אייק מצות

דיונים ועיונים בדבר ה' זו הלכה

די אחראים: אחראי,גבאי ביהמד

לא לנו
שר האלפיים
תגובות: 2005
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג מארטש 10, 2015 12:16 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך לא לנו »

הר גריזים האט געשריבן:וואס איז די נייע 'רעד פייוו' ווייץ וואס סאטמאר בעקערי האט אדווערטייזט היינט אין דבר יום?

אין בלאט אפאר וואכן צוריק האב איך געליינט אז דאס איז יא אן אריגינעל חטה.
מצא
שר חמישים
תגובות: 82
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג נאוועמבער 09, 2017 6:53 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מצא »

ס'איז אן עלטערע סארט ווייץ וואס דארף צו זיין גרינגער צו פארטראגן פאר מענטשן וואס פארנעמען נישט קיין געווענלליכע ווייץ, פאר סעליאק וכדו' איז עס אבער נישט גוט ווייל ס'האט יא גלוטען, נאר די גלוטען איז עפעס א לייכטערע סארט.

בני יואל מצה בעקעריי פארקויפט עס שוין עטליכע יאר אלס אלטערנעטיוו צו איינקארן עפ"י הוראת דייניהם
shalsheles
שר האלף
תגובות: 1487
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך יולי 22, 2009 9:52 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך shalsheles »

הרב יצחק שטיין שליט״א האט נעכטן געזאגט א שיעור כללי איבער מצות פון שאר מיני דגן במסגרת פון ארגון שיעורי תורה.
מען קען עס הערן אויף קול הלשון.
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 35237
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

אין קובץ "עץ חיים" איז פארהאן א בירור המציאות וההלכה פון הרב ר' יצחק יעקב כייעם נ"י.
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
הצעיר באלפי
שר חמש מאות
תגובות: 697
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג יולי 15, 2016 11:13 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך הצעיר באלפי »

shalsheles האט געשריבן:הרב יצחק שטיין שליט״א האט נעכטן געזאגט א שיעור כללי איבער מצות פון שאר מיני דגן במסגרת פון ארגון שיעורי תורה.
מען קען עס הערן אויף קול הלשון.


וואס האט ער געזאגט וועגען די אייק מצות ??
אוועטאר
פעלעד
שר האלף
תגובות: 1476
זיך איינגעשריבן אום: מוצ"ש אוגוסט 22, 2015 3:04 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פעלעד »

farshlufen האט געשריבן:אין קובץ "עץ חיים" איז פארהאן א בירור המציאות וההלכה פון הרב ר' יצחק יעקב כייעם נ"י.

קובץ עץ חיים פון היי יאר?
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 35237
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

געוויס, ניסן ע"ט
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
El Rushbo
שר האלף
תגובות: 1276
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג אקטאבער 31, 2014 10:34 am
לאקאציע: Almost Daily on MSNBC...

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך El Rushbo »

shalsheles האט געשריבן:הרב יצחק שטיין שליט״א האט נעכטן געזאגט א שיעור כללי איבער מצות פון שאר מיני דגן במסגרת פון ארגון שיעורי תורה.
מען קען עס הערן אויף קול הלשון.

לינק?
burich mechel
שר חמש מאות
תגובות: 541
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יאנואר 05, 2016 2:10 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך burich mechel »

הצעיר באלפי האט געשריבן:
shalsheles האט געשריבן:הרב יצחק שטיין שליט״א האט נעכטן געזאגט א שיעור כללי איבער מצות פון שאר מיני דגן במסגרת פון ארגון שיעורי תורה.
מען קען עס הערן אויף קול הלשון.


וואס האט ער געזאגט וועגען די אייק מצות ??

That it's good and you can be Yoitza mitzvas achilas matza with it and its a hamoitzi
אוועטאר
פעלעד
שר האלף
תגובות: 1476
זיך איינגעשריבן אום: מוצ"ש אוגוסט 22, 2015 3:04 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פעלעד »

burich mechel האט געשריבן:
הצעיר באלפי האט געשריבן:
shalsheles האט געשריבן:הרב יצחק שטיין שליט״א האט נעכטן געזאגט א שיעור כללי איבער מצות פון שאר מיני דגן במסגרת פון ארגון שיעורי תורה.
מען קען עס הערן אויף קול הלשון.


וואס האט ער געזאגט וועגען די אייק מצות ??

