באותו יום כלל אבל אם כבר הניח תפילין רק שרוצה להניח גם עתה אין ראוי להניחם אם הצבור כבר התפללו ערבית:

[שייף עייל]

היה במקוה וסגר הפילטער לפני שטבל, ושאלו אותו אם הוא סובר שצריכים לטבול בלי פילטער, וענה שהוא בעצמו סובר שאפשר לטבול אפי' כשהפילטר עובד, אבל מכיון שהראב"ד ר' משה פוסק שלא לטבול אינו רוצה לפסוק כנגדו ולכן מכבה הפילטער כשטובל (שמעתי ממי שהיה שם)

[פנימחדשות]

אגב איז די לשון המחבר אינעם צווייטע שיטה "כל שאין ששים רבוא עוברים בו בכל יום אינו רה"ר".

ריכטיג, און דער משנ"ב זאגט אז די ווערטער זענען אומפארשטענדליך חיפשתי בכל הראשונים העומדים בשיטה זו ולא נזכר בדבריהן תנאי זה רק שיהיו מצוין בה שישים ריבוא

כידוע האט מען געטראפן כמה ראשונים וואס זאגען יא די ווערטער, און איך וועל מעתיק זיין עטליכע שו"ת ספרים פון בר אילן אין ספוילער.

◄ ווייז ספוילער

שו"ת הרב"ז חלק ג (חושן משפט) סימן פד
הר"ן ז"ל על הרי"ף במסכת שבת (ר"פ במה אשה) הביא בשם סה"ת ז"ל, שעכשיו אין לנו רשות הרבים גמורה, משום דבעינן שיהיו המבואות מפולשין ורחבים ט"ז אמה, ושיהיו ששים רבוא עוברים שם "בכל יום". וכתב שרש"י ז"ל מפרש כן בהרבה מקומות ע"ש. ונראה שהר"ן ז"ל דקדק בלשונו הזהב של פירש"י ז"ל בעירובין ו' ע"א שכתב: "שמצויין בה ס' רבוא". וכן בעירובין נ"ט ע"א כתב: נכנסין בה "תמיד ס' רבוא", כלומר: שעוברים שם "בכל יום ס"ר". וכן הרע"ב ז"ל (בפיהמ"ש שבת פי"א מ"א) כתב וז"ל: ואיכא למאן-דאמר שצריך נמי שיהיו בוקעים בהם ששים רבוא "בכל יום" כדגלי מדבר, עכ"ל. וכן מרן הב"י ז"ל בשו"ע או"ח סי' שמ"ה סעי' ז', כתב בשם י"א, שכל שאין ס"ר עוברים בו "בכל יום" אינו רה"ר .

