מי מילל ומי פילל? - באראק אבאמא פרעזידענט

[ווייסעך וואס]

בקיצור זארעך! דו האלטס אז די סיבה פאר וואס די אומפארשטענדליכע איז געשהן איז סיבה 3, טראץ דעם וואס יעדער האט די סיבה אוועקגעמאכט, אז נישט דאס איז עס געווען.

האסט ארויס געברענגט די זאך אזוי-מער ווייניגער: ווייל בוש האט נישט געטויגט ווען ער איז אריינגעקומען, און די דעמאקראטן זענען נישט אזוי שלעכט אויף די דעפענס טעמע, איז לכן, האט באראק אבאמא געווינען?

דיין ארטיקל איז רייך פראפעסיאנאל, אבער עס האט מיר מיין ווינדער נישט פארמינערט מיט א האר.

[זארעכפעפער]

סתם אזוי, יישר כח פאר די קאמפלימענט. ולענין, האב נישט מורא. שרייב און שרייב וועסטו אויך ווערן א שרייבער, והא ראי'... זארעכפעפער...

ולענין איך האב געוואלט צולייגן איין קלייניקייט, וואס האט אפשר נישט ממש א שייכות צום שמועס אבער איך האלט אז דאס איז שטארקער יסוד. מיר אידן זיצן אינעם גלות אמעריקע און מיר האפן יעדן טאג אויפן גואל צדק, שיבוא ויגאלינו בב"א. ליידער, ליידער, צוליב דעם לאנגן גלות וועג זענען מיר געווארן אמעריקאנע נאציאנאליסטן. ס'הייסט דאס פרייהייט פון אמעריקע און אירע גרונד פרינציפן, בנוסף צו דעם וואס אמעריקע איז נישט קיין ספעציעלע אומה נאר א צוזאמענלויף פון פעלקער, האט דאס צוגעברענגט צו א מצב אז מיר אידעלעך האבן זיך אנגעהויבן צו שפירן ווי מיטגלידער פון לאנד, ווי א חלק פון די מדינה.

נו, אז "ס'מיין" מדינה איז דאך די ארמיי איר טרוים און אירע געווינסן און איר שטאלץ "מיין" געווינס און "מיין" שטאלץ. אירע מעכטיקייטן און פרעכטיקייטן זענען "מיינע" מעכטיקייטן און "מיינע" פרעכטיקייטן, דען ס'איז דאך "מיינ'ס" און איך בין א חלק דערפון. (טאמער פארשטייסטו דאס נישט, דאן ניץ אלס ביישפיל די חרדים פון מדינת ישראל, וויאזוי זיי רעדן און קאכן ארום די מדינה ודי). און דאס איז לפי דעתי 'איינע' פון די סיבות פארוואס דער היימישער עולם איז אזוי רעפובליקאניש געשטימט, ודו"ק. (ווייל צו די אנדערע סיבות פארשטייט נישט ס'רוב עולם גולם...).

ולפי זה וועסטו אביסל בעסער פארשטיין מיין גאנץ ערשטע תגובה אין דעם אשכול.

זיי מצליח, איך דארף לויפן צו מנחה-מעריב.
**

ווייסעך וואס, איך בין געענגט אין צייט, אבער שוב אשיב אליה בל"נ.

[וויכטיג מאכער]

גוד איווענינג, דיס איז וויכטי, סיניער פאליטיקעל ענעלייזער, אן די ק.נ.א. נעטווארק.

ראשית, א דאנק אייך הרב "ווייסעך וואס" פארן אהערשטעלן אזא פיינע טעמע, אין א לאנגווייליגען טאג.

און יעצט צו עצם ענין איז אזוי, לויט ווי איך פארשטיי איז די מעין אישו געוועין די ערשטע, די שוואכע עקנאמיע, והא ראי', אז ביז די לעהמאן בראדער'ס איז אונטער געגאנגען איז נאך מקעין געשטאנען העכער אין אלע אנקעטעס, פארשטייצעך אז די צווייטע, "די איינזייטיגע מידיע", קען מען ווייט נישט אוועקמאכן, ווייל די מידיע איז געווען די וואס האבן געמאכט אז ווען מקעין האצעך שוין פראבירט צוריקצוכאפן, און טאקע דערעכן פראבירן צו רייטן אויף די מעין אישו, די עקנאמיע, האבן זיי, די מידיע, זיכער געמאכט צו דעקן די נייעס אויף אזא וועג אז אבאמא זאל אויסקומען בעסער אויף עקנאמישע אישוס, און ווען אבאמא האצעך שוין יא פאר-רעדט, א שטייגער ווי די דזשאו די פלאמבער מעשה, אנשטאט וואס די מידיע זאל שטיין אין האקן א גאנצן טאג מיט דעי מעשה, צו אבאמא וויל פארשפרייטן די רייכטוהם, זענען זיי געוועין ביזי צי הרב ווארצלבאכער האט יא באצאלט טעקסעס, און צו ער האט יא פלאמבינג לייסענס, אין קורצן, די מידיע האט אויסגענוצט די שוואכע עקנאמיע, צו רייטן אויף מקעין.....

און יעצט די אנדערע אישו'ס ווי למשל # 3, די קעגנערשאפט צו די מלחמה, איז אין אמת'ן נישט קיין מעלה פאר אבאמא, ווייל למעשה איז ער אויך געווען קעגן דעם סוירטש, א זאך וואס איז געווען סוקסעספול, נאר דא קומט נאכאמאל אריין די "איינזייטיגע מידיע", וואס ווען די מלחמה איז נישט געגאנגען ווי געוואלט (אדער בעסער געזאגט, ווען ס'איז געגאנגען אזוי ווי די מידיע האט געוואלט) האבן זיי נישט אויפגעהערט צו רעדן פון די איראקע מלחמה, אזוי ווי אלעס האצעך איבער געדרייט צום גוטן, (אדער צום שלעכטן פאר די מידיע) האבן זיי איינגענימען א שטיל-שווייגעניש, ממילה איז דאס ווייטער די זעלבע ווי די צווייטע, "די איינזייטיגע מידיע"

און יעצט העמער גיין צו אפשען נאמבער פיר: דער פאלק איז שוין זאט פון 8 יאר אונטער א "רעפובליקאנער" ווייסן הויז, איי דאונט טינק אז דאס איז די קעיס, ווייל אויב די געדענקסט אין 2000 האט גאור געווינען די פאפולער וואוט'ס, כאטשיק דער פאלק איז שוין זאט פון 8 יאר אונטער א "דעמעקראטישער" ווייסן הויז, נאר וואס דען? דא קומט שוין ווייטער אריין די "איינזייטיגע מידיע", זיי האבן זיכער געמאכט אריינצוברענגען אין די וויילער א שלעכטן טעם אין מויל אויפן היצטיגן פרעזידענט, (וואס אין אמת'ן, איז נישט קיין פארגלייך צווישן די צוויי אדמיניסטראציעס, די אכט יאר אונטער בוש, איז די ווייסע הויז נישט געווען אזוי פארמישט אין סקאנדאלן יעדע צווייטן טאג) אין זיי האבן אויך פראבירט אויף ווי ווייט מעגליך צוזאמצוברענגען מ'קעין מיט בוש, א זאך וואס יעדער וואס האלט מיט פאליטיק די לעצטע 8 יאר ווייסט אז ס'איז בעלאוני, נאר ווייטער, "די איינזייטיגע מידיע"

און מקעין'ס עידזש, מיינעך, האט כמעט נישט אויסגעמאכט.

פעילין'ס קאנסערוועטיזעם, איז נאר געווען א מעלה פארן טיקעט, צו ס'האט למעשה געהאלפן פאר מקעין? קוקט אויס אז נישט, אבער געשטערט, זיכער נישט.

אבאמא'ס צויבער קראפט, יא ס'איז זיכער אז דעיס האטעם געהאלפן, אבער לכוראה נישט קיין סאך, דאס קען מען זעהן פון די פראצענטן פון יונגע וויילער וואס זענען ארויסגעקומען וואוטען, ס'איז נישט געווען עפעס ווייסעך וואס, און אויך האט מען שוין געזעהן אנדערע קאנדידאטן מיט א שטארקן צויבער קראפט, א שטייגער ווי האוערד דיען, מיט זיין מעכטיגע אינטערנעט קאמפיין, און מיט זיין צויבער קראפט, איזער אין ערגעץ נישט אנגעקומען.

און צום לעצט א זאך וואס איכער האט ארויפגעברענגט, איז געווען די מעכטיגע פאנדרעיזינג פון די אבאמא קאמפיין, דאס האט עם געגעבן גענוג געלט אינטערצוגראבן יעדן איינעם וואס איז נישט געגאנגען אין שפאן, און צו שטאפן די מידיע, אז זיי זאלן וועלן גיין אין שפאן.....

סאך הכל, די געווינס פאר אבאמא איז צו פארדאנקען די מידיע, זיי האבן זיכער געמאכט אז די עקענאמיע, און אז אלע אנדערע פראבלעמאטישע אישו'ס זאלן גיין אויפן חשבון פון די ריפאבליקאנער, כאטשיק אין די זעלבע צייט געניסט די דעמעקראטישע קאנטראלירטע קאנגרעס פון די זעלבע אדער שוואכערע צופרידענהייט ראטע ווי די פרעזידענט, דאס הייסט, אז די דעמעקראטן זענען פונקט אזוי שולדיג ווי די ריפאבליקאנער, מיט דעים אלעם זענען זיי געוועין בלינד, און דאס, אז די מידיע זאל זיין אזוי איינזייטיג, איז ווארשיינליך צוליב זיין קאליר/צויבער קראפט/געלט....................

און לאמיר נישט פארגעסן, דער עיקר זאך וואס האט עם געמאכט געווינען, איז זיין (שווארץ) מזל, און דאס האט מען געקענט זעהן נאך אין די פריימערי סעזאן, ווען אבאמא האט באוויזן, אז דער אמאליגער אומבאזיגבארער, מעכטיגער, קליטאן קאמפיין אפאראט, זאל אזוי צוזאמפאלן, און עפעס א אומבאקאנטער קאמיונעטי ארגענייזער, און סטעיט סאנעטאר, ברק ח. אבאמא, זאל איר קענען ארויסרוקן פונעם פראנט ראנער פאזיציע, צו א לוזער(טע) סטאטוס.

