עיר ואם בישראל – לאדז'

[מיללער]

מצבות אין לאדזש - פרטים אויפן ווילקער מגיד האט עמיצער?

[מיללער]

ר' ישראל חיים ליפשיץ בהגאון רבי זאב אב"ד אזארקאוו, לידו טמון בנו ר' אליעזר ליזר ליפשיץ

[פייערמאן]

מצבות אין לאדזש - פרטים אויפן ווילקער מגיד האט עמיצער?

די מחבר פין ספר אמרי זאב, זיין איידעם איז געווען ר' פתחיה מנקין מח"ס כרם פתחיה ואורחות פתחיה (ער שרייבט דארט, פין דף 31, אביסל וועגן דעם ווילקער מגיד), ר' פתחיה איז געווען די טאטע פין ר' משה צבי נריה

[נחוניא]

איך זוך פרטים איבער רבי פסח פאלטיסקער, א ווארקער חסיד, וועלכער איז געווען א מורה הוראה אין לאדז.
ער איז געווען אן איידעם ביי משפחת גורמאן אין פאלטיסק, א חשובע משפחה וואס ביי צוויי פון די ברידער זענען געווען איידעמער דער ישמח ישראל און דער תפארת שמואל, און ביים דריטן ברודער איז דער רבי פסח געווען אן איידעם.

[מיללער]

"א באגראבענע שאכטל פון בילדער גענומען אין די לעצטע צייטן פונעם לאדזשער געטא"
http://mashable.com/2017/04/02/inside-t ... Hzip8VwZqS

[יוראפ]

"א באגראבענע שאכטל פון בילדער גענומען אין די לעצטע צייטן פונעם לאדזשער געטא"
http://mashable.com/2017/04/02/inside-t ... Hzip8VwZqS

גיי ווייס צו איינער פון די בילדער האבן אפילו איבערגעלעבט (פון די 250 אלפים וואס זענען אריין אין געטא האבן דאך איבערגעלעבט נישט מער ווי 750 אידן) הי"ד

[יהיה כן]

קען מען ערגעץ זעהן-קריגן, בילדער, פון גאסן אין לאדז פון פארן קריג?
[כ'זוך אן בילד פון א הויז וואס איז געשטאנען אויף דעם אדרעס: Cegielniana 42, וואס היינט ציטאגס זעה איך אויף גוגל מעפס ווי דער שטח איז ליידיג און באוואקסן, אולי קען מען לייגן ערגעץ א האנט אויף בילדער פון דעם הויז ווי אזוי עס האט אויסגעזעהן בעפארן קריג?

[בענקעל]

היינט קוקט אויס אז עס הייסט Jaracza Street. פרוביר צו זוכן אויף דעם נאמען. מיר איז עס נישט געלונגען.

[יהיה כן]

היינט קוקט אויס אז עס הייסט Jaracza Street. פרוביר צו זוכן אויף דעם נאמען. מיר איז עס נישט געלונגען.

כ'האב עס שוין געטראפן, שכוח, די גאס האט געהייסן Nowa Cegielniana היינט הייסט עס Wieckowskiego
גענומען פון דא: https://kehilalinks.jewishgen.org/lodz/ ... index2.htm

[שעמעדיגער]

איי איי האט דאס געקיצלט נעבעך
די בילדער זענען אזוי טראגיש נעבאך

[בענקעל]

איי איי האט דאס געקיצלט נעבעך
די בילדער זענען אזוי טראגיש נעבאך

וועלכע בילדער?

[שעמעדיגער]

איי איי האט דאס געקיצלט נעבעך
די בילדער זענען אזוי טראגיש נעבאך

וועלכע בילדער?

"א באגראבענע שאכטל פון בילדער גענומען אין די לעצטע צייטן פונעם לאדזשער געטא"
http://mashable.com/2017/04/02/inside-t ... Hzip8VwZqS

[בענקעל]

ווי די פוילישע רעגירונג פרובירט צו אפמעקן די אידישע היסטאריע און וואס עס האט דארט פאסירט ביי די צווייטע וועלט מלחמה, טוט יעצט די רעגירונג 'אומווארפן' די לעצטע האלצערנע באראקן אויף די גאסן פון דער לאדזשער געטא, איינע פון די לעצט געבליבענע עדות איבער די יודן וואס האבן דא געוואוינט. די פלאן איז צו מאדערניזירן די גאסן פונעם געטא צו נייע הויכע געביידעס. די פאלאקן האבן ניטאמאל געזעהן פאר וויכטיג צו איינמעלדן די אידישע געמיינדעס איבער זייער פלאן און איבער די היסטארישע געפינסן אין די באראקן.

מכון לשואה 'שם עולם', האט זיך דערוויסט פון דעם פלאן און זיך פארבינדן מיט איינע פון די ארבייטער ביים געטא וואס האט צו זייער שטוינונג פארציילט אז זיי האבן געפונען א גאנצע ספר תורה וואס איז געווען באהאלטן צווישן צוויי ווענט אין איינע פון די באראקן. אויך האט מען געפונען סידורים, מזוזות, תפילין און נאך פריוואטע חפצים וואס די לאדזשער יודן האבן דארט אין צווייפלעניש באהאלטן באלד אכציג יאר צוריק, מיט די האפענונג דאס צוקומען אפנעמען.

