דיונים ועיונים בעניני והלכות חנוכה

[farshlufen]

איך ווייס נישט וועם דו רופסט מורה הוראה, און וועם ער רופט היינטיגע מחברים, אבער איך האב עס געזען און הרב ר' ישראל דוד הארפענעס'ס ספר אויף חנוכה.

סימן מ"ט:
http://www.hebrewbooks.org/pdfpager.asp ... =&pgnum=97

[צים פינטעל]

איך האב אמאל געהערט א תי' אויף די ב"י קשיא
ספיקא דיומא

לפי"ז וואלט מען געדארפט מאכן א שהחיינו די צווייטע טאג אויך אזוי ווי יו"ט שני??

[להבין שמועות]

3 איינער האט זיך מגייר געוווען נאך די זמן פון תכלה רגל מן השוק דארף ער נאך צינדן יענע נאכט?

די מג''א ביי מגילה ברענגט א ירושלמי לגבי גר שנתגייר באמצע פורים שאינו חייב לקרוא מגילה, שהחיוב בהעלות

[להבין שמועות]

למעשה איז אינטרעסאנט שטייטעך עפעס סמוך לפתח ביתו "מבחוץ" און לויט די חשבון קומטעך אויס מבפנים...

אודאי שטייט מבחוץ ווייל דעמאלטס האט מען געצינדן מבחוץ און גאס וועגן פרסומי ניסא ופשוט

כ'על דיר מסביר זיין וואס עך מיין, בעצם וואס האבען אונז צו צינדען ביי די טיר די גאנצע זאך אידאך געווען ווייל מ'האט געצונדען לפרסומי ניסא וכו', די רגע וואס מ'צינדט אינעווייניג איז מניחו על שלחנו ודיו, אלא ע''כ ווייל ס'דא עניינים מזוזה וכו' ובע''ה באמצע ווער ס'פארשטייט אידא ענין אין יעדער ריר אויב אזוי איז א הערה פארוואס מאכט מען נישט אויך די ענין פון מבחוץ [פון די אנדערע זייט טיהר] אלא איז עס נישט קיין ענין נאר וועגען וכו' כ'מיין כ'האב זאך גענוג מסביר געוועזען

[farshlufen]

קוקט מיר אויס פון די אידן דא רעדן באזונדערע שפראכן.

[וואלף בער]

זאגטס טייערע יודען ווען צינד איר דעם שמש ליכטעלע

פאר די ברכה

אדער נאך די הדלקה..

צו ווייסט איר דעם טעם פארוואס איר טוט אזוי ??

ביטע מנהגים/טעמים/מקורות.

ווער עס ווייסט

טייל רבי'ס זעי איך אז זיי לאזען אויך ברענען דעם ליכטעל וואס זיי ניצען צו אנצינדען די מנורה..(חוץ דעם געהעריגען שמש) וטעמי' בעי..

[שוטה]

נאך די הדלקה, כאשר שמעתי וראיתי.

הגם ס'איז מער מסתבר - מצד די סיבה פארוואס מ'צינדט בכלל נאך א ליכט - אז מ'זאל עס צינדן פאר די ברכה.

[msp]

גם אנכי נוהג צו צינדען דער שמש להיכר ההדלקה אחר גמר הדלקת נרות מצוה און אויסלעשען די שמש המדליק....

[שאינו יודע]

3 איינער האט זיך מגייר געוווען נאך די זמן פון תכלה רגל מן השוק דארף ער נאך צינדן יענע נאכט?

די מג''א ביי מגילה ברענגט א ירושלמי לגבי גר שנתגייר באמצע פורים שאינו חייב לקרוא מגילה, שהחיוב בהעלות

אינטערעסאנט אז ער צייכנט נישט צו די מגן אברהם.

