רוימישע נומערן - Roman numerals

די אחראים: יאנאש,אור המקיף,אחראי,געלעגער

אוועטאר
בענקעל
שר שלשת אלפים
תגובות: 3714
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 25, 2015 11:30 am

רומישע נומערן

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך בענקעל »

רומישע נומערן זענען אַ סיסטעם פון נומערישע סימבאלן געניצט דורך די רוימער. זיי זענען א אדאטיוו (און סובטראַקטיווע) סיסטעם אין וואָס אותיות זענען געניצט צו אנצייכענען געוויסע הויפט נומערן. ווייניג איז באקאנט וועגן דער אָנהייב פון די רוימער ציפער סיסטעם.
rps20160809_185334.jpg


למשל, די נומער 1732 וועט זיין דינאוטאד MDCCXXXII אין רומישע נומערן. אָבער, רוימער נומערן זענען נישט אַ ריין אַדאַטיוו נומער סיסטעם. אין באַזונדער, אַנשטאָט ניצן פיר סימבאָלן צו פאָרשטעלן אַ 4, 40, 9, 90, אאז"ו  (ד"ה, IIII, XXXX, VIIII, LXXXX, אאז"וו), אזאליכע נומערן זענען אנשטאט דינאוטאד דורך פאראויס גייענדיגע סימבאָלן פֿאַר 5, 50, 10, 100, אאז"ו ו, מיט אַ סימבאל צייגענדיג א סובסטראקציע. למשל, 4 איז דינאָוטאַד IV

,  IX 9

, XL 40
, אאז"וו אבער, די כלל איז  נישט נאכגעגאנגען אויף די זייגערס , וואו IIII איז געווענליך אויפגעטוישט אנשטאט IV. דערצו, די כלל פון לייגן קלענערער נומערן איידער גרויסע, וואס איז אמאל געווען אנציווייזן א מיינוס פון ווערט, איז קוים געניצט געווארן דורך רוימער און איז געקומען אין פאפולאריטעט אין אייראָפּע נאָך די דערפינדונג פון דרוקעריי. 

rps20160809_184727.jpg


פאר גרעסערע נומערן, האבן די רוימער געשטעלט א ח פורם ארום נומערן (אפען פון הינטען), וואס  האט אנגעוויזן אַז די  נומער אינעם ח פורם איז געווען, צו זיין געמערט אויף 100,000. אין שפעטער יארן זענען די סטראקעס  צומאל געשריבן נאָר אויף די זייטן, למשל, IXI. עס זאָל אויך זיין אנגעוויזן אַז די רוימער האבן  קיינמאָל געשריבן M פאר 1000, אָבער אַנשטאָט געשריבן (I) פאר 1000, (I) (I) פאר 2000, אאז"ו ו, און אויך טייל מאָל געשריבן IM, IIM, אאז"וו. אָבער, אין די מיטל עלטער, איז די נוצן פון M געווארן מער אפט. די רוימער האבן צמאל געניצט מערערע רינגעלעך-פערענטיסיס צו דינאוטן  אדאטיוו'ס דורך 10, (I) פאר 1000, ((I)) פאר 10,000, (((I))) פאר 100,000, אאז"וו. 
אטעטשמענטס
rps20160809_185554.jpg
קונדיטון
שר חמישים ומאתים
תגובות: 367
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך נאוועמבער 30, 2016 1:49 pm

רוימישע נומערן - Roman numerals

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קונדיטון »

מ'זעט דאס אויף די ריזיגע זייגער אין ביהמ"ד, האט איר זיך שוין אמאל געווינדערט וואס דאס איז?

ס'איז פארהאן פארשידענע סארט נומערן סיסטעמען (Numeral Systems), ווי למשל 123... וואס מיר זענען צוגעוואינט (באקאנט אלס (Hindu -) Arabic Numerals), אדער להבדיל אבגד...., און אזוי איז דא די ראמעין נומערן (Roman Numerals) וואס איז צוזאמען געשטעלט פון די בוכשטאטן I,V,X,L C,D,M.

צוליב וואס עס איז זייער אנגענומען אין די מאדערענע וועלט צומאל זיך צובאנוצן מיט די ראמעין נומערס, ובפרט אין לעגאלע סארט דאקומענטן, האב איך געקלערט אז ס'קען זיין אינטרעסאנט דאס אראפ צושרייבן.

די מערסט באוויסט זענען די I V X ווי פאלגענד.
I = 1
V = 5
X = 10

מ'לייגט אויס די קערעקטערס וואס טוט רעפרעזעטירן א נומער פון לינקס צו רעכטס, ווי למשל II פאר צוויי, III פאר דריי VI פאר זעקס (5+1) VII פאר זיבן (5+1+1), אבער כדי צופארקורצערן די נומבערס האט מען אויסגעשטעלט אז אנשטאט צו שרייבן פאר א פיר IIII (אדער 4X1), שרייבט מען IV (אדער 5-1) אין פאר א ניין שרייבט מען IX (אדער 10-1).

XI = 11 (אדער 10+1)
XIV = 14 (אדער 10-1+5)
XX = 20
א.א.וו.

אזויווי די צען ווערט ארויסגעשריבן מיט א באזונדערע קערעקטער, נישט ווי ביי אונז וואס איז א צוזאמענשטעל פון איינס מיט זירא, איז נישט דא קיין קערעקטער פאר די זירא.

