רבי אליעזר דוד גרינוואלד זצ''ל אב''ד סאטמאר בעל קרן לדוד - ר''ח סיון תרפ''ח
די אחראים: אחראי,גבאי ביהמד
רבי אליעזר דוד גרינוואלד זצ''ל אב''ד סאטמאר בעל קרן לדוד - ר''ח סיון תרפ''ח
היינט ראש חודש סיון איז די יומא דהילולא קדישא פון הגאון הקדוש המפורסם דער 'קרן לדוד' רבי אליעזר דוד בן רבי עמרם גרינוואלד זצוק''ל אבד''ק צעהלים, אויבערווישאווא, סאטמאר.
בייגעלייגט איז א מאמר מתולדותיו של אותו צדיק. ביטע ווער עס האט מגיב צו זיין אדער מוסיף זיין אל ימנע טוב מבעליו.
היות שלא הניח זש''ק דבר נכון להדליק נר או ללמוד משניות או איזה דבר מצוה לעילו ולטובת נשמתו, ובוודאי שזכותו הגדול יגן על כל העושים והמעשים.
קרעדיט: וויקיפידיה
הרב אליעזר דוד גרינוולד (י"ד בשבט תרכ"ז, 20 בינואר 1867 - א' בסיוון תרפ"ח, 20 במאי 1928) שימש כרב וראש ישיבה בערים צעהלים, אויבר-וישובה (וישובה עילית) וסאטמר שבטרנסילבניה. ידוע על שום ספרו "קרן לדוד". אחיו של הרב משה גרינוולד, בעל "ערוגת הבושם".
חייו
נולד בטשארנא שבהונגריה לרב עמרם גרינוולד, בנו של הרב יוסף גרינוולד, אב"ד צ'צוביץ. בצעירותו למד אצל אחיו בעל "ערוגת הבושם" ונחשב תלמידו המובהק. זמן קצר למד גם אצל הרב שמואל ארנפלד, בעל "חתן סופר".
בשנת תרמ"ט נישא לבתו של יעקב רפפורט מברדיוב. לאחר נישואיו ישב במשך כחמש שנים בברדיוב, שם ייסד ישיבה ועמד בראשה במשך כל תקופת מגוריו בעיר. בתחילת שנת תרס"ז (1906) נבחר לרב הקהילה היהודית בעיר צֶהלים, וגם בה עמד בראשות ישיבה גדולה. בשנת תרע"ב (1912) עבר לכהן כרבה של אויבר-וישובה, ועמד בראשות ישיבה שמנתה מאות תלמידים. בשנת תרפ"א (1921) נבחר לרבה של קהילת סאטמר, ובמקביל לרבנותו עמד בראש ישיבה מקומית שהייתה הגדולה ביותר בטרנסילבניה. היה מגדולי התורה המפורסמים בתקופתו והעמיד תלמידים רבים, בהם רבנים וגדולי תורה ידועים בטרנסילבניה ובהונגריה.
בתו המאומצת נישאה לנכד אחיו, הרב יוסף גרינוולד, שהיה תלמידו המובהק ועסק בהדפסת ספריו.
ספריו
שו"ת קרן לדוד על אורח חיים כולל קע"ב (172) תשובות, סאטמר, תרפ"ט
ספר קרן לדוד - חידושי אגדה על התורה, 2 חלקים, סאטמר, תר"צ-תרצ"ט
ספר קרן לדוד - חידושי אגדה ודרושים למועדי ה’, סאטמר, תרצ"ד
סדר הגדה של פסח עם פירוש ... חסדי דוד, סאטמר, תרצ"ד
חייו
נולד בטשארנא שבהונגריה לרב עמרם גרינוולד, בנו של הרב יוסף גרינוולד, אב"ד צ'צוביץ. בצעירותו למד אצל אחיו בעל "ערוגת הבושם" ונחשב תלמידו המובהק. זמן קצר למד גם אצל הרב שמואל ארנפלד, בעל "חתן סופר".