די חידוש איז אבער וואס וועט זיין לויט אים ווען איינער איז זיך מגייר נאך פופצן מינוט?
און בכלל ביי אונז איז דאך די האלבע שעה נאר א טוב

[msp]

לכאורה וועט זיך דאס ווענדען אין די צוויי תירוצים אין די גמרא צו עס איז א שיעור אדער נאר א צייט ווען צו צינדען
און בזמן הזה איז דאך ווי תוספות זאגט נישט מער תלוי אין זמן שמדליקין בפנים
ובזכרוני אז אין א כרם שלמה לחודש כסלו איז געווען א תשובה פון הראגאטשאווער וועגען קטן שנתגדל בימי החנוכה
ולכאורה הדבר תלוי אם יש מספר הנוסף בכל יום ויום דאז יתכן לומר שאינו יכול להוסיף
ויש לשון בשלטי הגבורים דמשמע כן ואינו תח"י כעת

[שאינו יודע]

די חכמת שלמה רעדט דאך פון זמן הזה

[צולייגער]

ווער עס וויייסט און ענטפערט וואלט מיר א גרויסע טובה געטוהן

איינער האט א פראבלעם ער איז נישט אינדערהיים ביים זמן, ער ווייס נישט צו ער וועט זיין דארט פארן עלות, מעג ער צינדן נאכן פלג, אפילו קיינער וועט נישט זעהן די ליכט נאכן צאת?

למעשה האט דער דיין שוין געפסקנ'ט, איך וויל נאר וויסן אין וועלכע ספר מען איז דאן דערין בארוכה, ראשונים אחרונים, פוסקים ומחברי שו"ת.

ווער עס ווייסט זאל מוחל זיין און ענטפערן. יישר כח

[להבין שמועות]

3 איינער האט זיך מגייר געוווען נאך די זמן פון תכלה רגל מן השוק דארף ער נאך צינדן יענע נאכט?

די מג''א ביי מגילה ברענגט א ירושלמי לגבי גר שנתגייר באמצע פורים שאינו חייב לקרוא מגילה, שהחיוב בהעלות

אינטערעסאנט אז ער צייכנט נישט צו די מגן אברהם.

די חידוש איז אבער וואס וועט זיין לויט אים ווען איינער איז זיך מגייר נאך פופצן מינוט?
און בכלל ביי אונז איז דאך די האלבע שעה נאר א טוב

יעצט נאך געקוקט די חכמת שלמה אינעווייניג תרע''ז אויף ס''ב, און ער צייכנט טאקע צו די מג''א עיי''ש ואדרבה רוב פון די שטיקל דארט דרייט זיך ארום די מג''א!

[להבין שמועות]

דבר פלא ראיתי און הגהות חכמת שלמה אויפן שו"ע סימן תרעו האט ער 3 אינטערעסאנטע חקירות
1 אייינער איז געווארן א גדול אינמיטן חנוכה אדער מגייר געווען צו דארף ער בכלל צינדן די איבעריגע טעג אדער נישט
2 וויפיל ליעכט?

[/quote]

תיקון טעות אודאי נישט קיין ספק צו ער דארף בכלל צינדען!!!, ס'דאך נישטא קיין הו''א שבעולם אז ס'איז איין גרויסע מצוה! ווי קען זיין אזא ספק בכלל! ועיינתי שם ובאמת לא עלה על לב רבינו הגדול לשאול שאלה כזו, נאר ס'דא 1 שאלה צו ער איז מחוייב ב"מותר" הנרות!

[קרעמער]

ווער עס וויייסט און ענטפערט וואלט מיר א גרויסע טובה געטוהן

איינער האט א פראבלעם ער איז נישט אינדערהיים ביים זמן, ער ווייס נישט צו ער וועט זיין דארט פארן עלות, מעג ער צינדן נאכן פלג, אפילו קיינער וועט נישט זעהן די ליכט נאכן צאת?

למעשה האט דער דיין שוין געפסקנ'ט, איך וויל נאר וויסן אין וועלכע ספר מען איז דאן דערין בארוכה, ראשונים אחרונים, פוסקים ומחברי שו"ת.

