לכבוד התנא "האלוקי" - בפתח או בחירק?

די אחראים: יאנאש,אור המקיף,אחראי,געלעגער

ארצישראלדיגער ייד
שר מאה
תגובות: 114
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג מארטש 12, 2013 6:37 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ארצישראלדיגער ייד »

רב טקסט האט געשריבן:כמיין אז אלע זענען מפרש די וערטער פונעם זהר אז רשב"י ווערט אנגערופן פני האדון.

מברויך זיך היטן מיט ארויפברענגן אזוינע רעיונות

דו ביסט ממש נישט גערעכט!!! און ס'איז דא און דעם גאר העכערע זאכן!!
רב טקסט
שר חמש מאות
תגובות: 664
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג נאוועמבער 19, 2009 1:34 pm
לאקאציע: כעת פה אייוועלט.קאם

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך רב טקסט »

רב טקסט האט געשריבן:מברויך זיך היטן מיט ארויפברענגן אזוינע רעיונות
אוועטאר
אנעים זמירות
שר ארבעת האלפים
תגובות: 4693
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך סעפטעמבער 05, 2012 10:32 am
לאקאציע: ווען מען זאגט אמר ר' בנימין הכל בחזקת סומין וכו'

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אנעים זמירות »

רב טקסט האט געשריבן:עתה מצאתי
הר"א בחור בהקדמתו למתורגמן, האט געשריבן:ועוד צריך שתדע כי בלשון ארמי לא תבא ה"א ידיעה לעולם, רק בשמות בלשון רבים תבא בסוף השם יו"ד קמוצה ואחריה (א"ף) [אל"ף] נחה כמו ההרים הגבוהים תרגום טוריא רמיא, ובשמות שלשון יחיד תבוא לפעמים אל"ף נחה והאות שלפניה קמוצה כמו תרגום של איש הוא גבר ותרגום של האיש גברא, אבל נמצא גם כן גברא בלא ה"א ידיעה לרוב.


ויש להעיר עוד, בענין לכבוד התנא האלקי, אז אויב איז עס לשה"ק דארף זיין א חולם למ"ד (וחירק ה"א כנ"ל), און אויב ארמי דארף זיין קמץ למ"ד (ופתח ה"א. כמו שהציע פארהוילן).
און דער אמת איז אז אין תרגום געפינט מען אז אלעמאל ווען עס שטייט אלקים מיט א כינוי, אלקי וכדומה, איז די תרגום בלשון יחיד מיט א חירק אינטערן ה"א.
וממילא וועט אויסקומען אז וויאזוי מזאל עס נאר זאגן וועט עס אויסקומען אנדערש ווי ווען מזאגט עס אלץ א שם, ווייל בלה"ק וועט מען דאך זאגן מיט חירק ה"א (ולא יתדמה גם לשם בארמי שהרי בארמי נאמר בקמץ הלמ"ד), און בארמי פונקט פארקערט ווייל דער שם זאגט זיך בחירק און דער יחס בפתח (ולא יתדמה לשם בלה"ק כיון שבארמי אוטמר הלמ"ד בקמץ).

נתעוררתי לזה מכח הערת ר' אנעים באשכול "אפטע טעותים" שנקד שם בקמץ (אף שכאמור נדמה שטעה שם בזה דבלה"ק לא מצאנו כך כלל).


ביזט לכאורה גערעכט, ונמשכתי אחר הניקוד הארמי של 'אלקא'.
א מענטש קען זיך טועה זיין.
ואולי אין דברי ההלכות (הרי"ף) בזה נכונים כי אין השלימות בלתי לה' לבדו יתברך ויתעלה ויתנשא שמו יתברך. (ספר הזכות להרמב"ן יבמות כד: מדפי הריף)
די סכנה פון באזוכען כפירה\ליצנות בלאגס

מיינע שיעורים
אוועטאר
משהזוךמיר
שר חמשת אלפים
תגובות: 5017
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך סעפטעמבער 14, 2016 3:24 pm
לאקאציע: איך קען נישט אויסזאגן ווייל משה וועט מיך קענען טרעפן