דעמאלס האבן אסאך געוואלט זאגן אז די פאקט אז זי איז א פרוי, האט צוגעשפילט אין זיינע הענט אריין, אסאך האבן געזאגט אז ער האט גאר געהאט א בעסערן קאמפיין אפאראט ווי איר, אדער די פאקט אז זי האטצעך אויפגעפירט ווי זי איז שוין די פארטיי'ס נאמענירטע קאנדידאט, האט צוגעפירט צום קלינטאן דערעכפאל, און נאך פארשידענע מיינונגען, און אסאך האבן אויך אנגעוויזן אבאמאס כוח אינעם פעלד פון אריינכאפן, און איבערנעמען מענטשען'ס הערצער, מיט זיין געוואלדיגער כוח הדיבור, ווי מ'האט געזעהן אפט ביי זיינע רעדעס, אז מענטשען זענען ממש צאמגעפאלן אינמיטן זיינע רעדעס.

אבער אז מ'טראכט אריין קען מען באמערקן א אינטערעסאנטע זאך, אז מ'וועט צוריקקוקן אויף די סדר פון די שטעט וואס מ'האט געוואוט אין די פריימערי סעזאן, וועט מען זעהן אז אבאמא, איז א עכטע גוי, דהייני, ער האט געהאט מער מזל ווי שכל.

און כ'וועל אנהייבן, גראד נאך די אייאווע קאקאסעס, ווען די גאנצע לאנד איז געכאפט געווארן אין שאק, אז אבאמא האט באוויזן צו געווינען איבער קלינטאן, האטעס אריינגעברענגט א מוראדיגן גייסט צווישן די שווארצע, אזוי? ער קען יא געווינען? ער איז יא אילעקטעבעל? האבן די שווארצע, וואס ביז דעמעלטס זענען זיי געווען צוטיילט צווישען קלינטאן און אבאמא, געזעהן פאר זיך א געוואלדיגע געלעגענהייט, זיי קענען נאך אריינריקן א אייגענעם אין ווייסן הויז! האבן זיי און די קומענדיגע שטאטן אנגעהויבן שטימען אין די מאסן פאר אבאמא, ווי מ'האט טאקע געזעהן און סאוט קארליינע, ווי ער האט געווינען מיט א איבערוויגענדע מערהייט, און ס'געווארן א טשעין ריעקשן, ווי מער ער האט געווינען, אלץ מער האבן מענטשען אים אנגעהויבן צו באטראכטן ווי א סיריעס קאנדידאט, האטער נאכאמאל געווינען, און די מאמענטום וואס ער האט געהאט האטעם געברענגט נאך א שטארקערע מאמענטום.

אויך דארף מען באמערקן, אז דאס נישט אריינרעכענען פלארידא און מישיגען, (פון אנפאנג) האצעך ארויסגעשטעלט צו זיין קריטיש פאר אבאמא, ווייל אזוי איז ער שנעלער איבערגעקומען קלינטאן'ס אויבערהאנט פון דעלעגאטן, און ווי אויבן דערמאנט, האטעס אים געמאכט אויסקוקן מער אילעקטעבעל, און פארשטייצעך געגעבן מער מאמענטום.

די זעלבע איז געווען נאך סופער טוסדעי, ווען ביידע קאנדידאטן האבן געהאט געוויסע שטארקייטן אויף וואס זיי האבן געקענט אנווייזן אז זיי האבן די מאמענטעם אויף זייער זייט, למשל קלינטאן האט געווינען שטארק אין קאליפארניע, אבאמא האט געווינען אין קאנעטיקוט, וואס ביידע איז געווען שטערקער ווי געראכטן, יעדער האט פראבירט צו שרייען אז מאמענטום איז אויף זייער זייט.

למעשה, איז גראד נאך סאפער טוסדעי, געקומען אויף די רייע, אפאר סטעיט'ס וואס זענען געווען בעסער פאר אבאמא, ווי למשל וואשינגטאן סטעיט, א שווארצע סטעיט, אדער מעין א קאוקוס סטעיט, וואס ווי באקאנט איז אבאמא געווען שטערקער אין כמעט אלע קאוקוס סטעיט'ס, (און מאנכע לייגן עס אן אויף זיין ראסע, ווייל אין א קאקאוס זעהט יעדער פאר וועם די וואוט'סט,) וואס אפילו זי איז געשטאנען העכער אין די פאולס, האט אבאמא'ס מאמענטום אים געפירט צו א זיג, און דאן איז די מאמענטום וואס אבאמא האט געהאט פאר סופער טוסדעי, און כמעט פארלוירן נאך סופער טוסדעי, צוריקגעקומען, און מיט גרויסע פראצענטן.

כ'האנישט קיין געדולד איבער צו גיין יעדע סטעיט באזונדער, אבער וואס מ'קען זעהן פון די פריימערי'ס, איז אז זיין מזל איז עם נאכגעלאפן ווי ער איז געשטאנען און געגאנגען, ווען ער האט נאר געדארפט א זיג אנצוהאלטן זיין מאמענטום, איז אינטערגעקומען אדער א שווארצע סטעיט, אדער א קאוקאס סטעיט און עם געגעבן זיין וואונטש, א זיג...

דאס זעלבע האט פאסירט דא ביי די דזשענערעל עלעקשאן, זיין מזל האט געארבעט, און ווען מקעין האט שוין יא באוואזן צו באקומען א אויבערהאנט, האצעך די עקאנעמי אראפגעגליטשט מיט נעמענדיג די מקעין קאמפיין מיט זיך................................................

[מיללער]

זארעך,
איך האלט נאכנישט ביים ווערן אריינגעשלעפט אין א לאנגע ווערטער אויסטויש כראוי וכיאות פאר אזא געערטע גאסט, ווילאנג איך זעה נישט אז דאס איז ווירקליך געשעהן, ודו"ק.

יעצט צם נושא, מיינע צוויי פאנדלעך.

דאס וואס ידידי מאז ר' זארעך שרייבט וועגן די נער'ישע לאומיות וואס נעמט ארום געוויסע מענטשן בתוכינו מיט ווייטאג אז אזאנס האט פאסירט צו 'אונז' וכדו', עס עגבערט מיר אויך און ווייזט לדעתי ענדערש אויף קורצקעפיגקייט ווי אויף גויאישקייט און איז לכאורה א פראדוקט פון די בעיבישע טאלק-שאוס והמסתעף וועלכע בוזשעווען אריין די 'מיי קאנטרי' און 'ליבערטי, פרידאם' לאזונגען ביי זאכען וואס האבן ניטאמאל קיין שייכות דערמיט.

ובנוגע דעם אזויגערופענעם ווייטאג זעלבסט, האלט איך איז נאך מער א קורצזיכטיגייט און איך וועל עס מסביר זיין מיט א משל, ווען פרוי קאנד. רייס זאל ווען לויפן אויפן רעפאליקאנער טיקעט און געווינען, וואלטן די זעלבע מי מילל'ניקעס ארויסגעקומען מיט די זעלבע ווייטאג? ווייל זי איז א שווארצע און א פרוי, אדער דעמאלטס וואלט דער שוטה שאן הענעטי געיובלט אז 'ליבערטי און דעמאקרעסי' האבן פריוועילט, און אמעריקא האט געמאכט א טריט אין די וועלט פון פרייהייט.

אלא וואדען? ווייל דער אבאמא איז אויף אנדערען זייט פונעם דורכגאנג, איז גאר זיין שווארצקייט דער פראבלעם אדער זיינע אווער-סייז אויערען, יו געט די פאונט.

עס וואלט באמת געווען א שאנדע פאר אמעריקא אז אויב זאל א שווארצער פארלירען נאר פאר די סיבה אז ער איז שווארץ, און פארן אמעריקאנעם גוי ברויך זיין א שטאלץ אז אמעריקא האט אראפגעריסען גענצליך דעם וואנט פון סעגרעגאציע, און א איד קען הנאה האבן אזויפיל אז ווילאנג עס איז אונז באשערט צו לעבן דא אין גלות-אמעריקא צווישן גוים הערשט כאטש דעמאקראטיע ווי אפי' מיניאריטעטן קענען גרייכען זייער ציהל.

און ועל כולם הערשט א חיוב מתפלל צו זיין בשלומה של מלכות צו דער נשיא איז ווייס, שפאניש, אזיאטיש און אפי' שווארץ, לב מלכים ושרים ביד ה', תעלא בעדינא סגיד ליה.

[וויכטיג מאכער]

יעצט נאכן שלח'ן האבעך באמערקט אז זארעך האט אריינגעבאפמט אין מיר, און נישט איינמאל נישט נאר צוויי מאל נאר אויך דריי מאל...............

זארעך ס'קומט כמעט נישט אויס קיין טעמע וואס איך בין מחולק מיט דיר, יעצט אבער האלטעך אביסל אנדערש פון דיר.

איך וועל עגריען אז מ'טאר נישט זיין אזוי דערשראקן פון אבאמא, און ס'קען זיין אז סוכ"ס וועט ער נאך זיין בעסער פאר יודן ווי בוש און אנדערע א.ג. יודן פריינט.

אבער דאס וואס די שרייבסט:

אווער אלל מיין מיינונג:
איך בין גארנישט אזוי אנציקט פון דעם פרעזידענט בוש. שוין באלד ביים אנהויב פון זיין ערשטן טערמין (וואס גראדע האט ער דאן פארמאגט אזוי פיל עקספיריענס ווי דער היינטיגער אבאמא... און אפשר נאך ווייניגער, א שטייגער: ער האט ניטאמאל געקענט די וועלט מאפע...).

כ'ווייס נישט צו בוש האט יא געקענט די וועלט מאפע צו נישט, אבער אבאמא האט נישט געקענט די מאפע פון די פאראייניגטע שטאטן ווען ער האט געזאגט ער האט שוין באזוכט אין 57 שטעיט, און נישט פארגעסן, בוש איז געווען א גאווערנער אין איינע פון די גרעסטע שטעיט פון אמעריקע.....

"די וועלכע שאלן און יובל'ען מיט דעם בוש'ן, קומט דאס בלויז מחמת זיי האבן נישט געליינט, געהערט אדער מיטגעלעבט א נארמאלן פרעזידענט אין קריגס צייטן, א שטייגער ווי זיין פאטער דער ערשטער בוש..."