That it's good and you can be Yoitza mitzvas achilas matza with it and its a hamoitzi

ער האט עס געזאגט אלס א טריקענע פאקט אדער מברר געווען ביים שיעור די צדדים לכאן ולכאן און פארוואס עס איז המוציא?
אוועטאר
פליגל
שר חמשת אלפים
תגובות: 5934
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג סעפטעמבער 04, 2009 1:27 pm
לאקאציע: ביים פענסטער

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פליגל »

farshlufen האט געשריבן:אין קובץ "עץ חיים" איז פארהאן א בירור המציאות וההלכה פון הרב ר' יצחק יעקב כייעם נ"י.

וואס איז זיין תמצית?
אוועטאר
פעלעד
שר האלף
תגובות: 1476
זיך איינגעשריבן אום: מוצ"ש אוגוסט 22, 2015 3:04 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פעלעד »

פליגל האט געשריבן:
farshlufen האט געשריבן:אין קובץ "עץ חיים" איז פארהאן א בירור המציאות וההלכה פון הרב ר' יצחק יעקב כייעם נ"י.

וואס איז זיין תמצית?

אז לדעתו קען מען בשום אופן עס נישט צושטעלן צו חיטה סיי מצד חלק ההלכה און סיי מצד חלק הDNA פון דעם.
נא_שכל
שר שבעת אלפים
תגובות: 7999
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג יולי 14, 2008 10:44 pm
לאקאציע: עולם התורה

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך נא_שכל »

פליגל האט געשריבן:
farshlufen האט געשריבן:אין קובץ "עץ חיים" איז פארהאן א בירור המציאות וההלכה פון הרב ר' יצחק יעקב כייעם נ"י.

וואס איז זיין תמצית?

אז מ'ווייסט נישט וואס ס'איז, צו א מין דגן, צו "קטניות", צו אפשר גאר "אורז".

און אז מ'קען זיך נישט פארלאזן אויף די מומחים הגוים, נישט מיט וואס זיי זאגן אז ס'איז במהותו ווייץ, און נישט מיט דעם אז זיי רופען עס "איינקארן - ווייץ".

[איי אלע ווייץ היינט איז זיכער גענדערט און געמישט פון די אמאליגע ווייץ בזמן הפוסקים (אזוי פרעגט דער כותב המאמר)? די תירוץ אויף דעם איז, אז ער האט מברר געווען ביי די מומחים אז ס'נאר געמישט מיט אנדערע (געמישטע - הערת המגיב) ווייץ, ממילא איז נישט קיין פראבלעם].

און אפילו אויב ס'איז דגן, קען מען דערמיט נישט מאכן קיין מצה. והטעם, ווייל לגבי "כלאי זרעים" זעט מען אז אפילו א אנדערע מין דגן איז כלאים מיט "חטה", ממילא איז ער איז משווה די דינים פון כלאים צו די דין וועלכע דגן איז מותר לצורך מצה.

****
ראשית, צו זאגן אז ס'איז קטניות איז ריינע אמערצות (עם כל הכבוד להרב הכותב).

דאס אז ס'איז מעגליך קטניות, איז באזירט אויף שטיקל פון בנימין מוספיא (בעל מוסף הערוך, מנאמני ש"ץ וכו') צוזאמען מיט א שטיקל פון דר. קאהוט על הערוך ערך "טפח". "טפח" איז א מין קטניות כמבואר בכמה ברייתות. און דער ערוך איז מסביר וואס "טופח" איז, קומט ר' בנימין מוספיא אין מוסף הערוך און איז חולק אויפן ערוך, און ער זאגט אז ס'איז "מין דגן אשר בגבעוליו אין קשרים, כמו גמא, וגרעיניו קטנים". קומט חנוך יהודה קאהוט פון ערוך השלם אשר חותם שמו אחי"ה, און איז מוסיף לפרש די ווערטער פון בנימין, אז לויט אים איז עס עפעס א דגן וואס איז נרדף מיט "עממער" אדער "איינקארן".

ממילא קומט דאך אויס אז ס'דא א "דעה" אז איינקארן איז קטניות.

כ'מיין אז מ'דארף נישט מסביר זיין די פראבלעם דערמיט, אבער אזוי ווי ער איז נישט דער ערשטער, ער ברענגט נאר נאך פון א תלמיד חכם וואס זאגט אזוי (כמ"ש הרב לויפער בקובץ גנת ורדים) זעט אויס אז מ'קען זיך יא טועה זיין.