שו"ת משנה הלכות חלק ח סימן עא
ולשון המחבר וי"א שכל שאין ששים רבוא עוברים בו בכל יום אינו רה"ר ותמה המ"ב (באות כ"ד שם) וז"ל בכל יום. חפשתי בכל הראשונים העומדים בשיטה זו ולא נזכר בדבריהם תנאי זה רק שיהיו מצויין שם ששים רבוא ובשער הציון אות כ"ה וז"ל ורק ברש"י בעירובין נ"ט מצאתי שכתב על עיר של יחיד שלא היו נכנסין בה תמיד ס"ר של בנ"א ולא חשובה ר"ה וגם שם אין כוונתו שיהא ס"ר בוקעין בו בכל יום עיין שם.
ובעניותינו ראינו להר"ן שבת ר"פ במה אשה שכתב כן וז"ל, אבל קשה הדבר וכו', והרב בעל התרומה ז"ל מלמד עליהם זכות לפי שעכשיו אין לנו רה"ר גמורה משום דבעינן שיהו המבואות מפולשין ורחבים שש עשרה אמה ושיהו ששים רבוא עוברים שם בכל יום וכו' והך סברא לא מחוורא שלא מצינו שהזכירו חכמים ברה"ר דבעינן שיהו עוברים שם ששים רבוא בכל יום ואעפ"י שרש"י ז"ל מפרש כן בהרבה מקומות וכו' עיין שם. ורבינו ירוחם נתיב י"ב ח"ד כתב וז"ל ורה"ר היא סרטיא כלומר מסילה ההולכת מעיר לעיר וכן פלטיא כלומר רחבה שמוכרין בה ובוקעין בה תמיד רבים וכן מבואות המפולשות מן העיר והולכין כולם כלומר פתוחין כלם לפלטיא וכו' ויש מפרשים שכתבו לפי פירושם בגמרא כי כל אלו הקרויין רה"ר צריכין שיעברו בהם ס' רבוא בכל יום דומיא דדגלי מדבר וכן פירש"י ושאין בה חומה או שיש בה חומה שיהיה רה"ר שלה מפולש מפתח העיר עד הפתח האחר ולפי"ז אין בינינו רה"ר גמורה. ויש שפירשו דלא בעינן שעוברין שם ס"ר בכל יום אלא כל מבוי מפולש או דרך והוא רחב י"ו אמה ורבים בוקעין בו ומצויין שם הוי רה"ר כו' עיין שם. הנה מבואר בראשונים הר"ן והרי"ו לשון המחבר וכתבו דזה הוא שיטת רש"י ודעימיה וכ"נ מריטב"א עירובין דף כ"ב ד"ה כאן הודיעך.
איברא דבהלכות גדולות אספמיא עמוד קל"א כתב וז"ל רשות הרבים דוכתא דדשים בה שש מאה אלף גברי בכל יומא כדגלי מדבר ע"כ. גם הרמב"ן שבת נ"ז כתב ועוד שאין עוברין בהם ששים ריבוא בכל יום וז"ל ובספר התרומה אמר שעכשיו במקומות הללו אין בהם רה"ר גמורה מפני שאין המבואות רחבים י"ו אמה ועוד שאין עוברים בהן ס' רבוא בכל יום.

שו"ת מגדנות אליהו חלק ג סימן עב
הנה בשו"ע (סימן שמ"ה סעיף ז') מבואר איזהו רשות הרבים וכו', וי"א שכל שאין ששים רבוא עוברים בו "בכל יום" אינו רה"ר עכ"ל. והמשנ"ב (ס"ק כ"ד) כתב, חפשתי בכל הראשונים העומדים בשיטה זו ולא נזכר בדבריהם תנאי זה, רק שיהיו מצויין שם ששים רבוא וכו' עיין שם.
ולענ"ד תמוה לי טובא, שהרי מפורש ברע"ב (פ"א משבת מ"א) דבעינן בכל יום וז"ל שם, ואית דאמרי דצריך ששים רבוא עוברים בו בכל יום עיין שם. הרי מפורש להדיא כן. ועיין ר"ן (שבת נ"ט ע"א, כ"ו ע"א בדפי הרי"ף) שכ"כ וז"ל, אבל קשה הדבר וכו' לפי שעכשיו אין לנו רה"ר גמורה משום דבעינן וכו' שיהו עוברים שם ששים רבוא בכל יום וכו' עיין שם. הרי שמפורש כן בר"ן, [וכ"כ גם ברבינו ירוחם (נתיב י"ב ח"ד) עיין שם ובהלכות גדולות עיין שם], וא"כ א"ש דברי השו"ע, ופלא על המשנ"ב שלא הרגיש בכל זה.
ושמעתי מכבוד הגאון המפורסם ראש ישיבתנו הקדושה בקרית צאנז יצ"ו הגרא"ש שמרלר שליט"א שתירץ דברי המשנ"ב (ונדפס בשיעורי לימוד שבת סי' י"ט, ובספרו דברי אליהו שבת סי' כ"ח) וז"ל, בספר התרומה (סי' רל"ט ור"מ) בענין היתר תכשיטים בזה"ז, משום דליכא רה"ר, דבעי ט"ז אמה ושלטי ביה ששים רבוא. והוא המובא בר"ן ורמב"ן ריש במה אשה, אלא שהם הוסיפו משמו דבעי ששים רבוא עוברין בו בכל יום, וזה לא נזכר בספר התרומה שלפנינו אלא כלשון הנ"ל, וכנראה שזה היה כוונתו של המשנ"ב (סי' שמ"ה ס"ק כ"ד) שכתב עמש"כ המחבר ששים רבוא עוברין בו בכל יום וז"ל, חפשתי בכל הראשונים העומדים בשיטה זו ולא נזכר בדבריהם תנאי זה עיין שם ובשער הציון (ס"ק כ"ה), ותמהתי טובא שברמב"ן ור"ן הנ"ל וכן בריטב"א נזכר כהאי לישנא עוברין בו בכל יום, והביאו גם הב"י, ובביה"ל עצמו ציין שם להך ר"ן, וכן ברבינו ירוחם בשם י"מ, והוא פלא גדול על המשנ"ב שכתב חפשתי וכו'. אך כנראה כוונתו שבגוף הראשונים המחזיקים בשיטה זו דבעינן ששים רבוא לא נזכר הך תנאי דבכל יום, וכאמור שבאמת שם בספר התרומה שמביאים הראשונים הנ"ל הלשון רק דשלטי ביה ששים רבוא ולא נזכר בכל יום, וההכרח לבאר כן דברי המשנ"ב שודאי לא אישתמיטיה דברי הר"ן שמביאו בעצמו שם בביה"ל באותו סעיף עכ"ד. וא"ש דברי המשנ"ב לנכון.

