אפשר האט ער געהאט עפעס א פוינט...

[בניהו]

@כח און מח, סתירות זענען נישט קיין סתירות. די וועלט איז מלא סתירות און צומאל זענען סתירות׳דיגע יסודות די געזונטסטע יסודות. א ראבאט טראכט און טוט אלעמאל די זעלבע זאך.

געוויסע נקודות פון דיין לאנגע תגובה זענען טאקע ריכטיג.

[יאנאש]

----------------------

אוי, כ'האב געמאכט צו לאנגע הקדמות כ'האב שוין נישט קיין צייט צו שרייבן וואס איך האלט, אבער איין זאך וויל איך נאר ארויסברענגען, חז"ל האבן געזאגט וויאזוי די דור בעיקבתא דמשיחא וועט אויסקוקן, און די צדיקים האבן עס ארויסגעספעל"ט מיט קאלירן, אויב האלסטו אז די דור דארף א גרויסע תיקון - דאן קענסט ערווארטן משיח'ן יעדע סקונדע, אבער אויב האלסטו אז יעצט איז נאך אלעס גוט, זאלסטו וויסן אז אלעס וואס חז"ל זאגן דארף נאך מקיום ווערן און כלל ישראל וועט נאך ח"ו ח"ו כאפן אזא ירידה, אויב אזוי הייב יעצט אבער שוין אן ארבעטן אין דיינע קינדער און אין זייער חינוך וכו' אז זיי זאלן דורכטראגן דעם ביטערע קלאפ פונעם בירור האחרון וואס לשיטתך האט זיך עס נאכנישט אנגעהויבן, נו באק"ל א"פ און הייב אן טון למעשה זיך אנצוגרייטן צום שווערען טאג וואס וועט זיין פני הדור כפני הכלב וכו' וכו'

א שיינער און אמת’ער אפשאצונג איבער אלע דעבאטעס דאהי און בכל מקום, שכוח פארן נעמען די מיה אזוי שיין ארויסצוברענגן דעם פוינט מיט לעבעדיגע פארבן.

דיין אויספיר איז דברים כדרבונות און גיבט פיל חומר למחשבה. עס לייגט ביידע זייטן (דורכגעטראכטע) פונעם דעבאטע דא אינעם זעלבן דילעמא...

די וואס גלייכן צו קוקן פאזעטיוו, טרעפן זיך גאר מיט א שווארצן אויסבליק פון וואס ס’מוז בהכרח נאך פארקומען (פארשטייט זיך אז מען האט שוין ממתיק געווען, אבער מיר רעדן פון המשנה כפשוטו). און גאר די נעגעטיווע קעשן גאר איין מיט א הילכיגן טרייסט.

איך גלייך דעם געדאנקנגאנג, ווייל עס איז א גוטער באלאנס געצייג.

[יין רב]

מיינע צוויי סענט זענען ערלויבט? קעי, איז אזוי, לאמיר אנהייבן מיט א הקדמה וואס איז אויך די סיום, אסאך מאל ברענג איך נישט ארויף מיינע מיינונגען און אזאלעכע אשכולות -כאטש כ'וואלט גאר שטארק געוואלט- פאר 2 סיבות 1)פשוט כ'האב נישט קיין צייט (אז איינער האט איבריג קען שיקן באישי, שכח פון פארויס)

נאמבער צוויי והוא העיקר,בכלליות איז דא צוויי מינע מענטשן דא אויף אייוועלט [און איבעראל אויפן ערד קוגל], איינער איז קלאר וואס ער האלט, ער האט שוין זיין מיינונג א לאנגע צייט און ער פריידט זיך אז ער קען עס אביסל לופטערן, בדרך כלל זענען אזאלעכע מענטשן זייער קלאר, זיי האבן הוכחות אויף זייער מיינונג (נאר נישט אלעמאל קען און מעג מען עס ארויסשרייבן, וכבוד אלוקים הסתר דבר) און אז מ'וועט אריינגיין אין "זוך ניקס תגובות" וועט מען איבעראל זעהן די זעלבע שיטה און די זעלבע סברה, זיי שטומען מיט זיך אליינס, פארוואס? ווייל ער איז קריסטאל קלאר ביי זיך!