די מלחמה אין וואס בוש דער ערשטער איז געווען פארמישט, איז קיין פארגלייך צו די יעצטיגע צוויי מלחמות אין וואס מ'איז יעצט פארמישט, (אגב, די שרייבסט נישט וואס ער טוט אנדערש ווי זיין טאטע, פון וועלעכע פוינט רעדסטע.)

און גראדע, דו שרייבסט גוט, זיי האבן נישט געליינט, קוק מיין פריערדיגע תגובה, די אלע וואס ליינען און הערן די מידיע, ווייסן די פאקטן לויט וויזוי די מידיע לייגטעס אראפ, (אמאל איז די מידיע נישט ערלויבט געווארן צו זיין אויפן פראנט אויף אזא פארנעם ווי אין איראק,)

פארשטיי מיך גיט. אין מיינע אויגן איז בוש גארנישט אזא העלד איבער די מלחמה אנטקעגן די טעראריסטן. קיין שום פרעזידענט וואלט אנדערשט נישט געהאנדעלט. יעדער נארמאלער פרעזידענט וואלט נאך די 9/11 געטוהן בערך דאס וואס בוש, קיין צוויי ברירות איז סייווי נישט געווען.

אפשר האסטע שוין פארגעסן וואס קלינטאן האט געטוהן נאך די ערשטע אטאקע אויפן וו.ט.צ. אדער נאך די אטאקע אויפן יו עס קאול שיף, אראפגעלאזט צוויי באמבעס אויף א טרעינינג קעמפ אין אפגאניסטאן, און נאך א שטיק צייט געווארן אטאקירט נאכאמאל.

וואלט ווען אין די לעצטעריגע תקופה געווען עפעס א צייכן פון די סי איי עי איבער אן אטאקע רח"ל אדער ווער רעדט נאך ווען עס וואלט ווען טאקע עפעס פאסירט אויסטערליש ה"י וואלט איך פארשטאנען אז די רעפובליקאנער וואלטן געהאט אויף וואס צו רייטן אבער ב"ה אלעס איז רוטין און עס האט נישט פאסירט קיין באזונדערס טא פארוואס מלחמה'ס?

אוודאי איז אלעס רוטין, אמעריקע אטאקירט זייערע פיינט אויף זייער באדן, קומן זיי נישט אהער, משא"כ קלינטאן האט נישט אזוי געטוהן, האבו זיי אונז יא אטאקירט.

איך פארשטיי גוט אז די רעפובליקאנער זענען די וועלכע שטעלן זיך אהער אלס בעסערע דיפענדערס פאר דאס לאנד, אבער איז דען דאס טאקע אזוי? איז ווילסאן (ערשטע וועלט קריג) געווען א רעפובליקאנער? איז רוזעוועלט (צווייטע וועלט קריג) געווען א רעפובליקאנער? איז קענעדי (ביים סטראשן רוסלאנד מיט אן אטאם) געווען א רעפובליקאנער? שטותים און לאקשן! די מעשה איז נאר אז קארטער האט גוט אנגעזעצט און פארשווארצט די דעמאקראטן ביי די איראנע משכונות און רעיגן איז דאן געקומען ווי א ישועה פאר די רעפובליקאנער און פאר דאס לאנד, דערויף דער ערשטער בוש מיט זיין דערפאלגרייכער איראקער קריג און דערויף דער היינטיגער בוש (מיט זיינע דורכפעלער), דעריבער איז ביים יונגנט עפעס פארבליבן דאס בילד אז פאר דיפענס איז רעפובליקן בעסער.

אמת די דעמעקראטן האבן אויך געהאט פרעזידענטן וואס זענען געווען מלחמה פירער'ס, אבער אפשר איז דאס טאקע די סיבה פארוואס רוזעוועלט האט נישט געוואלט אריינגיין אין די מלחמה אביסעלע פריער, וואס אסאך זאכן וואלט ווען געקענט פארמיטן ווערן, (ספעציעל פאר אונז יודן) ווייל ער האט געהאט א דעמעקראטישע אידילאגיע, אין נישט פארגעסן די ריפאבליקאנע העלדן, אבער נישט דאס איז געווען די אישו יעצט ביים קאמפיין, די מעין אישו איז געווען מקעין און אבאמא, ווער איז א מלחמה העלד.

ס'איז מיר זייער שווער צו פארן ארויף און אראפ, קאפי און פעיסט.... אבער יו געט מיי פוינט?

[ווייסעך וואס]

מיללער דו וואקסט נאך זארעכן און פירסט אוועק די גאנצע טעמע אויף גאר אנדערע רעלסן.

די פראגע איז נישט צוליב ווייטאג, ניין אויסדריקלך נישט, די פראגע איז - איך וועל עס נאכאמאל זאגן, צום דריטן מאל - ווי אזוי איז עס געשעהן, וואס זענען געווען די סיבות אז ער האט באוויזען אזא ווינדער, וואס קיינער וואלט נישט פארגעשריבן אזא זאך פאר אנדערט האלבן יאר צוריק.

און מען בעט נאכאמאל דעם גאנצן ציבור, האלטס ענק צום פוינט, פארטס נישט אוועק אין ווייסעך ווי! ישר כח

[מיללער]

וויסעך וואס איז 100% גערעכט, מנהלים, ביטע אפטיילן דעם אידישען און אידעלאגישען טייל פון די דעבאטע ארויס פון די טעארעטישע חלקים, והכל על מקומו יבא בשלום.

[אינטעליגענט]

מי מלל מי פילל?............ !
זארעך איז דא צוריק, ווער האט זיך געגלייבט, זאל ער אונז נאר נישט פארלאזן.

ווייסעך וואס!
זייער שיין באהאנדלט די טעמע, חוץ מזה קומט דיר א יישר כח פארן אריין שלעפן ר' זארעכ'ן דא...

וויכי

דיינע אנאליזן זעהען אויס מורא'דיג, כ'האב עס נאכנישט געליינט, רעאקציעס וועלן פאלגן בל"נ.

[ווייסעך וואס]

און מקעין'ס עידזש, מיינעך, האט כמעט נישט אויסגעמאכט.

פארוואס ביי רעיגן האט עס יא אויסגעמאכט?
איי ער האט געווינען?
איז דאך באקאנט ווי אזוי דער געריבענער אקטיאר רעיגן האט דענמאלט געפיקסט זיין אפאנענט,
ווען דוקאקוס האט געפרעגט רעיגן: די האלטס נישט אז "עידש" איז א ערנסטע אישו?
האט אים רעיגן געגבן א פאר אריין "איך מיין אז דו ביזט נישט אזוי יונג"......

[מיללער]

וויסעך,

איר מישט אויס 'דוקאקיס' איז געלאפן קעגן בוש-סיניאר.

[ווייסעך וואס]

ווער איז געווען? מאנועל?

[וויכטיג מאכער]

ווייסעך, ביי הו עווער די מעשה האט פאסירט קען זיין איזעס געווען א אישו, ווייל ס'איז נישט געווען קיין גרעסערע אישו פון דעים, משא"כ ביי די יעצטיגע וואלן, איז געווען "וויכטיג"ערע אישו'ס למשל די מלחמה עקאנעמי, אפשר איזעס טאקע געווען א אישו, אבער אויסגעמאכט, האטעס זיכער נישט.

[ביקסאד]

להבהרת הדברים, געהייסן האט ער וואלטעיר מאנדעיל, זיין וויצע איז אויך געווען א פרוי א קאנגרעס רעפרעזאנט פון נ"י.

[צייטליך]

זארעכ ??? די ביסט דאס? וואס איז נייעס? יא, ער איז דא צוריק. און וויכי אויך? קוק, דער עולם קומט אביסל צו זיך פונעם לאנגען יו"ט. גענדיגט מיט די הקפות, הושענות און הלל, אביסקעלע צוריק צום קאמפיוטער. יישר כח "ווייסעך וואס" פארן ארטיקל און עקסטערע פארן צוריק ברענגען די אלטע חברה. אפילו איזאק האט דא פארבלאנדזשעט.

לענינינו, לדעתי הענייה האט אויסגעמאכט ביי די וואלן די פאלגענדע פונקטן.

אבאמא האט זיך ארויפגעריקט און אנגעקומען צום וויייסן הויז א דאנק נומער 1 - 4 און 7, ווי איינער האט שוין דא געשריבן, די מלחמה איז שוין נישט געווען קיין גרויסע אישו דא, אויב עפעס איז עס נאר געגאנגען אין די לעצטע פאר חדשים בעסער, א זאך מיט וואס דזשאן מקעין האט קאמפיינט.

די הויפט סיבה פאר זיין געווינס איז די אקענאמיע. קלאר. (ניטאמאל טענה דיך מיט מיר דערוועגן) צווייטענס, אז דאס לאנד איז שוין מיד פון די רעפובליקאנער פירערשאפט, נאכן הערן קריטיק אויף זיי טאג איין טאג אויס, די לעצטע עטליכע יאר. (און דאס האט אויך צוטוען מיט די ערשטע סיבה, וויבאלד די רעפובליקאנער זעען יעצט אינווייניג) און די דריטע סיבה איז דאס אז אבאמא איז א מענטש וואס האט באצויבערט פילע מאסן מענטשן, און מענטשן גלייכן א גוטע רעדנער, אפילו ער האט נישט די מינומאלע עקספערטיז צו פירן אן עקזעקעטיוו אפיס.

יעצט. נומער 5 און 6 זענען סיבות וואס האבן נאר שטארקער געמאכט דעם מקעין קאמפיין. מקעין'ס עלטער איז נישט געועון קיין פראבלעם ביים המון עם, אדרבא, דאס האט געברענגט רעספעקט און דאס האט געוויזן אז ער איז שוין א באזעצענער און עקספיריענס מענטש. עס איז נאר געווען א צו-קראפט צו אלע וויצלער ארום די מידאו. און פעילן'ס קאסערוועטיזעם האט נאר צוגעברענגט אז די שטארק קאנסערוועטיווע - וואס האבן געסטראשעט אז זיי גייען נישט שטימען פאר מקעין - זאלן ווארימער ווערן.