ראשית, דער ערוך ושאר ראשונים האלטן אז "טפח" איז נישט איינקארן נאר א געוויסע בונדל קטניות. און אויב איז בנמין מוספיא זיין בר פלוגתא איז בכלל נישט קיין דיון וועם מ'נעמט אן. והשנית, בנימין מוספיא האלט אז טופח אז א מין דגן גרוע (וואס לויט קאהוט איז עס עפעס וואס איז דומה צו איינקארן), אבער ס'ווערט נאך נישט פאר דעם קטניות, ואדרבה ער קרוגט און האלט אז "טפח" איז א דגן נישט קיין קטניות.

נו פון ווי זעט מען נאך אז "איינקארן" איז אפשר א "קטניות"?!

ערך טפח 1.png
ערך טפח 1.png (22.76 KiB) געזען 3393 מאל


ערך טפח 2.png
ערך טפח 2.png (181.37 KiB) געזען 3393 מאל


***
בכלל האט הרב הכותב נישט פארשטאנען די באדייט פון די ווארט "איינ-קארן", כאילו ס'איז עפעס א אייגענע נאמען אן זיין מחובר צו די ווארט "ווייץ. דער אמת איז אז ס'מיינט "איין קערנדעל ווייץ", וואס דאס איז לעומת "עממער" וואס איז צוויי קערנדעל ווייץ.

ווי אויך פלעגט מען רופן די "אייק" אין דייטשלאנד - וואס פון דארט איז די מקור פאר די ווארט "איינקארן" - "קליין ספעלט", דהיינו אז דאס איז א קליינע ספעלט.

רעכטס איז ספעלט לינקס איז איינקארן
רעכטס איז ספעלט לינקס איז איינקארן
Einkorn_BMK.jpg (223.21 KiB) געזען 3393 מאל


ממילא אז מ'מעג מאכן מצות פון ספעלט כמפורש במשנה אז כוסמין איז מותר, איז אויך מותר צו מאכן פון איינקארן וואס איז אויך א געוויסע ספעלט ווייץ.

לגבי כלאים עם מין הנקרא "חטה" צע"ג, אבער לגבי מצות מצה מותר.

יש לי עוד כמה הערות ע"ד, ועוד חזון לאחר המועד...
וויאזוי צו אויפהייבן דיינע קינדער און נאנטע

"ושכל יצא משכל ..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
צדקה
שר חמישים
תגובות: 74
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג מארטש 05, 2019 9:40 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך צדקה »

איר מסתמא געלייגט בטעות א צווייטע בילד, אויפן בילד זעהט מען אין איין טאץ ווייץ און אין די אנדערע די שאלעכץ.
אוועטאר
חמרא טבא
שר עשרת אלפים
תגובות: 13001
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג אוגוסט 08, 2014 2:13 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך חמרא טבא »

;l;p- פאר די ערקלערונג און בפרט פאר די צווייטע העלפט פון די לעצטע שורה...
דביה תחדי נפשא
נא_שכל
שר שבעת אלפים
תגובות: 7999
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג יולי 14, 2008 10:44 pm
לאקאציע: עולם התורה

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך נא_שכל »

צדקה האט געשריבן:איר מסתמא געלייגט בטעות א צווייטע בילד, אויפן בילד זעהט מען אין איין טאץ ווייץ און אין די אנדערע די שאלעכץ.

ריכטיג, געמאכט א טעות. אין ביידע בילדער זעט מען איינקארן, איינס מיט שולאכעץ, איינס אפגעשיילט.
וויאזוי צו אויפהייבן דיינע קינדער און נאנטע

"ושכל יצא משכל ..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
נא_שכל
שר שבעת אלפים
תגובות: 7999
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג יולי 14, 2008 10:44 pm
לאקאציע: עולם התורה

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך נא_שכל »

יעצט איז ערשינען דער קובץ גנת ורדים ניסן-אייר און דארט איז דא 2 תשובות איבער דעם נושא, איינס הגאון ר' שלום נח ווייס שליט"א, און איינס הרה"ג ר' דוד ראזנבערג שליט"א מנהל בית האופה דקיט"ל סאטמאר בראדוועי.

ר' דוד ווענדט בעיקר אפ די טעות וואס איינער האט געהאט פונעם ערוך אז ס'איז קטניות, ער ברענגט ראיות אז "טופח" וואס איז קטניות איז נישט קיין איינקארן. [באמת אפילו דער "משכיל" אין ערוך האלט אויך נישט אז איינקארן איז "קטניות", ער האלט אז "טופח" איז א מין "דגן" וואס ענדעלט אין איינקארן, כמבואר בתגובתי לעיל].

ווי אויך ברענגט ארויס בקיצור פארוואס ס'ענדעלט צו ווייץ און מ'קען זיך סומך זיין דערויף.

