מילי דתמיהי

רייכע ידיעות און כללי התורה

די אחראים: אחראי,גבאי ביהמד

קאטשקע אויפן וואסער
שר חמישים ומאתים
תגובות: 433
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג סעפטעמבער 25, 2017 12:20 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קאטשקע אויפן וואסער »

חמרא טבא האט געשריבן:עי׳ ספר שלמת יוסף סי׳ ד אות ג וואו דער ראגאטשטאווער גאון ערווענט עס

צ"ל: סי' ה.
הערליך. ניצחתני!
"גם שכלנו מתת אלקים הוא ואיסור גמור לצערו" (הג"ר ישראל משה חזן, איי הים על תשובות הגאונים - שערי תשובה, סי' קפז הערה כח).
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5072
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

כ'האב געזען נאכברענגען א לשון פונעם רמב"ם וואס ער שרייבט אויפ'ן ספר העיבור פון ר' אברהם ב"ר חייא הנשיא:

"וכבר חבר זולתנו בספרד בזה העניין וזולתו מהמין הזה חבור נאה מאד, שאין בינו ובין החבורין שחברו במזרח בענייני העבור דומיא בשום צד."

ווייסט עמיצער וואו דער רמב"ם שרייבט דאס?
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
אוועטאר
ויתן לך
שר חמשת אלפים
תגובות: 5189
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג יאנואר 03, 2011 4:35 pm
לאקאציע: ביים סידור'ל פאר הבדלה

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ויתן לך »

גרשון האט געשריבן:כ'האב געזען נאכברענגען א לשון פונעם רמב"ם וואס ער שרייבט אויפ'ן ספר העיבור פון ר' אברהם ב"ר חייא הנשיא:

"וכבר חבר זולתנו בספרד בזה העניין וזולתו מהמין הזה חבור נאה מאד, שאין בינו ובין החבורין שחברו במזרח בענייני העבור דומיא בשום צד."

ווייסט עמיצער וואו דער רמב"ם שרייבט דאס?

פירוש המשניות ערכין פ"ב מ"ב
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5072
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

ויתן לך האט געשריבן:
גרשון האט געשריבן:כ'האב געזען נאכברענגען א לשון פונעם רמב"ם וואס ער שרייבט אויפ'ן ספר העיבור פון ר' אברהם ב"ר חייא הנשיא:

"וכבר חבר זולתנו בספרד בזה העניין וזולתו מהמין הזה חבור נאה מאד, שאין בינו ובין החבורין שחברו במזרח בענייני העבור דומיא בשום צד."

ווייסט עמיצער וואו דער רמב"ם שרייבט דאס?

פירוש המשניות ערכין פ"ב מ"ב

ש'כח. און דאס אז ער מיינט דעם ספר העיבור איז ווארשיינליך מסברא, וויבאלד מ'ווייסט אז ער האט געמאכט אזא ספר. שטימט?
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
אוועטאר
ויתן לך
שר חמשת אלפים
תגובות: 5189
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג יאנואר 03, 2011 4:35 pm
לאקאציע: ביים סידור'ל פאר הבדלה

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ויתן לך »

גרשון האט געשריבן:
ויתן לך האט געשריבן:
גרשון האט געשריבן:כ'האב געזען נאכברענגען א לשון פונעם רמב"ם וואס ער שרייבט אויפ'ן ספר העיבור פון ר' אברהם ב"ר חייא הנשיא:

"וכבר חבר זולתנו בספרד בזה העניין וזולתו מהמין הזה חבור נאה מאד, שאין בינו ובין החבורין שחברו במזרח בענייני העבור דומיא בשום צד."

ווייסט עמיצער וואו דער רמב"ם שרייבט דאס?

פירוש המשניות ערכין פ"ב מ"ב

ש'כח. און דאס אז ער מיינט דעם ספר העיבור איז ווארשיינליך מסברא, וויבאלד מ'ווייסט אז ער האט געמאכט אזא ספר. שטימט?

און ווייל עס איז נישט געווען נאך ספרי עיבור אין ספרד אין יענע תקופה
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5072
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

קשיא על רש"י במסכת ראש השנה

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

ברצוני להציע שאלה לפני רבותי וחבירי, אולי יוטב בעיני אחד מכם לתרץ מה שנקשיתי. יתכן כי שאלתי ניתרת באיזה מקום, אך אני איני יודע.

בפרק ראשון דמסכת ראש השנה ישנה מחלוקת בין ר' אליעזר ור' יהושע מתי נברא העולם, לר' אליעזר נברא בתשרי ולר' יהושע בניסן. הגמרא (יב.) מסיקה: "תנו רבנן, חכמי ישראל מונין למבול כר' אליעזר ולתקופה כר' יהושע; חכמי אומות העולם מונין אף למבול כר' יהושע."

וכתב על זה רש"י: "ולתקופה כרבי יהושע. כשמונין תקופת החמה והלבנה, מונין מניסן לומר שמניסן נבראו, ובתחלת ליל רביעי שמשה חמה בניסן. לפיכך אין תקופת ניסן נופלת אלא בד' רביעי היום, לפי שלעולם יום ורביע בין תקופת שנה זו לתקופה שכנגדה לשנה הבאה, וכן מולדות הלבנה מונין מולד ניסן ראשון בליל רביעי בתשעה שעות ותרמ"ב חלקים."

הנה לדעת רש"י אנו נוקטים שהעולם נברא בניסן, ולפיכך מונים אנו מולד לבנה הראשון וכן תקופת חמה הראשונה מליל רביעי שבתחילת חודש ניסן, לפי שביום רביעי נתלו המאורות והרי הלילה מקדים ליום. בנוסף רש"י מתייחס לתקופת שמואל, לפיה יש בין תקופה לתקופה צ"א יום וז' שעות ומחצה.

והדברים צ"ע, דמבואר ברמב"ם, הלכות קידוש החודש פ"ט, דלפי תקופת שמואל תחילת החשבון היתה בז' ימים קודם מולד ניסן הראשון, וכן הוא בתוספות לעיל דף ח', ונמצא שתקופת ניסן של הבריאה היתה בכ"ג אדר. ולפי זה מוכרחים אנו לומר אחד משני אלו:

א) שתליית המאורות אמנם היתה בא' ניסן, עם המולד, אבל התקופה היתה דמיונית לבד ולא בפועל. כלומר, שכשנתלו המאורות בא' ניסן השמש לא היתה בראש מזל טלה כמו בכל תקופת ניסן, אלא היתה כבר איזה מעלות בתוך המזל כאילו התקופה חלה כבר לפני שבעה ימים.

ב) שתליית המאורות היתה בכ"ג אדר, עם התקופה, ולפי זה המולד לא היה כי אם לאחר שבעה ימים, בא' ניסן.

