כ"ה סיון - יאסעלע ראזענבלאט'ס יארצייט

[בני היכלא]

סאלאדס יישר כח פארן מעלדן, באמת א גוטע בשורה פאר די פאר אלטע וואס קויפן נאך טעיפס און האבן נאך טעיפרעקארדערס. שוין טאקע נישט אין קאר, אבער כאטש אין שטוב.

[salads]

בני
זייער גערן, מיין פלעזשר.

יעצט פארשטיי איך, פארוואס ס'איז יעצט אנגעקומען דער סעיל. ווייל אין מיין רעקארד האב איך נישט געדענקט אזא ביליגער אויספארקויף אויף חזנות.

נאר זעיט אויס אז ס'איז שוין נישט דא קיין פארלאנג דערפאר. אין מ'זיכט צי פטר'ן די איבריגע.

ווי די האסט אויבן ארויבגעברענגט.

[מיללער]

החזן ר' יוסלה רוזנבלט ז"ל :
75 שנה לפטירתו של החזן יוסל'ה רוזנבלט; אזכרה בהר הזיתים

בשבת הקרובה ימלאו 75 שנה לפטירתו של החזן האגדי. גדולי החזנים וחברי פורום 'לשמוע אל הרינה ואל התפילה' יעלו לקברו שבמרומי הר הזיתים
---------

מחר, כ"ג סיוון, תתקיים בחלקת החסידים בהר הזיתים, אזכרה ל'מלך החזנים', החזן האגדי ר' יוסל'ה רוזנבלט, שהשנה, בכ"ה סיוון, ימלאו 75 שנה לפטירתו.

באזכרה, שתחל בשעה 17:30, אותה מארגנים חברי 'לשמוע אל הרינה ואל התפילה', ישתתפו גדולי החזנים בדורינו, שישמיעו משריו של רוזנבלט.

יוסף (יוסל'ה) רוזנבלט (תרמ"ב – תרצ"ג) היה מגדולי החזנים. יוסלה נולד באוקראינה לאב חזן, ועוד משחר נעוריו בלט בקולו הערב וניהל תפילות.

יוסלה גדל והיה חרדי בכל רמ"ח אבריו. אביו דחה הצעות לשלוח אותו לבמות האופרה בווינה.
משהתחתן השתקע במונקאץ, בפרשבורג ואחר כך בהמבורג. שם החל לכתוב בעצמו לחנים לתפילות. לאופרה היה מגיע כצופה, ושילב את נעימותיה בניגוניו, אך הוא עצמו סירב בתוקף להופיע בה, באומרו שהופעה כזו לא ראויה לחזן.

בשלב מסוים עבר לאמריקה בתקווה למצוא פרנסה ממקצועו ואכן הוא מצא תעסוקה בקהילת יוצאי הונגריה בניו יורק. בד בבד, החל להנפיק תקליטי חזנות שניתן להשיגם עד היום ושפרסמו את שמו.

האגדות מספרות כי אף צ'רלי צ'פלין היה בין קהל מעריציו ואמר שקולו מחלץ אותו מדכאונתיו.
קולו השתתף בסרט המדבר הראשון "זמר הג'אז" (1927), שסיפר על חזן יהודי שמגשים חלום להפוך לזמר ג'אז, אך מנגינות ליל יום כיפור מזכירות לו את מורשתו (רוזנבלט סירב ליטול תפקיד פעיל יותר בסרט, שכן השימוש ב"כל נדרי" למטרות קולנועיות לא נעם לו).

חייו באמריקה לא היו סוגים בשושנים. תמימותו בענייני פיננסים הפכה אותו לטרף קל לנוכלים ושיקעה אותו בהשקעות כושלות ובחובות כבדים, עד כדי כך שנפוצה אגדה שהיה עליו לבקש מהפסנתרן שלו הלוואה כדי לשוב לביתו ברכבת התחתית.

בפסח 1933 הגיע לארץ ישראל. הוא התקבל בברכה רבה. במהלך ביקורו הופיע ברצף בכל רחבי הארץ, והסריט סרט, "חלום עמי", שבו הוא מנגן פרקי חזנות על רקע מקומות היסטוריים בארץ. כאבים בלב תקפו אותו בעת שזימר בסירה בים המלח, ובתוך זמן קצר הוכרז מותו הפתאומי בכ"ה בסיוון, בגיל 51.

