מנהגים וואס איז נתפשט געווארן אין די לעצטערע דורות

[גם זה יעבור]

יש מי שאומרים אז די בגדי שבת בשושן פורים און ווילאמסבורג אמריקה האט אסאך צוטון מיט דעם וואס הרה"ק מ'סאטמאר זי"ע איז געווען ירושלימע רב

[יין ישן]

יש מי שאומרים אז די בגדי שבת בשושן פורים און ווילאמסבורג אמריקה האט אסאך צוטון מיט דעם וואס הרה"ק מ'סאטמאר זי"ע איז געווען ירושלימע רב

ס'איז יתכן דער סברא, די סברא האב איך געהערט אויף דעם ווען עס איז פורים המשולש אז אין סאטמאר איז שטארק איינגעפירט אויף זונטאג צו גיין בבגדי שבת און צו פירן טיש אזוי ווי א געווענליכע שושן פורים בעת ווען אין אנדערע מקומות איז עס נישט אזוי שטארק איינגעפירט, אבער יתכן אז עס איז די תשובה אויף דעם אויך.

[קאמפיוטער עקספערט]

יש מי שאומרים אז די בגדי שבת בשושן פורים און ווילאמסבורג אמריקה האט אסאך צוטון מיט דעם וואס הרה"ק מ'סאטמאר זי"ע איז געווען ירושלימע רב

די וועלט איז גרעסער פון סאטמאר

[שמן]

יש מי שאומרים אז די בגדי שבת בשושן פורים און ווילאמסבורג אמריקה האט אסאך צוטון מיט דעם וואס הרה"ק מ'סאטמאר זי"ע איז געווען ירושלימע רב

לפי ידיעתי זענען די באבוב'ער בחורים ארום געגאנגען אין די גאסען רומפלען צוזאמען מיט האדמו"ר מ'באבוב זצ"ל מיט בגדי שבת (און מיט פעדערן אין די קאפליטש כמנהג באבוב בשושן פורים) ממש אין די ערשטע יארן ווען אין אלע מוסדות (אפי סאטמאר) איז געווען א פולע טאג פון חדר ממש ווי א וואכען טאג. איך האב אמאל געהערט אז אין די ערשטע יארן ווען עס איז געווען פורים משולש איז אפי רביה"ק מסאטמאר נאך זייענדיג ירושלים'ער רב אויך געגאנגען מיט בגדי חול

[תמימות'דיגער]

יש מי שאומרים אז די בגדי שבת בשושן פורים און ווילאמסבורג אמריקה האט אסאך צוטון מיט דעם וואס הרה"ק מ'סאטמאר זי"ע איז געווען ירושלימע רב

ס'איז יתכן דער סברא, די סברא האב איך געהערט אויף דעם ווען עס איז פורים המשולש אז אין סאטמאר איז שטארק איינגעפירט אויף זונטאג צו גיין בבגדי שבת און צו פירן טיש אזוי ווי א געווענליכע שושן פורים בעת ווען אין אנדערע מקומות איז עס נישט אזוי שטארק איינגעפירט, אבער יתכן אז עס איז די תשובה אויף דעם אויך.

דאס פירן זונטאג דעם שושן פורים טיש האט מען זיך געפירט אין סיגוט-סאקמיר ע"פ מנהגו של רבנו הקדוש מצאנז זיעועכי"א.

[שמן]

יש מי שאומרים אז די בגדי שבת בשושן פורים און ווילאמסבורג אמריקה האט אסאך צוטון מיט דעם וואס הרה"ק מ'סאטמאר זי"ע איז געווען ירושלימע רב

ס'איז יתכן דער סברא, די סברא האב איך געהערט אויף דעם ווען עס איז פורים המשולש אז אין סאטמאר איז שטארק איינגעפירט אויף זונטאג צו גיין בבגדי שבת און צו פירן טיש אזוי ווי א געווענליכע שושן פורים בעת ווען אין אנדערע מקומות איז עס נישט אזוי שטארק איינגעפירט, אבער יתכן אז עס איז די תשובה אויף דעם אויך.

דאס פירן זונטאג דעם שושן פורים טיש האט מען זיך געפירט אין סיגוט-סאקמיר ע"פ מנהגו של רבנו הקדוש מצאנז זיעועכי"א.

לויט ווי איך האב געהערט איז הרה"ק מסאטמאר די ערשטע צייטן ווען ס'איז געווען פורים משולש געגאנגען מיט בגדי חול, נאר נאכמיטאג צום טיש האט ער אנגעטהון בגדי שבת

[גם זה יעבור]

וואס איז טאקע די באבוב'ער מנהג צו גיין מיט די פעדער און היט?

