״עדיטאריעל״, די שטעלונג פון א צייטונג.

[נכד]

מיר פאנגן אן דעם נייעם אשכול צו די אינטעליגענטע ליינערס, אין באציג צו די היימישע ערליכע צייטונג עדיטאריעלס וואס ווערן געשריבן וועכנטליך אין די אידישע צייטונגן און געליינט אין אונזערע חרידישע שטיבער.

אן ״עדיטאריעל״ אין א צייטונג איז געשטעלט ארויסצוברענגן די מיינונג פון דעם צייטונג איבער א צייטליכע טעמע וואס דער דאזיגער אויסגאבע האלט פאר וויכטיג. טייל זענען אידיש געשטימט, אנדערע זענען איבער וועלטליכע נושאים. צוליב וואס אן ״עדיטאריעל״ טראגט דעם חותם ווי אויך דער אויבן אן פונעם צייטונג ווערט דאס גוט אפגעליינט דורך פולע, טראץ וואס זיי עספיען נישט אן צו ליינען אנדערע ארטיקלן אינעם צייטונג.

די זעלבע ווען א דרויסענדיגער קוקט אריין אין א צייטונג און וויל וויסן די שטעלונג פונעם צייטונג דאן לעזט ער דעם עדיטאריעל און האט ארויס גאנץ א קלארן בילד. וואס דער דאזיגער צייטונג צילט מיט איר ערשיינוג.

גאר אסאך באזעסענע און דורכגעטראכטע מענטשן, וועלן בעיקר ״בליקן״ אין די נייעס זייטן אבער טיף ״אפלערנען״ דעם צייטונג׳ס עדיטאריעל.

אזוי האט געשריבן איינע פון די דענקער אין א פאפולארע צייטונג, ״רוב זייטן פונעם צייטונג שרייבן; נייעס פון פאסירונגן - עדיטאריעלס שרייבן; נייעס פון געדאנקן!״

חשובע ליינער און טאלאנטפולע שרייבער פון ״אידישע וועלט״ ערלויבט זיך דא אויסשמועסן און אנאליזירן די וועכנטליכע עדיטאריעל׳ס.

בחודש תשרי שנת תשע״ט. (ת׳הא ש׳נת ע׳דיטאריעל ט׳ראכטן)

הצלחה מרובה.
נכד.

[יאסעלע]

ס'איז א חרפה און א בושה אז עדיטאריעלס האבן לעצטנס אנגעהויבן צו דינען אלס א פלאטפארמע אראפצורייסן יחידים. האסט א פראבלעם מיט אים? הייב אויף א טעלעפאן און רעד, שמירן פעידזשעס אז זיינע אייניקלעך וועלן זיך שעמען מיטן זיידן, ווייל דער עדיטאריעל שרייבער דארף אנפירקלען פעידזשעס, איז רשעות און עקלדיג. און ער איז גאר דער וואס וויינט אז אזויווי ס'גויאישט זיך אזוי אידישט זיך. פעך.

[אויך א איד]

דער בלאט - בראשית ע"ט

[לא לנו]

ס'איז א חרפה און א בושה אז עדיטאריעלס האבן לעצטנס אנגעהויבן צו דינען אלס א פלאטפארמע אראפצורייסן יחידים. האסט א פראבלעם מיט אים? הייב אויף א טעלעפאן און רעד, שמירן פעידזשעס אז זיינע אייניקלעך וועלן זיך שעמען מיטן זיידן, ווייל דער עדיטאריעל שרייבער דארף אנפירקלען פעידזשעס, איז רשעות און עקלדיג. און ער איז גאר דער וואס וויינט אז אזויווי ס'גויאישט זיך אזוי אידישט זיך. פעך.

האסט א פראבלעם מיט אים? הייב אויף א טעלעפאן און רעד

[קיסריה]

דער בלאט - בראשית ע"ט

ווער רייסט וועמען אראפ?

