פאסיוו אגרעסיוו
Passive Aggressive
לאמיר אביסל אויסשמועסן ווי אזוי די קאווערט נארסיסיסטן נוצן די פאסיוו-אגרעסיוו טאקטיקן צו מצער זיין זייערע קרבנות.
פאר די וואס זענען נישט באקאנט מיט דעם טערמין, לאמיר מסביר זיין דעם פשוט'ן טייטש אין מאמע לשון. "אגרעסיוו" מיינט ווען איינער איז צעווילדעוועט און אטאקירט דירעקט. ווען מען איז מוסיף דעם "פאסיוו" טערמין, מיינט עס אז ער אטאקירט שטיל, אומדירעקט, און צומאל כאפט נישט דער קרבן אז ער ווערט יעצט אטאקירט, אבער די אפעקט דערפון איז גארנישט ווייניגער ווי אן אגרעסיווע אטאקע.
די מערסט באקאנטע משל פון פאסיוו-אגרעסיוו אביוז מיטל איז "סיילענט טריעטמענט", ד"ה מען רעדט נישט צום צווייטן. מען "בלאזט" און מען לאזט יענעם רעדן צום וואנט. דער אביוזער טוט גארנישט פיזיש. ער איז בלויז שטיל, און דערמיט איז ער מצער דעם שותף וואס פרובירט אנצוקניפן א שמועס. ווען מען פרעגט זיי "וואס האט פאסירט"? זאגן זיי, נע, גארנישט... אדער, איך בין סתם מיד... כאטש דער שותף איז חושד אז דער צווייטער איז באליידיגט אדער אויפגערעגט, און וויל סעטלען די אישו, קענסטו גארנישט טון, בלייבסט סטאק. דער קרבן ווייסט נישט וועמען צו טראסטן, זיין אייגענע גאט פילינג אז עפעס איז נישט אין ארדענונג, אדער גלייבן דעם אביוזער אז עס איז פשוט מידקייט.
צומאל וועט דער ענטפער זיין "אויב ווייסטו נישט אליינס וואס איז ראנג, גיי איך דיר אפילו נישט זאגן"... אסאך מאל וועלן זיי זיך פשוט ארויסדרייען פון טון זייער פליכט, און ווען מען פרעגט זיי וואס גייט פאר, וועט קומען א הילכיגע שטילשווייגעניש...
(עס איז איבריג צו באטאנען אז הגם עס מאכט זיך כמעט ביי יעדע פארפאלק אז מען נוצט די סיילענט טריעטמענט דא און דארט ווען מען איז אמת'דיג פארווייטאגט, און דאס איז דער וועג ווי אזוי א מענטש דרוקט אויס זיין ווייטאג, רעדט מען נישט דא פון אזא סארט, דא רעדט מען פון אזא "סוף מעשה במחשבה תחלה" טאקטיק דווקא יענעם צו צוברעכן. עס איז וויכטיג דאס מסביר צו זיין ווייל מענטשן קענען זיך טועה זיין דערין).
דער שליסל ווארט ביי דעם איז "וויטהאלדינג" - צוריקהאלטן (Withholding). צוריקהאלטן סיי וועלכע זאך אין וואס דער שותף נויטיגט זיך. צי פשוט'ע ליבשאפט, עמאציאנאלע סופפארט, אפעקשאן, נישט טון עפעס וואס יענער פארלאנגט, ביז פשוט'ע ענטפערס פאר נארמאלע שאלות. די גאנצע קאמיוניקאציע איז צעפראסקעט.