איבער די שאלה אויב אבאמא וועט זיין א גוטער פרעזידענט. עס קוקט מיר גראדע אויס אז ער וועט זיין א שטארקער אידן-פריינד. זיין טשיף אוו סטעף ראם עמנואל איז א ארטעדאקסישער איד, און עמטליך א "שומר שבת".

אין א ווידאו וואס איך האב געזעהן ווי אבאמא רעדט פאר 4 יאר צוריק ביי א פאנדרעזינג מסיבה, רימט ער דארט אויס עמנואל, און ער רעדט ארום וואספארא שטארקער איד ער איז, און דריקט זיך אויס אז עמנועל האלט די עשרת הדברות, נישט סתם געזאגט, נאר ער האלט עס טאקע, ער זאגט אויך אז ער האלט שבת און אזוי ווייטער, ער שעצט אום אז ער איז א פרומער איד. (מ'קען שוין מיינען ווי פרום ער איז, אבער גענונג שטארק פאר אבאמא)

זארעכ, ווען די רעדע איז איבער פרעזידענט בוש, ביניך מחולק מיט דיר אויף אזוי ווייט אז מזרח וואלט זיך געברויכט אפרוקן אביסל ווייטער פון מעריב אז מ'זאל קענען שרייבן "כרחוק מזרח ממעריב"...

איך וועל יעצט נישט אריינגיין אין א דין ודברים דערוועגן, אז די ווילסט קענסטו ליינען די אשכול ווי מ'רעדט איבער די סוער פלענט וואס מ'האט געפלאנט צו געבן אויף בוש'ס נאמען, ליין די לינק פון ביקסאד און די פאלגענדע תגיבות.

יישר כח ווייסעך וואס פאר די אכסניא און פאר דייין אפהאנדלונג.

[ביקסאד]

עס איז שטארק מעגליך אז דער אנבליק וואס דער היימישער עולם האט אז אבאמא איז נישט אזוי איי איי איי צו אידן, שטאמט פון די ציונים. זיי האבן געשריבן א טאג נאך די וואלן "ימים רעים באים לישראל"... און אלץ פארוואס? ווייל עס זענען פאראן הוכחה'ס אז אבאמא איז נוטה צו איסלאם. נו, הרבה יש לדון צו אמעריקע דארף זיך ארומקריגן מיט האלב מידל-איסט אלעס בכדי צו דעקן איין קליינטשיגע מדינת ישראל.

וואס איין זאך איז זיכער, אבאמא קומט פון אן אנדער חדר ווי דער אלגעמיינער אמעריקאנער און ער האט אן אנדער בליק אויף די וועלט מאפע ווי זיינע פארגייער. פון אבאמא'ן וועסטו ווארשיינדליך נישט הערן אז ער זאל האבן געזאגט א דרשה אין כנסת אז ישראל געהערט פאר די אידן, ציטירנדיג פון בייבל אז דער אויבערשטער האט געזאגט פאר אברהמ'ן "לזרעך אתן את הארץ הזאת", כמו שאמר בוש בקיץ העבר. הרבה הרבה יש לדון על זה, ואכמ"ל.

אנטשולדיגט אבער דא הייבט איר צוזאמען צומישן תורה מיט פאליטיק, [כדרכו פון "דער איד"] יאך וועל אפשר א צווייט מאל מער מסביר זיין באריכות.

איך פארשטיי גוט אז די רעפובליקאנער זענען די וועלכע שטעלן זיך אהער אלס בעסערע דיפענדערס פאר דאס לאנד, אבער איז דען דאס טאקע אזוי? איז ווילסאן (ערשטע וועלט קריג) געווען א רעפובליקאנער? איז רוזעוועלט (צווייטע וועלט קריג) געווען א רעפובליקאנער? איז קענעדי (ביים סטראשן רוסלאנד מיט אן אטאם) געווען א רעפובליקאנער? שטותים און לאקשן! די מעשה איז נאר אז קארטער האט גוט אנגעזעצט און פארשווארצט די דעמאקראטן ביי די איראנע משכונות און רעיגן איז דאן געקומען ווי א ישועה פאר די רעפובליקאנער און פאר דאס לאנד, דערויף דער ערשטער בוש מיט זיין דערפאלגרייכער איראקער קריג און דערויף דער היינטיגער בוש (מיט זיינע דורכפעלער), דעריבער איז ביים יונגנט עפעס פארבליבן דאס בילד אז פאר דיפענס איז רעפובליקן בעסער.

ווילסאן מיט די היינטיגע דעמאקראטן זענען קיין פארגלייך, רוזוועלט יא, און קענעדי'ס פלענער ארויס צוהעלפן די עקנאמיע איז ווייט כרחוק מזרח ממערב מיט די היינטיגע דעמאקראטן ווי געשמועסט אין א צווייט געהענגעל.

[ביקסאד]

בכלל וועל יאך אייך מגלה סוד זיין אז ר' יודל מענדלזאהן הי"ו אין זיין לעצטע ארטיקל וואס מיר האבן דא ארויף געשמירט שוין בארירט די אלע נקודות און נאך מער, יאך וועל זיי דאהי שרייבן בקיצור און ווער עס וויל קאן עס דארטן ליינען באריכות און ווי פארשטענדליך דארט קאמענטירן, וזה החלי:

1. אבאמא האט אפגעקויפט די ווייסע הויז:

2. די פרעסע איז געווען אין זיין טאש:

3. ער האט געברענגט א מעסעדזש פון טויש און האפענונג:

4. ער האט געטאדלט די רעפובליקאנער אלס שולדיגע אין די עקאנאמישע בראך:

5. ער איז גוט געפעקעדזשט:

6. ער אפעלירט צו אן עטנישע רעגן-בויגן פון וויילער:

7. געבילדעטע און רייכע אמעריקאנער האבן דאס מאל געשטימט אין די מאסן:

8. אלע שווארצע אן אויסנאם האבן געשטימט פאר אים, און א ריזיגער פראצענט שווארצע זענען געקומען וועהלן:

9. צוויי דריטל פון אלע מינאריטעטן האבן געשטימט פאר אבאמא:

10. ער איז א גרויסער אראטארישער קראפט:

11. ער איז געווען אויסערגעווענליך גוט ארגאנאזירט:

[זארעכפעפער]

וויכטיג מאכער,

איך האב הנאה געהאט פון דיינע הערות, טייל אויפריכטיגע און טייל פאקטישע, אבער לענינינו טוישט דאס נישט כלום. איך וועל גיין אחת לאחת.

קודם, אמת גערעכט אבאמא האט טאקע נישט געקענט ניטאמאל די אמעריקאנע מאפע, אבער מיין פוינט דערביי איז געווען ארויס צוברענגען די עקספיריענס חלק. כלומר, אז אין פורגעי"ן פאליסיס איז בוש געווען לערך אזוי באהאווענט ווי אונזער היינטיגער אבאמא. זאגסט אז ער איז געווען א גאווערנער פון טעקסעס? שתי תשובות בדבר: אחת, א גאווערנער שטעלט בלויז פאר די עקספיריענס פון נאציאנאלע ווירטשאפטן (פעילי"ן יוכיח). ועוד, לעומת זה איז דאך אבאמא געווען א סענאטאר. טא איז די שאלה וועלכע שטעלט פאר מער עקספיריענס צו קענען זיצן אויפן העכסטן אמט פון לאנד, א געוועזענער גאווערנער פון א סטעיט אדער א געוועזענער סענאטאר? (אגב, קלינטאן איז אויך געווען בלויז א גאווערנער בעפאר זיין פרעזידענט אמט), אבער כולי עלמא מודי אז עקספיריענס האט דער בוש געהאט זערא איידער ער איז געווארן פרעזידענט.

דיין טענה בנוגע וואס ער האט אנדערשט געטוהן ווי זיין פאטער, און דו באשולדיגסט מיר נאך אז איך שרייב נישט דעם חילוק. תמה תמה אקרא, איך שרייב דאך קלאר דעם חילוק. כוסעין איז כלל נישט געווען קיין געפאר פאר 'אמעריקע' זינט דער ערשטער בוש האט אים איינגעצוימט. בוש הראשון האט גוט פארשטאנען אז אן ענדגילטיגער פארטילונג פאר כוסעין און זיין רעגירונג (נישט אבאמא נאר סאדאם...) איז בלויז קאפ-וויי פאר אמעריקא, ווי מיר זעען דאס היינט באשיינפערלעך, דעריבער האט ער אים בלויז צוריק געריקט קיין איראק, אים איינגעצוימט, און דערויף זיך ארומגעשפילט מיט אים ווי א באלעבאס איבער זיין עבד'ל. ער איז קיין געפאר געווען פאר אמעריקע.

ומה עשה בוש בנו? ער איז געקומען און אנגערייצט דאס פאלק. נישט בלויז וואס סאדאם האט דאן גארנישט ספעציעל געטוהן עד כדי כך אז מ'זאל אים דארפן אוטערברענגען, נאר ער האט פשוט און גראד אויפגערייצט דאס פאלק כאילו מ'שטיינס געזאגט ער פארמאגט ווייסעך וואס וואפן, און כאילו כוסעין ער איז דער צווייטער בין לאדין, און אזוי ארום האט ער אריינגעשלעפט דאס לאנד אין אן אומזינסטיגן קריג. וואס האט זיך צום סוף ארויס געשטעלט? לא דובים ולא יער, נישט קיין וואפן און נישט קיין על קאידע. גארנישט, סתם אנגעדרייט דאס לאנד זייענדיג דורשטיג צו ווייזן זיין דיפענס.

זאגסט אז קלינטאן האט גארנישט געטוהן דערצו, כאילו ווען דער אלטער בוש וואלט דאן געווען פרעזידענט וואלט ער נאכן באמבאדירן די שיפן אין תימן אריינגעשלעפט אמעריקע אין א קריג קעגן אפגאניסטאן. זיי נישט קיין נאר, פון בלויז באמבאדירן אמעריקאנער שיפן קען ער נאך נישט אריינשלעפן דאס לאנד אין א קריג. דער קלוגסטער מענטש וואלט נישט פארגעזאגט דעם 9/11 און ס'נישט מעגליך געווען אנדערשט צו האנדלען. דיין אנווייז אויפן ערשטן וואל טרעיד צענטער אטאקע אין 93' איז נישט קיין הוכחה, ווייל מאי אולמי די אקלאהאמא אטאקע וואס האט אויך פאסירט אויפן אמעריקאנעם באדן, וועם בלעמסטו דארט? כאמור לעיל, אפי' די אלע אויבנדערמאנטע וואלטן פאסירט כשבת הרעפובליקאנער בבית הלבן וואלטן זיי אויך נישט געהאנדלט אנדערשט. דאס זעלבע איז מיין מיינונג איבער די 9/11 אטאקע. וכנ"ל.