והנה דרך הראשונה בוודאי שאינה מסכמת עם דברי רש"י, לפי שהוא כותב בברכות נט: ובשבת קכט: שהתחלת חשבון התקופות הינה מעת תליית המאורות. אבל גם דרך השניה נראית דחוקה בדבריו, דמשמע שרוצה לומר ששניהם היו בעת תליית המאורות.

***

אך אם באנו לצעוד בעקבות תקופת רב אדא, לא יקשה בעינינו כלום. דמבואר ברמב"ם, הלכות קידוש החודש פ"י, דלפי תקופת רב אדא אין תחילת החשבון שבעה ימים לפני המולד, אלא באותו היום. אבל מה נעשה שרש"י מפרש כאן לפי תקופת שמואל, ואם כן החבל נאחז בשני ראשיו גם יחד?

ואולי יש לומר שרבינו רש"י הסתמך בזה על מה שכתב הרמב"ם שתקופת רב אדא נכונה יותר מתקופת שמואל לפי האצטגנינות, וממילא לא קשה כלום. ומה שהזכיר תקופת שמואל, זהו מפני שאנו נוהגים למעשה על פיה, בברכת החמה, באמירת "ותן טל ומטר", ובשאר ענינים. (והטעם מובא שרק נתקן כן בעבור שהוא קלה יותר על הבא לחשוב וכן מפני שחז"ל רצו להסתיר אמיתת התקופה, אך לפי האמת תקופת רב אדא היא הנכונה.)

***

אחר כתבי הצצתי בגמרא ארטסקרול, ושם מבואר שתליית המאורות עם התקופה והמולד היתה בליל רביעי בכ"ח אדר.

ולכאורה הצורך לומר כך הוא כדי שיחול מולד אדם הראשון ביום ששי בא' ניסן. ואם כן כוונת רש"י שמולד האמצעי היה בליל רביעי, שהרי מולד האמיתי לא היה אפשר שיחול אז ביום אחר זולת ראש חודש, כי מי יקבע ראש החודש בלעדי קיבוץ הירח עם השמש. אבל אם נרצה לפרש שדווקא אמר רש"י שהמולד היה בליל רביעי מפני שאז היתה תליית המאורות, על כרחינו שכוונתו על מולד האמיתי, ואדם הראשון נולד בג' ניסן.
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5072
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

איז יעצט ה' אלפים תת"י?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

האבן מיר געליינט היינט דעם פסוק אז אידישע קינדער זענען געזיצן אין מצרים 430 יאר. רש"י בשם חז"ל מאכט דעם חשבון אז דעם פסוק קען מען נישט אפלערנען כפשוטו, און דאס איז טאקע געווען פון די ערטער וואו מ'האט משנה געווען ביים תרגום השבעים פאר תלמי המלך. דער אמת'ער ציפער איז ברייט באקאנט אין חז"ל - 210, כמנין "רדו".

גאר אינטערעסאנט איז וואס דער רמב"ן שרייבט, אז לדעתו אינעם פשט הכתוב זענען די אידן געווען אין מצרים 240 יאר. יעצט, די יארן פון בריאת העולם ביז ווען יעקב איז געגאנגען קיין מצרים שטייט אין די פסוקים, מוז מען ממילא זאגן לויט דעם רמב"ן אז יציאת מצרים איז געווען מיט דרייסיג יאר שפעטער ווי דער אנגענומענער מיינונג - אין יאר ב'תע"ח. דאס וועט אלעס אפשטופן מיט דרייסיג יאר, ווייל דער חשבון פון דארט ביז'ן בנין בית שני איז ווייטער מבואר אין תנ"ך, און די יארן פון בית שני זענען אויך א קלארע מסורה אין די הענט פון די תנאים וועלכע האבן נאך געלעבט בזמן הבית. לויט דעם קומט אויס אז יעצט איז ה'תת"י!

ס'איז אמת אז די פשטנים גייען נישט אלץ ווי חז"ל אינעם פשט אין פסוק, דאס איז אבער גאר א גרויסע זאך, דער חשבון פון יארן זינט בריאת העולם. און מיר געפינען נישט קיין שום מחלוקת אין דעם, נישט אין חז"ל, נישט ביי די גאונים, נישט ביי אנדערע ראשונים פשטנים, און נישט ביי אלע מחשבי העיבור, וועלכע זענען אלע איינשטימיג אינעם צאל יארן וואס איז שוין פאריבער זינט בריאת העולם.
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
אוועטאר
Yang2020
שר האלף
תגובות: 1766
זיך איינגעשריבן אום: מוצ"ש יולי 06, 2019 9:35 pm
פארבינד זיך:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך Yang2020 »

בתקופת השופטים איז היבש אומקלאר די יארן בפשוטו של מקרא. דאס קלארסטע וואס מען זעט איז אז יפתח איז געווען 300 יאר נאך וואס די אידן האבן איינגענומען חשבון (שופטים יא כו), אבער אויב ציילט מען די יארן וואס ווערן דערמאנט אין שופטים אליינס ביז יפתח האלט מען שוין ביי 319 יאר, מוז מען זאגן אז טייל פון די געשיכטעס זענען געווען זייט ביי זייט.
ע"פ פשוטו של מקרא איז לכאורה נישט קיין גרויסע דוחק צו זאגן אז יפתח האט געמיינט "ארום" 300 יאר, און דער רמב"ן קען דאס נוצן זיך אויסצוגראדן מיט די מסורה (דהיינו אז יפתח איז באמת געווען ווייניגער ווי 300 יאר שפעטער).
די זעלבע אויך בתקופת המלכים, איז דער חשבון פונעם סדר עולם נישט די איינציגסטע וואס איז מעגליך בפשוטו של מקרא.
All you need is self-driving cars to destabilize society. -- Andrew Yang
אוועטאר
אלצפן
אנשי שלומינו
תגובות: 6
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יאנואר 19, 2020 3:02 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אלצפן »

Yang2020 האט געשריבן:בתקופת השופטים איז היבש אומקלאר די יארן בפשוטו של מקרא. דאס קלארסטע וואס מען זעט איז אז יפתח איז געווען 300 יאר נאך וואס די אידן האבן איינגענומען חשבון (שופטים יא כו), אבער אויב ציילט מען די יארן וואס ווערן דערמאנט אין שופטים אליינס ביז יפתח האלט מען שוין ביי 319 יאר, מוז מען זאגן אז טייל פון די געשיכטעס זענען געווען זייט ביי זייט.
ע"פ פשוטו של מקרא איז לכאורה נישט קיין גרויסע דוחק צו זאגן אז יפתח האט געמיינט "ארום" 300 יאר, און דער רמב"ן קען דאס נוצן זיך אויסצוגראדן מיט די מסורה (דהיינו אז יפתח איז באמת געווען ווייניגער ווי 300 יאר שפעטער).
די זעלבע אויך בתקופת המלכים, איז דער חשבון פונעם סדר עולם נישט די איינציגסטע וואס איז מעגליך בפשוטו של מקרא.