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך משהזוךמיר »

פארהוילן האט געשריבן:אין דעם היינטיגן טאג ל"ג בעומר, ווען עס הערט זיך פון אלע ווינקלען דעם זמר "בזכות התנא האלקי", לאמיר אריינטראכטן אין דעם ווארט "האלקי". כפי הבנתי איז דאס א יו"ד היחס (ווי ישראלי, עברי, שלחני, חנוני וכו' וכו'), ברויך מען דאך אויב אזוי זאגן מיט א חירק האלקִי
ואם יקחך לבך זאגן אז וויבאלד עס ענדיגט זיך מיט א אות הגרון. נעם דאס ווארט "הירחי" וכדומה.

איך טראכט הויעך. קען אימעצער ארויסהעלפן?

היצט געטראפן דעם אשכול וואס שמועסט אויס מיין יארן - לאנגע ווייטאג, און ס'נאך ענינא דיומא אויך.
וואס איז די צד אז ס'זאל זיין מיט א פתח? איזער דען א גאט? ער אידאך נאר געטליך, וואס מ'זאגט אויף לאשענקוידעש אֶלוֹקִי.
Get your facts first, then you can distort them as you please.
פארהוילן
שר חמישים ומאתים
תגובות: 293
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אקטאבער 21, 2013 1:51 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פארהוילן »

משהזוךמיר האט געשריבן:
פארהוילן האט געשריבן:אין דעם היינטיגן טאג ל"ג בעומר, ווען עס הערט זיך פון אלע ווינקלען דעם זמר "בזכות התנא האלקי", לאמיר אריינטראכטן אין דעם ווארט "האלקי". כפי הבנתי איז דאס א יו"ד היחס (ווי ישראלי, עברי, שלחני, חנוני וכו' וכו'), ברויך מען דאך אויב אזוי זאגן מיט א חירק האלקִי
ואם יקחך לבך זאגן אז וויבאלד עס ענדיגט זיך מיט א אות הגרון. נעם דאס ווארט "הירחי" וכדומה.

איך טראכט הויעך. קען אימעצער ארויסהעלפן?

היצט געטראפן דעם אשכול וואס שמועסט אויס מיין יארן - לאנגע ווייטאג, און ס'נאך ענינא דיומא אויך.
וואס איז די צד אז ס'זאל זיין מיט א פתח? איזער דען א גאט? ער אידאך נאר געטליך, וואס מ'זאגט אויף לאשענקוידעש אֶלוֹקִי.


אנטשולדיגט הערשט יעצט באמערקט דיין תגובה.
איז אזוי, דער צד אז ס'זאל זיין מיט א פתח איז אזוי: קודם כל מיין ערפארונג האט געוויזן, אז ביי א זאך וואס איז איינגעפירט, אנגענומען, דורכן ברייטן ציבור, אפילו עס איז כמעט ברור כשמש אז ס'איז בטעות, קען מען קיינמאל נישט ארויס קומען מיט א זיכערקייט צו אפפרעגן. כבר אמר החכם מכל האדם אל תאמר שהימים הראשונים וכו'. גענוג מאל האב איך (און גענוג אנדערע) זיך שוין אפגעבריט. עס שטעלט זיך ארויס אז סוף כל סוף איז דא א מהלך וואס דו האסט פארזען ביים שרייען.
והעיקר, ליין אויבן ווערט אויסגעשמועסט א מהלך וואס ס'קען זיין ריכטיג מיט א פתח עיי"ש. דריטנס, דער גראם דארף דאך אויך זיין אזוי "לכבוד התנא אלקי, רבן שמעון בר יוחאי," חוץ אויב דו ווילסט טאקע טוישן אויך צו זאגן "יוחאי" מיט א חיריק אל"ף (וואס ס'איז אויך גאר א שוואכע גראם לפייטנים, ואכמ"ל). וכידוע אז ביי די ספרים האבן אנדערע הברות און אז דער פיוט איז אזוי געגראמט געווארן זאגט דאס עפעס
אוועטאר
דוקטור
שר האלף
תגובות: 1107
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג נאוועמבער 27, 2008 7:27 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דוקטור »

איך בין געווען זיכער אז עס איז ארויפגעברענגט געווארען וועגו די עלים לתרופה פין לעצטע וואך.