בשנת תרמ"ט נישא לבתו של יעקב רפפורט מברדיוב. לאחר נישואיו ישב במשך כחמש שנים בברדיוב, שם ייסד ישיבה ועמד בראשה במשך כל תקופת מגוריו בעיר. בתחילת שנת תרס"ז (1906) נבחר לרב הקהילה היהודית בעיר צֶהלים, וגם בה עמד בראשות ישיבה גדולה. בשנת תרע"ב (1912) עבר לכהן כרבה של אויבר-וישובה, ועמד בראשות ישיבה שמנתה מאות תלמידים. בשנת תרפ"א (1921) נבחר לרבה של קהילת סאטמר, ובמקביל לרבנותו עמד בראש ישיבה מקומית שהייתה הגדולה ביותר בטרנסילבניה. היה מגדולי התורה המפורסמים בתקופתו והעמיד תלמידים רבים, בהם רבנים וגדולי תורה ידועים בטרנסילבניה ובהונגריה.
בתו המאומצת נישאה לנכד אחיו, הרב יוסף גרינוולד, שהיה תלמידו המובהק ועסק בהדפסת ספריו.
ספריו
שו"ת קרן לדוד על אורח חיים כולל קע"ב (172) תשובות, סאטמר, תרפ"ט
ספר קרן לדוד - חידושי אגדה על התורה, 2 חלקים, סאטמר, תר"צ-תרצ"ט
ספר קרן לדוד - חידושי אגדה ודרושים למועדי ה’, סאטמר, תרצ"ד
סדר הגדה של פסח עם פירוש ... חסדי דוד, סאטמר, תרצ"ד
לעצט פארראכטן דורך Zeltzer אום מיטוואך יוני 05, 2019 11:34 am, פארראכטן געווארן 1 מאל.
בייגעלייגט איז א בילד פון מזכרת נצח טאוול אין בנין התלמוד תורה אין שטאט סאטמאר צו פארצייכענען מפעולתיו הקדושים פונעם קרן לדוד זצוק''ל אלס רב אין סאטמאר מיטן צוהעלפן אויפבויען דעם בנין הת''ת לטובת התינוקת של בית רבן.
עס לייענט זיך ווי פאלגענד:
ב"ה, זכר צדיק לברכה, לזכר עולם יוחק למשמרת לאות ולמזכרת
לכבוד נשמת אדומו''ר הרב הגאון הצדיק נר ישראל עה"י פה"ח [עמוד הימיני, פטיש החזק]
כקש"ת מרן אליעזר דוד גרינוואלד זצללה"ה בן עמרם ז"ל - ובן אסתר - האבדפק"ק
אשר נתן נפשו לחזק ולתקן לימוד של תינוקת בית רבן בקהלתינו ביתר שאת
ובהשתדלותו נבנה בית התלמוד תורה הלזה, והוא הניח אבן הראשה בהבנותו
בר"ח סיון דשנת תרפ"ח נתבקש רבינו בישיבה של מעלה
זאת חוב קדוש עלינו למיעבד לי' נייח לנפשו
בלימוד משניות וקד"ר [וקדיש דרבנן] ביום היאהרצייט הנ"ל
זכותו יגן עלינו ועכי"א
עס לייענט זיך ווי פאלגענד:
ב"ה, זכר צדיק לברכה, לזכר עולם יוחק למשמרת לאות ולמזכרת
לכבוד נשמת אדומו''ר הרב הגאון הצדיק נר ישראל עה"י פה"ח [עמוד הימיני, פטיש החזק]
כקש"ת מרן אליעזר דוד גרינוואלד זצללה"ה בן עמרם ז"ל - ובן אסתר - האבדפק"ק
אשר נתן נפשו לחזק ולתקן לימוד של תינוקת בית רבן בקהלתינו ביתר שאת
ובהשתדלותו נבנה בית התלמוד תורה הלזה, והוא הניח אבן הראשה בהבנותו
בר"ח סיון דשנת תרפ"ח נתבקש רבינו בישיבה של מעלה
זאת חוב קדוש עלינו למיעבד לי' נייח לנפשו
בלימוד משניות וקד"ר [וקדיש דרבנן] ביום היאהרצייט הנ"ל
זכותו יגן עלינו ועכי"א
- אטעטשמענטס
-
- מזכרת נצח לפעלותיו של מרן הקרן לדוד בבניית הת''ת בעיר סאטמאר.png (363.52 KiB) געזען 3053 מאל
- שפיגליצקי
- שר האלף
- תגובות: 1298
- זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך דעצעמבער 19, 2018 1:23 pm
- לאקאציע: אין ספרים/דזשודעיקא געשעפט
.