די פרטים אין תקופת השופטים איז אונז נישט נוגע, היות מיר געפונען אין מלכים א' ו' א' די יאר פון בנין ביהמ"ק הראשון דורך שלמה המלך:
וַיְהִי בִשְׁמוֹנִים שָׁנָה וְאַרְבַּע מֵאוֹת שָׁנָה לְצֵאת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל מֵאֶרֶץ מִצְרַיִם בַּשָּׁנָה הָרְבִיעִית בְּחֹדֶשׁ זִו הוּא הַחֹדֶשׁ הַשֵּׁנִי לִמְלֹךְ שְׁלֹמֹה עַל יִשְׂרָאֵל וַיִּבֶן הַבַּיִת לַיהוָה

דאס וואס איר שרייבט אז אין תקופת המקרא איז אויך נישט קלאר אין די פסוקים די מנין השנים, מיינט איר לכאורה די חצאי שנים וועלכע קענען ווערן פארעכנט לפעמים פאר צוויי מלכים. דאס פארענטפערט אבער נישט אזא ריזן לאך פון יארן, ווי דער מקשן פרעגט.
עס איז שוין גרינגער צו זאגן אז דער לאך איז אין די ערשטע יארן פון די עליית עזרא און זרובבל. דארט קען מען ע"פ פשוטו של מקרא צולייגן אסאך יארן, און עס שטומט אויך מיט די אלגעמיינע וועלטליכע היסטאריע פון די פערסישע מלוכה. ווי באקאנט האט דאס ר' עזריה מן האדומים גע'טענה'ט אין זיין ספר "מאור עינים", און ער איז כמעט נחרם געווארן דערפאר דארכן בית יוסף ותלמידיו. און דער מהר"ל אין באר הגולה איז מקדיש אגאנצע פרק אקעגן אים.
אבער דער קשיא פונעם מקשן איז במקומה עומדת, מיר טרעפן נישט אין רמב"ן אזעלכע סארט פשוטו של מקרא וועלכע לויפט אקעגן אונזער מסורה אין אזא יסודות'דיגע נושא (שלא כדרכו של הראב"ע, ואכ"מ).
דערפאר האב איך גענומען די טירחא אריינצוקוקן אין רמב"ן אליין, און איך האב נישט געטראפן אזא רמב"ן!!! דער רמב"ן שרייבט נאר אז לפי פשוטו של מקרא זענען די דרייסיג יאר די יארן פון די אידן אין מדבר, און נישט ווי רש"י אז מען רעכנט זיי פון ברית בין הבתרים, אבער צו זאגן אז דער רמב"ן שרייבט אז די אידן זענען געווען נאך דרייסיג יאר אין מצרים, הס מלהזכיר!
דריידל
שר תשעת אלפים
תגובות: 9184
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 07, 2015 2:13 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דריידל »

די וואך (בשלח) אין כלי יקר אויפן פסוק אז ישיר משה, שטעלט ער זיך אויף די ווערטער "את השירה הזאת" וואס איז לכאורה איבריג, ס'וואלט געקענט שטיין אז ישיר משה ובני ישראל לה' אזוי ווי אין פרשת חוקת, און ער ענטפערט א תירוץ בדרך רמז.
די פלא איז אז אין פרשת חוקת שטייט אויך "את השירה הזאת", וצ"ע
כ'הא נישט קיין צייט יעצט; רוף מיך צוריק נאכמיטאג
קאטשקע אויפן וואסער
שר חמישים ומאתים
תגובות: 433
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג סעפטעמבער 25, 2017 12:20 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קאטשקע אויפן וואסער »

דריידל האט געשריבן:די וואך (בשלח) אין כלי יקר אויפן פסוק אז ישיר משה, שטעלט ער זיך אויף די ווערטער "את השירה הזאת" וואס איז לכאורה איבריג, ס'וואלט געקענט שטיין אז ישיר משה ובני ישראל לה' אזוי ווי אין פרשת חוקת, און ער ענטפערט א תירוץ בדרך רמז.
די פלא איז אז אין פרשת חוקת שטייט אויך "את השירה הזאת", וצ"ע

זע דא.
"גם שכלנו מתת אלקים הוא ואיסור גמור לצערו" (הג"ר ישראל משה חזן, איי הים על תשובות הגאונים - שערי תשובה, סי' קפז הערה כח).
קיסריה
שר האלף
תגובות: 1610
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג סעפטעמבער 12, 2016 6:26 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קיסריה »

אלצפן האט געשריבן:
Yang2020 האט געשריבן:בתקופת השופטים איז היבש אומקלאר די יארן בפשוטו של מקרא. דאס קלארסטע וואס מען זעט איז אז יפתח איז געווען 300 יאר נאך וואס די אידן האבן איינגענומען חשבון (שופטים יא כו), אבער אויב ציילט מען די יארן וואס ווערן דערמאנט אין שופטים אליינס ביז יפתח האלט מען שוין ביי 319 יאר, מוז מען זאגן אז טייל פון די געשיכטעס זענען געווען זייט ביי זייט.
ע"פ פשוטו של מקרא איז לכאורה נישט קיין גרויסע דוחק צו זאגן אז יפתח האט געמיינט "ארום" 300 יאר, און דער רמב"ן קען דאס נוצן זיך אויסצוגראדן מיט די מסורה (דהיינו אז יפתח איז באמת געווען ווייניגער ווי 300 יאר שפעטער).
די זעלבע אויך בתקופת המלכים, איז דער חשבון פונעם סדר עולם נישט די איינציגסטע וואס איז מעגליך בפשוטו של מקרא.