[אסדר לסעודתא]

ס'איז א חרפה און א בושה אז עדיטאריעלס האבן לעצטנס אנגעהויבן צו דינען אלס א פלאטפארמע אראפצורייסן יחידים. האסט א פראבלעם מיט אים? הייב אויף א טעלעפאן און רעד, שמירן פעידזשעס אז זיינע אייניקלעך וועלן זיך שעמען מיטן זיידן, ווייל דער עדיטאריעל שרייבער דארף אנפירקלען פעידזשעס, איז רשעות און עקלדיג. און ער איז גאר דער וואס וויינט אז אזויווי ס'גויאישט זיך אזוי אידישט זיך. פעך.

אגרי מיט יעדעס ווארט. רביה"ק מסאטמאר זצ"ל וואלט געהייסן לייגן א מחילה ברבים פארן נרדף, אן קיין ספק.

[Goodmorning]

וואס וויל ער ארויסברענגן מיט די עלות מעשה?

[Naftule]

דער בלאט - בראשית ע"ט

ווער רייסט וועמען אראפ?

געהערט אז אין די סוכות אויסרבי

[Iphone]

דער בלאט - בראשית ע"ט

ווער רייסט וועמען אראפ?

הערליכער ארטיקל.

[פריילעך אידל]

צ"ק

אין די אלגעמיינע גאס טראגט אן עדעטאריעל עפעס א ווערד, עס איז די ווארט פון דעם צייטונג, גרויסע צייטונגען האבן א גאנצער שטאב וואס טראכטן אויס און מאכן אפ וואס גייט זיין די געשפרעך די וואך. להבדיל ביי אונזערע היימישע צייטונגען איז די עדעטאריעל א וויץ, %90 ליינען עס ניטאמאל, און ווער יא טרעפט נישט גארנישט דערין, סתם געמאלן וואסער. (נישט פארמישן מיט די השקפה ארטיקלען וועלכע פילע וועלן יא ליינען, דאס זענען צוויי באזונדערע זאכן) מילא א שאד צו פארברענגען צייט און "אפלערנען" די עדעטאריעלס.

[אויך א איד]

ס'איז א חרפה און א בושה אז עדיטאריעלס האבן לעצטנס אנגעהויבן צו דינען אלס א פלאטפארמע אראפצורייסן יחידים. האסט א פראבלעם מיט אים? הייב אויף א טעלעפאן און רעד, שמירן פעידזשעס אז זיינע אייניקלעך וועלן זיך שעמען מיטן זיידן, ווייל דער עדיטאריעל שרייבער דארף אנפירקלען פעידזשעס, איז רשעות און עקלדיג. און ער איז גאר דער וואס וויינט אז אזויווי ס'גויאישט זיך אזוי אידישט זיך. פעך.

אגרי מיט יעדעס ווארט. רביה"ק מסאטמאר זצ"ל וואלט געהייסן לייגן א מחילה ברבים פארן נרדף, אן קיין ספק.

יא, הונדערט פרא\צענט, כידוע פלעגט רביה"ק מסאטמאר זי"ע שטארק מעודד זיין דאס זינגען פאר גויטעס בלי מחוצה, און קיינמאל נישט מוחה געווען אויף א פירצה נוראה בחומת היהדות, און אויב איינער האט יא מוחה געווען האט ער אלץ געהייסן איבערבעטן.
און אגב, רביה"ק מסאטמאר זי"ע לעבט שוין נישט 40 יאר און עס איז ב"ה דא מנהיגים כהיום, און דער איד האט א רבין וועם צו פרעגן און ער דארף נישט צו קומען צו קיין "וואלט געהייסן"
דור דור ודורשיו!

[עכט היימיש]

דער בלאט - בראשית ע"ט

ווער רייסט וועמען אראפ?

הערליכער ארטיקל.

אמת, גאר רייך און תוכן'דיג.
שטארק הנאה געהאט.

[Goodmorning]

נעם נישט קיין שטעלונג איבער אויסגעהאלטן צו גיין פערזענליך, אבער די שטערן ארטיקל איז גראדע געווען א גוטע

[farshlufen]

דער בלאט - בראשית ע"ט

דאס מיינט איר געוויס
וואס גענוי דרוקט אייך דא?

דאכציך מיר אז זיין בר פלוגתא אינעם אנדערן צייטונג איז פולקאם מסכים מיט די ארטיקל און וואלט אפשר נאך פיל שארפער געשריבן און גע'דרשן'ט.

