חשבון מהלך המזלות והמסתעף

פארשידענע רייכע ידיעות און וויסנשאפטליכע טעאריעס

די אחראים: יאנאש,אחראי,געלעגער

אוועטאר
שוועמל
שר עשרת אלפים
תגובות: 14263
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך יולי 19, 2006 8:40 pm
לאקאציע: גידולו בכל מקום

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שוועמל »

גראדע דער רמב"ם אין הלכות יסודי התורה צעלייגט זייער קלאר די מזלות און מלאכים ושרים. ער לייגט אראפ בהדרגה די בריאה פון אויבן אראפ.

איך ראט יעדן דורכצולערנען פון פרק ב', ג און ד'. אסך קשיות וועלן פארענטפערט ווערן
http://kodesh.mikranet.org.il/i/1102.htm
שוש אשיש בה', תגל נפשי באלקי! (ישעיה סא)
זיידעניו
שר ארבעת האלפים
תגובות: 4376
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג פעברואר 01, 2008 12:51 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך זיידעניו »

נאך א שמועס מיט שוועמל און א אישי פארברענג מיט ר' פישל הננו נותן לפניכם א אנאליז איבער די ז' כוכבי לכת.

די זון ווערט אנגערופן חמה, ווייל זי איז די מקור פון חמימות, זי געט היץ און ווארעמקייט פאר די גאנצע וועלט [אזוי זאגט רבי דוד קמחי אין זיין ספר השרשים, שורש חמם]. אויך ווערט די זון אנגערופן חרס, אזוי ווי עס שטייט אין איוב (קאפיטל ט' פסוק ז') האומר לחרס ולא יזרח, ווייל ווען די זון קומט אויף און ווען עס גייט אונטער זעט עס אויס רויט ווי א שארבן ווען מ'נעמט עס ארויס פונעם פייער.

מיר וועלן אויך מקדים זיין, אז די חז"ל אין מסכת שבת [דף קנ"ו ע"א] ברענגען אז די אלע פלאנעטן האבן אויך אין זיך פארשידענע פארבארגענע רוחניות'דיגע כוחות, יעדער פלאנעט איז מיוחד אויף זיינע זאכן. אויך זענען דא געוויסע זמנים וואס יעדער פון די כוכבי לכת האבן א געוויסע שליטה אויף די וועלט, וואס ווערט אנגערופען "מזל", אבער פון דעם וועלן מיר שפעטער רעדן. און די גמרא זאגט, אז איינער וואס איז געבוירען אין די צייט ווען מזל חמה איז שולט אויף די וועלט, וועט זיין א שיינענדיגער מענש, ער וועט האבן צו עסן אין טרונקען פון זיין אייגענע פארמעגן, זיינע סודות וועלן זיין אפען פאר יעדן, און אויב ער וועט גנב'ענען וועט ער נישט מצליח זיין. די גמרא ברענגט דארט אויך א מחלוקת אויב ביי אידען איז אויך שייך דער ענין, אדער מ'זאגט "אין מזל לישראל". אבער דאס אויך איז א גרויסער, פארצווייגטער ענין און מיר וועלען נישט אריינגיין אין דעם.

לויט די מקובלים, געט דער אייבישטער דורך די זון כח פון געוועלטיגקייט פאר קעניגן און פרינצן. אויך טריקענט עס די לופט און לויטערט אים, און איז מבטל די ווינטן, און מאכט וואקסן פארשידענע געוואוקסן פון די ערד פאר פארשידענע בעלי חיים, אזוי ווי עס שטייט (אין פרשת וזאת הברכה) וממגד תבואות שמש.