די פרטים אין תקופת השופטים איז אונז נישט נוגע, היות מיר געפונען אין מלכים א' ו' א' די יאר פון בנין ביהמ"ק הראשון דורך שלמה המלך:
וַיְהִי בִשְׁמוֹנִים שָׁנָה וְאַרְבַּע מֵאוֹת שָׁנָה לְצֵאת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל מֵאֶרֶץ מִצְרַיִם בַּשָּׁנָה הָרְבִיעִית בְּחֹדֶשׁ זִו הוּא הַחֹדֶשׁ הַשֵּׁנִי לִמְלֹךְ שְׁלֹמֹה עַל יִשְׂרָאֵל וַיִּבֶן הַבַּיִת לַיהוָה

דאס וואס איר שרייבט אז אין תקופת המקרא איז אויך נישט קלאר אין די פסוקים די מנין השנים, מיינט איר לכאורה די חצאי שנים וועלכע קענען ווערן פארעכנט לפעמים פאר צוויי מלכים. דאס פארענטפערט אבער נישט אזא ריזן לאך פון יארן, ווי דער מקשן פרעגט.
עס איז שוין גרינגער צו זאגן אז דער לאך איז אין די ערשטע יארן פון די עליית עזרא און זרובבל. דארט קען מען ע"פ פשוטו של מקרא צולייגן אסאך יארן, און עס שטומט אויך מיט די אלגעמיינע וועלטליכע היסטאריע פון די פערסישע מלוכה. ווי באקאנט האט דאס ר' עזריה מן האדומים גע'טענה'ט אין זיין ספר "מאור עינים", און ער איז כמעט נחרם געווארן דערפאר דארכן בית יוסף ותלמידיו. און דער מהר"ל אין באר הגולה איז מקדיש אגאנצע פרק אקעגן אים.
אבער דער קשיא פונעם מקשן איז במקומה עומדת, מיר טרעפן נישט אין רמב"ן אזעלכע סארט פשוטו של מקרא וועלכע לויפט אקעגן אונזער מסורה אין אזא יסודות'דיגע נושא (שלא כדרכו של הראב"ע, ואכ"מ).
דערפאר האב איך גענומען די טירחא אריינצוקוקן אין רמב"ן אליין, און איך האב נישט געטראפן אזא רמב"ן!!! דער רמב"ן שרייבט נאר אז לפי פשוטו של מקרא זענען די דרייסיג יאר די יארן פון די אידן אין מדבר, און נישט ווי רש"י אז מען רעכנט זיי פון ברית בין הבתרים, אבער צו זאגן אז דער רמב"ן שרייבט אז די אידן זענען געווען נאך דרייסיג יאר אין מצרים, הס מלהזכיר!




@אלצפן, איר האט פארזעהן דעם רמב״ן וואס ער ברענגט צו:

דער רמב״ן ערווענט אז דער מספר רד״ו מיינט לאחר ירידת יעקב רבינו.

ווייל ווען מען רעכנט צונויף די י״ז שנה מעת שירד יעקב אבינו למצרים, נמצא בערך רכ״ז שנה.
רמב״ן רד״ו שנה.
רמב״ן רד״ו שנה.
954F7655-49C2-44B9-B6B2-9FC1F706E2B9.jpeg (331.62 KiB) געזען 2589 מאל
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5072
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

אלצפן האט געשריבן:
Yang2020 האט געשריבן:בתקופת השופטים איז היבש אומקלאר די יארן בפשוטו של מקרא. דאס קלארסטע וואס מען זעט איז אז יפתח איז געווען 300 יאר נאך וואס די אידן האבן איינגענומען חשבון (שופטים יא כו), אבער אויב ציילט מען די יארן וואס ווערן דערמאנט אין שופטים אליינס ביז יפתח האלט מען שוין ביי 319 יאר, מוז מען זאגן אז טייל פון די געשיכטעס זענען געווען זייט ביי זייט.
ע"פ פשוטו של מקרא איז לכאורה נישט קיין גרויסע דוחק צו זאגן אז יפתח האט געמיינט "ארום" 300 יאר, און דער רמב"ן קען דאס נוצן זיך אויסצוגראדן מיט די מסורה (דהיינו אז יפתח איז באמת געווען ווייניגער ווי 300 יאר שפעטער).
די זעלבע אויך בתקופת המלכים, איז דער חשבון פונעם סדר עולם נישט די איינציגסטע וואס איז מעגליך בפשוטו של מקרא.

די פרטים אין תקופת השופטים איז אונז נישט נוגע, היות מיר געפונען אין מלכים א' ו' א' די יאר פון בנין ביהמ"ק הראשון דורך שלמה המלך:
וַיְהִי בִשְׁמוֹנִים שָׁנָה וְאַרְבַּע מֵאוֹת שָׁנָה לְצֵאת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל מֵאֶרֶץ מִצְרַיִם בַּשָּׁנָה הָרְבִיעִית בְּחֹדֶשׁ זִו הוּא הַחֹדֶשׁ הַשֵּׁנִי לִמְלֹךְ שְׁלֹמֹה עַל יִשְׂרָאֵל וַיִּבֶן הַבַּיִת לַיהוָה

דאס וואס איר שרייבט אז אין תקופת המקרא איז אויך נישט קלאר אין די פסוקים די מנין השנים, מיינט איר לכאורה די חצאי שנים וועלכע קענען ווערן פארעכנט לפעמים פאר צוויי מלכים. דאס פארענטפערט אבער נישט אזא ריזן לאך פון יארן, ווי דער מקשן פרעגט.
עס איז שוין גרינגער צו זאגן אז דער לאך איז אין די ערשטע יארן פון די עליית עזרא און זרובבל. דארט קען מען ע"פ פשוטו של מקרא צולייגן אסאך יארן, און עס שטומט אויך מיט די אלגעמיינע וועלטליכע היסטאריע פון די פערסישע מלוכה. ווי באקאנט האט דאס ר' עזריה מן האדומים גע'טענה'ט אין זיין ספר "מאור עינים", און ער איז כמעט נחרם געווארן דערפאר דארכן בית יוסף ותלמידיו. און דער מהר"ל אין באר הגולה איז מקדיש אגאנצע פרק אקעגן אים.
אבער דער קשיא פונעם מקשן איז במקומה עומדת, מיר טרעפן נישט אין רמב"ן אזעלכע סארט פשוטו של מקרא וועלכע לויפט אקעגן אונזער מסורה אין אזא יסודות'דיגע נושא (שלא כדרכו של הראב"ע, ואכ"מ).
דערפאר האב איך גענומען די טירחא אריינצוקוקן אין רמב"ן אליין, און איך האב נישט געטראפן אזא רמב"ן!!! דער רמב"ן שרייבט נאר אז לפי פשוטו של מקרא זענען די דרייסיג יאר די יארן פון די אידן אין מדבר, און נישט ווי רש"י אז מען רעכנט זיי פון ברית בין הבתרים, אבער צו זאגן אז דער רמב"ן שרייבט אז די אידן זענען געווען נאך דרייסיג יאר אין מצרים, הס מלהזכיר!

איך האב טאקע אביסל אויסגעמישט, איך האב געמיינט וואס קסריה האט שוין צוגעברענגט. דער רמב"ן לערנט אז מ'רעכנט 430 יאר פון ברית בין הבתרים, אבער דער ברית בין הבתרים איז נישט געווען ווען אברהם איז אלט געווען זיבעציג יאר, ווי לויט'ן סדר עולם, נאר צען-צוואנציג יאר שפעטער. דעריבער וויל ער זאגן אז זיי זענען געווען אין מצרים 227 יאר, אז ס'זאל שטימען דער חשבון פון "רדו" פון ווען יעקב איז אוועק.