דארט (אין עלי הדף) איז געשטאנען וועגן שמאי, זכאי וכו' אז די אלף איז כדי מען זאל עס ליינען מיט א פתח, און נישט שמי - שווא - חירק, וואס טייטשט מיין נאמען, אין אזוי אויך נאך ווערטער.

אגב - כדי און כדאי איז צוויי אנדערע משמעות'ן אינגאנצן, עס מאכט זיך וואס מענטשען זענען זיך טועה.
פארהוילן
שר חמישים ומאתים
תגובות: 293
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אקטאבער 21, 2013 1:51 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פארהוילן »

דוקטור האט געשריבן:אגב - כדי און כדאי איז צוויי אנדערע משמעות'ן אינגאנצן, עס מאכט זיך וואס מענטשען זענען זיך טועה.


אויך נישט אינגאנצן גערעכט. היינטיגע צייטן טאקע (און אפשר נאך אין די פריערדיגע צייטן), איז עס אזוי אויסגעשטעלט מיט דעם חילוק פונעם אל"ף, אבער אין גמרא וכדו' טרעפט מען נאך "כדאי" אן דעם אל"ף. כ'האב ממש לעצטנס געלערנט (כ'געדענק שוין נישט יעצט וואו), און כ'האב עס אנגעמערקט אז עס איז געשטאנען אן דעם אל"ף. און דאס טאקע איז דער נושא דא, אז מען קען פארפעלן דעם אל"ף (אדער גאר איז דער אל"ף צוגעלייגט, ועי' לעיל)
רב טקסט
שר חמש מאות
תגובות: 664
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג נאוועמבער 19, 2009 1:34 pm
לאקאציע: כעת פה אייוועלט.קאם

Re: לכבוד התנא "האלוקי" - בפתח או בחירק?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך רב טקסט »

אלטע זכרונות, לכבוד ל"ג בעומר הממשמש ובא

אחרי שובי נחמתי.
געווענליך קומט א חירק סיי פאר א יו"ד הכינוי, און סיי פאר א יו"ד היחס.
א שטייגער ווי ימיני, וואס קען זיך טייטשן מיין רעכטער האנט, אדער מבני ימין (אדער בנימין, ווי איש ימיני).

ביים שם אלקי, זאגט מען אייביג מיט א פתח[*].
און לכאורה דארף עס אזוי זיין אויך ווען דער יו"ד איז ליחס.

אין ספרים זעהט מען אמאל אז מען שרייבט עס מיט צוויי יודי"ן, האלקיי, מסתמא דארף מען עס ליינען מיט צוויי חירק'ס, אבער דער מנהג הלשון איז בכה"ג אויסצולאזן איין יו"ד.
עי' מכלול שער דקדוק השמות, דף קנה ע"א.
דא אבער וואס דער ערשטער יו"ד איז א יו"ד הרבים (וכדברי היעב"ץ, זעה הערה) קען מען עס נישט סתם אויסלאזן, ווי מען זעהט טאקע ביי אלקי - מיין ג-ט, אז מען זאגט עס מיט א פתח צוליב דעם.

וכדמות ראיה, שם לווי, וואס מיר ליינען עס מיט א פתח וי"ו, וכמדומה איז דאס וועגן די יו"ד השרש וואס קומט פאר די יו"ד היחס.
ומסתברא אז דער נאמען חגי, דארף צו באדייטן - ימים טובים'דיגער. והיינו ממש כנ"ל, חגים, אהן די מ"ם, מיט א יו"ד היחס, און דעריבער קומט א פתח פאר די יו"ד, עס זאל דעקן ביידע יודי"ן.