די לבנה הייסט אזוי, ווייל פאר אונזערע אויגען זעט עס אויס ווייס [אזוי זאגט רבי דוד קמחי אין זיין ספר השרשים, שורש לבן]. נאך א פשט איז דא, ווייל די לבנה איז בעצם שווארץ, ווייל זי באקומט איר שיין פון די זון און זי האט נישט קיין אייגענע ליכטיגקייט, און עס וואלט געדארפט הייסן שחורה, נאר מען רופט עס לבנה אזוי ווי מען רופט א בלינדען מענש "סגי נהור" [עי' מסכת פסחים דף ג' ע"א ובמסורת הש"ס שם, ועי' פרדס יוסף פ' תזריע פרק כ”ג פסוק י"ג]. אויך ווערט עס אנגערופן ירח, ווייל ירח מיינט א חודש, אזוי ווי עס שטייט (אין פרשת שמות) ותצפנהו שלשה ירחים, אויך שטייט (אין פרשת כי תצא) ובכתה את אביה ואת אמה ירח ימים, און די לבנה טוט זיך באנייען יעדע חודש.

די גמרא זאגט, אז איינער וואס איז געבוירען אין די צייט ווען מזל לבנה איז שולט אויף די וועלט, וועט ליידען א סאך יסורים, ער וועט אסאך בויען און צו ווארפן און נאכאמאהל אויפבויען, ער וועט נישט עסן און טרונקען פון זיין אייגענע פארמעגן, זיינע סודות וועלן זיך האלטן פארבארגען, און אויב ער וועט גנב'ענען וועט ער מצליח זיין.

לויט די מקובלים, פועל'ט דער באשעפער דורך די לבנה גיוועלטיגקייט און עבדות, קלוגשאפט און נארישקייט, שיינקייט און מיאוס'קייט, און מיט די לבנה רעכנט מען די חדשים און די יאהרן, עס טוט פארשטארקערן די כוואליעס פונעם ים, און אויך טוט עס מאכן וואקסן פארשידענע געוואוקסען, אזוי ווי עס שטייט (אין פרשת וזאת הברכה) וממגד גרש ירחים.

די פלאנעט "ווענוס" ווערט אנגערופן נוגה, ווייל עס שיינט און לייכט די מערסטע פון אלע אנדערע שטערנס [אויסער די זון און די לבנה]. אויך ווערט עס אנגערופן כוכב השחר, די מארגן שטערן, און אויך כוכב הנשף, די אוונט שטערן, ווייל דער שטערן טרעפט מען אפט מאל אויף מזרח דייט, א שטיק צייט פאר די זון קומט אויף [לויט איין פשט, מיינט "עלות השחר" די צייט ווען "ווענוס" קומט אויף, עי' ירושלמי ברכות פ"א ה"א ובמפרשים], און אפט מאל ביי מערב זייט, א שטשיק צייט נאך די זון גייט אונטער. אויסער די צוויי זמנים, קען דער שטערן קיינמאל נישט געזען ווערן.

די גמרא זאגט, אז איינער וואס איז געבוירען אין די צייט ווען מזל נוגה איז שולט אויף די וועלט, וועט זיין אן עושר און א זינדיגער, ווייל עס ליגט אין עם א פייער. פארשטייט זיך אז די גמרא מיינט נישט אז ער וועט מוזען זינדיען, א וודאי נישט ! יעדער מענש האט א בחירה און גארנישט מאכט עם נישט זינדיגען [אויסער זיין אייגענע יצר הרע...]. נאר וואס דען, א יעדער מענש האט אין זיך געוויסע כוחות, און געוויסע נטיות, און יעדער מענש איז אנדערש פון אלע אנדערע מענשן [כשם שאין פרצופיהן שוות כך אין דעותיהן שוות, פונקט אזוי ווי זייער געשטאלט איז נישט אייניג אזוי זייער דעה איז אויך נישט אייניג]. די נטיות וואס א מענש פארמאגט, אסאך פון זיי האט ער שוין ווען ער ווערט געבוירען, אסאך פון זיי באקומט ער במשך די יאהרן וואס ער וואקסט אויף, א. א. וו. דאס מיינט די גמרא, אז דער מענש וואס איז געבוירען אין די צייט ווען מזל נוגה איז שולט אויף די וועלט, וועט זיין א זינדיגער ווייל עס ליגט אין עם א פייער, דאס הייסט אז אין דעם מענש'ס נשמה ליגט א כח פון פייער, פון ברען, און אויב ער ארבעט נישט אויס זיינע מדות דאן וועט ער אנקומען לידי עבירה, ווייל דער ברען אין עם וועט עם איבערנעמען. פארשטייט זיך אז אויב ער ווועט נוצען דעם ברען פאר התלהבות דקדושה, צו דאווענען מיט כח און צו לויפען טוען מצוות, וועט ער האבן אויסגענוצט די נטייה צום גוטנס, און טאקע פאר דעם האט ער באקומען די נטיה, פאר א נסיון. און דאס מיינט אויך ואהבת את ה' אלקיך בכל לבבך, און די חז"ל דרש'נען בשני יצריך. ווייל אויך דעם יצר הרע, די גופניות'דיגע נטיות, דארף מען אויסנוצען פאר עבודת השם.