ד.מ. א נעראו מיינדעד מענטש וואס האט איינמאל עפעס אפגעמאכט און קען נישט הערן עפעס אנדערש

מצד שני זענען דא מענטשן (כ'מיין נישט קיינעם פערזענליך, מ'רעדט אוועראל"ל בלע"ז) וואס זיי האבן זיך זיך נאך קיינמאל נישט אראפגעזעצט טראכטן איבער געוויסע זאכן (וואס אסאך מאל איז עס בכלל נישט קיין פראבלעם אז מ'ווייסט נישט און מ'טראכט נישט), און נישטאמאל האט ער געהערט פון א צווייטן איבער דער נושא, וואס וואלט אים אפשר געמאכט פראבירן טראכטן אביסעלע, נאר וואסדזשע דען? ער קומט אריין אינעם וועלטל דא און שפרייזט אריין אין אן אשכול און ליינט עס דורך בנשימא אחת ווי די עשרת בני המן, און תיכף ומיד טאנצען שוין זיינע פינגערס אויפן קיבאורד, און ער לופטערט שוין זיינע מיינונגען... כ'מיין נישט דייקא דעם אשכול נאר אסאך אנדערע אשכולות ווי למשל און פאליטיק קען מען אסאך מאל זעהן אויף א געוויסע שרייבער אז ער האקט תגובות איבער קאנדידאטן און שטעט וכו' און ער שרייט אראויף און אראפ אן אפילו וויסן די אלף בית פונעם נושא...

ד.מ. א אפענע ברייטע מענטש וואס וועט אייביג טשעלענדשן עני גיווען מיינונג כדי ארויסציקומען קלאר

[/b][/align]

[יודל'ס חבר]

מיינע צוויי סענט זענען ערלויבט?[/b][/align]

גוט געזאגט!
גארנישט קיין צווי סענט… מתנות לאביונים בעצם היום.

[כח און מח]

@כח און מח, סתירות זענען נישט קיין סתירות. די וועלט איז מלא סתירות און צומאל זענען סתירות׳דיגע יסודות די געזונטסטע יסודות. א ראבאט טראכט און טוט אלעמאל די זעלבע זאך.

געוויסע נקודות פון דיין לאנגע תגובה זענען טאקע ריכטיג.

די אמת איז אז בשעתן שרייבן מיינע שורות און כ'האב געשריבן די משלים האב איך גלייך פארשטאנען אז אלע משלים קען מען אפ-ענטפערן, טאקע דערפאר האב איך נישט ממשיך געוועהן כאטש כהאב געהאט א שיינע פאר געדאנקען עס בעסער ארויסציברענגען, און כהאב געשריבן

קיצור כ'בין מיד פון ארויסשרייבן מער... אבער איין זאך ווייס איך דו ביסט קאראפטעד!!!

ווייל דער אמת איז אז ווער עס האט זיך שוין אנגעטראפן אין איינעם וואס ער האט גלייך געזעהן אז דער יעניגער איז נישט מיט אונז אין דעם נושא און איין ווארט קלעבט נישט מיטן צווייטן, אבער יענער איז זיך נאר מסביר זיינע סברות און בו בזמן רעדט ער דאפלט אזויפיל שטותים און ער ווערט אפילו נישט רויט ווייל ער רעדט זיך אליינס איין אז ער איז קלאר, בעסיקל"י (כ'מאך עס גוט? ווייל געווענליך די מענטשן ניצן א הי"י וועקעבעלער"י כדי מ'זאל מיינען זיי זענען מבינים, בצוקער) יעדע זאך וואס דו זאגסט זאגט ער פארקערט, און ...... (לייג אליין צו)...
האסט שוין אמאל געטראפן אזא מענטש - כ'מיין נישט איינער וואס אין אלע נושאים איז ער אזוי, דער איז דאך סתם א משוגענער (ער איז נישט משוגע פארן נישט וויסן, נאר פארן רעדן און מפלפל זיין דערין אן קיין ברעקל מחשבה פון פאראויס וואס זיין אמתע בליק איז בכלליות אויף די נושא און בפרטיות אויף די נקודה וואס מ'איז דן) כרעדט אין איין נושא וואס דו ביסט גוט באהאוונט צו א סוגיא אין גמרא אדער הלכה, צו להבדיל א שטיקל פאליטיק אדער אין השקפה וכו' י"א נעי"ם אי"ט... עכ"פ ווער עס האט דאס שוין טועם געווען פארשטייט וואס איך מיין (אזוי מיין איך עכ"פ)

נאכאמאל כ'מיין נישט די משלים כ'מיין די מציאות, נישט קיין חילוק אויב יענער האלט ווי דיר צו נישט, סאיז נישט אינטערעסאנט זיך צו טענען נאר אויב יענער פארשטייט וואס ער האלט, און דאן מעג ער אויך האלטן אנדערשט פון מיר נאר ער זאל אליין זיין קלאר, אויב נישט מאכט ער פורים פון זיך...

