קאנפידענשאל.

[ירקרקות]

א קליינע נקודה: די שטוב דארף זיין א מוסטער. מען קען נישט פארלאנגען עס זאל זיין א משפיע. נישט יעדער יחיד איז פעאיג 'איינצובאקן' רעדן און פייערן וכו', איך קען אסך אידןוועלכע זענען באמת ערליך און איידל, פירן זיך אויף וואויל מבית ומבחוץ, אבער זענען צוריקגעצויגן און זענען נישט פעאיג אויף וואס איר זאגט. די ישיבה איז דאס פלאץ פון וואו ער ברויך עס באקומען.

[קיינמאל אויפגעבן]

אויך אמת, אבער נישט קיין סתירה מיט וואס איך שרייב. כ'האב שוין אויף דעם געענטפערט אויבן.

דיינע ווערטער וואס איך ציטיר, און מיין אנטווארט אויף דעם, איז אבסעלוטלי יא א סתירה, איך בין מיך מחולק אויף דיינע ווערטער.

[ירקרקות]

אויך אמת, אבער נישט קיין סתירה מיט וואס איך שרייב. כ'האב שוין אויף דעם געענטפערט אויבן.

דיינע ווערטער וואס איך ציטיר, און מיין אנטווארט אויף דעם, איז אבסעלוטלי יא א סתירה, איך בין מיך מחולק אויף דיינע ווערטער.

שוין אויבן געענטפערט. בקיצור: א שטוב קען נישט ריפלעיסן וואס מען ברויך מקבל פון א ישיבה.

קוק איין תגובה פריער, ועוד יש הרבה להאריך בזה.

[קיינמאל אויפגעבן]

א קליינע נקודה: די שטוב דארף זיין א מוסטער. מען קען נישט פארלאנגען עס זאל זיין א משפיע. נישט יעדער יחיד איז פעאיג 'איינצובאקן' רעדן און פייערן וכו', איך קען אסך אידןוועלכע זענען באמת ערליך און איידל, פירן זיך אויף וואויל מבית ומבחוץ, אבער זענען צוריקגעצויגן און זענען נישט פעאיג אויף וואס איר זאגט. די ישיבה איז דאס פלאץ פון וואו ער ברויך עס באקומען.

אנטשולדיגט, איך האב נישט געזאגט אז מ'ברויך זיך אויפשטעלן אינדערהיים און האלטן פייערליכע דרשות.

[אלי' מקוה יוד]

די עיקר איז, מען דארף אסאך וויינען אין בעטן אויף חינוך הבנים אין אונזער דור, איין שלעכטע בחור, וואס ״בארגט״ אוועק זיין פאון פאר זיין חבר אלץ א ״חסד״, קען אוועקלייגן יארן ארבייט.

אמר ר' חמא בר חנינא אם ראה אדם שהתפלל ולא נענה יחזור ויתפלל שנאמר קוה אל ה' חזק ויאמץ לבך וקוה אל ה' (ברכות לב:), בנוסף אלעס וואס מ'דארף טוהן טאר מען פון תפלה נישט מסיח דעת זיין קיין רגע, ס'איז נישט שכיחא הזיקא נאר ברי הזיקא!

[ירקרקות]

אגב: דאס גאנצע אנווארפן די שולד אויף עלטערן איז שקר מיסודו, די עלטערן ברויכן טון זייער פליכט אבער דאס נעמט גארנישט אוועק פון די אויפגאבע פון די ישיבות, און בו בזמן וואס יעדער איש פשוט איז א 'עלטערן', זענען דאך די ישיבות די נושאי דגל פון כלל ישראל און מען מעג, קען, און ברויך פון זיי פארלאנגן - און מיט רעכט - פיל מער ווי פון דעם המון עם. חוץ מזה וואס דער גאנצער תקנת יהושע בן גמלא איז דאך טאקע געווען פאר דעם וואס דער טאטע לערנט 'נישט' מיט אים, כמבואר בגמרא, אלזא די ישיבה ברויך אנפילן דעם לאך וואס די עלטערן לאזן איבער.