לויט די מקובלים, פועל'ט דער באשעפער דורך נוגה די ענין פון שלום און רואיגקייט, און אויך פארשידענע מיני געזאנגען, טענץ און שמחה, און טוט געוועלטיגען אויף שיינקייט, אויף בדחנות און אויף מוזיק.

די פלאנעט "דזשופיטער" ווערט גערופן צדק, ווייל ער טוט שולט זיין אויף גערעכטיגקייט. די גמרא זאגט אז ווער עס איז געבוירען אין די צייט ווען מזל צדק איז שולט אויף די וועלט, וועט זיין א ריכטיגער און אויסגעהאלענער מענש, און וועט אויך געבן צדקה פאר ארימעלייט.

לויט די מקובלים, פועל'ט דער באשעפער דורך דער שטערן צדקה און לעבן, יושר און פריינדטשאפט, און צושטערט שנאה און מחלוקת, און איז מעורר מענשנ'ס הערצער צו טוען תשובה און מעשים טובים.

די פלאנעט "מארס" ווערט גערופען מאדים, ווייל ער שיינט מיט א רויטע ליכט. די גמרא זאגט אז דער וואס איז געבוירען אין די צייט ווען מזל מאדים איז שולט אויף די וועלט, וועט זיין א בלוט פארגיסער, אדער א דאקטער אדער או רוצח אדער א שוחט אדער א מוהל [דאס איז א ראיה צו וואס מיר האבן פריער געזאגט, אז דער מענש האט אין זיך א נטיה, און ער קען עס נוצען אדער צום גוטען אדער צום שלעכטן, און עס ווענדט זיך נאר אין עם אליינס].

לויט די מקובלים, טוט דער באשעפער דורך דעם שטערן שטראפן די מענשן מיט טויט און חורבן, און אלע יסורים און שריפות און הונגער יאהרן קומן דורך עם, און דורך דעם פירט מען מלחמות און מען פארגיסט בלוט צווישן די פעלקער.

ווי עס איז באוואוסט, זענען דא אסאך מענשן וואס פירן זיך, אז פרייטיג צונאכטס צווישן 6 און 7 אזייגער מאכן זיי נישט קיין קידוש, ווייל אין די שעה איז די שליטה פון דעם מזל מאדים [עי' במגן אברהם הלכות שבת סי' רע"א סק"א ובמחצית השקל שם], אבער אויך זענען דא אסאך מענשן וואס האבן נישט אנגענומען די חומרא.

די פלאנעט "סאטורן" ווערט אנגערופן שבתאי, ווייל ער איז אזוי ווייט פון אונז אז ער זעט אויס ווי ער רוהט און זיצט אויפן פלאץ. די גמרא זאגט אז דער מענש וואס איז געבוירען אין די צייט ווען מזל שבתאי איז שולט אויף די וועלט, וועלען זיינע מחשבות צושטערט ווערען, אדער די מחשבות וואס מענשן טראכטן קעגן עם וועלן צושטערט ווערן.

לויט די מקובלים, פועל'ט דער באשעפער דורך דעם שטערן שטארקקייט און גיוועלטיגקייט, משפט און נקמה, מלחמות און רויב, הונגער און חורבן, און הערשט אויף מאגערע, פארשווארצטע און נערוועזע מענשן.

די פלאנעט "מערקיורי" ווערט אנגערופן כוכב, וואס דאס מיינט סתם "שטערן". די גמרא זאגט אז דער מענש וואס איז געבוירען אין די צייט ווען מזל כוכב איז שולט אויף די וועלט, וועט זיין א ליכטיגער און א קלוגער.