אבער עס איז פיל מער פון דעם. צומאל קען מען יא רעדן צום צווייטן, אבער אויף א אופן יענעם אראפצוקלאפן צווישן די שורות. עס איז דא א טערמין וואס רופט זיך "עמאציאנאל אינ-וועלידעשיאן" (Emotional invalidation). יעדער מענטש אויף דער וועלט וויל האבן קאנעקשאן, און דארף האבן וועלידעישאן, ער דארף שפירן אז ער איז א עפעס, האט א מיינונג, מען רעכנט זיך מיט אים, און דערפאר זענען מיר אנגעזאגט געווארן פון חז"ל אין אבות "אל תהי בז לכל אדם, שאין לך אדם שאין לו שעה", מען זאל קיינמאל נישט מזלזל זיין אין קיין צווייטן מענטש. דער צער פון א מענטש וואס שפירט אינוועלידעיטעד איז זייער גרויס, ער שפירט אומוויכטיג און ווערדלאז, איינזאם, און טראכט ביי זיך "למה לי חיים". (איך האב אמאל געליינט אז אין די תפיסות איז דאס די גרעסטע אביוז, מער פון די פיזישע פייניגונגען. דער מענטש ווערט בלויז א נומער אן קיין שום רעכטן צו וועלן עפעס).
יעצט ווען דער אביוזער וויל פאסיוו אטאקירן דעם קרבן, דארף ער נישט מער ווי אוועקמאכן יענעמ'ס מיינונגען, יענעמ'ס הצטרכות, אדער דזשאדזשן יענעם אויף זיין פערספעקטיוו, אדער ענטפערן אזעלכע האלבע ווערטער וואס לאזט יענעם צומישט און אומקלאר. ווען דאס פאסירט נאכאנאנד, האט עס שטארק נעגאטיווע עפעקטן אויף דעם קרבן. מען קען עס אפילו טון מיט בלויז ארומראללן די אויגן אדער מאכן א גרימאס מיט'ן נאז ווען יענער רעדט. ווי באקאנט דער טייטש "כי באפם הרגו איש", מיט א בלויזע דריי מיט'ן נאז קען מען הרג'ענען א מענטש.
עס קען פאסירן אויף אנדערע אופנים אויך. דער שותף האט געהאט א שווערע טאג אדער חלילה א טראגעדיע האט אים באטראפן, אבער דער אביוזער קימערט זיך נישט דערמיט, ווייזט נישט ארויס קיין שום מיטגעפיל. ער לאזט דעם צווייטן זיך אליינס ספראווען מיט זיינע שווערע הרגשים. אדער נאך א דוגמא, ווען יענער רעדט צו דיר איז מען ביזי זיך שפילן אויפ'ן טעלעפאן אדער טון אנדערע זאכן, צו געבן יענעם די געפיל אז ער גייט אויף די נערוון, איך בין גאנץ ווייניג אינטרעסירט אין די פלאפלערייען. נאך א אופן איז אריינצופליקן דעם שותף א מנה אחת אפים, און ווען יענער איז טיף פארווייטאגט, זאגט מען, נע איי וואז דזשאסט קידינג, כ'האב בלויז געמאכט א ווערטל... זיי נישט אזוי סענסיטיוו.
זיי טוען מאנופולירן דעם קרבן מיט זייערע מוד'ס. זיי וועלן צומאל קאמפלעינען מיט אזא מינע אז זיי זענען מלא טענות אויף דיר, און מאכן דעם קרבן שפירן שלעכט אז זיי זענען שולדיג אויף אלעס און אלעמען. דער קרבן וועט פרובירן דאס בעסטע צו פארריכטן וואס זיי מיינען איז זייער טעות, און דאס גיסט אריין הויפענעס סופליי פאר'ן נארסיסיסט.
אן אנדערע אופן איז צו "רעדן פון די שוויגער און מיינען די שנור". למשל א מאן א נארסיסיסט וויל טשעפען די ווייב, וועט ער רעדן פון די קינדער ווי צעשלאכעט זיי גייען אנגעטון, ער גייט פשוט "אויס פאר רחמנות" ווי נעבעכדיג זיי גייען ארום, עס קוקט נישט אויס ווי איינער קעהרט פאר זיי, און דאדורך באקומט די ווייב א געזונטן שטאך אז זי איז נישט קיין גוטע באלעבאסטע, כאטש ער האט אפילו נישט גערעדט צו איר. אדער פארקערט ווען א ווייב רעדט פון די קינדער אז זיי לערנען נישט גענוג און מען גיבט זיך נישט אפ מיט זיי ביי די שבת סעודה, אבער מיינען מיינט זי צו טשעפען דעם מאן אז ער איז נישט קיין גוטער טאטע.