בכל אופן איז מיר זייער שווער אנצוגיין מיט דעם שמועס בו בזמן וואס איך בין קענטליך דא דער איינציגסטער וואס האט ארויס די מצב הישיבות פון אינווייניג.
א שאד אז איר מאכט נישט אביסל האומווארק פאר'ן קאמענטירן דא.

[פאליטישע עקספערט]

אגב: דאס גאנצע אנווארפן די שולד אויף עלטערן איז שקר מיסודו, די עלטערן ברויכן טון זייער פליכט אבער דאס נעמט גארנישט אוועק פון די אויפגאבע פון די ישיבות, און בו בזמן וואס יעדער איש פשוט איז א 'עלטערן', זענען דאך די ישיבות די נושאי דגל פון כלל ישראל און מען מעג, קען, און ברויך פון זיי פארלאנגן - און מיט רעכט - פיל מער ווי פון דעם המון עם. חוץ מזה וואס דער גאנצער תקנת יהושע בן גמלא איז דאך טאקע געווען פאר דעם וואס דער טאטע לערנט 'נישט' מיט אים, כמבואר בגמרא, אלזא די ישיבה ברויך אנפילן דעם לאך וואס די עלטערן לאזן איבער.

בכל אופן איז מיר זייער שווער אנצוגיין מיט דעם שמועס בו בזמן וואס איך בין קענטליך דא דער איינציגסטער וואס האט ארויס די מצב הישיבות פון אינווייניג.
א שאד אז איר מאכט נישט אביסל האומווארק פאר'ן קאמענטירן דא.

די ישיבות טוען גאר גאר אסאך

אז דער בחור קומט אהיים און דער טאטע לאכט פון די תקנה און פון יענער תקנה,

נו פארוואס זאל ער נישט לאכן פון אנדערע תקנות?

[ירקרקות]

סתם אזוי פארשטיי איך נישט פארוואס יעדער ווערט אזוי עקסייטעד צו באשולדיגן די עלטערן, און ווערט מלא חימה ווען איינער זאגט עפעס אויפ'ן מצב פון די ישיבות.
ממה נפשך, ביזטו יעצט אין א בארדיטשוב מאוד דאן זיי מלמד זכות אויף יעדן, אויב נישט שריי אויף ביידע. כ'כאפ פשוט נישט די דיסקרימינאציע.

[shimon7323]

יעדער וואס שרייבט דא זאל זיין איינגעהאלטן און שרייבן וואס ער האלט און נישט אפווענדן וואס א צווייטע האט געשריבן וועט דער שמועס פארן שיין און געשמאק אזוי ווי ביז יעצט.

מען דארף נישט אפווענדן יענעם ארויס צי ברענגען א אנדערע בליק.

[מגדים]

אגב: דאס גאנצע אנווארפן די שולד אויף עלטערן איז שקר מיסודו, די עלטערן ברויכן טון זייער פליכט אבער דאס נעמט גארנישט אוועק פון די אויפגאבע פון די ישיבות, און בו בזמן וואס יעדער איש פשוט איז א 'עלטערן', זענען דאך די ישיבות די נושאי דגל פון כלל ישראל און מען מעג, קען, און ברויך פון זיי פארלאנגן - און מיט רעכט - פיל מער ווי פון דעם המון עם. חוץ מזה וואס דער גאנצער תקנת יהושע בן גמלא איז דאך טאקע געווען פאר דעם וואס דער טאטע לערנט 'נישט' מיט אים, כמבואר בגמרא, אלזא די ישיבה ברויך אנפילן דעם לאך וואס די עלטערן לאזן איבער.

בכל אופן איז מיר זייער שווער אנצוגיין מיט דעם שמועס בו בזמן וואס איך בין קענטליך דא דער איינציגסטער וואס האט ארויס די מצב הישיבות פון אינווייניג.
א שאד אז איר מאכט נישט אביסל האומווארק פאר'ן קאמענטירן דא.