לויט די מקובלים פועל'ט דער באשעפער דורך דעם שטערן כח און חכמה, קענען שפרייכען, זאמלען געלט און מסחר, פארדינען און באשעפטיגן. אויך האט ער די שליטה אויף שרייבערס, אויף שיינע, קלוגע און שארפע מענשן.
אוועטאר
קרעמער
שר עשרים אלף
תגובות: 28338
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יוני 25, 2006 12:34 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קרעמער »

איך האב מורא'דיג הנאה פון זיידעניו'ס באשרייבונג אויף די כוכבי לכת, ממש א זעלטנהייט צו ליינען אזא שיינע ביאור מיט אזא לייכטע שפראך, נאכדערצו אויף אידיש.

(איך האב נאר איין הערה: די פלאנעט "נוגה" ווערט אנגערופן "ווענוס" א.א.וו. נישט די פלאנעט "ווענוס" ווערט אנגערופן "נוגה". דאס איז א כלל גדול אז די אמת'ע נעמען פון זאכן זענען אין לשון הקודש, די אנדערע נעמען זענען נאר כינויים, עי' בני יששכר).
אוועטאר
פויער
שר האלף
תגובות: 1037
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג דעצעמבער 21, 2007 8:30 am
לאקאציע: אינמיטן די אידישע וועלט

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פויער »

יישר כח זיידעניו פאר די שיינע הסברים

זייער קלאר און געשמאק באשריבן, עס איז א תענוג רוחני עס צו ליינען

מען קען דא געוואר ווערן א שלל מיט ידיעות
ביז אין קרעשטמע דארף מען אויך א טרונק בראנפן, וויאזוי געט מען זיך א עצה?
מען קען עס האבן ביי די אידישע וועלט...!
אוועטאר
איצל פיצל
שר האלף
תגובות: 1709
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג יולי 11, 2008 1:57 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איצל פיצל »

פישל א גרויסן ישר כח פאר די שטיקל זהר, כ'האב נישט געוויסט פון די זהר(כ'קען דען גאנץ זהר?)

קודם כל, אויב במציאות איז איבער געוויזן געווארן אז די וועלט איז דער וואס דרייט זיך, איז די פשט אין זהר שוין גארנישט אזוי אריינגעקוועטשט ווי די רופסט עס, איי די זהר רעדט אויף א צווייטע פלאץ אויף אן אופן אז די זון דרייט זיך? דאס איז נישט שווער, וויל די זהר דארף נישט אלעמאל רעדן אויף די זעלבע וועג ווי ער האט איינמאל מגלה געווען, ער רעדט ווייטער געווענליך כלשון בני אדם, אזוי ווי מען זעהט אין די גאנצע תורה, אז די תורה רעדט כלשון בני אדם למשל: יד ה' אף, פי, די אלע לשונות אויפן באשעפער האט ניטאמאל קיין זון, ביי השי"ת איז נישט שייך די אלע מושגים. דאך אבער "דיברה תורה כלשון בני אדם". די זעלבע זאך דא, די זהר האט וויטער אלעמאל גערעדט אויף די געווענליכע אגענומענע וועג, אבער אויף איין פלאץ האט ער מגלה געווען אזאך צווישען זיינע ווערטער, אזוי אז שפעטער ווען די מציאות שטעלט זיך ארויס אנדערש ווי מען האט אלץ געוויסט, זאל מען זעהן אז די חכמים האבן פון דעם שוין אויך געוויסט נאר האבן דאס נישט מגלה געווען בפירוש,

און דאס וואס די שרייבסט:

[quote="פישל גוטביין"]איצל פיצל; זייער שיין ארויסגעברענגט די צד פון די היינטיגע חוקרים און פון די פיליזופים פון אמאל, אבער אנו אין לנו אלא דברי התורה הזאת, און חז"ל האבן שוין אונז געזאגט מיט א פינקטליכקייט אלע דעטאלן איז מיר זייער שיטה זייער קלאר און די שיטת חכמי אומות העולם איז ביי מיר נישט איבערצייגענדיג אפילו מיט אלע סברות באנאזאם.