אגב @בניהו האב איך הנאה אז דו פארשטייסט אויך אזוי און דיין סיגניטשער וואונטשט יענעם א פרייליכע פורים!

און שכח פאר אלע אנדערע אויך

א גוט שבת

[שאבעלע]

ווי אנדערע האבן שוין הערליך געשריבן זענען ביידע גערעכט, פון איין זייט לעבן מען אין א צייט ווואס אידישקייט בליעט אויף אן אופן זעלטן געזעהן אין די היסטראיע פון כלל ישראל. אבער פון די אנדערע זייט איז עס ליידיגער ווי די דורות ביפאר אונז.

אויב איך קען אריינווארפן מיינע צוויי צענט; איז ווי שטומפיג האט געשריבן, איז די פאקט אז אמאל איז נישט געווען בעסער נישט עפעס וואס גיבט רואיגקייט, נאר אויב עפעס פארקערט. און ער איז זייער גערעכט מיט דעם.

ווען מען טראכט מיט אביסל א טיפערע בליק אויף אונזער לעצטע 70 יאר על אדמת אמעריקא איז קלאר אז אונז האבען מיר געלעבט אין א יוטאפיע און אין כמעט פאנטעזירטע וועלט. אונז זענען מיר געווען גאר א קליינע ציבור, נאנט ווי א משפחה. די ערשטע דור א דור פון מלחמה איבערלעבער וואס זענען בייגעשטאנען א היטלער, און בייגעשטאנען א פאסט מלחמה הפקירות, און דאך זיך געהאלטן ערליך.
דאס אלעס האט גורם געווען אז די ערליכע ציבור זאל האבן זייער א שטארקע סאציאלע פאנצער ווען עס קומט צו דרויסענעדע איינפלוס. די קליינקייט און דעטערמינאציע האט באשאפן א סעסייעטי וואס כלל ישראל האט קיינמאל געזעהן ביפאר.

למעשה וואס עס געשעהט איצט איז אפאר פאקטארן. קודם, וואס איז לדעתי די שטערקסטע, איז די פאקט אז אונז זענען מיר געווארן רעלאטיוו זייער גרויס. און מיט אונזער וואוקס קומט מיט מער מיינונגען, מער מענטשען וואס ברעכען סעסייעטי נארמעס, און אטעמאטיש ווערט די געזעהלשאפטליכע גדרים לויזער און לויזער.

און ווי אויך שפילט אוודאי א ראלע די פאקט אז אונז לעב מיר און א אפענע וועלט. ווי יעדע שטיקל אינפערמאציע, און סתם גוי'שקייטען קומען אהן איבעראל אפילו אומווילענדיג. סיי צו מען האט יא אינטערנעט (אוודאי וועט אנקומען מער, און שנעלער) און סיי צו מען האט נישט.

(נאך א נקידה וואס איך בין נישט זיכער צו איך זאל דא שרייבן, אבער אויפן שפיץ גאפל וועל איך יא און ווער ספארשטייט פארשטייט.... און קורצן: אז די לעצטע צוויי דורות זענען די וואס קריכען ארויס פון די מלחמה טראמא. און נישט אלעמאל אויף א געווינטשענע וועג)

סך הכל קומט ווי עס קוקט מיר אויס, אז ביז איצט זעמיר אין גלות אמעריקא געווען זייער שעלטערד און פארפאנצערט א דאנק די וועג ווי אזוי אונזער געזעהלשאפט האט זיך אויסגעשטעלט. און די פאקט אז עס ווערט לויזער (און וועט על פי דרך הטבע נאר לויזער ווערן), אונאיינעם מיט די אפענע וועלט וואס אונז לעב מיר. און ווי אויך די שווערע ניסיונות וואס דאס ברענגט מיט מיט זיך, איז לדעתי האט דער פותח האשכול רעכט מיט זיין זארג.

[בניהו]

איך האב זייער גוט פארשטאנען וואס דו האסט געמיינט און איך דיסאגרי נישט מיט דיר.

ד נקודה וואס איך האב געמיינט איז געווען צווייפאכיג. איינס, נישט יעדע סתירה פרעגט אפ די מציאות, און די טענה איז צומאל א סימן אז דער איין-מיינונג מאן איז אויך נישט קלאר… צווייטענס, דו און @פרידן רעדן פון א געוויסע סארט עלעמענט אויף וואס מ׳האט פריער מסביר געווען אז זיי זוכן תירוצים, נישט קיין עצות. אונז מגיבים און דער פותה״א זענען נישט אזוי. ממילא די גאנצע האקעריי און אראפרייסן קומט בכלל נישט אריין דא און דרייט אוועק די שמועס פון תכלית צו פירקלערייען. אבער, כלפי זיי ביסטו 110 פראצענט גערעכט און דאס באלאנג אין די wd40 אשכול.