ווער עס ווייסט זאל מוחל זיין און ענטפערן. יישר כח

איך האב ביי מיר א שיעור כללי פון הרה"ג ר' יצחק אייזיק שנעעבאלג שליט"א דומ"ץ בעלזא-מאכניווקא וויליאמסבורג, לאמיר ציטירן א שטיקל דערפון:

יג. בשו"ע איכא ב' דעות אימתי להדליק הנרות, לדעה ראשונה מדליקין עם סוף השקיעה, וכ' המג"א דהיינו צאת הכוכבים, (ובאמת יש ראשונים הסוברים דזמן הדלקת נר חנוכה הוא בתחילת השקיעה).
והמחבר מביא עוד דעה דאם הוא טרוד יכול להדליק מפלג המנחה ולמעלה (שהוא שעה ורבע לפני צאה"כ לכמה פוסקים, או שעה ורובע לפני השקיעה לאינך פוסקים), ובלבד שיתן בה שמן עד שתכלה רגל מן השוק ע"ש (כשם שבהדלקת נר שבת מדליקין בפלג המנחה ונותנין בה שמן שידליק עד חצי שעה אחר צאת הכוכבים).
והמנהג להדליק לכתחילה בשעת צאת הכוכבים, מלבד הנוהגים כהגר"א להדליק מן השקיעה ואילך.
מי שנאלץ לדרכו ולא יחזור עד זמן מאוחר מאד, יכולה אשתו להדליק, דאשתו כגופו והוא יוצא בהדלקה שלה, דעיקר החוב שידליקו בביתו נרות חנוכה ממעותיו (ובא"ר כתב דמהאי טעמא אין הנשים מדליקין בעצמן אף שמנהגינו להדליק נר לכל אחד ואחד, לפי שאשתו כגופו והויא כדידיה. ומה שאין הבנות מדליקין לפי מנהגינו, משום שלאחר חתונתם לא ידליקו בעצמן, וקשה לחייבן בבית אביהן בהדלקת הנר ואח"כ ישנו מנהגן ולא ידליקו. ובחת"ס כתב דכיון שעיקר התקנה היה להדליק על פתח ביתו מבחוץ לא חייבו הבנות מטעם כל כבודה בת מלך פנימה, ולכן אפילו כהיום שמדליקין מבפנים אין הבנות מדליקות). וגם מצות ראיית הנרות יוצא הבעל בהדלקת אשתו, דעל ידי שהיא מדלקת ומברכת כל הברכות הויא כאילו הוא הדליק בעצמו, דאשתו כגופו ממש (וכמה ראשונים כתבו דכשהוא רואה נרות חנוכה צריך לברך בעצמו, אולם לא קיימא לן הכי לדינא ויוצא בברכות אשתו).
אבל אם אינו יוצא לדרך עד לאחר פלג המנחה, ידליק בעצמו מפלג המנחה ולמעלה כמ"ש בשו"ע, אלא שנחלקו הפוסקים אם יכול לברך הברכות, דאף שבערב שבת מברכין להדליק נר שבת בפלג המנחה, שאני התם דליכא עצה אחרת וזאת היתה עיקר התקנה להדליק אז ולברך, ולמעשה יעשה שאלת חכם (וכל זה אם מדליק לפני השקיעה, אבל אם מדליק לאחר השקיעה בודאי יכול לברך בשעת הדחק, דלדעת כמה ראשונים עיקר זמן הדלקת נר חנוכה בשעת השקיעה).
והשאלה נוגע במי שנוסע בעראפלא"ן, שלא יוכל להדליק לאחר זמן (דעל הפליגע"ר אין מדליקין כמ"ש הטו"ז שצריך להדליק בביתו, ואם אינו מדליק בביתו הוי כאילו הדליק ברשות הרבים ולא יצא ידי חובתו. ועי' בשו"ת מהרש"ם אם הנוסע בבא"ן יכול להדליק דהוי כביתו משום ששכר אותו החדר מיוחד שנתנו לו לאורך הדרך).

[farshlufen]

צולייגער, אנשולדיגט דאס זענען פשוט'ע הלכות אין שו"ע, ניתי ספר ונחזי.

[farshlufen]

זאגטס טייערע יודען ווען צינד איר דעם שמש ליכטעלע

פאר די ברכה

אדער נאך די הדלקה..

צו ווייסט איר דעם טעם פארוואס איר טוט אזוי ??

ביטע מנהגים/טעמים/מקורות.

ווער עס ווייסט

טייל רבי'ס זעי איך אז זיי לאזען אויך ברענען דעם ליכטעל וואס זיי ניצען צו אנצינדען די מנורה..(חוץ דעם געהעריגען שמש) וטעמי' בעי..