[גדל]

אויף קול בחצרות פארציילט איינער אז הרב ווייס זצ"ל האט געזאגט אז ער האט געגעבן די השגחה אויפ'ן אנטווערפן עירוב, און כאטש ער האט געארבעט דערויף 3 שעה יעדן פרייטאג האט ער קיינמאל נישט געטראגן

איך מיין עס איז א מיספארשטענדעניש, וואס יענער פרובירט ארויסברענגען די גנאי פון א עירוב

ח"ו צו זאגן אזוי (נישט אריינגייענדיג אין די פראבלאמאטישע עירובין) אבער בעצם מאכן א עירוב ווי מ' קען ע"פ הלכה איז א מצוה שאין כמוהו

וואס דען, די הלכה איז אז אין יעדע שטאדט דארף זיין איינער (געווענליך דער מרא דאתרא) וואס זאל נישט טראגן מיט'ן עירוב

כ"ק אדמו"ר מסאטמאר שליט"א מהר"א וואס שטייט אין שפיץ פון די מהודרסטיגע (רמב"ם עירוב) טראגט נישט אין קר"י מהאי טעמא

אין יעדע גרויסע שטאט (עיר 'שיש בו' שישים רבוא) איז גילטיג דעה א' פונעם מחבר אז מ'זאל מהדר זיין נישט צו טראגן כדעת רש"י ז"ל.

קיינמאל נישט געהערט, פארוואס איז מען נישט מפרסם אז ירא ד' זאל נישט טראגן?

הרה"ג ר' יצחק אהרן גאלדבערגער מוץ פאפא פארציילט
סיפר לי הגה"צ רבי משה האלבערשטאם זצ"ל חבר הביד"צ עדה החרדית בירושלים עיה"ק, שפעם אחת כשהיה מרן ז"ל מפאפא בירושלים, הוציא מרן ז"ל בשוק ספר בשבת, להראות כח הפסק דין של הבית דין שנותן הכשר לעירוב, שהעירוב הוא מהודר ביותר.

[אשיג]

פסק הלכה למי שלא הניח תפילין בער"ש וכבר התפלל ערבית מבעוד יום שיניח תפילין בלא ברכה
(קובץ תפארת ירושלים יו"ל ע"י קהל פרושים קובץ י"ז)

פסק הלכה מהגאבד מקובץ תפארת ירושלים חלק יז.jpg

א אפענע משנה ברורה
סימן ל'
(יז) מבעוד יום – ואפילו עוד היום גדול קודם שקיעה לפי שכבר עשאו לזמן הזה לילה וזמן שכיבה בק״ש ותפלה של ערבית ואם יניח בו תפילין יחזור ויעשהו יום והרי הן שתי קולות שסותרות זו את זו אך האחרונים הסכימו להלכה דמחוייב להניחן ובלי ברכה כל זמן שהוא קודם צאת הכוכבים ואם הוא לא התפלל עדיין אע״פ שהצבור התפללו אין בכך כלום ויניחם בברכה אם הוא עדיין יום כיון שהוא אינו עושה שתי קולות הסותרות זו את זו ודוקא אם לא הניחן באותו יום כלל אבל אם כבר הניח תפילין רק שרוצה להניח גם עתה אין ראוי להניחם אם הצבור כבר התפללו ערבית:

דאס איז א קליין שטיקל אינמיטן א שיעור אינעם אויבנדערמאנטן קובץ און איך האב עס צוגעברענגט אז ער זאגט אז ער האט אזוי גע'פסקנ'ט אויף למעשה.