[קאמפיוטער עקספערט]

דער בלאט - בראשית ע"ט

די וועג ווי אזוי ער לייגט עס אראפ איז גאר סטופיד חוץ דעם וואס ער איז זיך סותר קודם זאגט ער אז מען מאכט הקפות נאכדעם עסט מען די סעודה און מען גייט צירוק און נאכדעם ווען ער זיכט צו הייבען די זאך (איך האף אז קיינער טוט עס נישט אויפען חשבון פון די משפחה) שרייבט ער אז "שטעלט זיך ארויס א מציאות, שוין עטליכע יאר וואס חסיד'ישע אינגעלייט האב זיך מתבונן געווען, מה זאת?! וואס איז דאס טאנצן
הייליגע הקפות נאך די סעודה?! "

[אסדר לסעודתא]

ס'איז א חרפה און א בושה אז עדיטאריעלס האבן לעצטנס אנגעהויבן צו דינען אלס א פלאטפארמע אראפצורייסן יחידים. האסט א פראבלעם מיט אים? הייב אויף א טעלעפאן און רעד, שמירן פעידזשעס אז זיינע אייניקלעך וועלן זיך שעמען מיטן זיידן, ווייל דער עדיטאריעל שרייבער דארף אנפירקלען פעידזשעס, איז רשעות און עקלדיג. און ער איז גאר דער וואס וויינט אז אזויווי ס'גויאישט זיך אזוי אידישט זיך. פעך.

אגרי מיט יעדעס ווארט. רביה"ק מסאטמאר זצ"ל וואלט געהייסן לייגן א מחילה ברבים פארן נרדף, אן קיין ספק.

יא, הונדערט פרא\צענט, כידוע פלעגט רביה"ק מסאטמאר זי"ע שטארק מעודד זיין דאס זינגען פאר גויטעס בלי מחוצה, און קיינמאל נישט מוחה געווען אויף א פירצה נוראה בחומת היהדות, און אויב איינער האט יא מוחה געווען האט ער אלץ געהייסן איבערבעטן.
און אגב, רביה"ק מסאטמאר זי"ע לעבט שוין נישט 40 יאר און עס איז ב"ה דא מנהיגים כהיום, און דער איד האט א רבין וועם צו פרעגן און ער דארף נישט צו קומען צו קיין "וואלט געהייסן"
דור דור ודורשיו!

א חטא פון א פריוואטער מענטש וואלט קיינמאל נישט געווארן אראפגעריסן ברבים. פרעג יענעם דור ווען דער רבי האט ברבים אראפגעריסן א יחיד.

[מחשב]

עולם הפוך ראיתי...

[farshlufen]

דער בלאט - בראשית ע"ט

די וועג ווי אזוי ער לייגט עס אראפ איז גאר סטופיד חוץ דעם וואס ער איז זיך סותר קודם זאגט ער אז מען מאכט הקפות נאכדעם עסט מען די סעודה און מען גייט צירוק און נאכדעם ווען ער זיכט צו הייבען די זאך (איך האף אז קיינער טוט עס נישט אויפען חשבון פון די משפחה) שרייבט ער אז "שטעלט זיך ארויס א מציאות, שוין עטליכע יאר וואס חסיד'ישע אינגעלייט האב זיך מתבונן געווען, מה זאת?! וואס איז דאס טאנצן
הייליגע הקפות נאך די סעודה?! "

קענטיג אז איר קענט נישט די מציאות הדברים.

[עכט היימיש]

דער בלאט - בראשית ע"ט

די וועג ווי אזוי ער לייגט עס אראפ איז גאר סטופיד חוץ דעם וואס ער איז זיך סותר קודם זאגט ער אז מען מאכט הקפות נאכדעם עסט מען די סעודה און מען גייט צירוק און נאכדעם ווען ער זיכט צו הייבען די זאך (איך האף אז קיינער טוט עס נישט אויפען חשבון פון די משפחה) שרייבט ער אז "שטעלט זיך ארויס א מציאות, שוין עטליכע יאר וואס חסיד'ישע אינגעלייט האב זיך מתבונן געווען, מה זאת?! וואס איז דאס טאנצן
הייליגע הקפות נאך די סעודה?! "

הכרת תגובתך ענתה בך, אז די טאנצט נישט די הקפות אין סאטמאר

[קאמפיוטער עקספערט]

איך שטעל מיך פאר אז דו רעדסט נישט אויף די סטופיד חלק ווייל אויף דעם מען נישט קענען די פאקטען אז ער האט עס קינדעריש און נאריש אראפגעלייגט
סאו דו רעדסט פון הקפות פאר די סעודה וואס איז די פאקטען?