לאמיר נעמען א גוטע משל, צו מסביר זיין דעם חילוק פון אן אגרעסיווער צוגאנג צו א פאסיוו-אגרעסיווער.
ראובן, אן אגרעסיווער טיפ נארסיסיסט, גייט צום רב וואס איז זיך מטפל מיט זיין שלום בית. דער רב שיקט אים צו א געוויסע טעראפיסט וואס איז געאייגענט אים צו העלפן און אים אויפווייזן זיין אישו, כדי זיין ווייב זאל מער נישט ליידן אזוי. ראובן וועט קאטעגאריש אפווארפן דעם פארשלאג, און זאגן אז ער וויל נישט, עס איז נישט פאר אים. ווידעראום שמעון, א פאסיוו-אגרעסיוו סארט, וועט זאגן פאר'ן רב, זיכער, איך וועל גיין און איך וועל אלעס פאלגן... שמעון קוקט אויס פאר'ן רב ווי א וואוילער פאלגזאמער מענטש. למעשה ווען עס קומט לידי מעשה, וועט ער פלוצלינג טרעפן א אויסרייד פארוואס ער קען יעצט נישט גיין, ער וועט עס אפשטופן אויף קומענדיגע וואך, און דאן וועט ער טרעפן אן אנדערע תירוץ. ביים דריטן מאל וועט ער בלית ברירה גיין כדי נישט אויסצוקוקן ווי א ליגנער, אבער ווען ער וועט צוריקקומען וועט ער האבן א האנדפול מיט תירוצים פארוואס יענער טעראפיסט איז נישט געאייגענט פאר די קעיס, און ער פילט אז מען פארשטייט אים נישט, אפשר זאל מען פרובירן א צווייטע טעראפיסט (וואס אויב מען פאלגט אים, וועט עס דערנאך ווערן א דריטע אדער א פערטע, יעדע טעראפיסט וועט ווערן גע'פסל'ט צוליב א אנדערע תירוץ - זיי זענען עקספערטן אין אויסטרעפן תירוצים וואס איר קענט נישט אויס'משל'ען אין וויסטן חלום). "אחד בפה ואחד בלב" איז א פאסיגע אויסדרוק אויף זייערע מהלכים, זיי זאגן נישט וואס זיי מיינען און מיינען נישט וואס זיי זאגן, און דער שותף בלייבט אייביג צום סוף אויסגעשפילט. זיי זענען זייער "גליטשיג", עס איז שווער זיי אנצוכאפן...
נאך א טערמין איז פאראן "בעיטינג" (
Baiting). דאס איז א מהלך אויפצורעגן דעם קרבן און אים מאכן שרייען אדער זיך טענה'ן. זיי צינדן אן א פייער יענעם צו מאכן טאנצן, און ווען יענער שרייעט מאכט מען יענעם אויסקוקן ווי דער שולדיגער. מיר וועלן נאך רעדן מער וועגן דעם אין די קומענדיגע קאפיטלען (דערווייל קענט איר זעהן מער אין דעם לינק וואס איך האב אנגעצייכנט).
עס איז פארשטענדליך אז ווען איינער לעבט מיט אזא מענטש פאר א לענגערע צייט, גייט ער באנקערס. זיין נפש ווערט חרוב, און ער קען ווידער נישט פארציילן פאר קיינעם קלאר וואס עס שטערט. גיי פארצייל פאר דיין רב אז דיין ווייב קוקט דיר אן מיט שטרענגע אויגן און ענטפערט נשט זיינע קשיות קלאר... ער וועט אויספלאצן אין א געלעכטער און זאגן זאלסט אויסוואקסן דיינע קינדער שיך, אומווילנדיג ארויפגיסן א בארג זאלץ אויף די וואונדן.