[געלויבט]

מיט 15 יאר בערך, האט איינער ביי אונז אין ישיבה געהאט א חלום וואס אויף דעם ווערט גפסקנ'ט אין שו"ע אז מזאל פאסטן אפי' אום שבת. דער בחור האט אנגעפרעגט דעם רב זיע"א און האט גענטפערט אז היינטיגע צייטן אפי' אזעלכע חלומות איז גארנישט און מדארף אפי' נישט פודה תענית זיין. א תקופה שפעטער האב איך געהערט בשם איינער פון די גדולי הפוסקים אז אויף אזעלכע חלומות דארף מען יא פאסטן.

[זאג א גוטס]

מיט 15 יאר בערך, האט איינער ביי אונז אין ישיבה געהאט א חלום וואס אויף דעם ווערט גפסקנ'ט אין שו"ע אז מזאל פאסטן אפי' אום שבת. דער בחור האט אנגעפרעגט דעם רב זיע"א און האט גענטפערט אז היינטיגע צייטן אפי' אזעלכע חלומות איז גארנישט און מדארף אפי' נישט פודה תענית זיין. א תקופה שפעטער האב איך געהערט בשם איינער פון די גדולי הפוסקים אז אויף אזעלכע חלומות דארף מען יא פאסטן.

מרן מ'סאטמאר זי"ע (מהר"י ט"ב) האט אויך נישט געלאזט זיך צוטון מאכן.

[אונגארישע הייזער]

מיט 15 יאר בערך, האט איינער ביי אונז אין ישיבה געהאט א חלום וואס אויף דעם ווערט גפסקנ'ט אין שו"ע אז מזאל פאסטן אפי' אום שבת. דער בחור האט אנגעפרעגט דעם רב זיע"א און האט גענטפערט אז היינטיגע צייטן אפי' אזעלכע חלומות איז גארנישט און מדארף אפי' נישט פודה תענית זיין. א תקופה שפעטער האב איך געהערט בשם איינער פון די גדולי הפוסקים אז אויף אזעלכע חלומות דארף מען יא פאסטן.

מרן מ'סאטמאר זי"ע (מהר"י ט"ב) האט אויך נישט געלאזט זיך צוטון מאכן.

ריכטיג, על אף וואס ער האט געפאסט כסדר תעניתי חלום, מטעם ווייל א איד וואס האט נישט אלעמאל דעם שויתי פאר די אויגן זענען זיינע חלומות פשוט הרהורי דיומא.

[טראק דרייווער]

מיט 15 יאר בערך, האט איינער ביי אונז אין ישיבה געהאט א חלום וואס אויף דעם ווערט גפסקנ'ט אין שו"ע אז מזאל פאסטן אפי' אום שבת. דער בחור האט אנגעפרעגט דעם רב זיע"א און האט גענטפערט אז היינטיגע צייטן אפי' אזעלכע חלומות איז גארנישט און מדארף אפי' נישט פודה תענית זיין. א תקופה שפעטער האב איך געהערט בשם איינער פון די גדולי הפוסקים אז אויף אזעלכע חלומות דארף מען יא פאסטן.

מרן מ'סאטמאר זי"ע (מהר"י ט"ב) האט אויך נישט געלאזט זיך צוטון מאכן.

ריכטיג, על אף וואס ער האט געפאסט כסדר תעניתי חלום, מטעם ווייל א איד וואס האט נישט אלעמאל דעם שויתי פאר די אויגן זענען זיינע חלומות פשוט הרהורי דיומא.

איך האף אז קיינער פסקנט נישט פון די תגובה, ווייל א תענית חלום איז דא אמאל וואס אפילו היינטיגע צייטן דארף מען פאסטן. אזוי האב איך אמאל געהערט פון א מורה הוראה, ווי וואס ווען ווייס איך נישט, אבער מען קען דאס נישט אליין פסק'נען.
אויב איינער האט א שווערע חלום דארף ער זיך דורכרעדן מיט א מורה הוראה מובהק צו וויסן אויב ער דארף מאכן א חלמא טבא חזאי אדער יא.