—
שאבעלע האקט. צום זאך!

[אחר חצות]

דער פוה''א זאגט א שטארק ווארט, ליתר שאת וויל איך צוברענגען אז דעם געדאנק האב איך במשך מיינע בחור'ישע יארן געהערט א שיין צענדליג מאל בשם איינס פון די בריסקע לייבן כ'בין נאר נישט זיכער כרגע צו פון הרב הגר''ח אליינס צו פון ראב אדער ר' בערל, אויך מעגליך אז פונעם היינטיגן גאון הראש ישיבה, זאגנדיג על דרך זה, זיין טעיינה איז דאך זיכער גערעכט געווען, וואס האט דען א איד פון חתונה האבן אויב נישט צו אויפשטעלן א הייליג שטוב? חזקי' האט נאר געהאט א דאורייתא צו חתונה האבן האט ער דעם חשבון ניט געזאלט מאכען, וואס איז אבער ווען מען זעט א בחור דרייט זיך ארום און מען זעט קלאר אז דער קי וועט בדרך הטבע געבוירן קעלבלעך? דארף מען איינרייסן א וועלט אים צו חתונה מאכן? לאז לויפן דער רבוש''ע וועט שוין טאן וואס ער האט צו טאן

[צל עובר]

סך הכל קומט ווי עס קוקט מיר אויס, אז ביז איצט זעמיר אין גלות אמעריקא געווען זייער שעלטערד און פארפאנצערט א דאנק די וועג ווי אזוי אונזער געזעהלשאפט האט זיך אויסגעשטעלט. און די פאקט אז עס ווערט לויזער (און וועט על פי דרך הטבע נאר לויזער ווערן), אונאיינעם מיט די אפענע וועלט וואס אונז לעב מיר. און ווי אויך די שווערע ניסיונות וואס דאס ברענגט מיט מיט זיך, איז לדעתי האט דער פותח האשכול רעכט מיט זיין זארג.

שטארק קלארער סיכום, ליידער.

עס זעהט מיר אויס אז מיר הייבן די לעצטע עטליכע יאר אן פארלירן די אנטי באדיס צו די פרייע דעמאקראטישע וועלט, וואס האט בעבר חרוב געלייגט אידישקייט ארויסקומענדיג פון די געטאס ווען די וועלט איז געווארן גלייכבארעכטיגט, זינטן קריג זענען מיר געווען אימיונט דערצו מאר אר לעס, אבער ממש די לעצטע פאר יאר זעהט אויס אז די אלגעמיינע סיסטעם וואקסינען הייבן אן וועפן, און אידן וואס זענען גענוג שטארק, און גענוג געבויעט, אלס יחיד וואס איז דא צו דינען כביכול, איז לכאורה דא אסאך אסאך ווייניגער ווי ת"ר אין אונגארן אדער תר"פ אין פוילן, ואנו אנחנו באים.

און ווי ער שרייבט, די וועלט איז היינט אסאך מער פריי, אסאך מער אפן, מיט אלע פירושים, ווי תר"פ.

[שלייקעס]

מיר זעהט אױס װי די חסידישע װעלט איז זיך צואװאקסן קע״ה און געװארן װי א פאלק פאר זיך מיט אלע מינים דערין

[שלייקעס]

יא!!!! ער האט געהאט א פױנט און פונדעסװעגן האט ער אים געזאגט אז דאס איז נישט דײן דאגה

[ממוצע]

הערליך אראפגעשריבן אזא האקעלע און נפשיותדיגער נקודה, יישר כח פארן אויפוויקלן אייערע געפילן בפומבי.

אלס א טאטע פון אפאר קינדער קומט דאך מיר אויך אפיר די דאזיגע ציטער אז מאטעמאטיש טויג נישט די מצב.

מיין טרייסט אין אזעלכע זמנים איז אז פאר נאר ’איין’ ערליך קינד, אפשר אפי’ פאר נאר ’איין’ ערליך אור אייניקל איז אלעס כדאי.

קהלת יא, ו: בַּבֹּקֶר זְרַע אֶת זַרְעֶךָ וְלָעֶרֶב אַל תַּנַּח יָדֶךָ כִּי אֵינְךָ יוֹדֵע אֵי זֶה יִכְשָׁר הֲזֶה אוֹ זֶה.