ווייטער דיין טענה איבער די דעמאקראטישע פארטיי אז זיי האבן 'אויך' געהאט גוטע פרעזידענטן. איך שמייכל זיך אונטער, ס'רוב קריגס אין אמעריקע (כולל די ברידער קריג) זענען געווען בימי ממשלת הדעמאקראטן, און דו זאגסט מיר זיי האבן 'אויך' געהאט. (דיין טענה איבער רוזעוועלט, בשייכות די צווייטע וועלט קריג איז מיר אביסל אומפארשטענדליך. אפשר ביסטו מסביר פארוואס ער וואלט געדארפט אריינפירן אמעריקע אין א קריג לא לו איידער מ'האט באמבאדירט פוירל הארבער? פארגעס נישט, אמעריקעס שטאלץ אז זי איז וועלטס פאליציי איז נאך דאן נישט געווען אזוי בתוקפו...).

בקיצור נמרץ, שבזה יכלול תירוץ ל"ווייסעך-וואס" גם כן.

דאס פאלק בעצם איז זייער צעפרידן געווען מיט דעמאקראטישע פירערשאפט. והא ראי', קלינטאן האט זיינע ביידע טערמינען געווינען מיט א נארמאלע מערהייט. נאך קלינטאנע'ן האט בוש געווינען מיט א מורא'דיע היסטארישע שמאלקייט. דאס פאלק בעצם (פאפיולער וואוטס) האט אים נישט אריינגעברענגט, זיי זענען זייער צופרידן געווען מיט די דעמאקראטישע ווירטשאפט (דאס שמאלקייט איז געווען צוליב קלינטאנ'ס מאראלישע שמוץ...). דאס צווייטע מאל האט ער אויך געווינען מיט א מורא'דיגע שמאלקייט, און דאס ביסל נישטיקייט אין פראצענט וואס האט אים געמאכט געווינען איז אויך בלויז געווען ווייל ער האט אויפגעשפילט דיפענס, ועם כל זה האט דאס אים נישט צופיל געהאלפן. דאס פאלק האט אים עפעס נישט ספעציעל אריינגעברענגט.

נו, וואס איז נאך שווער דא? בוש מיט זיינע רעפובליקאנע פאליסיס האבן אין די לעצטע פופצן צוואנציג יאר בכלל נישט אויסגענומען ביים פאלק עפעס ווייסעך וואס. אצינד, ווען דו פרעגסט וואס האט געמאכט אבאמא'ן געווינען, פרעג איך: פארוואס דען נישט? דאס פאלק בעצם איז מער צופרידן פון די דעמאקראטישע פארטיי, והא ראי' כמו שכתבתי לעיל. קוק די וואלן פון קלינטאן און קוק די וואלן פון בוש. ועכשיו אז עס איז נאך צוגעקומען די איראקע מלחמה וואס דאס פאלק איז שוין מיד דערפון, טא דעריבער האב איך אנגעצייכנט סיבה 3 און 4.

און דאס האט אבאמא אויפגעשפילט אין זיין קאמפיין: "טשעינזש", וויסנדיג אז דאס פאלק איז סייווי נישט עפעס אזוי צופרידן מיט די רעפובליקאנער און זייערע פאליסיס. איך פארלייקן נישט אז זיין אראטישע טאלאנט האט אים אסאך צוגעשפילט. ער האט געוואוסט פונקטליך וויאזוי אויפצושפילן די געפילן פון פאלק, און טאקע צוליב דעם האב איך אנגעצייכנט אויך נומער 7.

ועוד, מה כל הפלא הגדול הזה? ווער זאגט דיר אז בוש/מקעין איז קלוגער פון אבאמא'ן. גראדע הייסט ער גארנישט קיין נאר, דער אבאמא. שא... שא... זאג נישט קיינעם אויס, מ'עט נאך מיינען אז איך בין אן אבאמא שטיצער...
**

צייטליך, שלום עליכם עס איז מיר א פרייד צו רעדן מיט אייך ווי אין די פריערדיגע צייטן. וואס מאכט איר עפעס אזוי? די אלע וואס זאגן עקאנאמיע איז די סיבה, פרעג איך נאר איין פראגעלע. עס איז קלאר אז א חוץ די איינע וואך פון די רעפובליקאנע קאנווענשן איז אלעמאל אבאמא געשטאנען העכער ווי מ'קעין, און אפי' נאך זיין קאנווענשן, ווען די פעילין היט האט נאכגעלאזט, איז מ'קעין באלד צוריק געפאלן אין די אנקעטעס, אין בעסטן פאל זענען זיי געשטאנען אייניג, וכל זה איז געווען נאך איידער די עקאנאמיע. הכיצד? וויאזוי איז דאס, אמער עס איז דאך נאך געווען איידער די עקאנאמיע קראך? אלא מאי, פיר אויס...
**

הצדיק מביקסאד, איך ווארט בכליון עינים אויף אייערע ערקלערונגען. פון קליינע הערות'לע ווער איך נאר מער צעמושט. און דאס איז סיי בשייכות אייער הערה א' און סיי בשייכות להערה ב'. יישר למפרע.
*

ועוד יש להאריך בזה טובא, ועוד חזון.

[ביקסאד]

קודם, אמת גערעכט אבאמא האט טאקע נישט געקענט ניטאמאל די אמעריקאנע מאפע, אבער מיין פוינט דערביי איז געווען ארויס צוברענגען די עקספיריענס חלק. כלומר, אז אין פורגעי"ן פאליסיס איז בוש געווען לערך אזוי באהאווענט ווי אונזער היינטיגער אבאמא. זאגסט אז ער איז געווען א גאווערנער פון טעקסעס? שתי תשובות בדבר: אחת, א גאווערנער שטעלט בלויז פאר די עקספיריענס פון נאציאנאלע ווירטשאפטן (פעילי"ן יוכיח). ועוד, לעומת זה איז דאך אבאמא געווען א סענאטאר. טא איז די שאלה וועלכע שטעלט פאר מער עקספיריענס צו קענען זיצן אויפן העכסטן אמט פון לאנד, א געוועזענער גאווערנער פון א סטעיט אדער א געוועזענער סענאטאר? (אגב, קלינטאן איז אויך געווען בלויז א גאווערנער בעפאר זיין פרעזידענט אמט), אבער כולי עלמא מודי אז עקספיריענס האט דער בוש געהאט זערא איידער ער איז געווארן פרעזידענט.

דאס איז שוין א אלטע דעבאטע וועלכע עס מאכט מער קוואליפצירט, און עס איז דא אסאך צדדים לכאן ולכאן, אבער הכל מודים אז א גאווערנער אמט איז א זעיר אנפין פון די פרעזעדענט אמט.

ווער ווייסט אפשר ווען עס איז די לעצטע מאל ערוועלט * געווארן איינער פון די לעגעסטלאטיווע פליגל גראד צום פרעזעדענט אמט ? [נאך דערצו ביידע סיי דער פרעזידענט און סיי זיין וויצע] עס איז איצטער געווען אין די נייעס.

* דזשעראלד פארד איז נישט ערוועלט געווארן אין געהעריגע וואלן, פון די צווייטע זייט מיט וואס זענען די קאנגרעס אדער סענאט וואס האבן פאר אים געשטימט ווייניגער פון די עלעקטאראלס.

הצדיק מביקסאד, איך ווארט בכליון עינים אויף אייערע ערקלערונגען. פון קליינע הערות'לע ווער איך נאר מער צעמושט. און דאס איז סיי בשייכות אייער הערה א' און סיי בשייכות להערה ב'. יישר למפרע.

מיר קומט נישט אן גרינג צו טייפן נאך דערצו אן אריכות ווי עס וואלט זעך ווען אויסגעפעלט, אויב איר ווילט זיך ווענדען צו מיר אישית וועלן מיר אפשר דאס קאנען ברייטער אויסשמועסן.

[וויכטיג מאכער]

זרח, כ'וועל פראבירן צו גיין אין א סדר, קודם דיינע ערשטע ווערטער, וועלעך אננעמען פאר א קאמפלימענט.

בנוגע בוש'ס אויסער-אנלעגענהייטן, אמת טאקע אז בוש האט געהאט ווייניג עקספיריענס, דאס מיינט נישט אז ס'האט עם געפעלט וויסענשאפט, סוכ"ס איזער דאך געבוירן געווארן צווישן פאליטיקאנטן, (משא"כ אבאמא, כ'זאג נישט אז ער איז אינגאנצן אומוויסענד, אבער היבש אביסל אומוויסענד, איז נישט אינטערגעשאצט.) אבער קיינער האלט נישט אז יעדער דארף האבן אלעס, פארדעם האט טאקע בוש גענומען טשעיני פאר זיין וויצע כדי צו באלאנצירן דעם טיקעט, און די זעלבע איז געווען מיט מקעין, ער איז א ריז אין אויסערן פאליטיק, האטער גענומען א גאווערנער וואס איז זייער פאפולער צווישן די איינוואוינער וועם זי פארטרעט, וואס דאס ווייזט אז זי פארשטייט צו אינערן אנלעגענהייטן, משא"כ אבאמא, האט נישט קיין שום אנלעגענהייטן וויסנשאפט אדער עקספיריענס, און ער האט טאקע גענומען איינעם וואס איז א ריז אין אויסערן פאליטיק, אבער וואס פארשטייט ער צו העלט קעיר? (דאס איז אויסער די פאקט וואס הרב ביקסאד האט שוין געברענגט אז די לעצטערע פרעזידענטן זענען אלע געווען גאווערנער'ס און נישט קיין סענעטער'ס)

און ווען כ'האב געפרעגט די חילוק פון בוש און זיין טאטע, האבעך נישט גערעדט פונעם עצם אריינגיין אין מלחמה, כאמעך באצויגן צו דיינע ווערטער:

איך האב שוין אמאל געשריבן דא צווישן די שפאלטענעס פון די קרעטשמע איבער זיין מלחמה מיט איראק. די וועלכע שאלן און יובל'ען מיט דעם בוש'ן, קומט דאס בלויז מחמת זיי האבן נישט געליינט, געהערט אדער מיטגעלעבט א נארמאלן פרעזידענט אין קריגס צייטן, א שטייגער ווי זיין פאטער דער ערשטער בוש...