[קיינמאל אויפגעבן]

אגב: דאס גאנצע אנווארפן די שולד אויף עלטערן איז שקר מיסודו, די עלטערן ברויכן טון זייער פליכט אבער דאס נעמט גארנישט אוועק פון די אויפגאבע פון די ישיבות, און בו בזמן וואס יעדער איש פשוט איז א 'עלטערן', זענען דאך די ישיבות די נושאי דגל פון כלל ישראל און מען מעג, קען, און ברויך פון זיי פארלאנגן - און מיט רעכט - פיל מער ווי פון דעם המון עם. חוץ מזה וואס דער גאנצער תקנת יהושע בן גמלא איז דאך טאקע געווען פאר דעם וואס דער טאטע לערנט 'נישט' מיט אים, כמבואר בגמרא, אלזא די ישיבה ברויך אנפילן דעם לאך וואס די עלטערן לאזן איבער.

ס'איז דא 2 חלקים וואס אונז דארפן זארגען פאר אונזערע קינדער.

1) זיי זאלן גלייבן אינעם אייבישטען און זיין ערליכע אידן.

2) זיי זאלן לערנען און קענען תורה.

די תקנה פון ר' יהושע בן גמלא איז אויף די 2טע חלק, און דאס איז די אחריות אויף די מוסדות און ישיבות.

די ערשטע חלק ליגט אינגאנצען אויף די עלטערן.

[ירקרקות]

אגב: דאס גאנצע אנווארפן די שולד אויף עלטערן איז שקר מיסודו, די עלטערן ברויכן טון זייער פליכט אבער דאס נעמט גארנישט אוועק פון די אויפגאבע פון די ישיבות, און בו בזמן וואס יעדער איש פשוט איז א 'עלטערן', זענען דאך די ישיבות די נושאי דגל פון כלל ישראל און מען מעג, קען, און ברויך פון זיי פארלאנגן - און מיט רעכט - פיל מער ווי פון דעם המון עם. חוץ מזה וואס דער גאנצער תקנת יהושע בן גמלא איז דאך טאקע געווען פאר דעם וואס דער טאטע לערנט 'נישט' מיט אים, כמבואר בגמרא, אלזא די ישיבה ברויך אנפילן דעם לאך וואס די עלטערן לאזן איבער.

ס'איז דא 2 חלקים וואס אונז דארפן זארגען פאר אונזערע קינדער.

1) זיי זאלן גלייבן אינעם אייבישטען און זיין ערליכע אידן.

2) זיי זאלן לערנען און קענען תורה.

די תקנה פון ר' יהושע בן גמלא איז אויף די 2טע חלק, און דאס איז די אחריות אויף די מוסדות און ישיבות.

די ערשטע חלק ליגט אינגאנצען אויף די עלטערן.

?SAYS WHO

חוץ מזה, אויב וואלטן די בחורים באקומען אין ישיבה דעם צווייטן חלק וואלט דער ערשטער חלק אויך געפאלן אין פלאץ.
א בחור וואס גייט ליידיג שעות טעג און וואכן נאכאנאנד וועט רוב מאל טראסקענען אין אידישקייט אפילו אויב זיין טאטע איז עובד השם במסירות נפש.

[פריילעך אידל]

קען מען אפשר אויפבערן מיט די זינלאזע הין-און-צוריק טענות? יעדער האט שוין געזאגט זיין מיינונג, נאו מאוו אן.

דער וואס האט צוצולייגן א פרישע קאמענטאר/פארשלאג/פראבלעם עצה/וכו' איז וועלקאם, אבער גענוג מיט די קינדישע או-יע או-נאו'ס.

סאררי פאר מיין אויסברוך

[ירקרקות]

קען מען אפשר אויפבערן מיט די זינלאזע הין-און-צוריק טענות? יעדער האט שוין געזאגט זיין מיינונג, נאו מאוו אן.