לעצט פארראכטן דורך שפיגליצקי אום מיטוואך יוני 05, 2019 5:51 pm, פארראכטן געווארן 1 מאל.
אויב דו זוכסט שלימות ביי מענטשן, וועסטו עס טרעפן נאר אין שפיגל (קרעדיט: מעלות).
אין א שיינעם העלן טאג...
אין א שיינעם העלן טאג...
-
- שר האלף
- תגובות: 1817
- זיך איינגעשריבן אום: זונטאג דעצעמבער 25, 2016 4:34 pm
- לאקאציע: הייליגע שטעטל
ארגינעל האט געשריבן:בייגעלייגט איז א בילד פון מזכרת נצח טאוול אין בנין התלמוד תורה אין שטאט סאטמאר צו פארצייכענען מפעולתיו הקדושים פונעם קרן לדוד זצוק''ל אלס רב אין סאטמאר מיטן צוהעלפן אויפבויען דעם בנין הת''ת לטובת התינוקת של בית רבן. א
ס'איז מיר אינטערעסאנט, סשטייט נאך די בנין הת''ת? אויב יא וואלט געווען אינטערעסאנט בילדער פון די ת''ת
שפיגליצקי האט געשריבן:מעגסט צושרייבן קרעדיט וויקיפידיה.
אויף דער עלטער איז ער אמאל געזעסן אונטערן בוים, ס'איז געווען זוממער און ער איז אזוי געזיצן מיטן הוט און רעקל, געדענק איך נישט ווער ס'איז אים געקומען באזוכן, האט אים דער קרן לדוד געזאגט "איך בין שוין אלט, כ'קען שוין נישט לערנען ווי אמאל, כ'קען שוין נישט דאווענען ווי אמאל, אבער איך קען נאך זיצן מיט דרך ארץ פארן אויבערשטן!"
זכותו יגן עלינו.
ר' שאול בראך ברענגט די מעשה אויפן שבט מיהודה אויך רב אין סאטמאר
לכאורה מער מסתבר, ווייל אז דו קוקסט די מציבה וועסטו זעהן אז ער איז נפטר געווארן בן ס"א שנה, צו אלט איז ער נישט געווען
אידעלע זיי פרייליך, שטארק דיך שטארק דיך אצינד, ווייל דו ביסט דאך א בן מלך, דעם באשעפער'ס קינד.
- שפיגליצקי
- שר האלף
- תגובות: 1298
- זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך דעצעמבער 19, 2018 1:23 pm
- לאקאציע: אין ספרים/דזשודעיקא געשעפט
מי יודע האט געשריבן:ר' שאול בראך ברענגט די מעשה אויפן שבט מיהודה אויך רב אין סאטמאר
לכאורה מער מסתבר, ווייל אז דו קוקסט די מציבה וועסטו זעהן אז ער איז נפטר געווארן בן ס"א שנה, צו אלט איז ער נישט געווען
קען זיין איך האב א טעות. אז דו האסט א מקור ביסטו מסתם גערעכט.
אויב דו זוכסט שלימות ביי מענטשן, וועסטו עס טרעפן נאר אין שפיגל (קרעדיט: מעלות).
אין א שיינעם העלן טאג...
אין א שיינעם העלן טאג...