הרב קוק ספד לו: "הפך לאבל כינורי ועוגבי לקול בוכים". כמחווה לזכרו הכריזו הרבנים שביתה ממלאכה בארץ בעת שהובא למנוחות בהר הזיתים.

על מידת ההערצה ששררה כלפיו תעיד אנקדוטה על חזן עמית, שהכריז על עצמו כעל "יוסל'ה רוזנבלט השלישי". משנשאל מי הוא זה יוסל'ה רוזנבלט השני, השיב בפשטות: "אין שני לו".
http://bhol.co.il/news_read.asp?id=5981&cat_id=25

[scy4851]

א דועט יוסעלע ראזענבלאט מיט משה קאסאוויטצקי זינגען יוסעלעס רחם נא

http://chazanut.org/user/Mevutal/

דריקט אויפען לינק אויף יענעם בלעטעל

[מיללער]

זייער שיין ר' שמחה,

דער 'רחם נא' שטיקל איז איינס פון די 11 שטיקלעך אויף די נייע 'עוד יוסף חי' קאסעטע, אבער דארט איז עס יאסעלע אליינס.

קאסאוויצקי זעהט אויס גאנץ אינג דארט, ווען איז ער געשטארבן, איז ער געווען אסאך אינגער פון ראזענבלאט?

[לחיים ולברכה]

דער שטיקל איז צום באוואונדערן, מייסטערהאפטיג. כ'האב שוין אסאך געהערט משה'ן, אבער דא איז ער עפעס ספעציעל. אינטערסאנט אז כ'האב נישט געהערט דערפון ביז יעצט.

משה קאצאוויצקי איז אוועק דאכט זיך אין די י'-כ' יארן. ער מוז נישט זיין יונגער פון עם, ווארום יאסעלע אידאך אוועק יונג, ודו"ק. אויב כ'געדענק גוט האט ער איבערגענומען די שול אין מאנהעטען וואו יאסעלע איז געווען חזן.

[לחיים ולברכה]

אגב, דא האט איר א רשימה פון יאסעלע'ס ניגונים. א קליינע טייל קען איך נישט.