דער וואס האט צוצולייגן א פרישע קאמענטאר/פארשלאג/פראבלעם עצה/וכו' איז וועלקאם, אבער גענוג מיט די קינדישע או-יע או-נאו'ס.

סאררי פאר מיין אויסברוך

האסטאנדערע אייצע וואס איך קען טון מיט די חברה דא?

אגב: כ'מיין אז כ'הער נישט אויף ארויסצוברענגען נייעס. כמעין המתגבר, אופן בתוך אופן, יעדע מינוט פון א צווייטן פערספעקיוו, ימין ושמאל מעלה ומטה.

בד"וו, שירעם נאך א רעגן (ביי מיר). כ'האב שוין מחליט געווען אז כ'בין פערטיג. זיי ווילן נישט הארכן. איז נישט. אני את נפשי הצלתי.

[Programming]

אפשר קום אריין מיט מער דעטאלן איבער דיינע באקאנטשאפטן אינעם עולם הישיבות פון אינעווייניג. דיין שריפט איז צו ערוואקסן פאר א בחור, אבער אויב ביסטו א איינגעשטעלטער אין ישיבה ביסטו דאך א חלק פונעם פראבלעם אויף וואס דו האקסט אזוי, ניין?

[ירקרקות]

אפשר קום אריין מיט מער דעטאלן איבער דיינע באקאנטשאפטן אינעם עולם הישיבות פון אינעווייניג. דיין שריפט איז צו ערוואקסן פאר א בחור, אבער אויב ביסטו א איינגעשטעלטער אין ישיבה ביסטו דאך א חלק פונעם פראבלעם אויף וואס דו האקסט אזוי, ניין?

בחור??? בזה חשדתני? כ'ווארט אויף אן אנטשולדיגונג...
בנוגע דיין שאלה, א ריכטיגער טויש ברויך קומען פון קאפ, אן איינצעלנער איינגעשטעלטער קען זייער א סאך אויפטון, אבער עס פארלאנגט זיך פיל מער פון בלויז דאס.
כ'בין לע"ע נישט איינגעשטעלט אין קיין שום ישיבה, כלומר כ'בין נישט אויף פעיראול אין ערגעץ, אבער עס קומט מיר אסאך אויס זיך צו דרייען צווישן ישיבה ווענט און בין כסדר אין קאנטאקט מיט מנהלים ומגי"ש און צייטנווייז אויך מיט בחורים.

[דניאל אויערבאך]

איים סארי, אבער די מוסדות און די ישיבות זענען בכלל נישט אחריות אויף אונזערע קינדער'ס אידישקייט, ווייסט ווער ס'דארף זיך גוט נעמען אין די היינט אריין? הער גוט צו: אונז די טאטע'ס און מאמע'ס, אונזערע קינדער דארפן זעהן אין זייערע טאטעס א פלאם און ווארעמקייט צו יעדע אידישע און חסידישע זאך, זעהן ווי זייערע טאטע'ס ריקן זיך נישט אוועק קיין זוז כל שהוא פון סיי וואס זיי האבן געזעהן ביי זייערע עלטערן, זעהן אז אידישקייט איז אזוי געשמאק און פרייליך אינדערהיים, און נישט חלילה א לחץ און א שוועריקייט, אונזערע קינדער דארפן זעהן און שפירן אז זייערע מאמעס קאפ און הארץ איז אינגאנצען פארנומען מיט די הצלחה און ערליכקייט פון זייערע קינדער, זייער עיקר אין לעבן איז נישט ברענד נעים קליידונג, און נישט קיין פיקטשערס, און אפילו נישט קיין לשנה טובה קארטלעך אדער מעכטיגע בלומען ערעינדשמענטס ערב שבועות, דעמאלסט קענסטו זיין זיכער אז אונזערע קינדער וועלן אויפוואקסן לשם ולתפארת.