בייגעלייגט א קאפי פון הערליכע חרוזים אינעם ספר תורת משה-אלשיך וואס דער קרן לדוד זצ"ל האט בימי בחרותו געגעבן דרשה-געשאנק פאר זיין עלטערער ברידער הרב החסיד רבי יודא גרינוואלד פון קערעסטיר (ער האט געוואוינט בשכינות עטליכע הייזער אפגערוקט פון הרה''ק רבי ישעי'לע קערעסטירער) וואס האט חתונה געהאט פר' כי תצא בשנת תרמ"ו.
די שורות הייבן זיך אן מיט די אותיות פון זיין נאמען 'אליעזר דוד' מיטן אויספיר אינעם לעצטן שורה 'בן עמרם זצוקללה"ה' עס לייענט זיך אויס ווי פאלגענד:
ב"ה
אני אחיך בא אליך
לקח חבל בשמחתיך
יהי מקורך ברוך ושמח
עם אשת נעוריך מזלך יצמח
זה לך האות כי אהבת עולם אהבתיך
רב פנינים וכל חפצים לא ישווך
דורן לדרשה ספר תורת משה נתתיך
ויתן ה' כרחל וכלאה האשה הבאה אל ביתך
דברי אחיך הדורש שלומך וטובתך כל ימיך
בן עמרם זצוקללה"ה
יום ג פ' ועתה הנה הבאתי את ראשית פרי וכו' משוש לפ"ק.
די שורות הייבן זיך אן מיט די אותיות פון זיין נאמען 'אליעזר דוד' מיטן אויספיר אינעם לעצטן שורה 'בן עמרם זצוקללה"ה' עס לייענט זיך אויס ווי פאלגענד:
ב"ה
אני אחיך בא אליך
לקח חבל בשמחתיך
יהי מקורך ברוך ושמח
עם אשת נעוריך מזלך יצמח
זה לך האות כי אהבת עולם אהבתיך
רב פנינים וכל חפצים לא ישווך
דורן לדרשה ספר תורת משה נתתיך
ויתן ה' כרחל וכלאה האשה הבאה אל ביתך
דברי אחיך הדורש שלומך וטובתך כל ימיך
בן עמרם זצוקללה"ה
יום ג פ' ועתה הנה הבאתי את ראשית פרי וכו' משוש לפ"ק.
- אטעטשמענטס
-
- קרן לדוד כת''י מתנה פר תורת משה - אלשיך.jpg (57.17 KiB) געזען 2900 מאל
א משניות קארטעל פון די סאטמארע ח"ק משנת תש"ג אויסגעשטעלט צו ר' דוד מאשקאוויטש אב"ד באניהאד לרגל דעם יאהרצייט פונעם קרן לדוד זצ''ל
אגב, דער קרן לדוד האט ממנה געווען תלמידו ונאמן ביתו הגה"צ ר' דוד מאשקאוויטש אב"ד באניהאד צו מתעסק זיין מיט זיינע כתבים ביחד עם גיסו הגה''ק מפאפא בעל ויחי יוסף (זייענדיג אן איידעם ביים ויגד יעקב)
אגב, דער קרן לדוד האט ממנה געווען תלמידו ונאמן ביתו הגה"צ ר' דוד מאשקאוויטש אב"ד באניהאד צו מתעסק זיין מיט זיינע כתבים ביחד עם גיסו הגה''ק מפאפא בעל ויחי יוסף (זייענדיג אן איידעם ביים ויגד יעקב)
- אטעטשמענטס
-
- חברה משניות סאטמאר - קרן לדוד יאהרצייט.jpg (41.54 KiB) געזען 2889 מאל
ארגינעל האט געשריבן:..פאר זיין עלטערער ברידער הרב החסיד רבי יודא גרינוואלד פון קערעסטירוואס האט חתונה געהאט פר' כי תצא בשנת תרמ"ו
יום ג פ' ועתה הנה הבאתי את ראשית פרי וכו' משוש לפ"ק
דו ווייסט אז די חתונה איז געווען כי תצא?
די פסוק וואס דער קרן לדוד שרייבט "ועתה הנה הבאתי את ראשית פרי", איז פרשת כי תבא.