[קעלנער]

יש מי שאומרים אז די בגדי שבת בשושן פורים און ווילאמסבורג אמריקה האט אסאך צוטון מיט דעם וואס הרה"ק מ'סאטמאר זי"ע איז געווען ירושלימע רב

ס'איז יתכן דער סברא, די סברא האב איך געהערט אויף דעם ווען עס איז פורים המשולש אז אין סאטמאר איז שטארק איינגעפירט אויף זונטאג צו גיין בבגדי שבת און צו פירן טיש אזוי ווי א געווענליכע שושן פורים בעת ווען אין אנדערע מקומות איז עס נישט אזוי שטארק איינגעפירט, אבער יתכן אז עס איז די תשובה אויף דעם אויך.

דאס פירן זונטאג דעם שושן פורים טיש האט מען זיך געפירט אין סיגוט-סאקמיר ע"פ מנהגו של רבנו הקדוש מצאנז זיעועכי"א.

לויט ווי איך האב געהערט איז הרה"ק מסאטמאר די ערשטע צייטן ווען ס'איז געווען פורים משולש געגאנגען מיט בגדי חול, נאר נאכמיטאג צום טיש האט ער אנגעטהון בגדי שבת

אויב מעגליך זאגט ביטע פון וועם איר האט עס געהערט.

[תמימות'דיגער]

מיר איז א שטיקל פלא, אין שולחן ערוך, ביים עולה זיין לתורה, ווערט געברענגט אז נאכדעם וואס דער עולה זאגט ברוך השם המבורך לעולם ועד, זאגט מען אמן, און דאן זעצט דער עולה פאר צו מאכן די ברכה. אזוי טוט מען טאקע אין טאהש, אבער פארוואס ביינונז איז דאס נישט איינגעפירט?

כ'האב אמאהל גיזעהן א תשובה פון הגה"ק רבי עקיבה יהוסף שלעזינגער זצוקללה"ה בעל לב העיברי בענין זה, ברענגט ער דארט אז זיין שווער הרב הק' רבי הלל מקאלאמייא זיע"א האט זיך געפירט ביים עולה זיין אז ווען דער עולם האט גיענטפערט ברוך ה' המבורך נאך זיין ברכו האט ער גיענטפערט אמן דערויף און שפעטער נאך ער האט גיזאגט ברוך ה' וכו' האט דער עולם גיענטפערט אמן און הערשט נאכדעם האט ער גיזאגט די ברכה.

[תמימות'דיגער]

יש מי שאומרים אז די בגדי שבת בשושן פורים און ווילאמסבורג אמריקה האט אסאך צוטון מיט דעם וואס הרה"ק מ'סאטמאר זי"ע איז געווען ירושלימע רב

ס'איז יתכן דער סברא, די סברא האב איך געהערט אויף דעם ווען עס איז פורים המשולש אז אין סאטמאר איז שטארק איינגעפירט אויף זונטאג צו גיין בבגדי שבת און צו פירן טיש אזוי ווי א געווענליכע שושן פורים בעת ווען אין אנדערע מקומות איז עס נישט אזוי שטארק איינגעפירט, אבער יתכן אז עס איז די תשובה אויף דעם אויך.

דאס פירן זונטאג דעם שושן פורים טיש האט מען זיך געפירט אין סיגוט-סאקמיר ע"פ מנהגו של רבנו הקדוש מצאנז זיעועכי"א.

לויט ווי איך האב געהערט איז הרה"ק מסאטמאר די ערשטע צייטן ווען ס'איז געווען פורים משולש געגאנגען מיט בגדי חול, נאר נאכמיטאג צום טיש האט ער אנגעטהון בגדי שבת

אויב מעגליך זאגט ביטע פון וועם איר האט עס געהערט.

נישט מסתבר אז ס'איז אמת בכלל

[שמן]

ס'איז יתכן דער סברא, די סברא האב איך געהערט אויף דעם ווען עס איז פורים המשולש אז אין סאטמאר איז שטארק איינגעפירט אויף זונטאג צו גיין בבגדי שבת און צו פירן טיש אזוי ווי א געווענליכע שושן פורים בעת ווען אין אנדערע מקומות איז עס נישט אזוי שטארק איינגעפירט, אבער יתכן אז עס איז די תשובה אויף דעם אויך.

דאס פירן זונטאג דעם שושן פורים טיש האט מען זיך געפירט אין סיגוט-סאקמיר ע"פ מנהגו של רבנו הקדוש מצאנז זיעועכי"א.