ליידער פאלן די דורות אויך ביי אונז טאטעס און מאמעס, און ליידער בדרך הטבע גייט עס נישט געשען (זיכער נישט פון זיך אליינס) אז די קינדער גייען זען ביי אונז א פלאם און ווארעמקייט צו יעדע אידישע זאך, בשעת מיר זעלבסט האבן אסאך מאל נישט קיין געדולד צו יעדע מצוה ודי און מען פילט מער א געשמאק אינם עולם הגשמי, קומט אויס אז מיר בלייבן חלילה אויסגעשפילט און האענונגסלאז.....

טאטע זיסער, שיק דעם גואל צדק נאך אין תשפ"א!!!!!

[ממוצע]

ליידער האט דאס "זערא" צוטון וועלכע פאון דער טאטע האט. בחורים פון וואוילע בני תורה עלטערן האבן פונקט אזוי דעם נסיון, בידעי ומכירי. ס'איז א כלליות'דיגע פראבלעם וואס באדראעט אונזער יוגנט, פון אלע סארט שטובער.

"פונקט אזוי"? נישט שייך צו וויסן. ביותר ווען דער לאגיק זאגט פארקערט.

[קוק אהער]

כאפ נישט וועם ער מיינט מיט מ.ב וואס לאזט voice notes

[פאליטישע עקספערט]

איינער בערקאוויטש פארשטיי איך...

[קוק אהער]

אישי אויך גוט

[למעלה משבעים]

מען ברויך טוישן צוגאנג. אנשטאט אוועקצושטעלן דעם גאנצן חינוך אויף 'דעפענסיוו גיער', כלומר, וויאזוי באשיצט מען דעם בחור ער זאל נישט אנקומען צו קיין סמארט-פאון, ברויך מען עס אנשטעלן 'אפענסיוו', אוועקשטעלן דעם בחור אז אפילו ער זעט א סמארט-פאון זאל ער עס נישט וועלן, און אפילו אויב ער האלט שוין א סמארט פאון אין די הענט זאל ער נאך אלץ בלייבן א איד.
איז עס ?DOABLE אבסעלוטלי! און קיינער קען מיר נישט פארלייקענען, ווייל קיינער האט עס נאכנישט פרובירט.
מען ברויך פארשטערקערן דעם חינוך, איינבאקן די יסודות פון אידישקייט קלאר און גרונטליך, און האבן אין די עולם הישיבות מענטשן בעלי השפעה וועלכע קענען איבערגעבן און איינעמען די הערצער פון די בחורים. דער מציאות איז ליידער אז עס איז דא ווייניג ישיבות ווי עס איז בכלל דא א כח השפעה אויף די בחורים, וממילא יעדע רוח שאינו מצויה פארשלעפט זיי אינגאנצן.
לכה"פ העלפט בחורים זענען בעצם נישט קיין חלק פון די ישיבה און פון גארנישט וואס די ישיבה שטעלט מיט זיך פאר. זיי קומען צופרי און גייען ביינאכט אבער זענען בעצם דארט ווי א פרעמד געוואוקס.
עס איז פשוט מה יעשה הבן שלא יחטא, און דאן קומט מען און מען בויט אויף א שפיטאל נעבן דעם בריק.
מיר זענען נישט אין א מצב פון קענען ריכטיג אפשאצן די סכנה פון סמארטפאונס בעפאר אונזער חינוך איז אוועקגעשטעלט ווי עס דארף צו זיין. לעת עתה פילן די כלים אן א VOID וואס קיין שום תקנות וחרמות וועט נישט קענען אנפילן.
די מוסדות התורה ברויכן זיך נעמען אין די הענט אריין, און עס וועט נאר געשען אויב דער ציבור וועט עס פארלאנגען.

איך האב געליינט די תגובה און די נאכפאלגענדע תגובות. אויב האב איך ריכטיג פארשטאנען... ווי עס קוקט מיר אויס האט רוב עולם דא בכלל נישט פארשטאנען צו וואס די צילסט. ביים שנעל ליינען דיין תגובות קוקט אויס ווי די ווילסט זאגן פארקערט פון וואס די זאגסט, דהיינו די משמעות פון דיין תגובה - פאר דער וואס ליינט עס שנעל - איז אז די מהלך פון פייטן איז נישט קיין וועג, נאר גיין פארקערט, אים עס יא לאזן ניצן נאר אויסלערנען ווי אזוי...