פארשטייער פון מכון 'שם עולם' וואס זענען געפארן קיין פוילן, האבן באקומען די געפונענע ספר תורה וואס איז געשאצט צו זיין 150 יאהר אלט און עס ארויפגעטראגן קיין א"י, אבער די איבעריגע חפצים האט מען זיי נישט איבערגעגעבן.

אין די קומענדיגע טעג וועלן נאך פון די איינזאמע באראקן ווערן פארניכטעט און דאס איבערבלייבעניש פון די קדושים פון לאדזש וואס טוט פארציילן איבער מיליאנען וואס זענען אומגעקומען אויף קידוש השם - מיט מעגליך נאך טייערע אייגענטומען וואס זענען אין איר באהאלטן, ווערן פארלוירן אויף אייביג. ואין פוצה פה.

,.jpg (50.43 KiB) געזען 2649 מאל

די באראק וואו די ספר תורה איז געפונען געווארן

. .jpg (5.79 KiB) געזען 2649 מאל

'.jpg (14.18 KiB) געזען 2649 מאל

די געפונענע ספר תורה

[יוראפ]

זייער אינטערסאנט

---

באראקן אין לאדזש?

[בענקעל]

באראקן אין לאדזש?

וואס איז די וואונדער?

[שטאלצער יוד]

איז דארט געווען א לאגער אדער א געטא?

[בענקעל]

א געטא.

א 'באראק' איז מען געוואוינט צו אנרופן דאס וואס איז געווען אין די טרויעריגע לאגער'ן, אבער עס מיינט יעדע קאנצענטראציע פון געביידעס אדער כאטקע אדער שעלטער וואו אסאך מענטשן זענען צוזאמגענומען.

באראק'ודירט. פאר א שוואכערע אויסדרוק.

[שטאלצער יוד]

דאס איז טאקע נישט געווען אזוי קלאר דא. הייסט עס רעדט זיך דא פון הייזער פון פאר דעם קריג?

[בענקעל]

אוודאי געוויס.

פון דא איז מען ארויס צו די טרויעריגע דעפארטאציעס.

1040795_G.jpg (39.27 KiB) געזען 2547 מאל

[ראספשע]

דאס איז טאקע נישט געווען אזוי קלאר דא. הייסט עס רעדט זיך דא פון הייזער פון פאר דעם קריג?

גראדע אין לאדז [און אין פולין בכלל] זענען מסתמא רוב הייזער נאך פון פארן קריג

אגב, די רעגירונג שטעלט נישט קיין מאנומענט אויף דעם ארט?
אין ווארשא איז אויך אינגאנצן חרוב געווארן דער געטא עד היסוד, נישטא היינט קיין זכר, אבער אויפן 'אומשלאג פלאץ' פון וואו מען האט פארשיקט, האט מען דאכציך געשטעלט עפעס א געדענק-מאל

אין קראקא, איז נאך עד היום פארהאן חלקים פון די וואנט פונם געטא אינמיטן די באוואוינטע געגנט און הייזער, ס'יז געבויעט אין א צורה פון לוחות

[יצחק פון ישיבה]

ביי געטא לודז' איז געבליבן 500 יידן ביז די לעצע מינוטין פון דער מלחמה.
אינטרעסאנט אז די רוסישע האבן געקומען ביי ה' שבט [יא"צ שפ"א], ממש ביי די לעצטע מינוטין, קודם שיהרגו את שארית הפליטה.

[יוראפ]

גראדע 250 מער
---
סארי, 750 מענטשן זענען בכלל געבליבן פון וואס האבן געוואוינט אין לאדזש פאר'ן קריג, אבער פון די וואס זענען געווען אלע יארן אינעם געטא איז געבליבן ווינציגער פון 100!

[יצחק פון ישיבה]

גראדע 250 מער
---
סארי, 750 מענטשן זענען בכלל געבליבן פון וואס האבן געוואוינט אין לאדזש פאר'ן קריג, אבער פון די וואס זענען געווען אלע יארן אינעם געטא איז געבליבן ווינציגער פון 100!

טעות, 877 יידן גווען אין געטא ביי דער צייט ווען דער רוסישע געקומען.
10,000 יידן געבליבן נאך דער מלחמה פון אלע יידן וואס זענען אריבער אינמיטן דער מלחמה ביי דער געטא.
[פאר'ן קריג גווען אין לאדז' 230,000 יידן... הי"ד].
גנומען פון דא:
https://www.hamichlol.org.il/%D7%92%D7% ... %93%D7%96'

[ווארקער חסיד]

איך זוך פרטים איבער רבי פסח פאלטיסקער, א ווארקער חסיד, וועלכער איז געווען א מורה הוראה אין לאדז.
ער איז געווען אן איידעם ביי משפחת גורמאן אין פאלטיסק, א חשובע משפחה וואס ביי צוויי פון די ברידער זענען געווען איידעמער דער ישמח ישראל און דער תפארת שמואל, און ביים דריטן ברודער איז דער רבי פסח געווען אן איידעם.

דא האט איהר זיין מצבה

[זכות אבות]

כ'האב געהערט אז מען האט אויפגעשטעלט א מצבה אויפן קבר פון ר' ברוך מרדכי ציטרין ז"ל, ווי אזוי קען איך שאפן א בילד פון דעם?