אבער דער ציפער 240 איז נישט הס מלהזכיר אז דער רמב"ן זאל אזוי זאגן, ער שפעקולירט פאקטיש אזוי: "והנה אם נאמר שטעם כי גר יהיה זרעך מעת שיהיה לך זרע ונתחיל החשבון משנולד יצחק, תהיה עמידתם במצרים מאתים וארבעים שנה." ער גייט נאר אוועק פון דעם ווייל ער וויל נישט לערנען אז דער חשבון פון 400 יאר פאנגט זיך פון ווען יצחק איז געבוירן.

דאס וואס דו ברענגט נאך פונעם רמב"ן אז די דרייסיג יאר איז פון מדבר, האסטו מסתמא געלערנט שנעל. ער זאגט פונקט דאס פארקערטע.

איך ווייס אויך נישט פארוואס דו האסט געלייגט א נאסן ליילעך אויפ'ן אבן עזרא. ער גייט נישט אפטער אוועק פון חז"ל, נאר ער דריקט זיך אויס שארפער. אט האסטו דא, דער אבן עזרא גייט מיט מיט'ן חשבון פון 210 יאר, נאר ער לערנט אז דער אנהייב פון 430 איז נישט פונעם ברית בין הבתרים, נאר פון ווען אברהם איז ארויסגעגאנגען פון אור כשדים, און דער רמב"ן גייט יא אוועק.
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5072
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

גרשון האט געשריבן:איך האב טאקע אביסל אויסגעמישט, איך האב געמיינט וואס קסריה האט שוין צוגעברענגט. דער רמב"ן לערנט אז מ'רעכנט 430 יאר פון ברית בין הבתרים, אבער דער ברית בין הבתרים איז נישט געווען ווען אברהם איז אלט געווען זיבעציג יאר, ווי לויט'ן סדר עולם, נאר צען-צוואנציג יאר שפעטער. דעריבער וויל ער זאגן אז זיי זענען געווען אין מצרים 227 יאר, אז ס'זאל שטימען דער חשבון פון "רדו" פון ווען יעקב איז אוועק.

כאפ איך מיך יעצט, אז לויט דעם איז דא נייער דוחק: אז דער ברית בין הבתרים איז געווען ווען אברהם איז אלט געווען 87 יאר, א יאר נאכדעם וואס ישמעאל איז געבוירן, כאטש אין פסוק שטייט עס פאר אז ער האט בכלל חתונה געהאט מיט הגר.
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5072
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

אלצפן האט געשריבן:
Yang2020 האט געשריבן:בתקופת השופטים איז היבש אומקלאר די יארן בפשוטו של מקרא. דאס קלארסטע וואס מען זעט איז אז יפתח איז געווען 300 יאר נאך וואס די אידן האבן איינגענומען חשבון (שופטים יא כו), אבער אויב ציילט מען די יארן וואס ווערן דערמאנט אין שופטים אליינס ביז יפתח האלט מען שוין ביי 319 יאר, מוז מען זאגן אז טייל פון די געשיכטעס זענען געווען זייט ביי זייט.
ע"פ פשוטו של מקרא איז לכאורה נישט קיין גרויסע דוחק צו זאגן אז יפתח האט געמיינט "ארום" 300 יאר, און דער רמב"ן קען דאס נוצן זיך אויסצוגראדן מיט די מסורה (דהיינו אז יפתח איז באמת געווען ווייניגער ווי 300 יאר שפעטער).
די זעלבע אויך בתקופת המלכים, איז דער חשבון פונעם סדר עולם נישט די איינציגסטע וואס איז מעגליך בפשוטו של מקרא.

די פרטים אין תקופת השופטים איז אונז נישט נוגע, היות מיר געפונען אין מלכים א' ו' א' די יאר פון בנין ביהמ"ק הראשון דורך שלמה המלך:
וַיְהִי בִשְׁמוֹנִים שָׁנָה וְאַרְבַּע מֵאוֹת שָׁנָה לְצֵאת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל מֵאֶרֶץ מִצְרַיִם בַּשָּׁנָה הָרְבִיעִית בְּחֹדֶשׁ זִו הוּא הַחֹדֶשׁ הַשֵּׁנִי לִמְלֹךְ שְׁלֹמֹה עַל יִשְׂרָאֵל וַיִּבֶן הַבַּיִת לַיהוָה

דאס וואס איר שרייבט אז אין תקופת המקרא איז אויך נישט קלאר אין די פסוקים די מנין השנים, מיינט איר לכאורה די חצאי שנים וועלכע קענען ווערן פארעכנט לפעמים פאר צוויי מלכים. דאס פארענטפערט אבער נישט אזא ריזן לאך פון יארן, ווי דער מקשן פרעגט.
עס איז שוין גרינגער צו זאגן אז דער לאך איז אין די ערשטע יארן פון די עליית עזרא און זרובבל. דארט קען מען ע"פ פשוטו של מקרא צולייגן אסאך יארן, און עס שטומט אויך מיט די אלגעמיינע וועלטליכע היסטאריע פון די פערסישע מלוכה. ווי באקאנט האט דאס ר' עזריה מן האדומים גע'טענה'ט אין זיין ספר "מאור עינים", און ער איז כמעט נחרם געווארן דערפאר דארכן בית יוסף ותלמידיו. און דער מהר"ל אין באר הגולה איז מקדיש אגאנצע פרק אקעגן אים.
אבער דער קשיא פונעם מקשן איז במקומה עומדת, מיר טרעפן נישט אין רמב"ן אזעלכע סארט פשוטו של מקרא וועלכע לויפט אקעגן אונזער מסורה אין אזא יסודות'דיגע נושא (שלא כדרכו של הראב"ע, ואכ"מ).
דערפאר האב איך גענומען די טירחא אריינצוקוקן אין רמב"ן אליין, און איך האב נישט געטראפן אזא רמב"ן!!! דער רמב"ן שרייבט נאר אז לפי פשוטו של מקרא זענען די דרייסיג יאר די יארן פון די אידן אין מדבר, און נישט ווי רש"י אז מען רעכנט זיי פון ברית בין הבתרים, אבער צו זאגן אז דער רמב"ן שרייבט אז די אידן זענען געווען נאך דרייסיג יאר אין מצרים, הס מלהזכיר!

איך האב נישט געלערנט דעם ספר מאור עינים, אבער אויבנאויף כאפ איך נישט וואס דער חשבון איז: לויט דער אלגעמיינער היסטאראגראפיע האט זיך די יוונ'ישע אימפעריע אנגעהויבן פריער ווי ס'שטייט אין גמרא, מיר רעדן דאך אבער פון א רמב"ן וואס זאגט אז יציאת מצרים איז געווען שפעטער, און ממילא דארף אלעס ווערן אפגעשטופט.