1. -א אידישע מאמע [יעלען/פאלעק].
2. -*א געבעט.
3. -*א פאסטעכל.
4. אב הרחמים-החסידים.
5. *אב הרחמים היטיבה ברצונך.
6. אהבת עולם.
7. -אהיים אהיים [מייעראוויטש/וואל].
8. אחינו כל בית ישראל.
9. א-ל מלא רחמים.
10. אלוקי נשמה.
11. אלוקי עד שלא נוצרתי.
12. -א-לי א-לי [סאנדלער] (א).
13. א-לי א-לי (ב).
14. אמר רבי אלעזר.
15. אמר רבי אלעזר (דער נייער).
16. אשמנו מכל עם [רויטמאן].
17. אשרי-צדיק ה'.
18. *את צמח.
19. אתה יצרת (א).
20. *אתה יצרת (ב).
21. *ביה אנא רחיץ.
22. *במוצאי מנוחה.
23. בצאת ישראל-מה לך הים (א).
24. *בצאת ישראל-מה לך הים (ב).
25. *בצאת ישראל-מה לך הים (ג).
26. בראש השנה.
27. בריך שמיה.
28. ברכת כהנים.
29. אלקינו ואלקי אבותינו גלה כבוד.
30. גשם.
31. -דאס פארטריבענע טייבעלע.
32. -די נבואה.
33. -דער טלית.
34. -דער כלה'ס חלום טאנץ.
35. -דער פאגראם אין קישינעוו.
36. הבט משמים.
37. הוא אלקינו.
38. *הודו לד' כי טוב.
39. היום הרת עולם (א).
40. היום הרת עולם (ב).
41. היום תאמצנו.
42. הללוקה עבדי ה'.
43. המבדיל (א).
44. *המבדיל (ב).
45. הנני העני ממעש.
46. הנשמה לך.
47. השכיבנו.
48. השם מלך.
49. ואף הוא היה מתכוון (א).
50. ואף הוא היה מתכוון (ב).
51. ובנחה יאמר.
52. והוא רחום.
53. וכך היה אומר.
54. וכל מאמינים.
55. *ולירושלים עירך (א).
56. *ולירושלים עירך (ב).
57. ומפני חטאינו (א).
58. *ומפני חטאינו (ב).
59. ועל ידי עבדיך-הבן יקיר לי (א).
60. ועל ידי עבדיך-הבן יקיר לי (ב).
61. ועינינו תראינה (קטע?).
62. וקרב פזורינו.
63. ושמרו.
64. ותערב לפניך (א).
65. ותערב לפניך (ב).
66. ותרם כראם קרני.
67. -זאג'זשע רבי'ניו.
68. זורע צדקות (א).
69. זורע צדקות (ב).
70. -זעלנער פון ציון.
71. זרעא חיא.
72. טל.
73. -יאהרצייט ליכט.
74. יברך את בית ישראל.
75. יהי רצון-ברכת החודש.
76. *יהיה רצון מלפני אבינו.
77. *יהיו לרצון.
78. יונים (קטע?).
79. יעלה ויבוא.
80. יעלה תחנונינו.
81. ישמחו.
82. ישתבח.
83. כבקרת.
84. *כה אמר-קול ברמה [רויטמאן].
85. כל נדרי.
86. לא אמות.
87. לא תחמוד.
88. לא-ל עורך דין.
89. -לאמיר זיך איבערבעטן.
90. לכו נרננה-סליחות.
91. מי ידמה לך.
92. מי כ-ה' (א).
93. מי כ-ה' (ב).
94. מי שברך.
95. -מיין הייליג לאנד.
96. מלוך על כל העולם.
97. מלך עליון
98. מלך רחמן.
99. מקימי מעפר דל (א).
100. מקימי מעפר דל (ב).
101. מתרצה ברחמים.
102. ספירת העומר (א).
103. *ספירת העומר (ב).
104. *ספירת העומר (ג).
105. עד הנה (א).
106. *עד הנה (ב).
107. על חטא.
108. -עלעגיע [מאסענעט] (א).
109. -עלעגיע [מאסענעט] (ב).
110. עקביא בן מהללאל (א).
111. *עקביא בן מהללאל (ב).
112. פתחי לי.
113. *צדיק רבי אלעזר (א).
114. *צדיק רבי אלעזר (ב).
115. צור ישראל.
116. -*ציון ציון.
117. *קדושה.
118. *קדיש (חסידישע).
119. רבי ישמעאל אומר.
120. רחם נא.
121. רם ונשא.
122. רצה עתירתם.
123. -שולמית.
124. שומר ישראל.
125. -שופר של משיח (א).
126. -שופר של משיח (ב).
127. שיר המעלות.
128. -שלאף.
129. *שלום עליכם [גאלדפארב/טאביעס].
130. תכנת שבת (א).
131. תכנת שבת (ב).
132. -*תנחום [גאלאב].
133. *תפלה למלחמה.
134. תקע בשופר (א).
135. תקע בשופר (ב).
136. -Onward Jewish Legion
137. -The New Jewish Anthem

[מאשקע]

יישר כח פאר די ליסטע, אבער דאכט זיך אז ס'פעלט נאך א שיינע צאל ניגונים.

[סאכדעס]

113 און 114 איז דאכצאך א טעות, עס איז דא נאר איינע.
אוי איז דאס א נגיון

[מיללער]

וואס זענען די צוויי ענשלישע ניגונים ביים סוף? האט יאסעלע געזינגען אויף ענגליש אויך?

[אלץ-ווייסער]

מאשקע
איך מיין אז ער איז זייער נאענט צו א קאמפלעטע דיסקאגראפיע.
איך האב אין מיין קאלעקציע 150 ניגונים פון יאסעלע. און איך טראכט אז אפשר האב איך עטליכע דופליקאציעס.
לחיים א דאנק פאר דיין ליסטע

[גד]

אלץ ווייסער
און אז דו האסט יא די קאלעקציע גיב שוין א לייג ארויף פארן עולם די גאנצע מעשה דא. להנאתינו

[אלץ-ווייסער]

ארויפלייגן 150 ניגונים, איז נישט קיין פראקטישע זאך.
איינס ס'פארנעמט א גרויסן מספר פון מ.ב. און ארויפצולייגן אסאך גרויסע פיילס קען נעמען גאנצע טעג.
אויסערדעם איז מיין קאלעקציע בלויז ענגליש, וועט עס סייווי נישט שטימען מיט די ליסטע וואס לחיים האט ארויפגעשטעלט.

אויסערדעם האב איך לעצטנס געזען איינעם פון די טעיפס גמח'ן, האט ארויסגעגעבן א MP3 סי די פון בערך 100 ווערק פון יאסעלע פאר א צענער, וואס איז זייער א גוטע פרייז פאר אזא ריזיגע קאלעקציע.