[אונגארישע הייזער]

מיט 15 יאר בערך, האט איינער ביי אונז אין ישיבה געהאט א חלום וואס אויף דעם ווערט גפסקנ'ט אין שו"ע אז מזאל פאסטן אפי' אום שבת. דער בחור האט אנגעפרעגט דעם רב זיע"א און האט גענטפערט אז היינטיגע צייטן אפי' אזעלכע חלומות איז גארנישט און מדארף אפי' נישט פודה תענית זיין. א תקופה שפעטער האב איך געהערט בשם איינער פון די גדולי הפוסקים אז אויף אזעלכע חלומות דארף מען יא פאסטן.

מרן מ'סאטמאר זי"ע (מהר"י ט"ב) האט אויך נישט געלאזט זיך צוטון מאכן.

ריכטיג, על אף וואס ער האט געפאסט כסדר תעניתי חלום, מטעם ווייל א איד וואס האט נישט אלעמאל דעם שויתי פאר די אויגן זענען זיינע חלומות פשוט הרהורי דיומא.

איך האף אז קיינער פסקנט נישט פון די תגובה, ווייל א תענית חלום איז דא אמאל וואס אפילו היינטיגע צייטן דארף מען פאסטן. אזוי האב איך אמאל געהערט פון א מורה הוראה, ווי וואס ווען ווייס איך נישט, אבער מען קען דאס נישט אליין פסק'נען.
אויב איינער האט א שווערע חלום דארף ער זיך דורכרעדן מיט א מורה הוראה מובהק צו וויסן אויב ער דארף מאכן א חלמא טבא חזאי אדער יא.

אה"נ

[אורח חדש]

הסכמה על ספר עריכת השולחן הלכות שבת בענין היתר מכירה.jpg (195.45 KiB) געזען 662 מאל

[זילבערווערק]

איינער פון די מספידים האבן פארציילט:
ס'איז געווען אמאל ביי סעודה שלישית א שבע ברכות פאר צוויי חתנים, און מ'האט דן געווען פאר וועמען צו געבן די ברכות, האט מרן הגאב"ד געזאגט אז איין חתן זאל באקומען די ערשטע זעקס ברכות און דער צווייטער חתן זאל באקומען ברכה אחריתא, האט זיך איינער פון די אנוועזנדע אנגערופן אז א חתן טאר נישט זאגן אליין די שבע ברכות, מרן הגאב"ד האט גארנישט געענטפערט און געלאזט טון וויאזוי מ'האט פארשטאנען.
שפעטער ביים אריבערגיין זאגן א גוטע וואך, האט מרן הגאב"ד געזאגט פאר יענעם, אז ווען ס'איז דא איין חתן איז טאקע נישט גלייך דער חתן זאל אליין זאגן שבע ברכות, אבער ביי צוויי חתנים ווען איינער וואונטשט דעם צווייטן איז קיין פראבלעם.

במקום שאתה מוצא גדולתו, שם אתה מוצא ענותנותו

[זילבערווערק]

אין אנטווערפן איז א יונגערמאן געקומען פרעגן א שאלה אויף א טאפ, צי מ'דארף דאס כשר'ן, מרן הגאב"ד האט אויסגעהערט די צדדים און גע'פסק'נט אז מ'דארף דאס כשר'ן.
אויך האט ער געגעבן פאר יונגערמאן א טעלעפאן ער זאל אהיימרופן זאגן אז מ'דארף כשר'ן דער טאפ. דער יונגערמאן רופט אהיים און זאגט פאר זיין רעבעצין: "מאך ריין די טאפ, אוןאיך קום אהיים דאס כשר'ן", מרן הגאב"ד האטאיבערגענומען די טעלעפאן און געזאגט: "מאך גארנישט, ער קומט אהיים דאס כשר'ן"

עפעס אזוי גייט די מעשה, ווער ס'האט די רעקארדונג ווי א מספיד פארציילט דאס, זאל עס ביטע ברענגען

[זילבערווערק]