[מי יודע]

ס'איז א חרפה און א בושה אז עדיטאריעלס האבן לעצטנס אנגעהויבן צו דינען אלס א פלאטפארמע אראפצורייסן יחידים. האסט א פראבלעם מיט אים? הייב אויף א טעלעפאן און רעד, שמירן פעידזשעס אז זיינע אייניקלעך וועלן זיך שעמען מיטן זיידן, ווייל דער עדיטאריעל שרייבער דארף אנפירקלען פעידזשעס, איז רשעות און עקלדיג. און ער איז גאר דער וואס וויינט אז אזויווי ס'גויאישט זיך אזוי אידישט זיך. פעך.

אגרי מיט יעדעס ווארט. רביה"ק מסאטמאר זצ"ל וואלט געהייסן לייגן א מחילה ברבים פארן נרדף, אן קיין ספק.

יא, הונדערט פרא\צענט, כידוע פלעגט רביה"ק מסאטמאר זי"ע שטארק מעודד זיין דאס זינגען פאר גויטעס בלי מחוצה, און קיינמאל נישט מוחה געווען אויף א פירצה נוראה בחומת היהדות, און אויב איינער האט יא מוחה געווען האט ער אלץ געהייסן איבערבעטן.
און אגב, רביה"ק מסאטמאר זי"ע לעבט שוין נישט 40 יאר און עס איז ב"ה דא מנהיגים כהיום, און דער איד האט א רבין וועם צו פרעגן און ער דארף נישט צו קומען צו קיין "וואלט געהייסן"
דור דור ודורשיו!

א חטא פון א פריוואטער מענטש וואלט קיינמאל נישט געווארן אראפגעריסן ברבים. פרעג יענעם דור ווען דער רבי האט ברבים אראפגעריסן א יחיד.

כ'האב יעצט דורכגעליינט דעם עדיטאריעל פון די סטארס, מיר שיינט אז די אלע אידן וואס טוט זיי וויי, זענען אידן ביי וועם די סטארס פארנעמט א אויבן אן, דעתי העני' זעט נישט וואס איז ראונג, זיינע ווערטער זענען געוואנדן צו אלע 'סטארס', צופעליג איז יעצט דא איינער וואס איז א 18 אינטישיגע סטאר, אבער ס'מיינט יעדן איינעם וואס באקומט א בימה צו זינגען, און ער מיינט לכבוד דעם אז ער מוז ווערן א קלאון.
ווי אזוי האט דער מונקאטשער רב ז"ל געזאגט, טון מעג מען און דערציילן טאר מען נישט, אז ס'איז א וועלט וואס די אלע 'סטארס' באקומען עהרע און שעצונג, מעג מען אמאל הערן די צווייטע זייט פון די מטבע אויך

[ויציב ונכון]

די וויכיח גייט דא ארויף אויף גאר הויעכע טענער און עס הערשט דא אביסל א מצב פון דור הפלגה צום ערשט איז דא צוויי ארטיקלען איינס איז געווען אינעם סוכות צייטונג וואס דארט איז ארום געשמועסט געווארן די פראבלעם פון דעם וואס אזאלכע וואס האבן א טאלאנט פון זינגען ווערן ארויפגעקוקטע מענטשן און גאנצע השקפה זאגערס די צווייטע ארטיקל איז געווען יעצט יעצט פרשת בראשית וואס האט ארויסגעהויבן די חסידישע אינגעלייט ואס ווארטן מיטן קידוש מאכן ביז נאך די לאנגע הקפות ( איינע פון די מגיבים האט זיך גענומען אראפרייסן דעם צווייטן ארטיקל מיינענדיג אז דאס האט מען געמיינט און אז אויף דעם ארטיקל דארף מען זוכן חסרונות )