איר זיינט א בן גרים?

[צולייגער]

הרב פארשלאפן, גארניט אזוי פשוט, דער מחבר זאגט נישט אז אויב קיינער וועט עס נישט זעהן ביינאכט קען מען אויך צינדן נאכן פלג פארן שקיעה.
וכמבואר בדברי הררי"א שנעעבאלג שליט"א שציין הרב קרעמער שליט"א, שיעשה שאלת חכם, אויב איז עס פשוט אין שו"ע, וואלט מען קיין שאלת חכם נישט געדארפט מאכן.
ולגוף הענין האט מיר איינער מציע געווען אז מהיות טוב זאל מען צינדן ביים פענסטער, און אזוי העט עס זיין פרסומי פאר די גאס אין די אוונט שטונדן

[farshlufen]

ווידער די היינטיגע מחברים מיט א שאלת חכם, דאס הייסט א שאלה? אתמהה.

לערנסט ווען אינעווייניג העט דיר ווען גאר קיין פראגע געוועזן.

ועיין בב"ח ריש תרע"ב וראיתו מביהכ"נ ושם לא היו בנ"א אחר צאה"כ ועכ"ז הדליקו בברכה.

קרעמער, תמחול על הבורות שלך, להנוהגין כשיטת ר"ת וכהמג"א בזמני היום והלילה לא שייך כלל שיהי' פלג המנחה קודם השקיעה הראשונה בימי חנוכה במדינתינו באמעריקא הצפונית, ודו"ק.

[שאינו יודע]

די מג''א ביי מגילה ברענגט א ירושלמי לגבי גר שנתגייר באמצע פורים שאינו חייב לקרוא מגילה, שהחיוב בהעלות

אינטערעסאנט אז ער צייכנט נישט צו די מגן אברהם.

די חידוש איז אבער וואס וועט זיין לויט אים ווען איינער איז זיך מגייר נאך פופצן מינוט?
און בכלל ביי אונז איז דאך די האלבע שעה נאר א טוב

יעצט נאך געקוקט די חכמת שלמה אינעווייניג תרע''ז אויף ס''ב, און ער צייכנט טאקע צו די מג''א עיי''ש ואדרבה רוב פון די שטיקל דארט דרייט זיך ארום די מג''א!

א או!!! קוק עס איבער נאכאמאל! ער רעדט פונעם מגן אברהם ווען איינער האט זיך מגייר געווען פארן נץ איז ער פטור פון ליינען די קריאה ביינאכט

[קרעמער]

קרעמער, תמחול על הבורות שלך, להנוהגין כשיטת ר"ת וכהמג"א בזמני היום והלילה לא שייך כלל שיהי' פלג המנחה קודם השקיעה הראשונה בימי חנוכה במדינתינו באמעריקא הצפונית, ודו"ק.

לא כתבתי מאומה משלי, על כן אינני יודע איפוא ראית בורות שלי (שידעתי מך ערכי, ובור אינו אלא תואר עלי ועל דכוותי, אבל בתגובה הנ"ל דליתי והשקיתי מתורת אחרים)

[msp]

וואו וואו ווי שארף רעדט מען דא
פארוואס קען מען נישט רעדען איידעל איינס צום צווייטען....

[farshlufen]

קרעמער לעבן, ער זאגט דען נישט ריכטיג? אלא וואס דען, גיב א טראכט, אין וועלכע קהילה איז דער שיעור געזאגט געווארן? נישט וואו דו דאווענסט, והמבין יבין.

[msp]

הרב להבין
דאכטזיך אז דער ראגאטשאווער האט א נידון וועגען חנוכה צו ס'איז אכט סעפאראטע טעג אדער איין לאנגע צייט
הרב פארשלאפען
פון טאקע דער דין אז פרייטיג צינדט מען דאך פון דעם פלג האב איך מוכיח געווען אז דער מנהג איז דלא כמקפידים על פלג תרה"ד והבן

[msp]

עיין שם
http://www.hebrewbooks.org/pdfpager.asp ... q=7039&st=%u05d7%u05e0%u05d5%u05db%u05d4
עס איז אויף פעידזש 102