דפוס: אותיות רש"י/מרובעות

[מי חכם]

ס'איז דא א מקור / שיטה אזוי אז ס'איז הייליגער און מען זאל עס נישט נוצן לעניני חולין, בפועל פירט מען זיך נישט אזוי על פי רוב.

אבער צו זאגן אז רש"י איז נישט גענוג הייליג צו פארנעמען קדושת אותיות מרובעות, ולזה נתכוין המדפיס הראשון - וכל המדפיסים בעקבותיו - ומה עמקו מחשבותיו הטהורות, איז נישט צום זאך, מילד גערעדט.

און אין רמ"א איז נישטא קיין רמז רמיזא כל שהוא אין אזא ריכטונג.

[יהיה כן]

זעהט אויס נישט פאר אלע יודעים, אבי געהאקט

נישט אלא יודעים, נאר כידוע ליודעים זיי מדייק בלישנא,

געהערט פון הרה"ח ר' יוסף בעריש פארטיגאל'ס א אייניקל, וואס דער שומרי אומנים רבי זצ"ל האט ביי איהם אין שטוב (אין סנהדריה) געשריבן זיין ספר, און אויסגעשטעלט צום דריק
אז דעמאלט'ס איז נישט געווען צו טרעפן קיין אותיות רש"י כמעט נאר פאר זייער טייער, און אותיות מרובעות איז געווען אסאך ביליגער (מ'האט נאך געמאכט יעדע אות א סטענצל פון בליי און נישט כהיום מיט א פילעם),
און אפי' שפעטער ווען דער תו"א רבי זצ"ל האט אנגעהויבן דריקן איז נאך געווען רש"י אותיות א יקר המציאות

און יאך טראכט א סברא, דער שומר אמונים רבי ר' אהרלע זצ"ל האט כידוע געדרוקט זיין ספר בלעטל נאך בלעטל, ער האט געשריבן א בלעטל, געשיקט צום דרוקער, און נאך א בלעטל געשיקט צום דרוקער, און אזוי ווייטער, (דהיינו נישט געשריבן א גאנצער ספר אויפאמאל און געשיקט דרוקן), נו, אויף אזא אופן אולי איז טאקע שווער געווען מיט רש"י, ווייל אותיות מרובעות, איז מער געווען צי די האנט, כנלע"ד בדרך אפשר

[מאגר]

ערגעץ דא אין סידורו של שבת פון דאראג אין הקדמה א שמועס דערווועגן.

[פרשיסחא]

http://www.otzar.org/forums/viewtopic.p ... 709#p53709

כמדומה אז אין 'דברי תורה' פון מונקאטשער רב איז אויך דא ווערטער איבער די חשיבות פון דרוקן א ספר אין כתב רש"י דייקא.

---
נאך א נושא וואס איז א ביסל ענליך צו דעם: ווי אזוי זאל מען צייכענען די עמודים, מיט נומערן אדער מיט אותיות, עס איז דא עפעס וועגן דעם פון דעם היילגן יעב"ץ.
אבער ווי געזאגט דער נושא געהרט נישט דא אריין.

[מי יודע]

http://www.otzar.org/forums/viewtopic.php?p=53709#p53709

כמדומה אז אין 'דברי תורה' פון מונקאטשער רב איז אויך דא ווערטער איבער די חשיבות פון דרוקן א ספר אין כתב רש"י דייקא.

און די היינטיגע דברי תורה איז געדרוקט מיט אותיות מרובעות

[אוהב ספרים]

נאך א נושא וואס איז א ביסל ענליך צו דעם: ווי אזוי זאל מען צייכענען די עמודים, מיט נומערן אדער מיט אותיות, עס איז דא עפעס וועגן דעם פון דעם היילגן יעב"ץ.
אבער ווי געזאגט דער נושא געהרט נישט דא אריין.

די יעב"ץ אין זיין סידור האט געצייכענט די סעיפים מיט נומערען

[שמו]

עכ"פ דאס איז זיכער אז בזמנינו היום, ספרים באותיות מרובעות גייען מער.