בכלל בין איך אינגאנצן נישט אנטציקט פון אזא ביאור. די מסורה פון די יארן וואס זענען דא פון בריאת העולם, איז די זעלבע מסורה פון וויפיל יארן דער בית ראשון און דער בית שני זענען געשטאנען - דער חשבון איז באזירט אויף דעם, זע רש"י אין עבודה זרה ט, א. ס'איז מיר אסאך א גרעסערער דוחק צו זאגן אז דער רמב"ן האט געקריגט אויף א קלארער מסורה, וואס מיר טרעפן נישט קיין שום מחלוקת אין חז"ל דערויף, ווי אז ער האלט אז יעצט איז תת"י תשצ"ז.

צום שלוס איז פאסיג נאכצוברענגען פון רבינו יהודה הלוי איבער דער מסורה וואס איז דא ביי אונז איבער'ן מנין השנים:

אמר הכוזרי: גם זה תמה, אם יש אצלכם מנין ברור מבריאת העולם.

אמר החבר: בו אנו מונים, ואין בין היהודים בזה מחלוקת מהודו ועד כוש.

אמר הכוזרי: וכמה אתם מונים היום?

אמר החבר: ארבעת אלפים וחמש מאות. ופרטם מבואר מימות אדם, ושת, ואנוש, עד נח, עד שם ועבר, אל אברהם יצחק ויעקב, עד משה. ...ואנחנו קיבלנו מנין שני הקדמונים ממשה, ונדע מה שיש ממשה ועד עתה.

אמר הכוזרי: זה הפרט מרחיק המחשבה הרעה מן הלב מהכזב וההסכמה (כלומר שדבר זה מדחה הספק מן הלב שיהיו דברים אלו כזב והסכמת איזה אנשים), כי דבר כזה אי אפשר שיסכימו עליו עשרה מבלי שיתבלבלו ויגלו סוד הסכמתם, או ידחו דברי מי שירצה לברר אצלם דבר כזה, כל שכן המונים רבים. והמנין קרוב, אין הכזב והשקר יכול להיכנס עליו (כלומר שאי אפשר לכזב בסיפור דברים שהתרחשו זמן מעט קודם, כי ידעו כולם שהדבר שקר).
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5072
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

תמיה בדברי רש"י פרשת תרומה

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

אין קאפיטל כו, ה ברענגט רש"י צוויי שיטות איבער'ן ארט פון די יריעות המשכן: 1. ס'האט צוגעדעקט די זוילן פון מזרח, נאך דרייסיג אמות העכער'ן חלל המשכן, נאך אן אמה פון די עמודים אין מערב, און ס'האט אראפגעהאנגען אכט אמות. 2. ס'האט נישט צוגעדעקט די זוילן פון מזרח, נאר ס'האט איבערגעדעקט דעם חלל פון דרייסיג, איין אמה פון די עמודים אין מערב, און ס'האט אראפגעהאנגען ניין אמות.

רש"י פירט אויס אז ס'איז דא א ראיה צום צווייטן וועג, ווייל ס'שטייט שפעטער (פסוק לג) אז דער פרוכת איז אויפגעהאנגען געווארן אונטער די קרסים, און דער פרוכת איז דאך געווען צען אמות פון מערב, קומט אויב אזוי אויס אז ס'האט נישט איבערגעדעקט די עמודים אין מזרח.

און פון וואו ווייסן מיר טאקע אז דער פרוכת איז געווען צען אמות פון מערב? זאגט אויף דעם רש"י דארט, אז דאס ווייסט מען וויבאלד די תורה זאגט אז דער פרוכת זאל זיין אונטער די קרסים, און די קרסים זענען דאך געווען צען אמות פון מערב.

פארשטיי איך נישט ווי אזוי רש"י כאפט אן דעם שטריק פון ביידע עקן: אפשר איז טאקע דער קודש הקדשים געווען עלף אמות לאנג, און דארט זענען געווען די קרסים מיט'ן פרכות?
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5072
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

אין גמרא (שבת כח) איז מבואר אז דער תחש וואס מ'האט גענוצט פאר'ן משכן איז געווען א טהור'ע חיה. לכאורה, מיר ווייסן דאך אז אלע בהמות און חיות אויסער די צען טהור'ע מינים אויסגערעכנט אין דער תורה זענען טמא, ווייל צוליב דעם רעכנט די תורה אויס די טהור'ע, וויבאלד זיי זענען ווייניגער. איז לכאורה שווער, ווייל דער תחש ווערט נישט אויסגערעכנט צווישן די חיות טהורות. און צו זאגן אז באמת איז דער תחש איינער פון די צען מינים און יענע חיה פארמאגט צוויי נעמען איז א גרויסער דוחק, און אויסער דעם שטימט קיין איינע פון זיי נישט מיט'ן "שש בגוונים שלה".

מסתמא וועט מען מוזן זאגן, אז וויבאלד ס'שטייט דאך דארט אז נאכ'ן בויען דעם משכן איז עס נגנז געווארן, איז מער נישט געווען נוגע לדורות אז ס'איז טהור, און דעריבער רעכנט עס די תורה נישט אויס. (און מ'וועט דארפן זאגן אז דאס וואס ס'שטייט אז ס'איז נגנז געווארן באדייט אז ס'געפינט זיך אינגאנצן מער נישט אויף דער גאנצער וועלט.)
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5072
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

Re: מילי דתמיהי

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

כ'האב געלערנט לעצטנס די משנה אין חולין (פרק העור והרוטב) איבער'ן עכבר וואס איז חציו בשר און חציו אדמה. דער רמב"ם שרייבט אז ער האט געהערט פון אומצאליגע מענטשן וועלכע האבן געזען די באשעפעניש, און דער תפארת ישראל ברענגט פון א באקאנטן דייטשן פארשער וואס האט דאס געזען אין מצרים.

כ'ווייס אז ס'זענען דא אסאך היינצייטיגע שמועסן איבער'ן מציאות פון אזא באשעפעניש, אויב איינער ווייסט, ביטע מיטטיילן.

(ס'איז נישט ממש א מילתא דתמיהה, אבער כ'האב נישט געטראפן קיין אנדערן אשכול דערצו.)
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
אוועטאר
אהרן הלוי
שר האלף
תגובות: 1499
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג פעברואר 18, 2018 1:42 pm

Re: מילי דתמיהי

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אהרן הלוי »

גרשון האט געשריבן:כ'האב געלערנט לעצטנס די משנה אין חולין (פרק העור והרוטב) איבער'ן עכבר וואס איז חציו בשר און חציו אדמה. דער רמב"ם שרייבט אז ער האט געהערט פון אומצאליגע מענטשן וועלכע האבן געזען די באשעפעניש, און דער תפארת ישראל ברענגט פון א באקאנטן דייטשן פארשער וואס האט דאס געזען אין מצרים.