ס'איז געווען א שבת ביינאכט ווען עמיצער האט בטעות געלייגט די פיש אויפן טאפ פון די זופ, ביי מרן הגאב"ד אינדערהיים, דער רב האט דאס זייער שטארק געוואלט מתיר זיין כדי נישט צו פארשעמען דער וואס האט עס געטון, און ער האט דערביי אראפגעברענגט עטליכע סיבות צו מתיר זיין.
ווען ס'איז געקומען צו די זופ, האט מען נאכאמאל געקלערט צי מ'מעג דאס עסן, און דער רב האט געזאגט אז די בליעות פון די פיש זענען בטל בשישים, און ס'איז מותר.
אינמיטן עס די זופ, רופט זיך אן א יונגל פון ר' עמרם שפירא, אז די זופ האט א טעם פון פיש...
דער רב האט גארנישט געענטפערט
אויפצומארגנס ווען ר' עמרם האט גערעדט מיטן רב דערוועגן און געזאגט וואס זיין אינגל האט געזאגט אז די זופ האט א טעם פון פיש, האט אים דער רב געזאגט: "זאג פאר דיין שמעון ער זאל נישט האבן קיין דמיונות, אז חז"ל זאגן אז ס'איז בטל בשישים, פילט מען נישט קיין טעם פון פיש"

[פנימחדשות]

א חידוש עצום!

ס'דאך מבואר להדיא אין ש"ך (צ"ח ס"ק כ"ח) פון אלע פוסקים אז אויך א זאך וואס איז בטל בששים, טאמער שפירט מען א טעם איז עס אסור, נאר אפשר האט די גאב"ד זצ"ל זיך פארלאזט אויף דאס אליינס אז סיז נאר א טעם, וואס קען זיין אסר'ט נישט ביי דגים ובשר, בצירוף אז היינטיגע צייטען קען זיין איז נישט דא א סכנה כמ"ש המג"א הידוע, בצירוף אז ס'קען זיין אז נאר די סארט פיש "ביניתא" איז אסור, בצירוף כבוד שבת און שלא לבייש דער וואס האט ארויפגעלייגט די פיש (ע' שו"ת חת"ס יו"ד סי' ק"א, ושו"ת דברי מלכיאל ח"ב סי' נ"ג), אבער דאס וואס ער האט געזאגט אז ס'זיכער דמיונות איז א גרויסער חידוש.

און אגב, דאס וואס מ'שרייבט דא אז ס'געווען בטל בששים, מיינט לכאו' נישט אז ס'געווען ששים אין די זופ קעגן די גאנצע שטיקל פיש, קודם כל ווייל ס'נישט מסתבר, און אויך ווייל טאמער איז די היתר געווען געבויעט אויף דעם וואלט נאר די זופ געדארפט זיין מותר, און די פיש אסור, נאר לכאו' מיינט עס אז די גאב"ד זצ"ל האט משער געווען אז ס'דא ששים קעגן די פליטות, הן אין די פיש און הן אין די זופ, וואס הגם אז געווענטליך פארלאזט מען זיך נישט אויף דעם, ביי דגים ובשר קען מען זיך פארלאזן אויף דעם (לפחות ווען ס'דא נאך צירופים) כמבואר בחת"ס (שם) [און לויט דעם איז נאך א גרעסערע חידוש וואס ער האט געזאגט אז די גאנצע שפירן א טעם איז נאר דמיונות].

שו"ר בשו"ת כור הבחינה (סי' ב') אז ווען אנדערע מענטשען שפירן נישט די טעם, און נאר איינער שפירט די טעם, הייסט עס נישט א טעם לאסור (ע"ש בראיותיו), און כאטש וואס ביי איסורים גמורים וואלט מען זיך אפשר נישט פארלאזט אויף דעם לגבי דער מענטש וואס שפירט די טעם (ע"ש בכל הסי', ובאיך שמעתיקו בדרכ"ת צ"ח ס"ק י"א), קען מען זיך פארלאזען אויף דעם לגבי בשר ודג (לפחות בניד"ד ווי ס'געווען נאך צירופים) [און ס'נאר געבליבן שווער די לשון "אז חז"ל זאגן אז ס'איז בטל בשישים, פילט מען נישט קיין טעם פון פיש", אבער ס'קען זיין אז דער לשון איז נישט מדוייק].