בין איך מחולק ספרי חסידות איז דא אין רש"י פונט לרוב


לדעתי ברויך מען מאכן וואוט"ס וואס דער עוילעם וויל
די אלע וואס האבן א יד אינעם ספר בנין שלמה, זאלן זיין בארעכטיגט צו שטימען, צו רש"י צו מרובעות

וע"פ רוב יקום דבר
כך נראה לי, וועט מען מוזן געבן פאר יודישע קהילות דאס לעצטע ווארט

[שאינו יודע]

מען קוקט אריין אין רמ"א זעהט מען גראד אז ער רעדט פון אנדערע כתבים לעומת כתב אשורית. בכלל נישט נוגע צום שמועס איבער אותיות מרובעות vs. כתב הסופרים (רש"י / משיטא / אידיש). סאו ס'איז נישט קיין תיקו, ס'איז קושיא מעיקרא ליתא.

מיין תיקו איז נישט לגבי די רמ"א, נאר לגבי די אלע שרייערס כנגד כתב מרובעות

דיין תיקו נעמט זיך פון נישט אריינקוקן אינעם רמ"א

מאך נישט קיין אסאמפשענס, קשיות מיט תירוצים.

דער רמ"א שרייבט "נישט" וועגן עס האט א קדושה, נאר וועגן דברים שבכתב.

וואס איך וויל ארויסברענגען אז ווען עס איז דא א שמועס, האלט ביטע מיט די גאנצע שמועס, און ווארף נישט אריין קיין פלאקן

[אוהב ספרים]

און אלטץ דברים שבכתב מעגען מען שרייבען די קעפלעך און ד"ה במרובעות וכל הקטע לא? לאמיר פארשטיין

*
ספר תורת החטאת להרמ"א קראקא של"ז דפוס השני נדפס באותיות מרובעות

[הילולא דצדיקיא]

בין איך מחולק ספרי חסידות איז דא אין רש"י פונט לרוב

וע"פ רוב יקום דבר
כך נראה לי, וועט מען מוזן געבן פאר יודישע קהילות דאס לעצטע ווארט

איך שטים מיט דערצו,
(אישית האב איך מער ליב רש"י אותיות)

[עין טובה]

שוין געשטימט?

[יידישע קהילות]

נאך דא אסאך צייט ביז צו א פיינעל החלטה!

[רוצה לדעת]

האלט איך יעצט ביים דריקן א ספר פון איינע פון די גדולי החסידות
און געזעהן דא די סאמעטוכע וועגן אותיות רש"י אדער מרובעות, אבער נאכן ליינען די דריי בלעטער, בין איך נישט ארויס געקומען מיט קיין שום מסקנה

קען מיר איינער דא צוצייכענען א מסקנה לכאן אדער לכאן (נישט קיין בויך סברות, נאר מקורות מראשונים וכדו'?)

[איטשע]

מקורות מראשונים? עפען עני ספר געדוקט פאר׳ן קריג דורך ערליכע יודן.

[נודה לך]

אייביג זיך געוואונדערט גראדע פארוואס ספר התניא איז אותיות מרובעת

[אדער יא]

שיינע אינטערסאנט אשכול, היצט באמערקט.

[קאטשקע אויפן וואסער]

אפשר אינטערעסאנט צו צולייגן:

כתב המדפיס רבי אהרן ב"ר אורי ליפמן מווין, בהקדמתו לספרו של רבי שמעון עקיבא בער ב"ר יוסף משנייטוך, פי שנים, זולצבאך תס"ב.

ואף גם לרבות מעלות הספר הנחמד הלז אשר מכתבים שונים למעליותא, בכל המאמר והקדמה אשר התחיל בראשונה עם הפסוק הצייגתי [=הצגתי] בכתב עברי הנקרא 'בחיי כתב', ושארי מאמרים או הקדמות או איזה פשטים הנחמדים צייגתי [=הצגתי] ב'כתב רשי' כדי שבנקל ימצא איש מבוקשו...

[קאטשקע אויפן וואסער]

החכם ר' יצחק דוראן 'האפודי' שרייבט אין זיין ספר מעשה אפד, הקדמה, עמ' 21 (געשריבן אין יאר ה'קס"ג, נאך פאר המצאת הדפוס באירופה):

אפודי.JPG (129.47 KiB) געזען 2361 מאל

אויף אידיש איז עס בערך אזוי:

ווען מען לערנט תנ"ך אדער גמרא, זאל מען זען צו לערנען פון א ספר וואס איז געשריבן געווארן אין 'אותיות מרובעות', וועלכע ענדלען צום אריגינעלן 'כתב אשורית' וואס מיט אים איז געגעבן געווארן די תורה פון באשעפער...
פארוואס פונקט דעם שריפטסארט? ווייל עס איז דער שענסטער פון אלע אנדערע שריפטסארטן, און וואס שענער עס איז, אלס בעסער ווערט עס איינגעקריצט אין מוח, און מען געדענקט עס לענגער. דערפאר איז פון אלעמאל געווען איינגעפירט, און עס איז נאך היינט דער מנהג אזוי, צו שרייבן תורה, נביאים, כתובים און גמרא, דווקא מיט 'אותיות מרובעות'...
דאס וואס איך האב געזאגט, אז מען קען בעסער געדענקען א זאך וואס איז געשריבן אין 'אותיות מרובעות', האב איך געהערט פון מיינע רבי'ס, וועלכע האבן אזוי מקבל געווען פון די קדמונים. צוערשט האב איך געמיינט אז דאס איז א גוזמא, אבער נאכדעם וואס איך האב עס אויספרובירט האב איך געזען אז עס איז וואר!

[אדער יא]

למעשה איז דא א חשש ע"פ הלכה אדער מסורה צו דריקן מיט מרובעות?

[יידישע קהילות]

איך פארשטיי נישט.
א ספר איז דאך א הייליגע זאך, און מ'היט עס בקדושה. סא וואס איז שלעכט מיט אותיות מרובעות? פארקערט! אפילו ווען דער שם שמים זאל ארויסשטיין איז דאך אויך נישט קיין חסרון. אדרבה, זאל דער ספר אין וועלכער איך לערן האבן מער קדושה!!!

[שאינו יודע]

דברים שבכתב אי אתה רשאי וכו׳ כמבואר ברמא. וכן הוא מנהג אבותינו, אי ההבנה אינו משנה

[אדער יא]

איך פארשטיי נישט.
א ספר איז דאך א הייליגע זאך, און מ'היט עס בקדושה. סא וואס איז שלעכט מיט אותיות מרובעות? פארקערט! אפילו ווען דער שם שמים זאל ארויסשטיין איז דאך אויך נישט קיין חסרון. אדרבה, זאל דער ספר אין וועלכער איך לערן האבן מער קדושה!!!

איינער האט מיר צוגעשיקט דעם לינק
http://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=27947&st=&pgnum=5&hilite=%D7%9E%D7%94

[יידישע קהילות]

איך פארשטיי נישט.
א ספר איז דאך א הייליגע זאך, און מ'היט עס בקדושה. סא וואס איז שלעכט מיט אותיות מרובעות? פארקערט! אפילו ווען דער שם שמים זאל ארויסשטיין איז דאך אויך נישט קיין חסרון. אדרבה, זאל דער ספר אין וועלכער איך לערן האבן מער קדושה!!!

איינער האט מיר צוגעשיקט דעם לינק
http://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=27947&st=&pgnum=5&hilite=%D7%9E%D7%94

איך זעה נישט פונקליך וואס דו ווילסט מיר ווייזן. און רבי מאיר אמסל זי"ע איז נישט דער פוסק הדור, ווי אויך דער שואל דארט.
תכלית.
וואס איז דער פראבלעם מיט דריקן א ספר מיט אותיות מרובעות?
סתם ג'האקט אין טשייניק און ג'מאכט פראבלעמען!

[להקל ולהחמיר]

בטעות אריינגעבלאנדזשעט אין דעם אשכול, אבער אלס ארויסגעבער פון א ספר עטליכע יאר צוריק, און ס'איז אביסל קרוב לליבי די גאנצע מערכה, אחווה דעתי העני' בענין:

הכל מודים אז אלע ספרים ביז פארן קריג איז געווען געדריקט מיט רש"י אותיות.
איז וואס מיזטו זיין קלוגער ווי דיין זיידע, ער האט אויך געוויסט אז מ'קען דריקן א ספר מיט אותיות מרובעות, און ער האט נאכאלץ נישט געדריקט מיט מרובעות נאר מיט רש"י, א"כ צאו לך בעקבי הצאן און טו עם נאך מיט בלינדע אויגן.

[אדער יא]

כנראה אדמו"ר מתולדות אהרן זצ"ל האט נישט אזוי געהאלטן. אז דו טרעפסט נישט קיין שום סיבה פ"וו מען האט דאס געטוהן, און קומסט אראפשטעלן אז דאס מוז עס זיין המוציא מחבירו עליו הראיה, ברענג א מקור לאיסור. געפיל פארשטיי איך, אבער לעומת זה אז עס איז שענער מרובעות וועגט דאס איבער, וויבאלד ספרים דארף מען דריקן ווי שענער מען קען נאר, און דאס האט ת"א זצ"ל לכאו' געהאלטן.