הלשון הוא קולמוס הלב, והניגון הוא קולמוס הנפש (בעל התניא מליאדי)
הלשון האט געשריבן:ארגינעל האט געשריבן:..פאר זיין עלטערער ברידער הרב החסיד רבי יודא גרינוואלד פון קערעסטירוואס האט חתונה געהאט פר' כי תצא בשנת תרמ"ו
יום ג פ' ועתה הנה הבאתי את ראשית פרי וכו' משוש לפ"ק
דו ווייסט אז די חתונה איז געווען כי תצא?
די פסוק וואס דער קרן לדוד שרייבט "ועתה הנה הבאתי את ראשית פרי", איז פרשת כי תבא.
ניין, עס איז נישט אין מיין ידיעה וועלכע וואך גענוי עס איז געווען דער חתונה, איך האב דאס נאר נאכגעברענגט פון א צווייטנס תגובה, וואס איך גלויב עס איז געווען א פליטת הפולמוס. נאר עס איז ריכטיג צו זאגן אז עס איז געווען כי תבוא באזירט אויפן פסוק.
-
- שר חמישים ומאתים
- תגובות: 472
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אקטאבער 15, 2015 1:49 pm
רעב ארגינעל א ישר פארען גיין פתיחה אויף דעם אדם גדול בענקים.
אזוי ווי דו ביסט ניי דא וועלעך דיר געבן אביסל פאנדימענטאלע הדרכה. אייוועלט ליידט זיך שוין גענוג אן פון 1 עקלהאפטיגע אוממענטש וואס גנבט/מעתיק כמעט טאג טאגליך אן געבן דאס מינדעסטע קרעדיט קיינמאל בתוך זיינע אלע אנדערע 'מידות טובות'.
אז איינער עפנט זיינע אוצרות און לייגט דא ארויף פארען פובליק דארסטו אליינס פארשטיין אז ער האט געצאלט טבין ותקילין דערפאר. צו ראנען א אוקשען (אפילו א אנליין אוקשען) קאסט אפ שווערע טויזענטערס, און אפילו סתם א וועבסייט מיט בילדער קאסט היבש אביסל.
אלזא זיי א מענטש, טו וואס עס סיי תורה'דיג אויסגעהאלטן, סיי מאראליש און סיי לויט חוקי המדינות און יעדע זאך וואס איז נישט פיזיש אין דיין באזיס געב פולע קרעדיט פון ווי דו האסט עס גענומען.
ביסט נישט דער איינציגסטער וואס קען נוטצן דעם הדרכה, נאר דא איז עס שטארק בולט און האפענטליך וועלן זיך אויך אנדערע ניקס אנהייבן צו פירן עפ''י תורה וחוק.
אזוי ווי דו ביסט ניי דא וועלעך דיר געבן אביסל פאנדימענטאלע הדרכה. אייוועלט ליידט זיך שוין גענוג אן פון 1 עקלהאפטיגע אוממענטש וואס גנבט/מעתיק כמעט טאג טאגליך אן געבן דאס מינדעסטע קרעדיט קיינמאל בתוך זיינע אלע אנדערע 'מידות טובות'.
אז איינער עפנט זיינע אוצרות און לייגט דא ארויף פארען פובליק דארסטו אליינס פארשטיין אז ער האט געצאלט טבין ותקילין דערפאר. צו ראנען א אוקשען (אפילו א אנליין אוקשען) קאסט אפ שווערע טויזענטערס, און אפילו סתם א וועבסייט מיט בילדער קאסט היבש אביסל.
אלזא זיי א מענטש, טו וואס עס סיי תורה'דיג אויסגעהאלטן, סיי מאראליש און סיי לויט חוקי המדינות און יעדע זאך וואס איז נישט פיזיש אין דיין באזיס געב פולע קרעדיט פון ווי דו האסט עס גענומען.