[בניהו]

ממוצע, קום אריין מיט א פולע באגאזש.. נישט נאר א קליינע קאמענטארעלע

[ממוצע]

ממוצע, קום אריין מיט א פולע באגאזש.. נישט נאר א קליינע קאמענטארעלע

ש'כח…

טו בי האנעסט… איך ווייס נישט… צריך לעיין יותר…

[קיינמאל אויפגעבן]

די דעבאטע איז, אויב סעסייעטי\סיסטעם איז יא אדער נישט גוט.

איך מיין, אז די חילוק הייבט זיך אן אין דער מענטש גופא.

ס'איז דא אידן (מן הסתם דאס רוב) וואס זענען בטבע סעסייעטי אידן, דהיינו זיי פארן בטבע מיט א סיסטעם, און וואס מער זיי זענען פראגרעמירט און ווערן געפירט דורך א ראבאטישע סעסייעטי סיסטעם, איז עס דייקא פאר זיי א טובה אין אלע הינזיכטען, זיי שפירן רואיג, און ס'שטעלט אוועק זייער אידישקייט סטאנדארט.

דערנאך איז דא מבקשים (איך בין נישט זיכער אויב דאס איז די בעסטע ווארט פאר די דאזיגע קאנטעקסט, אבער איך קען נישט קלערן אויפן מאמענט פון עפעס בעסערס), וואס זיי האבן פלאקערדיגע און ציענדע הערצער, זיי ווילן "פילן" אידישקייט בכלליות און אהבת און יראת השם בפרטיות אויף א העכערע מושג ווי צו זיין א איד סתם טעקניקעלי, יעצט אויב זייער סיסטעם\קהילה שטעלט צו וואס זייערע הערצער לעכצט פאר (אזוי איז עס אין זייער אסאך פעלער), איז מה טוב ומה נעים, די פראבלעם פאנגט זיך אן ווען דער דאזיגער איד קאננעקט נישט (צו א פענסי ווארט?) און ווערט נישט אויפגעפלאמט מיט דאס וואס זיין סיסטעם שטעלט צו, פאנגט ער אן צו ווערן אומצופרידן און זיכט ארום פאר עפעס אנדערש, און אויב טרעפט ער א מהלך צו א ספר וואס פלאמט אים יא אויף און זעטיגט זיין נשמה, וועט ער אין פיל פעלער זיך שעמען דאס צו פראקטעצירן אדער גאר אסאך מאל ווערן אוועק געמאכט, דאס איז א פראסק וואס פיל קענען נישט פארנעמען.

לסיכום, דער סיסטעם כשלעצמו איז זייער זייער גוט, און האט זייער שיין ארויפגעריקט דער אידישקייט סטאנדארט אין פילע מקצואות אקעגן די לעצטע פאר דורות, ווי ס'דארף יא א שטארקע שינו איז דער חלק פון געבן פלאץ און ספעיס פאר אזוינע וואס זיכן און טרעפן עפעס מער בנוסף צו דער סיסטעם, זיי מחשיב זיין און נישט אראפקלאפן.

וצריך עיון גדול - ודי בזה.

[שאבעלע]

מיר זעהט אױס װי די חסידישע װעלט איז זיך צואװאקסן קע״ה און געװארן װי א פאלק פאר זיך מיט אלע מינים דערין

כמעט

[שלייקעס]

מיר זעהט אױס װי די חסידישע װעלט איז זיך צואװאקסן קע״ה און געװארן װי א פאלק פאר זיך מיט אלע מינים דערין

כמעט

זײ דיר מסביר

[שאבעלע]

מיר זעהט אױס װי די חסידישע װעלט איז זיך צואװאקסן קע״ה און געװארן װי א פאלק פאר זיך מיט אלע מינים דערין

כמעט

זײ דיר מסביר

האלט נאך נישט ביי דעם ב"ה..

[ניין דו]

דאקטוירים, מעדיצינען, שטאב, רפואות, באדינער, געווירצן... אלעס אלעס פרובירט מען צו ראטעווען זיין לעבן, אבער ליידער ווערט די מצב שווערער און שווערער.
די בתי מדרשים זענען געפאקט מיט אידן פון אלע יארגענג, גם יונק עם איש שיבה זיצן און הארעווען על התורה ועל העבודה לזכות רפואתו השלימה, אבער אן ערפאלג.
ער שפירט שוין אז זיינע טעג זענען געציילטע.
די רב האט זיך שוין לאנג נישט געטראפן מיטן חולה צוליב א פריערדיגע ויכוח, און ער האט נישט געהאלטן אז ס'איז לפי כבודו אריבערצוגיין, אבער מפני ביקור חולים האט ער געלייגט אלע חשבונות אין א זייט און אריבערגעקומען צום קראנקן אין שטוב.