לויט ווי איך האב געהערט איז הרה"ק מסאטמאר די ערשטע צייטן ווען ס'איז געווען פורים משולש געגאנגען מיט בגדי חול, נאר נאכמיטאג צום טיש האט ער אנגעטהון בגדי שבת

אויב מעגליך זאגט ביטע פון וועם איר האט עס געהערט.

נישט מסתבר אז ס'איז אמת בכלל

איך מיין איר האט א טעות אביסל ווי אזוי עס האט אויסגעזעהן די ערשטע יארן דא, שושן פורים איז געווען א נארמאלע וואכען טאג אלע מוסדות זענען געווען אויפען נארמאל מיט למודי חול, שאל אביך ויגדך, נאר געציילטע אדמורי"ם אין אפאר בחורים אפשר זענען געגאנגען בגדי שבת, אבער פורים משולש מאן דכר שמיה ס'איז ממש גארנישט געווען

[אומאפיציעל]

איך האב געהערט דעם שושן פורים פון מיין זיידן זז"ג, אז אינדערהיים ביי די אונגארישע רבנים איז שושן פורים כמעט נישט געווען קיין יחוס, מען איז אפילו נישט געגאנגען קיין בגדי שבת. וויאזוי עס איז געווען ביי די חסיד'ישע האב איך נישט געפרעגט, איך האב פארשטאנען מכלל לאו אז ביי די חסיד'ישע איז עס יא געווען מער עסק

[נחום וואהלינער]

וואס איז טאקע פשט אז ביי רוב חסידישע קרייזן גייט מען שושן פורים יא שבת'דיג אין שושן פורים [עכ"פ אמאל] נישט?
אי משום כבודה של ירושלים, מאי נפק"מ

[חסדי אבות]

צוויי נייע מנהגים וואס זענען איינגעפירט געווארן שוין נאכן קריג, און פארן קריג האט מען נישט געוויסט דערפון צו זאגן:

גיין בבגדי שבת צו די חנוכה ליכט (אויסער געציילטע אדמורי"ם וואס האבן זיך אזוי געפירט - דוכט זיך לבית נאדבורנא)
קלאפן נאך קריאת פרשת זכור.

נייע מנהגים.

[יין ישן]

צוויי נייע מנהגים וואס זענען איינגעפירט געווארן שוין נאכן קריג, און פארן קריג האט מען נישט געוויסט דערפון צו זאגן:

גיין בבגדי שבת צו די חנוכה ליכט (אויסער געציילטע אדמורי"ם וואס האבן זיך אזוי געפירט - דוכט זיך לבית נאדבורנא)

דוכט זיך מיר אז ס'איז נישט ריכטיג, ווייל בבית סיגוט זענען די אדמורי"ם פאר'ן קריג יא געגאנגען בבגדי שבת און מרן הק' מסאטמאר זי"ע איז נישט געגאנגען דא אין אמעריקא, און ער פלעגט זאגן אז אין אמעריקע איז יעדער קאליע געווארן און ער איז מיט דעם יוצא [ומי יבא בסוד קדושים], עכ"פ עס איז זיכער געווען א גרעסערע קרייז פון אדמורי"ם אויסער נדבורנא, דוכט זיך מיר לבית צאנז איז מען אויך געגאנגען עכ"פ די אדמורי"ם, און די המון עם איז א גרויסע ציבור גייט נאך היינט נישט און די וואס גייען איז מסתם די מקומות וואו דער רבי איז געגאנגען האבן די חסידים נאכגעטוהן, אזוי ווי אסאך מנהגים וואס זענען לאו דוקא געווען א נחלת הכלל און איז שפעטער געווארן א מנהג.

[פרידן]

צוויי נייע מנהגים וואס זענען איינגעפירט געווארן שוין נאכן קריג, און פארן קריג האט מען נישט געוויסט דערפון צו זאגן:

גיין בבגדי שבת צו די חנוכה ליכט (אויסער געציילטע אדמורי"ם וואס האבן זיך אזוי געפירט - דוכט זיך לבית נאדבורנא)

דוכט זיך מיר אז ס'איז נישט ריכטיג, ווייל בבית סיגוט זענען די אדמורי"ם פאר'ן קריג יא געגאנגען בבגדי שבת און מרן הק' מסאטמאר זי"ע איז נישט געגאנגען דא אין אמעריקא, און ער פלעגט זאגן אז אין אמעריקע איז יעדער קאליע געווארן און ער איז מיט דעם יוצא [ומי יבא בסוד קדושים], עכ"פ עס איז זיכער געווען א גרעסערע קרייז פון אדמורי"ם אויסער נדבורנא, דוכט זיך מיר לבית צאנז איז מען אויך געגאנגען עכ"פ די אדמורי"ם, און די המון עם איז א גרויסע ציבור גייט נאך היינט נישט און די וואס גייען איז מסתם די מקומות וואו דער רבי איז געגאנגען האבן די חסידים נאכגעטוהן, אזוי ווי אסאך מנהגים וואס זענען לאו דוקא געווען א נחלת הכלל און איז שפעטער געווארן א מנהג.