ביסט נישט דער איינציגסטער וואס קען נוטצן דעם הדרכה, נאר דא איז עס שטארק בולט און האפענטליך וועלן זיך אויך אנדערע ניקס אנהייבן צו פירן עפ''י תורה וחוק.
-
- שר חמש מאות
- תגובות: 741
- זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 01, 2010 9:41 pm
Re: רבי אליעזר דוד גרינוואלד זצ''ל אב''ד סאטמאר בעל קרן לדוד - ר''ח סיון תרפ''ח
היינט ר"ח סיון - יומ"ד דרבינו זי"ע
רבינו אליעזר דוד בן רבינו עמרם זצוק"ל
רבינו אליעזר דוד בן רבינו עמרם זצוק"ל
"כיון שנצטרך אדם לבריות פניו משתנות ככרום... מתהפך לכמה גוונין" [ברכות ו' ע"ב]
היינו לאותם גוונים והבחינות שהן הן הנותנים לו [רשפי אש נעשכיז]
היינו לאותם גוונים והבחינות שהן הן הנותנים לו [רשפי אש נעשכיז]
רבנותו בסאטמאר
קיינמאל צו שפעט...
פארגאנגענע ר"ח אדר איז געווען פונקט הונדערט יאר זינט דער קרן לדוד איז ארויף על כסא הרבנות בעיר סאטמאר ־ ר"ח אדר תרפ"א.
פארגאנגענע ר"ח אדר איז געווען פונקט הונדערט יאר זינט דער קרן לדוד איז ארויף על כסא הרבנות בעיר סאטמאר ־ ר"ח אדר תרפ"א.
- מומחה יוחס
- סגן ראש הקהל
- תגובות: 24355
- זיך איינגעשריבן אום: זונטאג אפריל 11, 2010 1:22 pm
- לאקאציע: דא אינעווייניג
Re: רבי אליעזר דוד גרינוואלד זצ''ל אב''ד סאטמאר בעל קרן לדוד - ר''ח סיון תרפ''ח
היינט די הילולא קדישא פון די קרן לדוד זצוק"ל
מומחה יוחס
איז פורים רב!!!
Re: רבי אליעזר דוד גרינוואלד זצ''ל אב''ד סאטמאר בעל קרן לדוד - ר''ח סיון תרפ''ח
איז דא א ספר תולדת אובערן קרן לדוד ?
Re:
ארגינעל האט געשריבן:בייגעלייגט א קאפי פון הערליכע חרוזים אינעם ספר תורת משה-אלשיך וואס דער קרן לדוד זצ"ל האט בימי בחרותו געגעבן דרשה-געשאנק פאר זיין עלטערער ברידער הרב החסיד רבי יודא גרינוואלד פון קערעסטיר (ער האט געוואוינט בשכינות עטליכע הייזער אפגערוקט פון הרה''ק רבי ישעי'לע קערעסטירער) וואס האט חתונה געהאט פר' כי תצא בשנת תרמ"ו.
די שורות הייבן זיך אן מיט די אותיות פון זיין נאמען 'אליעזר דוד' מיטן אויספיר אינעם לעצטן שורה 'בן עמרם זצוקללה"ה' עס לייענט זיך אויס ווי פאלגענד:
ב"ה
אני אחיך בא אליך
לקח חבל בשמחתיך
יהי מקורך ברוך ושמח
עם אשת נעוריך מזלך יצמח
זה לך האות כי אהבת עולם אהבתיך
רב פנינים וכל חפצים לא ישווך
דורן לדרשה ספר תורת משה נתתיך
ויתן ה' כרחל וכלאה האשה הבאה אל ביתך
דברי אחיך הדורש שלומך וטובתך כל ימיך
בן עמרם זצוקללה"ה
יום ג פ' ועתה הנה הבאתי את ראשית פרי וכו' משוש לפ"ק.
דער ספר מיט דעם הערליכן שיר פונעם קרן לדוד איז יעצט עומד למכירה. עס איז אויך דא דארט אנדערע שיינע זאכן פון די משפחה.
https://appelauction.bidspirit.com/?lan ... ~245~18864