אויף די מהלך איז וואס מען האט דיר נישט פארשטאנען, און דאס איז שוין גראדע יא אויספראבירט געווארן דורך געוויסע, און דורכגעפאלן...

אבער כנראה די האסט דאס קיינמאל נישט געמיינט, די ביזט מסכים אז דאס איז ה"י, נאר ביזט פשוט געקומען פון גאר אן אנדערע ווינקל ווי אזוי צו לייזן דעם פראבלעם ווי די שרייבסט שפעטער קלארער.

עס איז דא א ים צו רעדן דערוועגן.
אויפ'ן שפיץ גאפל: אויב איז נישט דא עפעס וואס דער בחור קען 'יא' טון, דאן וועט ער אלץ טון וואס ער טאר נישט.
ריזיגע פראצענטן בחורים (מען קען זיך דינגען ערגעץ צווישן 45-65) האבן נישט קיין שום ערנסטע 'קום ועשה' קשר מיט אידישקייט, און דארט הייבט זיך אן דער פראבלעם.
עס איז אבער פיל א שווערערע און גרונטליכערע ארבעט ווי אסר'ן פליפ פאונס בתוקף ועוז.

דהיינו, ווען די וועסט אים אויפבויען די אידישקייט וועט ער נישט זיכן אנצוקומען צו דעם מקום ווי מען שטייט יעצט.

כמדומה אויף די נקודה האט מען שוין דא אזויפיל געשריבן/גע'טענה'ט. און היות איך בין נישט אין קיין ישיבה קען איך נישט זאגן וואס די מציאות איז, אבער ווען די פרעגסט ווען מיר, לענ"ד איז אז א ישיבה נישט געמאכט אויף דעם, און קען גארנישט אויפטון דערויף, אידישקייט איז די מציאות אז מען קויפט דאס אינדערהיים, א בליק אויפן לעבן לעבט מען זיך איין וואס מען זעט אינדערהיים, און דער ישיבה קען די זאכן נישט פארקויפן פארן בחור, זיי קענען אפשר פראבירן, אבער די קנין פון שטוב איז שטארקער דערפון. ממילא אויב איז אין די הייטיגע וועלט גאר גאר אסאך שטובער אן אנזעץ, בלייבט די איינציגע זאך פארן ישיבה צו גיין מיט תקנות וחרמות.

כ'האף כ'וועל נישט כאפן קיינע שטיינער פארן זאגן די אמת...

[Programming]

@למעלה איך האב דיך פונקט געוואלט צוצייכענען דעם אשכול, אונז האמיר געהאט א וויכוח (אויך שיעלע בהמה איז געווען דארט) אביסל מער ווי א יאר צוריק איבער די טעלעפאנען סיטואציע אין עולם הישיבות

[shimon7323]

למעלה,

דער פראבלעם און דער סיבה פאר וואס ער ברענגט ארויס אז די ישיבה אדער מוסדות וואלט ווען געדארפט ארבעטן אויף דעם מער, זעהט מיר אויס ווי ס'איז ווייל מען האלט שוין באלד א דור אריין און דער פראבלעם, און דער טאטעס קענען שוין נישט דאס אריינבאקען ווייל זיי ווייסן נישט וואס די ווילסט פון זייער לעבען מיטן זאגן באַק אריין.

ממילא איז דא אדער א עצה פון אריינבאקען בעל כרחו פון אנדערע ערטער אז די קומענדיגע דורות זאלן חאטש וויסן אדער הייבן הענט און זאגן אז דער טאטע דארף אריינבאקן. (וואס גייט נישט געשען)

[אומר אני]

וואס מיינט דער זאגן נומערן אין בעט 1 1 2 6 6 6

?