פאר א איבערזיכט פון די תשובה פון ר' שלום נח דארף מען מער צייט...
וויאזוי צו אויפהייבן דיינע קינדער און נאנטע

"ושכל יצא משכל ..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
באדראג-קערעסטיר
שר חמש מאות
תגובות: 551
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג סעפטעמבער 06, 2018 5:20 pm

Re: אייק מצות

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך באדראג-קערעסטיר »

יעצט געהערט אז ר יצחק יעקב כייעם קומט ארויס מיט א ספר אויף די נושא. איינער ווייסט מיר פרטים?
נא_שכל
שר שבעת אלפים
תגובות: 7999
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג יולי 14, 2008 10:44 pm
לאקאציע: עולם התורה

Re: אייק מצות

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך נא_שכל »

ס'דא עפעס חדשות בנוגע די אייק מצות?
וויאזוי צו אויפהייבן דיינע קינדער און נאנטע

"ושכל יצא משכל ..." (ר' ברכיה בן נטרונאי, בהקדמת ספרו 'משלי שועלים').
עס וועט זיין גוט
שר האלפיים
תגובות: 2975
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך אקטאבער 20, 2021 2:15 pm

Re: אייק מצות

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך עס וועט זיין גוט »

תורה קאפ - הרב אברהם יוסף גארדאן
ו' ויקרא פ״ג
גלוטען פרי מצות

https://www.yiddish24.com/miscellanies/190/80976
אוועטאר
המברך יתברך
שר שבעת אלפים
תגובות: 7981
זיך איינגעשריבן אום: מוצ"ש מארטש 04, 2023 9:44 pm
לאקאציע: מאנסי נוא יארק

Re: אייק מצות

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך המברך יתברך »

לענ"ד (פאר ווער ס'איז נייגעריג) איז אזוי:
צו זאגן אז ס'איז קטניות איז גאנץ נאריש
און צו זאגן מיט א זיכערקייט אז ס'איז א מין חיטה איז אוממעגליך
ס'איז גאנץ מסתבר אז ס'איז א מין כוסמין

אבער לויט די שינויים וואס ס'האט, איז עס נישט בעסער ווי א קאנארי לולב.
אוועטאר
נייע שטאט
שר האלפיים
תגובות: 2295
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 28, 2009 5:44 pm

Re: אייק מצות

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך נייע שטאט »

המברך יתברך האט געשריבן: דינסטאג מארטש 28, 2023 6:10 pm
לענ"ד (פאר ווער ס'איז נייגעריג) איז אזוי:
צו זאגן אז ס'איז קטניות איז גאנץ נאריש
און צו זאגן מיט א זיכערקייט אז ס'איז א מין חיטה איז אוממעגליך
ס'איז גאנץ מסתבר אז ס'איז א מין כוסמין

אבער לויט די שינויים וואס ס'האט, איז עס נישט בעסער ווי א קאנארי לולב.
כ'האב עס נישט געקאסט דעם טעם דערפון, דער דאקטער איז נישט צופרידן אז ס'טאקע גלוטען פרי פאר סיליאק ליידענדע, די רבנים זענען מפקפק, ע"כ לענ"ד פאר סיליאק פאציענטן זיכער בעסער צו נעמען די סערטיפייד גלוטען פרי אוטס מצה. חוץ קען זיין דאס איז סאך געשמאקער, דארף מען דורכרעדן מיט מורה הוראה מובהק מבין ענינים אלו. כמו שאומר דרעזדנער לאקאלער רב אדער דיין
ופרצת ימה וקדמה צפונה ונגבה
אוועטאר
המברך יתברך
שר שבעת אלפים
תגובות: 7981
זיך איינגעשריבן אום: מוצ"ש מארטש 04, 2023 9:44 pm
לאקאציע: מאנסי נוא יארק

Re: אייק מצות

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך המברך יתברך »

הרב אברהם יוסך גארדאן אויף איינקארן (אייק) מצות
https://www.yiddish24.com/miscellanies/190/81373
איינער ווייסט וואס ער זאגט דארט? אדער וויזאוי מקען צוקומען אויף קול מבשר דורך טעלעפארן?
אוועטאר
המברך יתברך
שר שבעת אלפים
תגובות: 7981
זיך איינגעשריבן אום: מוצ"ש מארטש 04, 2023 9:44 pm
לאקאציע: מאנסי נוא יארק

Re: אייק מצות

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך המברך יתברך »

אויך קול מבשר איז עס : 5 2 3 #47
נאך נישט געהערט.
שרייב תגובה

צוריק צו “הלכה למעשה”