אויף דעם פרעג איך, ילמדנו רבינו, וואס טוט בוש אנדערש ווי אנדערע פרעזידענטן אין קריגס צייטן?

אויסער דעם דיין נעקסטע שירע פרעגט אפ דיין פריערדיגע, זיין טאטע האצעך קיינמאל נישט געפינען אין אזא מין קריג, א קריג קעגן גלאובאלע טעראר, און ווי ווילסטע אפילו צוגלייכן בוש צו פריערדיגע פרעזידענטן?

וועגן איראק, לעטס פעיס איט, ווען מ'האט געפרעגט אבאמא אויב ער האט געטוישט זיין מיינונג איבער איראק, נאכדעים וואס ער האט באקומען די שפיאנאזש בריפינג, האטער געזאגט אז ער קען נישט קאמענטן וועגן די בריפינג, אבער איין זאך האט מען יא געזעהן, אז אויף זיין וועב זייטל וואו ער האט אויפגעשריבן אלע זאכן וואס ער פלאנט אויפצוטהן אלס פרעזידענט, האצעך פליצלונג געטוישט, (טשעינדזש'ד), ס'שטייט שוין נישט קיין צייט ווען ער גייט ארויסגיין פון איראק, וואס איך מיין ארויסצוברענגען איז, אז נישט איך און נישט דו ווייסן די עכטע סיבה פארוואס בוש איז אריין איראק, כ'גלייב נישט אז דו מיינסט אז ער איז אריין אין איראק ווייל ער האט פשוט נישט געהאט וואס צו טוהן מיט די צייט, ער איז לויט מיין מיינונג אריין אין איראק, ווייל די שפיאנאזש האטעם עפעס פארציילט, און די עפעס טאר איך און דו נישט וויסן, און יעצט ווען אבאמא ווייסט שוין אויך דעם סוד, קען ער שוין נישט רעדן........................

און וועגן קלינטאן, אין די צייטן פון קלינטאן איז אמעריקע אטאקירט געווארן דערעך על קאידא אפאר מאל, סיי אין אויסלאנד ביי אמבעסאדע'ס און אויפן יו עס עס קאול שיף, און סיי אויף איר באדן די וו.ט.צ., (די אקלעהאומא מעשה איז געטוהן געווארן דערעך א איינציגער מענטש, און נישט דערעך א ארגענעזעישען) און מ'האט נישט געהערט גארנישט זאל געטוהן ווערן, משא"כ, ווען מ'האט איין מאל אטאקירט אמעריקע אינטער די בוש אדמיניסטראציע, האטער זיך גענומען צו די ארבעט, און ב"ה באוויזן אפצוהאלטן די טעראריסטן פון אונז אטאקירן נאכאמאל, צו דורכ'ן זיי שטעלן אויף דיפענס אין אפגאניסטאן, צו דורך זיי האלטן ביזי אין איראק, (אפשר פאר דעים איזער אריין אין אראק?)

כ'וועל נישט אריינגיין אין א דיבאטע וועגן פרעזידענטן וועלעכע פארטיי ס'האט געהאט מער מלחמה פרעזידענטן, וויל נישט אויף דעם האבעך מיך באצויגן, די "אויך" וואס דו האסט אזוי שיין באקרוינט מיט גענזן פיס (נישט אזוי הייסטעס?) איז נישט געווען מדיוק, ודוק.

דו רעדסט וועגן בוש'ס געווינסן קעגן קלינטאן'ס געווינסן, כ'ווייס נישט צו דו געדנקסט, די איינציגסטע סיבה פארוואס די קענסט זאגן די צוויי ווערטער צוזאמען "פרעזידענט" מיט "קלינטאן" איז נאר ווייל ווען ער איז געלאפן קעגן בוש, איז געווען א דריטער קאנדידאט וואס האט געהייסן ראסס פעראו, וואס איז געלאפן רעכטס פון בוש, און אזוי אוועק גענומען גאנצע 15 פראצענט פון בוש, און פאר עם און נאר פאר עם קען זיך קלינטאן באדאנקען פאר זיין "שטארקע געווינס" ווי ער האט געווינען מיט בלויז 43 פראצענט פון די שטימען, משא"כ בוש דער צווייטער האט געווינען מיט ארום 50 פראצענט, (וואס אגב, די "שמאלע געווינס" איז נאר צו פארדאנקען ווייל ער איז זייער א שוואכע רעדנער, און היבש אומבאלומפערט...)

אבער די לעצטע זאך אז דאס פאלק האט מער געגליכן די דעמעקראטישע פאלעסי'ס איז ממש ווערטער וואס כ'מוז מיך אפשאקלן דערפון, כדי מ'זאל נישט זאגן מדשתק ש"מ דניחה ליה, (כ'האף אז ס'גוט געספעלט) קוק אן די קארטער יארן, ער האט געהעכערא טעקס, אינפלעשען איז געשטיגן אויף פראצענטן וואס איז נאכנישט געזעהן געווארן אין די אמעריקאנע היסטאריע, און קוק אן די רעגן יארן, געשניטן טעקסעס, פון די שענסטע יארן אין אבעריקע, העכערן שטייערן, האצעך קיינמאל נישט אויסגעשטעלט צו זיין גוט פאר דאס לאנד, (גראדע דער ערשטער בוש האט אנפאנג געהעכערט טעקסעס, און דאס לאנד איז אריין אין א ריסעשען, און שפעטער האטער צוריק געשניטן די טעקס, און דאס האט בייגעשטייערט צו די זאטע קלינטאן יארן, און שפעיטער האט קלינטאן צוריק געהויבן טעקס, און צום סוף אין 99 האט די עקאנעמי אנגעהויבן גליטשען, אין 2001 האט בוש געשניטן נאכאמאל, אין דאס לאנד איז בס"ד ארויס פון א ריסעשען, אין די עקענאמיע האט גאוואקסן מיט 20 פראצענט בעסער ווי אין די קלינטאן יארן, אין ס'איז צוגעקומען 7,000,000 נייע דזשאבס אין די ערשטע 6 יאר וואס בוש איז געווען פרעזידענט, און זייט ס'איז אריינגעקומען א דעמעקראטישע סענאט און קאנגרעס אין 06', האט די עקענאמיע אנגעהויבן גיין בארג אראפ..................)

און יא, דאס אלעס וואס דו האסט געשריבן האט די מידיע פארקויפט די גאנצע וואל סעזאן, אין ווי די וואשינגטאן פאוסט און אנדערע האבן שוין מודה געווען, אז יא זיי זענען געווען זייער איינזייטיג (בייעס בלע"ז) און דאס "די איינזייטיגע מידיע" האט געמאכט אבאמא'ן געווינען די וואלן.

און דו פרעגסט ווער ס'זאגט אז מקעין איז קליגער פון אבאמא, קיינער זאגט נישט אז ער איז קליגער, נאר כ'וואלט ענדערש געוואלט האבן א פרעזידענט וואס איז מער אנעסט, שענערע רעקארד, ווען ס'קומט צו יעדע אישו, סיי מלחמה, סיי שטייערן, און אנדערע אישו'ס (ודי) א פרעזידענט וואס לאזט גראבן אויל (און טשעינדזש'ד נישט זיין מיינונג יעדן טאג אויף אנדערע אישו'ס) און זארגט זיך נישט אז די בערן וועלן שטארבן..... און מער פון אלעם א פרעזידענט וואס חבר'ט זיך מיט בעסערע חבירים.

און יעצט אז ער האט יא געווינען, האפעך און כ'בעיט דעם באשעפער, אז ס'זאל זיין צום גוטן און דער באשעפער זאל עם געבן כח און שכל אז ער זאל פירן דאס לאנד אין א גוטע דיירעקציע, ביז משיח וועט עם איבערנעמען...

צייטליך, עליכם השלום, דיין ברוך הבא גיט מוהט אויף ווייטער, אבער דיין "כרחוק מזרח ממערב" פשט'ל, איז ווערט אלע געלטער...

[צייטליך]

צייטליך, שלום עליכם עס איז מיר א פרייד צו רעדן מיט אייך ווי אין די פריערדיגע צייטן. וואס מאכט איר עפעס אזוי? די אלע וואס זאגן עקאנאמיע איז די סיבה, פרעג איך נאר איין פראגעלע. עס איז קלאר אז א חוץ די איינע וואך פון די רעפובליקאנע קאנווענשן איז אלעמאל אבאמא געשטאנען העכער ווי מ'קעין, און אפי' נאך זיין קאנווענשן, ווען די פעילין היט האט נאכגעלאזט, איז מ'קעין באלד צוריק געפאלן אין די אנקעטעס, אין בעסטן פאל זענען זיי געשטאנען אייניג, וכל זה איז געווען נאך איידער די עקאנאמיע. הכיצד? וויאזוי איז דאס, אמער עס איז דאך נאך געווען איידער די עקאנאמיע קראך? אלא מאי, פיר אויס...

ועוד יש להאריך בזה טובא, ועוד חזון.

זארעכ, אנטשולדיגט, איר האט א שטיקל טעות. די אישו פון אקענאמיע איז אריינגעקומען הארט איידער די קאנווענשאן, אויב געדענקסטו די דרשות דארט האט מען שוין גערעדט ביי ביידע קאנווענשאן'ס דערוועגן, בעיקר איז די אקענאמיע ארויף אויפן אויבערפלאך טאקע א וואך צוויי נאכן רעפוליקאנער קאנווענשאן. ביז דאן (פון זיין אויסוועלן פעילין) איז מקעין געשטאנען העכער.

איינמאל די אקענאמיע איז געווארן די ברענעדיגע אישו איז מקעין געפאלן איבעראל. און ממש נאר דאס איז געווען די סיבה פארוואס ער איז פלולצלינג איבעראל געפאלן.

