פראקטיש האט געשריבן:צ/ק
שכל
ושכל טוב לכל עושיהם. ונמצא חן ושכל טוב.
חכמה, איז קלוג. סמארט, וויסדאם וכדומה.
Wisdom און smart זענען נישט די זעלבע, און אויך נישט די זעלבע ווי חכמה.
די בעסטע צווישנשייד וואס איך האב אמאל געליינט אין ענגליש איבער וויסדאם ווס. סמארט:
סמארט - די שטריך/מידה פון ארויסהאבן א זאך שנעל, פארשטיין טיפע/שווערע זאכן, א גוטע לערנער, וכדו'. מער ווייניגער קלוג - חכמה.
וויסדאם - די שטריך/מידה פון נעמען די לעבנ'ס ערפארונג און עס פארוואנדלען אין אן אוצר פון קלוגשאפט אדער וויסן. יענער פארשטייט אויך ווי אזוי צו נעמען די פארשידענע ערפארונג צו פארשטיין אנדערע זאכן און מאכן קלוגע באשלוסן. אבער יענער האט נאכאלס נישט די שטריך/מידה פון סמארט (אוודאי קען מען האבן ביידע).
סמארט קען מען געבוירן ווערן מיט, אבער וויסדאם קומט מיט די יארן. עס מיינט נאכאלס נישט אז איינער וואס עלטערט זיך ווערט אויטאמאטיש Wise, מ'דארף נאכאלס האבן די שטריך עס צו דעוועלאפן.
איך מיין אז בינה איז wisdom. ס'איז דא פארשידענע פירושים איבער די חילוקים פון חכמה בינה ודעת, און חז"ל זאגן דאך אז ארבעים לבינה, קומט אויס אז בינה באקומט מען מיט די יארן, וואס דאס דייט אן אז עס איז wisdom. ווי אויך, פירן זיך אסאך נישט צו לערנען זוהר אונטער די פערציג, דאס שטימט מיט וויסדאם.
ווי אזוי זאגט מען wiadom אין אידיש?
איך האב זיך לעצטענס אנגעשטויסן אין א ווארט "וויסנהאפט" (נישט "וויסנשאפט" מיט א ש'). איך האב עס געטראפן אין 'דאס אידישע ווארט' פון תשס"ג, די אויסגאבע פארמאגט א געשמאקע ליטפישע אידיש מיט אסאך ווערטער וואס קען צוניץ קומען. לויט די קאנטעקסט זעט מיר אויס אז "וויסנהאפט" איז wise/wisdom.