מער זעלטן וועט איר טרעפן:
L = 50
XL = 40 (אדער 50-10)
LX = 60
C = 100
XC = 90 (אדער 100-10)
D = 500
CD = 400 (אדער 500-100)
M = 1,000
CM = 900 (אדער 1,000-900)

ואידך פירושא זיל גמור, תן לחכם ויחכם עוד.

איך האף אז איך האב געמאכט א גוטע התחלה, און איך האב קלאר ארויסגעברענגט, אויב ס'וועלן זיין פאראינטרעסירטע וועל איך בעזהשי"ת ממשיך זיין מיט די סארט ארטיקלען.
El Rushbo
שר האלף
תגובות: 1276
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג אקטאבער 31, 2014 10:34 am
לאקאציע: Almost Daily on MSNBC...

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך El Rushbo »

א שיינעם דאנק.

פארוואס האבן די טראדיציאנאלע נומער שלעסער די רוימישע נומערן ?
אוועטאר
קיטשי
שר האלף
תגובות: 1621
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אפריל 07, 2011 10:14 am
לאקאציע: אויף דער וועלט - ווילאנג איך האב וואס מתקן צו זיין

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קיטשי »

שטייט אויף יעדן דאלאר MDCCLXXVI
ווער קען אויסליינען?
פאר דו דרוקסט שיק מאך זיכער אז דו טוסט נישט וויי קיין אנדערע איד.
קונדיטון
שר חמישים ומאתים
תגובות: 367
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך נאוועמבער 30, 2016 1:49 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קונדיטון »

1776
1000+500+100+100+60+16

דאס איז די יאר וואס די דעקלערעשען אף אינדיפענדענס איז ערקלערט געווארן.
אינטרעסאנט, איך האב טאקע נישט געדענקט דערפון.
אוועטאר
בענקעל
שר שלשת אלפים
תגובות: 3714
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 25, 2015 11:30 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך בענקעל »

טריסקער
שר ששת אלפים
תגובות: 6360
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג מארטש 28, 2016 7:00 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך טריסקער »

שכוח קונדיטון! ס'האט מיר אלס אינטערסירט די המשך פון די רוימישע נומערן (פון די 10 און ווייטער), יעצט האסטו מיר דאס אראפגעלייגט כשולחן ערוך בטוב טעם ודעת.

איך ווארט צו זעהן נאך, שכוח!
קונדיטון
שר חמישים ומאתים
תגובות: 367
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך נאוועמבער 30, 2016 1:49 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קונדיטון »

בענקעל האט געשריבן:.

ריכטיג, איך האב געזוכט אויב ס'איז שוין באשריבן געווארן, און איך האב נישט געהאט געפונען.
:-(
ביטע אנטשולדיגען.
אוועטאר
אויסגערעכנט
שר ששת אלפים
תגובות: 6858
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אוגוסט 10, 2015 9:50 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אויסגערעכנט »

גאר אינטערסאנט, איך האב נאר געוויסט פון די פינף נאמבער וואס א שלאס האט.

ברענג נאך, מיר האבן הנאה.
טריסקער
שר ששת אלפים
תגובות: 6360
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג מארטש 28, 2016 7:00 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך טריסקער »

אפשר קענען די מנהלים דאס צאמשמעלצען?
אוועטאר
בענקעל
שר שלשת אלפים
תגובות: 3714
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 25, 2015 11:30 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך בענקעל »

קונדיטון האט געשריבן:
בענקעל האט געשריבן:.

ריכטיג, איך האב געזוכט אויב ס'איז שוין באשריבן געווארן, און איך האב נישט געהאט געפונען.
:-(
ביטע אנטשולדיגען.

חלילה. זעהסט ווי מען האט הנאה. צוויי מאהל שאדט נישט. דו האסט א באזונדער רייכע פעדער. גיי אהן, מען קען אלעמאל פארשטיין א צווייטענ'ס שפראך בעסער.
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5065
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

Re: רוימישע נומערן - Roman numerals

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

געוואלט דאס שרייבן, אבער כבר קדמוני.

א ווארט נאר איבער'ן קעפל: numerals טייטשט זיך נישט ריכטיג אלס "נומערן". א נומער איז א געוויסער סכום, א צאל, אפגעזען ווי אזוי מ'שרייבט עס אדער צי מ'שרייבט עס בכלל. דאקעגן numeral איז דער סימבאל וואס מ'ניצט צו שרייבן דעם נומער; אין אידיש א "ציפער" אדער ("נומערישער צייכן").
לעצט פארראכטן דורך גרשון אום מאנטאג מאי 10, 2021 5:28 pm, פארראכטן געווארן 1 מאל.
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
אושפיזין
שר ארבעת האלפים
תגובות: 4808
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך אקטאבער 07, 2020 11:44 pm

Re:

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אושפיזין »

El Rushbo האט געשריבן:א שיינעם דאנק.

פארוואס האבן די טראדיציאנאלע נומער שלעסער די רוימישע נומערן ?


Someone with an answer? j
And also why are most of the legal documents made with this numbers? j
חינוך האט געזיגט!
שרייב תגובה

צוריק צו “שפראך, גראמאטיק און דקדוק”