דאס אז מקעין'ס פארטיי איז יעצט אינוויייניג בשעת די שווערע צייטן האט געמאכט אז דער קאנדידאט וואס איז אנגעקומען מיט די ווארט "טשעינדזש" זאל מען טראסטן און אריינוועלן. ער האט ביז דאן אויך געהאט מענטשן וואס זענען פארקויפט געווארן פאר די ווארט "טשעינדזש" אבער איינמאל עס האט בארירט יעדעם'ס טאש האט מען אפגעמאכט אז מ'מיז פראבירן א צווייטער מהלך.

אמת אז ער האט ביז דאן אויך געהאט א גרעסערע טשענס פון מקעין אריינצוקומען צוליב די אנדערע אישו'ס, אבער דאס האט אום געגעבן די שטארקסטע און לעצטע שטיפ פאר א זיכערע געווינס.

[ווייסעך וואס]

בכלל וועל יאך אייך מגלה סוד זיין אז ר' יודל מענדלזאהן הי"ו אין זיין לעצטע ארטיקל וואס מיר האבן דא ארויף געשמירט שוין בארירט די אלע נקודות און נאך מער, יאך וועל זיי דאהי שרייבן בקיצור און ווער עס וויל קאן עס דארטן ליינען באריכות און ווי פארשטענדליך דארט קאמענטירן, וזה החלי:
1. אבאמא האט אפגעקויפט די ווייסע הויז:
2. די פרעסע איז געווען אין זיין טאש:
3. ער האט געברענגט א מעסעדזש פון טויש און האפענונג:
4. ער האט געטאדלט די רעפובליקאנער אלס שולדיגע אין די עקאנאמישע בראך:
5. ער איז גוט געפעקעדזשט:
6. ער אפעלירט צו אן עטנישע רעגן-בויגן פון וויילער:
7. געבילדעטע און רייכע אמעריקאנער האבן דאס מאל געשטימט אין די מאסן:
8. אלע שווארצע אן אויסנאם האבן געשטימט פאר אים, און א ריזיגער פראצענט שווארצע זענען געקומען וועהלן:
9. צוויי דריטל פון אלע מינאריטעטן האבן געשטימט פאר אבאמא:
10. ער איז א גרויסער אראטארישער קראפט:
11. ער איז געווען אויסערגעווענליך גוט ארגאנאזירט:

ביקסאד דו האסט עס געמאכט. דאס איז מער וויינגער וואס פארענטפערט דעם מי מילל ומי פילל, הגם מקעין דיבעטן עטליכע פון זיי, אבער יעדע פון זיי האט א שטיקל אמת אין זיך.

מיר געפעלט דאס מערסטע 6, 8, 11, 10,
ישר כח ביקסאד פאר דיין אנאליז אזוי צום פינטל.
___________________________

יעצט איז מיר שווער א צווייטע זאך, וואס האט געטריבן די פרעסע צו זיין אזוי איינזייטיג?
ווייל זיי זענען ליבעראל? איז פאר וואס האבן זיי עס נישט געטוען פאר קערי אין 04'?
זיי זענען עס שוין היינט אויך מודה אז דאס וועט זיי פארשאטן פארן לאנגען טערמין, דאס אז זיי האבן זיך געשטעלט אזוי איינזייטיג אין דאס פאלק האט פארלוירן טראסט אין די מידיע.
מתחילה מאי קא סברי?

[זארעכפעפער]

וויכטיג מאכער, אהבתי מאוד את תגובתך הארוכה. ס'איז גוט, צודערזאך און מלא תוכן וידיעות. ס'איז אזוי גוט אזש על אף וואס איך פארמאג נישט קיין ברעקלע צייט דיר אפצוענטפערן, האסטו מיך אבער געצווינגען זיך אראפזעצן צום שרייב טישל און דיר אפקלאפן די פאר שורות.

איך האב געליינט דיין תגובה א צוויי דריי מאל, און זיך מסדר געווען במחשבתי להשיב לך אחת על אחת. די מעשה איז נאר, כאמור לעיל. איך האב נישט קיין צייט כעת זיך אראפזעצן און דאס אפקלאפן. איז וואס וועל איך טוהן? דער פלאן לויטעט מיר, אז איך וועל זיך פארצייכענען דעם אשכול, און צוגאב וועל איך מיך מאכן א נאטיץ אז כאשר ירחיב ד' את עתי בין איך בלי נדר ושבועה פארפליכטעט צוריק ארויף צוקומען אויפן פאדיום און דיר גיבן אנטווארט על כל מה שכתבת.

אין דע מין טיים וועל איך ליידיג מאכן דאס פלאץ פאר אנדערע חשובע מעמבער, און לאזן זיי אויך ארויפקומען צום אויבן אן און אויסבלאזן זייער מיינונג בנושא דא.

ולצייטליך יאמר: ליין איבער מיין אויבערשטע פערעגראף, וככדברים האלה שאמרתי לוויכטיג יאמר לך. שוב אשיב בל"נ. ואל יפל דבר מכל מה שאמרתי.

[צוביילטער]

ווייסעך וואס, איך האלט אז דריי פון דיינע פונקטן זענען די ריכטיגע, נומער זיבן און זיבן און נאכאמאל 7.

וואס הייסט? דער ענטפער איז געציילטע ווערטער: היינו טעמא דביל קלינטאן והיינו טעמא דבאראק אבאמא.

ווען ביל קלינטאן איז געלאפן 16 יאר צוריק איז דער קאמפיין געווען גאר ענליך צו די איצטיגע, זייער אסאך פון די זאכן וואס מ'האט אויסגעשמיסט טאקע אין דעם אשכול, ממש די זעלבע איז פארגעקומען אין 92'.

היינט ווען מ'קוקט צוריק זעהט מען אז נישט מער ווי קלינטאן'ס צויבער קראפט האט צוגעברענגט צו זיין זיג, קלינטאן האט געהאט (און האט נאך אלץ) גאר שטארקע "קאמיוניקאציע סקילס". ווען ס'קומט צו וואלן נוצן אמעריקאנער זייער שכל אויפן שוואכסטן שטאפל, און דער וואס רעדט בעסער דער געוואונט די וואלן.

בעפאר דעם קלינטאן געוואונס איז געווען ממש די זעלבע ווי דער איצטיגע אבאמא געוואונס, מענטשן האבן געהאלטן אז די פאולס זענען פאלש, מענטשן האבן געשריגן אז די מידיא איז איינזייטיג, און מענטשן האבן געהאלטן אז דער אומערפארענער קלינטאן קען נישט געוואונען.

נאך די דעמאלס'דיגע פארמעסט איז געווען אסאך ערגער ווי די היינטיגע בנוגע וויאזוי דער עולם האט'ס אויפענומען, מענטשן זענען געווען ערענסט באזארגט אז דער "שטינקער" קלינטאן וועט אריינפירן אמעריקע אין די אדמה אריין.

ווען א קאנדידאט האט די ריכטיגע קאמיוניקאציע סקילס קענסטו שיסן וויפיל פיילן די ווילסט און ס'וועט אים גארנישט שאטן, זיין קאמיוניקאציע סקילס איז ווי דער פאנצער, און אלעס גליטשט זיך אראפ. דאס האט מען געזען ביי קליטאן און די זעלבע האט מען געזעהן ביי אבאמא.

יא, די עקאנאמיע וואלט פונקט אזוי געקענט העלפען פאר דעם מעקעין ווי דער אבאמא, מעקעין וואלט געקענט גיסן פעך און שוועבל אויף די דעמאקראטן אז ס'איז זייער שילד דער גאנצע קראך, נאר וואדען? ער איז גאר א שלעכטע "סעילסמאן" און ער האט זיך פארקויפט גאר שלעכט, משא"כ אבאמא, איז באמת געווען גאריקס און גאניקס אבער האט זיך גאר גוט פארקויפט. און דאס וואס די מידיא איז געווען איינזייטיג גייט שוין צוזאמען. און כ'האלט, אז אפילו ס'וואלט נישט געווען אלע אנדערע טעמים וואלט אבאמא אויך געוואונען. און געס וואט? צווישן מיר און דיר, אויב די רעפובליקאנער גייען האבן נאך א מעקעין אדער א באב דאול 4 יאר ארום, קענען זיי זיך שוין לייגן שלאפן.

זארעכפעפער, ווי אויבן געשריבן איז די 92' פארמעסט גארנישט געווען אנדערש, דעמאלס האבן – אנדערש ווי היינט – אויך גאר ערענסטע אידן בדויערט דעם קלינטאן געוואונס. אגב, מיין זיידע זז"ג פארציילט מיר אז אין אונגארן איז געווען אסאך ערגער מיט דאס פאטריאטיזם, קיין פארגלייך צו היינט. (נישט אז איך בארעכטיג פאטריאטיזם, אבער דער סיבה וואס מ'פלעגט אלעמעל האקן אויף די אמעריקאנער פאריאטיזם איז געווען אז מ'זאל נישט מיטגעשלעפט ווערן מיט די גרויליגע גאס).

ביסט גערעכט אז ס'איז נישט דא קיין שום ראי' אז אבאמא איז נישט קיין אידן ליהאבער, אבער געוועליך איז דער וועג צו מעסטן א גוי'ס אהבת ישראל דורך קוקן זיין מיינונג לגבי דעם טמא'נע מדינה. לאמיר האפן אז די אלע זאכן וואס ר'האט זיך צוזאמגעהערט פון אלע זיינע חבירים האט ער שוין פארגעסן.

און יא, איך האלט אז פרעזידענט בוש איז גאר א גוטע פרעזידענט. ווען נישט ער פירט אריין אמעריקע אין איראק וואלטן די על קאידא'ניקעס געווען ביזי טאקע דא אין אמעריקע. (ווי ער אליינס האט שוין געזאגט כמה פעמים). און גערעכט טאקע אז קיין שום פרעזידענט וואלט נישט געקענט צוריקהאלטן א מלחמה, אבער אויב על גאור וואלט געווען דער קאמאנדיר אין טשיף וואלט ער בלי ספק געטוהן דאס מינימאלסטע וואס מעגליך. קענסט מיר מסביר זיין פארוואס ווען סאדאם כוסעין האט געבראכן דעם אפמאך און ארויסגעווארפן די יו ען אינספעקטארס האט מען געדארפט ווארטן ביז פרעזידענט בוש נעמט קעיר? אוודאי, ווען בוש 41 האט געהאלטן אז מען קען האלטן סאדאם אין די ראמען האט ער אים געלאזט לויפן, אבער עם לאזן טון וואס ער וויל האט א פשט? און פארגעס נישט אז איבער 80 סענאטארן האבן געשטימט פארן איראקער קריג.