ליגט אזוי דער חולה אויפן בעט, און האפט צו הערן עפעס א טרייסט ווארט פונעם נביא ישעי', אבער אנשטאט געט דער נביא איבער א שרעקעדיגע דבר ה': שרייב שוין צוואה, כי מת אתה בעולם הזה ולא תחי' לעולם הבא!
דערשראקענערהייט פרעגט חזקי-הו פון דעם נביא "וואס עפעס קומט זיך מיר אזא הארבע שטראף וואס די גרעסטע רשעים ווערן נישט נידון מיט דעם?"
ענטפערט די נביא "ווייל דו האסט נישט חתונה געהאט און נישט אויפגעשטעלט קיין דורות"
אבער חזקי-הו איז געווען אנגעגרייט מיט א גוטן תירוץ "דו ווייסט וואס איך האב געזעהן ברוח הקודש? אז ס'איז אנגעשריבן פאר מיר דורות וואס וועלן נישט זיין ערליך! פארדעם דארף איך חתונה האבן? מה לי ולצרה הזאת?"
אבער די נביא האט עס נישט געקויפט "בהדי כבשי דרחמנא למה לך, דו טו וואס דו האסט צו טוהן ס'איבריגע לאז שוין פארן אייבערשטן"

* * *
ס'איז מיר באשערט געווען אין די לעצטע פאר חדשים צו פארברענגען און שמועסן מיט א שיינע צאל בחורים אויף א פערזענעליכן אופן.
איך שטיי כהיום אין די מיטעלע צוואנציגער יארן, ווייניגער ווי צעהן יאר צוריק בין איך געווען אין די זעלבע מצב ווי זיי, אין ישיבה, מיט א סטעף אויפן קאפ, א דורכגאנג צווישן ילדות און שנות העמידה, ענליכע פראבלעמען און אידענטיקל סטראגלס.
אבער רבוש"ע!! די attitude איז הימל-שרייענד אנדערש!!
דיטעילס פעלן נישט אויס, אבער אין מיינע יארן האב איך מיך געמוטשעט זיך צוצושטעלן און דעי בחורים "געבן נישט קיין דעקל", איך האב מיך גערעגט אויף די סטעף און געשריגען "רשעים" און דעי בחורים רעגן זיך און זידלען מיט מיאוס'ע שחורים שפראך, איך האב בגניבה געקויפט א פליפ-פאון צו קענען קאלן קול מבשר אונטערן דאכענע און דעי בחורים זענען אפדעיעטעד מיט טעלעגראם גרופס מער ווי זייערע טאטעס.
און די ליסט גייט ווייטער און טיפער.
ווען ס'איז מיך שפעטער אויסגעקומען צו רעדן צו עפעס א חשובע מחנכת רבות בשנים האב איך איר דערציילט מיין ווייטאג און זיך אויסגעדרוקט אז איך האף אז ביי די מיידלעך איז די מצב בעסער, זאגט זי מיר "אזויווי ס'בחור'ט זיך אזוי מיידל'ט זיך", א טרויעריגע צחות...

איך בין ממש דעפרעסט געווארן... אם כן, למה זה אנכי? אפשר האט דער חזקי-הו געהאט עפעס א פוינט... וואס איז ווערד די גאנצע מעשה אויב דעיס זענען די ריזאלטס?
יא, איך ווייס און איך בין מסכים אז ס'זענען דא הונדערטע חשוב'ע בחורים און מיידלעך מיט נאר וואוילע השגות און זיי שטייען שטארק אין די נסיונות וואס זיי האבן. אבער מאטעמאטיש גערעדט איז צום ערווארטן אז איך וועל האבן דורות וואס זענען עוורידזש, און די עוורידזש האט זיך ליידער זייער זייער זייער געטוישט לינקס-צו.
ס'איז אין פלאן די מצב זאל בעסער ווערן?

באשעפער!! בהדי כבשי פרעג איך נישט קיין קשיות, אבער ביני ובינך וויל איך דיר בעטן, פליז טוה עפעס דערצו! פלייייייז!!
מ'זאגט נאך א נוסחא...

דא האב איך געהערט א הערליכן שיעור וואס פארענטפערט די נקודה גאר שיין.

[הארי פלארי]

זייער שיין אויסגעשמועסט @שטומפיג וחביריו.


וואלידע נקודה, אבער לכאורה נישט פראדוקטיוו.