האסט מיר נישט געענפערט:
1) אויף דעם אז חז"ל אליין (יא יא די זעלבע חז"ל פון וועם די רעדסט) האבן געזאגט אז די חכמי אמות העולם האבן זיי באזיגט מיט די פאקט ווי די זון גייט איעדע נאכט, אין די ערד אדער אינעם הימל, איז וויאזוי די וועסט נאר זאגן ביסטו אין א פראבלעם, ווייל היינט איז די מציאות נישט אזוי און נישט אזוי (חוץ טאמער דו האלסט טאקע אז דו זון גייט אריין איעדע נאכט און די ערד ווייל די חכמים האבן אזוי מודה געווען פאר די אמות העולם)
איז פונקט ווי די האלסט היינט אז די וועלט איז רינדעכיג וויל אזוי האט די מציאות איבער געוויזן, די זעלבע זאך קעסטו רואיג האלטן אז די וועלט דרייט זיך,
קום מיר נישט פארציילן אז ווען די האסט ווען נישט דעם זהר אז די וועלט איז רינדעכיג, וואלסטו היינט געהאלטן אז די וועלט איז טאקע פלאך, ווייל אזוי שטייט אין חז"ל.
נאר וואס דען נאכדעם וואס עס איז איבער געוויזן געווארן פאקטיש אז די וועלט איז רינדעכיג, איז א מורא'דיגע זאך אז מיר האבן געטראפן די זהר וואס זאגט עס שוין א לאנגע צייט פאר די אמות העולם האבן געוויסט פון דעם.
אזוי אויך דא קענסטו פשוט זאגן אז די זהר האט שוין א לאנגע צייט פאר די אמות העולם געוויסט אז די וועלט דרייט זיך.
2) וואס טוט זיך מיט די חתם סופר וואס זאגט אז מען קען זאגן בייגע וועגן? די חתם סופר איז נישט געווען אזא מאמין ווי דיר און דברי חז"ל?
3)אז די רמב"ם (יא די זעלבע וועם די ברעגסט און דיין תגובה) זאגט אז די שפעטערע חכמים קענען זיך קריגן אויף די פריערדיגע אין די ענינים און עס איז נישט קיין פראבלעם פון כופר זיין בדברי חז"ל.

חוץ פון דעם זעה איך נישט אין מיין תגובה עפעס א הסבר אויף די שטעלונג פון קפורניקוס אויך האב איך בכלל נישט ארויס געברעגט זייער צד, איך האב נאר געברעגט ריאות אז עס איז בכלל נישט קיין פראבלעם מצד אמונה צו זאגן ווי זיי

ביטע זיי זוי גיט און ענפער מיר מיינע פראגעס, אדרבה איך בין באמת גרייט צו הערן, איך האב אסאך געטוהן און די נושא און איך וויל הערן וואס אנדערע האבן צו זאגן דערויף, פארשטייט זיך מיט פארשטענדליכע הסברים
ניין
שר מאה
תגובות: 109
זיך איינגעשריבן אום: מוצ"ש יוני 16, 2007 10:14 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ניין »

איצל פיצל , גוט האסטו געזאגט איבער די ענין אז די וועלט דרייט זיך ארום די זון. און דאס וואס האסט געהערט פון א גרויסן רב און ירא שמים האב איך , און מסתמא סיי ווער עס האט נאר אביסל אנגערירט עפעס פון די זאכן, שוין געהערט פון אנדערע. די דעה איז קלאר אנגענומען ביי רובא דרובא "אידישע" "פרומע" און "חסידישע" רבנים און זאך קענער, ס'ניטאמאל דא וואס זיך צו דינגען דערויף . און ווי איצל האט פיין געזאגט דעם דרך וואס דער רמב"ם האט געלערנט ווען דער קלארער פאקט ווייזט עפעס.

ליפשיץ , האסט פיין געענטפערט איבער פישל גוטביינ'ס אומפארשטענדליכע צושטעל פון א וואש מאשין צו מזלות. און פישל, אויב וואלסט געקוקט מיין ענטפער אויף שוועמל'ס צושטעל פון דעם ואוס די זון מאכט הייס צו מזלות, וואלסטו דאס אויך דא פארשטאנען.