ואדרבה, האומר האלקי בחירק (און נישט האלקיי מיט צוויי חירק'ס), בויעט א יחוס צום שם אלוק, הנאמר בלשון יחיד, מה שלא מצאנו כלל. וגם לא מצאנוהו שנאמר עם כינויים, (עי' תשו' מהר"ם לובלין שהקיל מפני כך בכותב אלקנו, בלא יו"ד, שמותר למחוק האותיות נו, דשם אלוק אין שייך לומר עם כינויים, וכן הזכיר סברא זו היעב"ץ, אלא שהוא לא סמך על זה לעשות מעשה).
ועי' בתשוב' היעב"ץ שמביא מקום אחד שנאמר אלקי, בחירק, בלשון יחיד, דארט איז עס נישט קיין שם, און עס ווערט אזוי געזאגט דרך זלזול.
וממילא כמדומה שהנכון לומר בפתח, או האלקיי.
ואחר כוונת הלב הן הן הדברים.

און מחמת חשש האלקי, זאל זיך נישט הערן ווי צו זאגן מייט ג-ט, איז אפשר די ה"א אנהויב ווארט גענוג עס מוציא צו זיין פון דעם משמעות.
_______________
[*] אלס לשון רבים, אזוי ווי אלקים. כן מבואר בשאילת יעב"ץ ח"א סימן קנ"ב ד"ה אמנם. וכמו בני הם וכדומה.
אין ט"ז יו"ד סי' רע"ו סק"ז, איז לכאורה משמע אז דאס איז די פתח וואס איז דא אין שם אלו-ה בלשון יחיד, ע"ש. וכבר תמה עליו היעב"ץ שם.
לעניננו איז עס נישט נוגע.
(ועי' עוד בשו"ת מהר"ם לובלין [היינט די יארצייט] סימן קיב).
לעצט פארראכטן דורך רב טקסט אום מיטוואך אפריל 28, 2021 6:31 am, פארראכטן געווארן 4 מאל.
רב טקסט
שר חמש מאות
תגובות: 664
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג נאוועמבער 19, 2009 1:34 pm
לאקאציע: כעת פה אייוועלט.קאם

Re: לכבוד התנא "האלוקי" - בפתח או בחירק?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך רב טקסט »

ומענין לענין, באותו ענין פון אותיות הנטפלות, איז דא א טייטש אין אור החיים הק' פרשת ואתחנן אויפן פסוק ואתם הדבקים בה' אלקיכם חיים כלכם היום, אז מיט דעם וואס מיר זענען דבקים באלקים חיים זענען מיר ווי די אותיות הנטפלות לשם מלאחריו, וואס מען טאר נישט מעקן, און דעפאר - חיים כלכם היום, אייער עקזיסטענץ איז מוכרח מכח ההלכה. עי"ש דברים נפלאים.

כ'האב אמאל אנגעמערקט אין דעם א אינטרעסאנטע זאך, אז טאקע ביי די אותיות השם, זענען שטענדיג די אותיות הנטפלות לשם - די כינויים כלל ישראל. אלקי[*], אלקיך, אלקיו, אלקינו, אלקיכם, אלקיהם, און טאקע די אותיות וואס דערמאנען כלל ישראל אין איין ווארט מיט'ן שם, טאר מען נישט מעקן. ואתם הדבקים בה' אלקיכם חיים כלכלם היום.
(כ'געדענק נאר צו געפונען איינמאל די כינוי נישט אויף א איד, ביי בלעם, לא אוכל לעבור את פי ה' אלקי, און שפעטער האט ער עס שוין נישט געזאגט כמש"כ שם רש"י. ויש להרחיב בזה עוד).
________
[*] דארט האלט גראדע דער יעב"ץ אז די איין יו"ד וואס שטייט דא, דינט אויך אלס א חלק פונעם עצם שם, און ער איז מער מחמיר אין דעם ווי די אותיות הנטפלות.
שרייב תגובה

צוריק צו “שפראך, גראמאטיק און דקדוק”