[חלקי]

צום ענין וואס דער פוה״א ברענגט ארויס, קען איך עפעס טוהן פאר מיינע דורות:

דעם שב״ק איז מיר אונטער געקומען צו זעהן א שטיקל פונעם היילגען חתם סופר אין די דרשות לשבת הגדול (ח״ב דף רנה ע״ד אין די אלטע דרוק) וואס איך מיין סאיז עפעס וואס יעדע איד וואס זיינע דורות זענען אים וויכטיג זאל דאס האבן פאר די אויגן!

וזה לשונו הקדוש:
אף אתה הקהה את שיניו, כתיב אכות אכלו בוסר ושיני בנים תקהינה [ירמי' ל"א], עינינו רואות כי האבות אעפ"י שלא סרו מדבר ה' ועושים כל מצותיהן מצות אנשים מלומדה אבל אין שומעים ולא לומדים ולא ישמע על פיהם שום דבר תורה או מוסר ואינו מקבל פני שום מורה תורה, והבנים שאינם רואים ושומעים מאבותיהם שם שמים שגור בפיהם ולא ראו ליקח מוסר, להם נחשב מעשה אבותיהם שגעון ושטות ששומרים שבת ומניחין תפילין ואינם אוכלין נבלות ע״כ יוצאים מכלל ישראל ואין להאשימם כי אבותיהם אכלו האפיקורסות כבוסר שלא נגמר פרי המינות אצלם עדיין, ולבניהם מקהה שיניהם, והיינו דמרמז בעל הגדה לאבי הרשע שבנו יושב על שולחנו וכופר בעיקר.

איך מיין אז די ווערטער איז עפעס וואס דארף אויפוועקן יעדע טאטע, צו וועל איך נישט זיין שולדיג?!

[שטומפיג]

צום ענין וואס דער פוה״א ברענגט ארויס, קען איך עפעס טוהן פאר מיינע דורות:

דעם שב״ק איז מיר אונטער געקומען צו זעהן א שטיקל פונעם היילגען חתם סופר אין די דרשות לשבת הגדול (ח״ב דף רנה ע״ד אין די אלטע דרוק) וואס איך מיין סאיז עפעס וואס יעדע איד וואס זיינע דורות זענען אים וויכטיג זאל דאס האבן פאר די אויגן!

וזה לשונו הקדוש:
אף אתה הקהה את שיניו, כתיב אכות אכלו בוסר ושיני בנים תקהינה [ירמי' ל"א], עינינו רואות כי האבות אעפ"י שלא סרו מדבר ה' ועושים כל מצותיהן מצות אנשים מלומדה אבל אין שומעים ולא לומדים ולא ישמע על פיהם שום דבר תורה או מוסר ואינו מקבל פני שום מורה תורה, והבנים שאינם רואים ושומעים מאבותיהם שם שמים שגור בפיהם ולא ראו ליקח מוסר, להם נחשב מעשה אבותיהם שגעון ושטות ששומרים שבת ומניחין תפילין ואינם אוכלין נבלות ע״כ יוצאים מכלל ישראל ואין להאשימם כי אבותיהם אכלו האפיקורסות כבוסר שלא נגמר פרי המינות אצלם עדיין, ולבניהם מקהה שיניהם, והיינו דמרמז בעל הגדה לאבי הרשע שבנו יושב על שולחנו וכופר בעיקר.

איך מיין אז די ווערטער איז עפעס וואס דארף אויפוועקן יעדע טאטע, צו וועל איך נישט זיין שולדיג?!

כאפט א פחד!
שכח פארן צוברענגען

[נקודה למחשבה]

ווי אנדערע האבן שוין הערליך געשריבן זענען ביידע גערעכט, פון איין זייט לעבן מען אין א צייט ווואס אידישקייט בליעט אויף אן אופן זעלטן געזעהן אין די היסטראיע פון כלל ישראל. אבער פון די אנדערע זייט איז עס ליידיגער ווי די דורות ביפאר אונז.

אויב איך קען אריינווארפן מיינע צוויי צענט; איז ווי שטומפיג האט געשריבן, איז די פאקט אז אמאל איז נישט געווען בעסער נישט עפעס וואס גיבט רואיגקייט, נאר אויב עפעס פארקערט. און ער איז זייער גערעכט מיט דעם.

ווען מען טראכט מיט אביסל א טיפערע בליק אויף אונזער לעצטע 70 יאר על אדמת אמעריקא איז קלאר אז אונז האבען מיר געלעבט אין א יוטאפיע און אין כמעט פאנטעזירטע וועלט. אונז זענען מיר געווען גאר א קליינע ציבור, נאנט ווי א משפחה. די ערשטע דור א דור פון מלחמה איבערלעבער וואס זענען בייגעשטאנען א היטלער, און בייגעשטאנען א פאסט מלחמה הפקירות, און דאך זיך געהאלטן ערליך.
דאס אלעס האט גורם געווען אז די ערליכע ציבור זאל האבן זייער א שטארקע סאציאלע פאנצער ווען עס קומט צו דרויסענעדע איינפלוס. די קליינקייט און דעטערמינאציע האט באשאפן א סעסייעטי וואס כלל ישראל האט קיינמאל געזעהן ביפאר.