אויב דו האסט ספעציפישן ניגון וואס דו זוכסט, וועל איך זיך משתדל זיין עס ארויפצושטעלן, הה"ד תפילה עושה מחצה.

[גד]

אלץ ווייסער
איך פארשטיי דיר, נעווער מיינד.
איך זיץ מיר דא, ביים קיבארד, און שמעק מיך אן שלחן מלכים, מאן מלך יאסעלע, ס'גייט נישט אזוי ערעב גד.

עקביא בן מהללא-ל, ביטע.

[יצמחפורקניה]

דער שטיקל איז צום באוואונדערן, מייסטערהאפטיג. כ'האב שוין אסאך געהערט משה'ן, אבער דא איז ער עפעס ספעציעל. אינטערסאנט אז כ'האב נישט געהערט דערפון ביז יעצט.

משה קאצאוויצקי איז אוועק דאכט זיך אין די י'-כ' יארן. ער מוז נישט זיין יונגער פון עם, ווארום יאסעלע אידאך אוועק יונג, ודו"ק. אויב כ'געדענק גוט האט ער איבערגענומען די שול אין מאנהעטען וואו יאסעלע איז געווען חזן.

דער רחם נא דואט פון יאסעלע מיט קאסאוויצקי, איז א לעצטערע צוזאמענשטעל. דורך דר. מרדכי סובול אין זיין דיסק בימים ההם בזמן הזה.

ס'איז א הערליכע ארבייט

[מאשקע]

וויאזוי האט ער דאס געמאכט? די מוזיק קוקט מיר אויס צו זיין ניי (אזוי דאכט זיך מיר). האט ער געהאט צוויי עקסטערע טעיפס ווי זיי זינגען עס, און ער האט עס צוזאמגעשטעלט? וואס האט ער געטון מיט יענע מוזיק?

[יודל מענדלזאהן]

דער רחם נא דועט, איז קיינמאל נישט פארגעקומען, דערציילט מיר חזן יענקעלע ראזענפעלד.
קאסאוויצקי האט עס טאקע געזינגען, און מען קען עס אויך הערן. (דאכצעך אויף א סדר נאכט אלבום). וויבאלד דר. סובול איז שרעקליך פארקאכט פאר קאסאוויצקי, האט ער גענומען דעם רעקארדינג, און מיט די היינטיגע טעכנאלאגיע עס "ארויפגעשטעלט" כאילו ער זינגט טאקע צוזאמען מיט יוסעלע.

דאס וואס זיין שטימע הערט זיך דארט יונגער, איז מעגליך אז סאבאל האט עס "ארויפגערוקט" א האלבע טאן כדי עס זאל שטימען מיט'ן דועט, אזוי ווי ער האט געטוהן מיט קווארטין'ס ליל שימורים כדי עס זאל שטימען מיט די מוזיק פלעיבעק... (און דערביי געמאכט א תל פון קווארטין'ס הערליכע באריטאן)

די מוזיק איז טאקע ניי, אבער לאו דוקא געשפילט ספעציעל פאר דעם אלבום. סאבאל נוצט טיילמאל א פלעיבעק פון זיינע פריערדיגע אלבום'ס ווי למשל מיט מוטצען אדער מילער. אים איז ליבערשט צוצושטעלן דעם חזן צום מוזיק און כאר ווי פארקערט, פשוט ווייל די מוזיק און כאר זענען נישט אזוי בויגזאם. ע"כ פון חזן ראזענפעלד. (בערך)

[אלץ-ווייסער]

איז טאקע דא 2 שופר של משיח'ס.

125. -שופר של משיח (א).
126. -שופר של משיח (ב).

דאס אויף די קאסטע פון די אידישע לידער נאר 1 מאל.

און אז מ'רעדט פון שופר של משיח, קען איינער ארויפשטעלן די ליריקס דערפון.
ס'איז הפלאדיג שיין און הארציג.

http://www.mostlymusic.com/yiddishsongs-p-2347.html
דא קען מען הערן א שטיקל דערפון די 8טע טרעק.

[מיללער]

יעצט האב איך באמערקט אז 'צופר' האט א נייע לייוו-ווידעאו פון יאסעלע, ביי א קאנצערט אין שיקאגו, קליקט דא עס צו זעהן, עס איז נישט זייער קלאר, עס שיינט מיר ווי ער זינגט א אידישע פאלקס-ליד.