[ויציב ונכון]

און יעצט צו די וואס באשמוצן דעם שרייבער מיט נידריגע לאזונגען צוליב דעם וואס ער טרויעט זיך צו שטעלן זאכן אין פראפארציע און זאגן פארן זינגער אז איר זענט טאקע א זינגער כבודך במקומו מונח אבער פאר מיינע קינדער וועל איך מחנך זיין וועם מען דארף ארויפקוקן ווער עס איז א 'סטאר' און ווער נישט, און ווען דאס וואלט געווען אז ער איז סתם ארויף געקוקט ביים המון עם וואלט געווען איין זאך אבער וואס טוט זיך ווען ער ווערט א גאנצע הירא ווייל א געוויסע גויאישע קאמפאני אנערקענט אין זיין טאלאנט דאס הייסט אז עס ווערט א גאנצע גדולה וועם 'גוים' מאכן פאר א מפורסם דא קען מען שוין נישט שווייגן! אוI תיתי ליה פארן חשובן שרייבער פונעם עדעטאריעל פארן נעמען די דרייסטקייט און ארויסברענגען די נושא אויף אזא שיינעם אופן!

[משה ישר]

האסט עס זייער קלאר און גוט ארויסגעברענט הרב ויציב ונכון!

[מונאוויטש]

ס'איז א חרפה און א בושה אז עדיטאריעלס האבן לעצטנס אנגעהויבן צו דינען אלס א פלאטפארמע אראפצורייסן יחידים. האסט א פראבלעם מיט אים? הייב אויף א טעלעפאן און רעד, שמירן פעידזשעס אז זיינע אייניקלעך וועלן זיך שעמען מיטן זיידן, ווייל דער עדיטאריעל שרייבער דארף אנפירקלען פעידזשעס, איז רשעות און עקלדיג. און ער איז גאר דער וואס וויינט אז אזויווי ס'גויאישט זיך אזוי אידישט זיך. פעך.

אגרי מיט יעדעס ווארט. רביה"ק מסאטמאר זצ"ל וואלט געהייסן לייגן א מחילה ברבים פארן נרדף, אן קיין ספק.

יא, הונדערט פרא\צענט, כידוע פלעגט רביה"ק מסאטמאר זי"ע שטארק מעודד זיין דאס זינגען פאר גויטעס בלי מחוצה, און קיינמאל נישט מוחה געווען אויף א פירצה נוראה בחומת היהדות, און אויב איינער האט יא מוחה געווען האט ער אלץ געהייסן איבערבעטן.
און אגב, רביה"ק מסאטמאר זי"ע לעבט שוין נישט 40 יאר און עס איז ב"ה דא מנהיגים כהיום, און דער איד האט א רבין וועם צו פרעגן און ער דארף נישט צו קומען צו קיין "וואלט געהייסן"
דור דור ודורשיו!

א חטא פון א פריוואטער מענטש וואלט קיינמאל נישט געווארן אראפגעריסן ברבים. פרעג יענעם דור ווען דער רבי האט ברבים אראפגעריסן א יחיד.

כ'האב יעצט דורכגעליינט דעם עדיטאריעל פון די סטארס, מיר שיינט אז די אלע אידן וואס טוט זיי וויי, זענען אידן ביי וועם די סטארס פארנעמט א אויבן אן, דעתי העני' זעט נישט וואס איז ראונג, זיינע ווערטער זענען געוואנדן צו אלע 'סטארס', צופעליג איז יעצט דא איינער וואס איז א 18 אינטישיגע סטאר, אבער ס'מיינט יעדן איינעם וואס באקומט א בימה צו זינגען, און ער מיינט לכבוד דעם אז ער מוז ווערן א קלאון.
ווי אזוי האט דער מונקאטשער רב ז"ל געזאגט, טון מעג מען און דערציילן טאר מען נישט, אז ס'איז א וועלט וואס די אלע 'סטארס' באקומען עהרע און שעצונג, מעג מען אמאל הערן די צווייטע זייט פון די מטבע אויך

פיין געזאגט. די 'סטאַר' מאמר אינעם סוכות נומער איז געווען א פיינע ארטיקל.