כ'ווייס אז ס'זענען דא אסאך היינצייטיגע שמועסן איבער'ן מציאות פון אזא באשעפעניש, אויב איינער ווייסט, ביטע מיטטיילן.

(ס'איז נישט ממש א מילתא דתמיהה, אבער כ'האב נישט געטראפן קיין אנדערן אשכול דערצו.)

פון דא:
אולי אפשר לשער שהכוונה במין זה היא למין שרץ שעוברו מוטל לתוך בוץ, שבראשית ימיו הוא זקוק לו לחום וללחות, ואין לו אפשרות להתקיים מחוץ לבוץ זה, (אפשר גם שגופו עדיין אינו מרוקם כהלכה והוא ממש כחלק מן הבוץ, בדיוק כשם שהאפרוח בהיווצרותו הוא חלק מנוזל הביצה). ולאט לאט עם גדילתו הוא יכול לעזוב את הבוץ ולקבל מראה של שרץ רגיל. ובאמת עכבר זה נזכר במשנה (חולין קכו:) יחד עם ביצת השרץ (ראה גם רש"ש חולין קכז.). ובתלמוד שם אמרו: "צא לבקעה וראה עכבר שהיום חציו בשר וחציו אדמה למחר השריץ ונעשה כלו בשר", (סנהדרין צא:) רש"י שם כותב כי התהליך כולו אורך כשבועיים. ולכן יוצאים לבקעה לראותו, מכיון שכל זה יכול להתרחש רק במקום הביל ומוגן.

הלשון הציורית שהשתמשו בני קדם לתאר שרץ זה גרמה לבני העת החדשה לזלזל במידע, ולשים את הקדמונים לשוטים. אך מן הראוי להתאמץ ולחדור מבעד להבדלי הסגנון עד כמה שידינו מגעת. (פירוש נוסף במשנה גורס כי המדובר בעכבר מת שנרקב חציו, אך האמוראים לא הבינו כך כנראה, ואולי ייתכן גם רקבון מחיים שמגדיר חלק מגופו כאדמה, ואפשר שבתקופה מסויימת היתה מחלה כזו מצויה בעכברים).
צוויי אפציעס זענען פארהאן פאר דער טיפע "דורות" שאלה:
1. טיפע אהבה; 2. טיפע חכמה.
דייקן
שר חמש מאות
תגובות: 673
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג פעברואר 02, 2020 1:32 pm

Re: תמיה בדברי רש"י פרשת תרומה

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דייקן »

גרשון האט געשריבן:אין קאפיטל כו, ה ברענגט רש"י צוויי שיטות איבער'ן ארט פון די יריעות המשכן: 1. ס'האט צוגעדעקט די זוילן פון מזרח, נאך דרייסיג אמות העכער'ן חלל המשכן, נאך אן אמה פון די עמודים אין מערב, און ס'האט אראפגעהאנגען אכט אמות. 2. ס'האט נישט צוגעדעקט די זוילן פון מזרח, נאר ס'האט איבערגעדעקט דעם חלל פון דרייסיג, איין אמה פון די עמודים אין מערב, און ס'האט אראפגעהאנגען ניין אמות.

רש"י פירט אויס אז ס'איז דא א ראיה צום צווייטן וועג, ווייל ס'שטייט שפעטער (פסוק לג) אז דער פרוכת איז אויפגעהאנגען געווארן אונטער די קרסים, און דער פרוכת איז דאך געווען צען אמות פון מערב, קומט אויב אזוי אויס אז ס'האט נישט איבערגעדעקט די עמודים אין מזרח.

און פון וואו ווייסן מיר טאקע אז דער פרוכת איז געווען צען אמות פון מערב? זאגט אויף דעם רש"י דארט, אז דאס ווייסט מען וויבאלד די תורה זאגט אז דער פרוכת זאל זיין אונטער די קרסים, און די קרסים זענען דאך געווען צען אמות פון מערב.

פארשטיי איך נישט ווי אזוי רש"י כאפט אן דעם שטריק פון ביידע עקן: אפשר איז טאקע דער קודש הקדשים געווען עלף אמות לאנג, און דארט זענען געווען די קרסים מיט'ן פרכות?


איך האב יעצט פונקט געזען דיין קשיא, די רא"ם פרעגט די קשיא אין פסוק ה' ע"ש ובגור אריה, עס זעט אויס אז מען ווייסט אז די ק"ק איז געווען צען אמות ווייל עס דארף זיין א דריטל פון די היכל, בדומה לבית עולמים (כן לומד בהערות על הגו"א בפי' הגו"א), און פון דעם איז רש"י'ס ראיה אין פסוק ה'.
דיין קשיא פון רש"י אין פסוק ל"ג האב איך אויך געהאט שווער, ולא מצאתי מי שמדבר מזה, אבער עס ווייזט אויס אז "שנאמר" מיינט נישט אייביג א ראיה, און דא מיינט עס אז מען זעט אין נאך א פלאץ ווי די פרוכת איז געווען, אבער נישט אז פון דארט איז א ראיה אויף פונקטליך ווי עס איז געווען.
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5072
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

Re: תמיה בדברי רש"י פרשת תרומה

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

דייקן האט געשריבן:
גרשון האט געשריבן:אין קאפיטל כו, ה ברענגט רש"י צוויי שיטות איבער'ן ארט פון די יריעות המשכן: 1. ס'האט צוגעדעקט די זוילן פון מזרח, נאך דרייסיג אמות העכער'ן חלל המשכן, נאך אן אמה פון די עמודים אין מערב, און ס'האט אראפגעהאנגען אכט אמות. 2. ס'האט נישט צוגעדעקט די זוילן פון מזרח, נאר ס'האט איבערגעדעקט דעם חלל פון דרייסיג, איין אמה פון די עמודים אין מערב, און ס'האט אראפגעהאנגען ניין אמות.

רש"י פירט אויס אז ס'איז דא א ראיה צום צווייטן וועג, ווייל ס'שטייט שפעטער (פסוק לג) אז דער פרוכת איז אויפגעהאנגען געווארן אונטער די קרסים, און דער פרוכת איז דאך געווען צען אמות פון מערב, קומט אויב אזוי אויס אז ס'האט נישט איבערגעדעקט די עמודים אין מזרח.