למעשה וואס עס געשעהט איצט איז אפאר פאקטארן. קודם, וואס איז לדעתי די שטערקסטע, איז די פאקט אז אונז זענען מיר געווארן רעלאטיוו זייער גרויס. און מיט אונזער וואוקס קומט מיט מער מיינונגען, מער מענטשען וואס ברעכען סעסייעטי נארמעס, און אטעמאטיש ווערט די געזעהלשאפטליכע גדרים לויזער און לויזער.

און ווי אויך שפילט אוודאי א ראלע די פאקט אז אונז לעב מיר און א אפענע וועלט. ווי יעדע שטיקל אינפערמאציע, און סתם גוי'שקייטען קומען אהן איבעראל אפילו אומווילענדיג. סיי צו מען האט יא אינטערנעט (אוודאי וועט אנקומען מער, און שנעלער) און סיי צו מען האט נישט.

(נאך א נקידה וואס איך בין נישט זיכער צו איך זאל דא שרייבן, אבער אויפן שפיץ גאפל וועל איך יא און ווער ספארשטייט פארשטייט.... און קורצן: אז די לעצטע צוויי דורות זענען די וואס קריכען ארויס פון די מלחמה טראמא. און נישט אלעמאל אויף א געווינטשענע וועג)

סך הכל קומט ווי עס קוקט מיר אויס, אז ביז איצט זעמיר אין גלות אמעריקא געווען זייער שעלטערד און פארפאנצערט א דאנק די וועג ווי אזוי אונזער געזעהלשאפט האט זיך אויסגעשטעלט. און די פאקט אז עס ווערט לויזער (און וועט על פי דרך הטבע נאר לויזער ווערן), אונאיינעם מיט די אפענע וועלט וואס אונז לעב מיר. און ווי אויך די שווערע ניסיונות וואס דאס ברענגט מיט מיט זיך, איז לדעתי האט דער פותח האשכול רעכט מיט זיין זארג.

א שטארקע תגובה!

און קורצן: אז די לעצטע צוויי דורות זענען די וואס קריכען ארויס פון די מלחמה טראמא. און נישט אלעמאל אויף א געווינטשענע וועג)

אסאך פון די טראומע קומט אבער פון דעם אז מען לייגט מענטשען אין א סיסטעם אין וואס זיי קענען נישט מצליח זיין.

[בניהו]

צום ענין וואס דער פוה״א ברענגט ארויס, קען איך עפעס טוהן פאר מיינע דורות:

דעם שב״ק איז מיר אונטער געקומען צו זעהן א שטיקל פונעם היילגען חתם סופר אין די דרשות לשבת הגדול (ח״ב דף רנה ע״ד אין די אלטע דרוק) וואס איך מיין סאיז עפעס וואס יעדע איד וואס זיינע דורות זענען אים וויכטיג זאל דאס האבן פאר די אויגן!

וזה לשונו הקדוש:
אף אתה הקהה את שיניו, כתיב אכות אכלו בוסר ושיני בנים תקהינה [ירמי' ל"א], עינינו רואות כי האבות אעפ"י שלא סרו מדבר ה' ועושים כל מצותיהן מצות אנשים מלומדה אבל אין שומעים ולא לומדים ולא ישמע על פיהם שום דבר תורה או מוסר ואינו מקבל פני שום מורה תורה, והבנים שאינם רואים ושומעים מאבותיהם שם שמים שגור בפיהם ולא ראו ליקח מוסר, להם נחשב מעשה אבותיהם שגעון ושטות ששומרים שבת ומניחין תפילין ואינם אוכלין נבלות ע״כ יוצאים מכלל ישראל ואין להאשימם כי אבותיהם אכלו האפיקורסות כבוסר שלא נגמר פרי המינות אצלם עדיין, ולבניהם מקהה שיניהם, והיינו דמרמז בעל הגדה לאבי הרשע שבנו יושב על שולחנו וכופר בעיקר.

איך מיין אז די ווערטער איז עפעס וואס דארף אויפוועקן יעדע טאטע, צו וועל איך נישט זיין שולדיג?!

מורא׳דיג! שכח פארן ברענגען