אבער איין מינוט, שטעל דיר פאר וואס ס'וואלט געווען אויב בוש וואלט זיך געבראכן צו די אויפגעקלערטע דעמאקראטן און ארויס געצויגן די טרופן פון איראק, איך וויל ניאטאמאל טראכן דערפון.

די מישט אויס צו דער פרעזידענטן האבן געטון גוט, און וואס "דער פאלק" האט געטוען, ביי מיר איז די אמעריקאנער פאלק טאטאל אפגעפרעגט, סא ברענג נישט קיין ראי' אז "דער פאלק" האט אזוי געטוען אדער אזוי געטוען. אז "דער פאלק" האט ארויסגעשטויסן בוש 41 מיינט נישט אז זיי האבן גוט געטוען, אז "דער פאלק" האלט נישט פונעם בעילאוט מיינט נישט אז ס'איז נישט גוט, אז "דער פאלק" איז נישט צופרידן פון פרעזידענט בוש מיינט נישט אז ער איז נישט גוט פאר אמעריקע, און אז דער פאלק האט אריינגעשטימט אבאמא אין ווייסען הויז מיינט נאך נישט אז זיי טוען גיט.

טאקע דאס איז בוש'ס שטארקייט, עם גייט גאר ווייניג אן וואס "דער פאלק" זאגט, ער טוט וואס "ער" האלט אז ס'גוט פאר אמעריקע און האט זיך אויסגעלאכט פון אלע אנטי-וואר פראטעסטן. איך האלט אז בוש'ס הויפט פראבלעם אז זיין מארקעטינג.

גראדע גלייך איך זייער "פעפער", אבער איך ווייס נישט פארוואס איך בין אזוי אומאיינשטימיג מיט דיר כמעט מיט אלע דיינע מיינונגען.

אז מ'רעדט שוין יא, איך האלט אז די ריפובליקאנער זאלן אויסקלויבן פעילין פאר זייער צוואנציג-צוועלף קאנדידאט צוליב 2 סיבות. 1) זי איז די איינציגסטע וואס קען זיך פארמעסטן מיט אבאמא'ס קאמיוניקאציע סקילס. 2) אזויווי אבאמא גייט ממילא געוואונען, זאלן די ריפובליקאנער כאטש זיין די ערשטע צו האבן א פרוי אויפן נאמינאציע.

[צייטליך]

צוביילטער, כ'האב זייער הנאה פון דיין תגובה, איך בין "כמעט" אינגאנצן איינשטימיג מיט וואס די זאגסט.

אבער למעשה, דער גוטער רעדנער ברויך האבן א שטארקע אישו ואוס צו פארקויפן אז מ'זאל אום בכלל אויסהערן. די אישו פון די שוואכע אקענאמיע איז א ברענעדיגע אישו וואס בארירט יעדענס טאש און דאס ברענגט אז מ'זאל אום אויסהערן און ער זאל פירן דעם ציבור ווייטער אויף זיין רייד.

און טאקע דערפאר איז דיין צוזאמשטעל מיט די קלינטאן געווינס זייער גוט, ווייל - פונקט ווי דא - איז דארט אויך געווען זיין הויפט לאוזינג "דאנט בי סטופיד, איט'ס די אקאנעמי" נאדעם ואס ביי די ענדע פון בוש-דער ערשטער איז די אקאנעמי געווען זייער שוואך.

זארעכ, איך זיץ און ווארט בכליון עניים. אי"ה יעדע שעה וועל איך ריפרעשן די פעיזש.

[זארעכפעפער]

איידער איך גיי מיט אייך ווייטער, לאמיך דא אויסגראדן אפאר נקודות און זען צי מיר פארשטייען זיך. איבערהויפט ווען אינדערצווישן איז צוגעקומען א שמאלציגע תגובה, באגלייט מיט גוטע רעיונות, פון "צוביילטער".

אל"ף - ווי עס קוקט אויס זענט איר אלע שטארק רעפובליקאניש געשטימט, ויהי' מה שיהי' וועט איר אלעמאל און פאר יעדן פרייז סייווי האלטן אז בוש איז געווען א גוטער פרעזידענט.

מיין תירוץ דערויף: איך בין נישט קיין פארטייאישער פאטריאט, נישט פאר די רעפובליקאנער און נישט פאר די דעמאקראטן. אונזער שמועס האט זיך בעיקר פארצויגן איבער דעם פרעזידענט 'פערזאן' פערזענדליך, צי איז ער געווען טויגליך און גוט צי נישט. רעדט מען פון רעיגן און בוש הראשון זאג איך 'יא', רעדט מען פון בוש השני זאג איך 'ניין'. איך פארדיי קריטיק מכל הצדדים און מ'דארף קוקן די פאקטן אין פנים אריין.

בי"ת – אמת, "צוביילטער" איז גערעכט מיט זיין נקודה אז ער קוקט נישט וואס 'דאס פאלק' זאגט, ער קוקט צי דער פרעזידענט האט געטויגט צי נישט, ובזה באנו למחלוקת; ער האלט אז בוש השני טוב הי' און איך בין מחולק, אבער למעשה דער פותח האשכול האט געשטעלט די פראגע פון: "וויאזוי אבאמא האט באוויזן אריינצוקומען אין ווייסן הויז?".

מיין תירוץ דערויף: אין ווייסן הויז קען מען נאר אנקומען דורך 'וואלן', וואס דער פשט דערפון איז: "לאמיר הערן וואס 'דאס פאלק' זאגט?", און אויף דעם איז געקומען מיין תי', געבויעט לויט דעם אויסגאנג פון די וואלן, אז דאס פאלק איז מער דעמאקראטיש געשטימט.
*

דאס וואס וויכטיג האט בארירט איבער די עקאנאמיע, די תקופות וואס זי איז געווען גוט און די תוקופות ווען זי איז געווען אין ד'רערד, גייט שוין אריין אין די יסודות'דיגע מחלוקת פון ווער ס'איז בעסער פארן לאנד, רעפובליקען צי דעמאקראט. וויכטיג האלט אז רעפובליקען, אנדערע האלטן אז דעמאקרעטס. ווער איז גערעכט? מ'קען זיך אויף דעם דינגען יומם ולילה אהין און צוריק. אלע זיינע נקודות האבן תי' און סתירות. הצד השוה שבהן, ווען די עקאנאמיע איז גוט וועט די אינדזארדזש פארטיי נעמען קרעדיט ובלהיפך להיפך. ווען ס'איז נישט גוט טייטלט מען דעם שולד אויף די דרויסנדיגע פארטיי, אז צוליב זייער אלטע פאלעסיס איז דאס יעצט געגאנגען קראכן, וכמובן די אנדערע פארטיי טענה'ט פארקערט, דאס איז א גלגל החוזר. און איך קען דיר, וויכטיג מאכער, צייגן אין דיינע ווערטער אליין סתירה'ס. אלעמאל גיבסטו קרעדיט פארן רעפובליקאנער פרעזידענט. איז דער פרעזידענט א רעפובליקאנער און די עקאנאמיע איז גוט איז דאך פשוט אז ס'איז זיין קרעדיט, איז דאס נישט גוט איז דאך דאס צוליב דעם ווייל דער פרעזידענט האט זיך געדארפט באפאסן מיט די אלטע דעמאקראטישע פאלעסיס. ווייטער אויב איז דער פרעזידענט א דעמאקראט און די עקאנאמיע איז גוט איז דאך דאס צוליב די אלטע רעפובליקן פאלעסיס, איז דאס נישט גוט איז דאך פשוט דער דעמאקראטישער פרעזידענט שולדיג. הצד השווה: 'דו' ביסט א רעפובליקען און דו זעסט נאר איין צד.

למעשה, מיר זענען נישט דן דא וועלכע פארטיי ס'איז בעסער יסודות'דיג און וועלכע פארטיי ס'פארשטייט בעסער צו פירן דאס לאנד, מיר זענען דן 'וויאזוי אבאמא האט געווינען?' כלומר, פארוואס דאס פאלק האט געוואלט אבאמא'ן, און אויף דעם איז דער תי' כמ"ש לעיל.
*

שטעלט זיך דאך די פראגע, אויב איז דער גאנצער אשכול בלויז איבער "פארוואס דאס פאלק האט 'אריינגעברענגט' אבאמא'ן?", דאן וואו קומט אריין אין בילד דער היינטיגער פרעזידענט? אויף דעם איז דער תי' אז דאס איז אפשר אביסל מיין שולד. אזוי רעדנדיג פון די ענינים האב איך שוין אינאיינוועגס אויך אויסגעדריקט מיין 'פערזענדליכע' מיינונג קעגן בוש, אז אין אונזער פאל איז גראדע דער רעפובליקאנער פרעזידענט געווען א דורכפאל און דאס האט אויך צוגעשטייערט און גוט צוגעשפילט פאר אבאמא'ן. האלט איר להיפך, און פארוואס? ווייל איר זענט רעפובליקענ'ס!
*

המשך יבא אי"ה.
אבער איידער איך ענדיג וויל איך איין זאך קלארשטעלן, איבער די מלחמה אין איראק. מיר רעדן נישט וועגן ארויסציען די טרופן פון איראק. אודאי יעצט נאכן אנמאכן א כאזעריי איז קיין צוויי ברירות נישט פארהאן. מיר רעדן וועגן אריינגיין אין קריג.

עוד רגע אדבר: וואס א מין פארגלייך איז 9/11 צו די ערשטע באמבאדירונג אין 93', אדער צו די שיפן אין תימן? האלט איר טאקע אז נאך א 9/11 וואלט 'גאור' אנדערשט געהאנדעלט? מ'דארף זיין בלינד אזוי צו טראכטן.

המשך יבא, אופס... די צייט איז אויסגעלאפן... ועוד אמשיך... (ווען? גלייב מיר איך ווייס אויך נישט, אבער קוקט נישט אויס אז נאך היינט).