און פון וואו ווייסן מיר טאקע אז דער פרוכת איז געווען צען אמות פון מערב? זאגט אויף דעם רש"י דארט, אז דאס ווייסט מען וויבאלד די תורה זאגט אז דער פרוכת זאל זיין אונטער די קרסים, און די קרסים זענען דאך געווען צען אמות פון מערב.

פארשטיי איך נישט ווי אזוי רש"י כאפט אן דעם שטריק פון ביידע עקן: אפשר איז טאקע דער קודש הקדשים געווען עלף אמות לאנג, און דארט זענען געווען די קרסים מיט'ן פרכות?


איך האב יעצט פונקט געזען דיין קשיא, די רא"ם פרעגט די קשיא אין פסוק ה' ע"ש ובגור אריה, עס זעט אויס אז מען ווייסט אז די ק"ק איז געווען צען אמות ווייל עס דארף זיין א דריטל פון די היכל, בדומה לבית עולמים (כן לומד בהערות על הגו"א בפי' הגו"א), און פון דעם איז רש"י'ס ראיה אין פסוק ה'.
דיין קשיא פון רש"י אין פסוק ל"ג האב איך אויך געהאט שווער, ולא מצאתי מי שמדבר מזה, אבער עס ווייזט אויס אז "שנאמר" מיינט נישט אייביג א ראיה, און דא מיינט עס אז מען זעט אין נאך א פלאץ ווי די פרוכת איז געווען, אבער נישט אז פון דארט איז א ראיה אויף פונקטליך ווי עס איז געווען.

א גרויסן ש'כח. כ'האב געהאט געפרעגט עמיצן די קשיא, און ער האט מיר דאס געענטפערט מפי הזכרון, אבער ער האט נישט געדענקט קיין מקור.

לכאורה איז דאס טאקע דער תירוץ, ווייל אסאך זאכן לערנט מען ארויס פונעם בית המקדש צום משכן, פונעם משכן צום בית המקדש, אדער פון איין בית המקדש צו אן אנדערן.
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
לא לנו
שר האלפיים
תגובות: 2005
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג מארטש 10, 2015 12:16 pm

Re: תמיה בדברי רש"י פרשת תרומה

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך לא לנו »

גרשון האט געשריבן:
דייקן האט געשריבן:
גרשון האט געשריבן:אין קאפיטל כו, ה ברענגט רש"י צוויי שיטות איבער'ן ארט פון די יריעות המשכן: 1. ס'האט צוגעדעקט די זוילן פון מזרח, נאך דרייסיג אמות העכער'ן חלל המשכן, נאך אן אמה פון די עמודים אין מערב, און ס'האט אראפגעהאנגען אכט אמות. 2. ס'האט נישט צוגעדעקט די זוילן פון מזרח, נאר ס'האט איבערגעדעקט דעם חלל פון דרייסיג, איין אמה פון די עמודים אין מערב, און ס'האט אראפגעהאנגען ניין אמות.

רש"י פירט אויס אז ס'איז דא א ראיה צום צווייטן וועג, ווייל ס'שטייט שפעטער (פסוק לג) אז דער פרוכת איז אויפגעהאנגען געווארן אונטער די קרסים, און דער פרוכת איז דאך געווען צען אמות פון מערב, קומט אויב אזוי אויס אז ס'האט נישט איבערגעדעקט די עמודים אין מזרח.

און פון וואו ווייסן מיר טאקע אז דער פרוכת איז געווען צען אמות פון מערב? זאגט אויף דעם רש"י דארט, אז דאס ווייסט מען וויבאלד די תורה זאגט אז דער פרוכת זאל זיין אונטער די קרסים, און די קרסים זענען דאך געווען צען אמות פון מערב.

פארשטיי איך נישט ווי אזוי רש"י כאפט אן דעם שטריק פון ביידע עקן: אפשר איז טאקע דער קודש הקדשים געווען עלף אמות לאנג, און דארט זענען געווען די קרסים מיט'ן פרכות?


איך האב יעצט פונקט געזען דיין קשיא, די רא"ם פרעגט די קשיא אין פסוק ה' ע"ש ובגור אריה, עס זעט אויס אז מען ווייסט אז די ק"ק איז געווען צען אמות ווייל עס דארף זיין א דריטל פון די היכל, בדומה לבית עולמים (כן לומד בהערות על הגו"א בפי' הגו"א), און פון דעם איז רש"י'ס ראיה אין פסוק ה'.
דיין קשיא פון רש"י אין פסוק ל"ג האב איך אויך געהאט שווער, ולא מצאתי מי שמדבר מזה, אבער עס ווייזט אויס אז "שנאמר" מיינט נישט אייביג א ראיה, און דא מיינט עס אז מען זעט אין נאך א פלאץ ווי די פרוכת איז געווען, אבער נישט אז פון דארט איז א ראיה אויף פונקטליך ווי עס איז געווען.

א גרויסן ש'כח. כ'האב געהאט געפרעגט עמיצן די קשיא, און ער האט מיר דאס געענטפערט מפי הזכרון, אבער ער האט נישט געדענקט קיין מקור.

לכאורה איז דאס טאקע דער תירוץ, ווייל אסאך זאכן לערנט מען ארויס פונעם בית המקדש צום משכן, פונעם משכן צום בית המקדש, אדער פון איין בית המקדש צו אן אנדערן.

וכ"כ תוס' מס' שבת צ"ח: ד"ה דל
אטעטשמענטס
Untitled.png
Untitled.png (27.66 KiB) געזען 1753 מאל
ישרן
שר חמש מאות
תגובות: 749
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יולי 07, 2019 12:11 am

Re: מילי דתמיהי

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ישרן »

עס איז ידוע שיטת השו"ע הרב סי' ש"מ סעיף י"ז אז עס איז נישט דא קיין מלאכת קורע ביי א גוף אחד אזוי ווי נייר אדער עור.
דער פרדס יוסף סוף פרשת תזריע פרעגט אויף דעם פון א ... פסוק חומש.
ויקרא יג נד
ואם ראה הכהן והנה כהה הנגע אחרי הכבס אתו וקרע אתו מן הבגד או מן העור או מן השתי או מן הערב:
ומצוה גדולה ליישב כי נוגע לענין איסור סקילה וחטאת.
אוועטאר
יוד אלף
שר האלף
תגובות: 1514
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג נאוועמבער 12, 2015 9:34 pm

Re: מילי דתמיהי

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יוד אלף »

אפשר ווייל במלאכת המשכן איז נישט געווען?
ישרן
שר חמש מאות
תגובות: 749
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יולי 07, 2019 12:11 am

Re: מילי דתמיהי

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ישרן »

יוד אלף האט געשריבן:אפשר ווייל במלאכת המשכן איז נישט געווען?

נו זאל עס זיין א תולדה?
שרייב תגובה

צוריק צו “אוצר הידיעות”