דער ייטב לב איז געגאנגען בגדי שבת חנוכה ביין לעכט צינדען
דער קדושת יו"ט ווען ער האט איבער גענומען די רבנוות האט זיך נישט אנגעטון

[דונש]

דער ייטב לב איז געגאנגען מיט בגדי שבת ביי די חנוכה ליכט,

בנו דער קדושת יו"ט איז נישט געגאנגען וטעמו האט ער געזאגט די ערשטע יאר נאך זיין טאטע'ס פטירה, אז דער טאטע איז געגאנגען ווייל ס'איז געקומען א ציבור אבער צו מיר וועט קיינער נישט קומען, און ער איז שוין אזוי געבליבן אלע יארן,
און אזוי האבן זיך אויך געפירט זיינע קינדער און אייניקלעך,

דאס וואס איר שרייבט וועגן קאליע גיין אין אמעריקא,
דער סאטמאר רבי זי"ע פלעגט אינדערהיים גיין מיט א שטריימל ביי יעדן ברית וואס ער איז געווען סנדק, און דא אין אמעריקא איז ער נישט געגאנגען,
און ווען דער סטראפקאווע רב זי"ע האט אים געפרעגט דערוועגן האט ער געזאגט אז איז יוצא מיט דעם צו קאליע ווערן אין אמעריקא.

[סאדאם חוסעין]

צוויי נייע מנהגים וואס זענען איינגעפירט געווארן שוין נאכן קריג, און פארן קריג האט מען נישט געוויסט דערפון צו זאגן:

גיין בבגדי שבת צו די חנוכה ליכט (אויסער געציילטע אדמורי"ם וואס האבן זיך אזוי געפירט - דוכט זיך לבית נאדבורנא)
קלאפן נאך קריאת פרשת זכור.

נייע מנהגים.

קלאפן נאך זכר איז נישט א מנהג נאר ענדערש א טעות, מען פלעגט אויסרופען יעדע יאר בשם די רבי [מיין רבי איז די ברך משה] אז מען זאל נישט קלאפן,

[ארטאדאקס]

די רבי ז"ל הברך משה האט געזאגט דאס אז די חתן לאזט איין האנט אינדרויסן ביי די חופה איז אן אמעריקאנער מנהג

[ארטאדאקס]

די אלטע מנהג איז צו ווארפען אויפן חתן ביים באדעקען האפען דאס איז א סארט גראז מען קויפט עס אין העלט פוד סטארס
אין דאס אז מען ווארפט קאלירטע פאפירן אויפן חתן ביים באדעקען האט לכאורה נישט קיין פשט עס איז אמעריקאנער מנהג

[געזונט און שטארק]

די מנהג פון קלאפן שבת זכור נאך די קריאה איז א אלטע מנהג ארץ ישראל, און עס איז א נייע מנהג אין סאטמאר.

קען זיין אז אין א"י איז עס א טעות, אבער דארט איז עס זייער שטארק איינגעפירט.

[סאדאם חוסעין]

די אלטע מנהג איז צו ווארפען אויפן חתן ביים באדעקען האפען דאס איז א סארט גראז מען קויפט עס אין העלט פוד סטארס
אין דאס אז מען ווארפט קאלירטע פאפירן אויפן חתן ביים באדעקען האט לכאורה נישט קיין פשט עס איז אמעריקאנער מנהג

שוין געווען ביי צענליגע חופות, און געזען ווי מען ווארפט האפען, קיינמאל באמערקט מען זאל ווארפען קאלערדיגע פאפירן,

[קעלנער]

די מנהג פון קלאפן שבת זכור נאך די קריאה איז א אלטע מנהג ארץ ישראל, און עס איז א נייע מנהג אין סאטמאר.

ווי אלט?

[לעכטיגער]

די אלטע מנהג איז צו ווארפען אויפן חתן ביים באדעקען האפען דאס איז א סארט גראז מען קויפט עס אין העלט פוד סטארס
אין דאס אז מען ווארפט קאלירטע פאפירן אויפן חתן ביים באדעקען האט לכאורה נישט קיין פשט עס איז אמעריקאנער מנהג

לאו דווקא אויפען חתן. אין די מקומות וואו די חתן גייט נישט אריין צום באדעקען, איז מען זיך אויך נוהג אזוי.

[נא_שכל]

סעודות ה"וואכ-נאכט"?

א טייל גייען שוין מיט בגדי שבת