[יודל מענדלזאהן]

דאס איז דאך די "יארצייט ליכט" ליד.

עס איז אבער נישט קיין געהעריגער קאנצערט. עס איז טייל פון אן אור-אלטע פילם "דער דזשעז זינגער" פון יאר 1927. דער מענטש וועמען מען זעהט אויף דעם קליפ ווי ער הערט זיך אזוי צו צו יוסעלע, שפילט אלס דער אפגעפארענער זוהן פון חזן ראבינאוויטש, און עס כאפט אים מ'כלומרשט א הרהור תשובה ביים קאנצערט הערנדיג יאסעלע'ס הארציגע אידישע געזאנג.

דאס איז לכאורה די איינציגסטע פילם פאר וועלכע יוסעלע האט געשפילט. עס איז דאן געווען פון די ערשטע פילם'ס מיט פולע קלאר-רעקארדירטע סאונד - א חידוש אין יענע טעג.

פון וויקיפידיע:
In Chicago, Jack attends a concert of sacred songs performed by renowned cantor Yossele Rosenblatt (playing himself). Jack is reminded poignantly of his father...

צום סוף באשליסט דער יונגער דזשעז זינגער נישט צו ערשיינען אויף בראדוועי ביים 'ערשטען נאכט עפענונג' און קומט אנשטאט אין בית המדרש דאווענען דעם כל נדרי פאר'ן עמוד - אויפ'ן פלאץ פונעם קראנקן טאטן - טראץ די גרויסע נסיונות...

אין 'ריעל לייף' האט יאסעלע טאקע מעורר געווען לתשובה טויזענטער אידן, און אזוי אויך עד היום. זאל זיין נשמה טאקע האבן אן עלי'. ת.נ.צ.ב.ה.

[אינטעליגענט]

יודל
ס'איז מיר אינטערעסאנט וואס דו זאגסט אז דאס איז די איינציגסטער מאל וואס ער זאל האבן געשפילט פאר א פילם.
לויט ווי איך האב געזעהן אויף א קליפ [יאסעלע, משה אושר, משה קאסאוויצקי, הערשמאן, לייבעלע וואלדמאן-חזנים אויף פראבע] דערציילט דער רעדער אויפן קליפ, אז דאס פארן לכתחילה קיין ארץ ישראל איז געווען מיטן חשבון צו פילמירן דעם והוא רחום אויפן הר הזתים, ומפני חטאינו ביים כותל, אחינו ביי מערת המכפלה, רחל מבכה ביי קבר רחל. וכו'] און דורך דעם צוציען אידן ארויף צו קומען קיין ארץ ישראל און איר אויפבויען. [מעגליך איז עס א בלאף]
וואס איז דיין אינפא דערוועגן?

[יודל מענדלזאהן]

ריכטיג, די פילם הייסט (The Voice of Israel (1934. אבער איך האב גערעדט פון א געהעריגע האליוואוד פילם געצילט און אויפגעשפילט פאר די אלגעמיינע (גוי'אישע) באפעלקערונג, און לאו דוקא (להבדיל) די אידישע. עס איז אויך נישט קיין געהעריגע פילם, נאר צוזאמגעשטעלט קליפס פון עטליכע גרויסע אידישע חזנים פון יענער צייט.
די ארגינעלע ציל פונעם פראדוקציע פון "די שטימע פון ישראל" איז מיר נישט באקאנט. איך האב שוין געהערט די גירסא וואס איר פארציילט, אבער עס נישט געקענט פעסטשטעלן.

[מיללער]

יודל,
די אנדערע חלק פון דעם כל-נדרי חזן האב איך טאקע געזעהן אויף צופר אין א געמיש-קליפ, פון די לייבעלע וואלדמאן פראבעס מיט א אזכרה אין פוילו ווי קאסאוויצקי זונגט במעמד הרב הרצוג.

[שוטה]

איך בין זיכער אז דער עולם מבינים האט זיכער באמערקט אז די ניגונים וואס מען הערט יאסעלע זינגען אויפן פילם [חוץ די קאנצערט ווי ער זינגט לא המתים] איז נישט ארגינעל נאר צוגעלייגט פון די פלאטעס [רחל מבכה, אחינו כל בית ישראל, וכו'], דאכצעך אז מ'קען אפי' הערן די מוזיק אונטערשפילן.

[salads]

שוטה טייערער

דו זעלבע ווען מ'זעיט אים אויף'ן שיפל אינמיטן וואסער.