זיידעניו, זייער שיין געברענגט איבער די כוכבי לכת אבער די עיקר ווען מ'רעדט פון מזלות רעדט מען פון די זאדיאק .

און יעצט וועל איך פרובירן אין קורצן ארויסברענגען 'נאכאמאל' מיין אויבנדערמאנטע קשיא, אז פישל און ליפשיץ זאלן בעסער פארשטיין מיין וואונדער. באמת האב איך דאס שוין אויבן געשריבן, אבער איך זע דאך אז איך מוז שרייבן זייער קלאר און באריכות יעדע פונקט אז מ'זאל עס קלאר דערהערן.

ווען איינער פאלט אויף א הארטן שטיין און שטארבט, האלט איך נישט אז דעם שטיינ'ס כח ההנהגה האט אים געהרגט, נאר פשוט די טבע אז ער איז הארט, און אז דער מענטש איז ווייך, דאס האט אים געהרגט. דאס הייסט אזוי, דעם אויבערשטנס הנהגה, אבער דורך די פיזישע טבע פון א שטיין וואס מיר זעען קלאר אז דאס איז איר נאטור. קיינער וועט נישט האלטן אז דער שטיין האט דא עפעס א כח ההנהגה.

אבער אויב איינער זאל זאגן אז עפעס א געוויסע רויטע שטיין, וויבאלד ער איז געליגן אין פארנט פון זיין הויז, האט דאס אים געברענגט אז ער זאל באקומען א הארץ אטאקע, דאן וואלטן מיר אים אלע געפרעגט: וואס מאכט דיך טראכטן אז דער שטיין האט א כח דיך צו ברענגען א הארץ אטאקע? א שטיין איז דאך סתם א הארטער אביעקט, איז פארואוס טראכסטו אז ער קען אויך אויף דיר ברענגען א הארץ אטאקע סתם ווייל ער ליגט לעבן דיין הויז?

וואלט דאס געווען א נארמאלע פראגע צו יענעם אדער וואלט איר גע'טענה'ט: דו ווייסט דען וואסערע טבע דער אוביערשטער האט אריינגעלייגט אינעם שטיין? אפשר ברענגט ער הארץ אטאקעס פאר די מענטשן וואס וואוינען אין זיין געגנווארט? לכאורה וואלט איר מיטגעשטימט אז עס איז זינלאז צו טראכטן אזוי. אמת?

יעצט ווען איינער זאל מיר זאגן אז יענער זעלבער שטיין האט נאך גאר א פיל שטערקערע כח, ער פירט די גאנצע פרנסה אין שטוב, ער מאכט אפ וויפיל קינדער איך וועל האבן, און אפילו ווי לאנג איך זאל לעבן – וואס בעסיקלי זענען דאס זאכן וואס איז ארויס פון גדר פון טבע, נאר עס מיינט ענדערש אז דער שטיין האט א כח ההנהגה און אפעקט אלע ארומיגע געשעענישן – וואלסטו אויך געזאגט אז אפשר מיינט דאס בלויז טבע, אזא כח ליגט פשוט באהאלטן אינעם שטיין, אדער וואלסטו פארשטאנען אז דאס איז א ריכטיגע כח הנהגה אזוי צו זאגן און וואלסט זיך דערמאנט אז אמאליגע צייטן האט מען דאס גערופן א פשוטער אפגאט. א פירער מיט אלע מפרשים. אט דאס האבן די אמאליגע געטון, זיי האבן גענומען א שטיין אדער א האלץ, די זון, לבנה, שטערנס, און געהאלטן אויף יענץ אז "ער פירט די זאך". און דאס איז ריכטיג עבודה זרה. איי , פארוואס מוז דאס הייסן עבודה זרה, אפשר ליגט אינעם שטיין די טבע אז ער פירט טאקע אסאך זאכן אויף דער וועלט? זעט אויס אז נישט. ווייל דו זאגסט נישט אז דער שטיין קען צעקלאפן א מענטש, נאר אז ער קען "פירן", זאכן ואוס ווי עס קוקט אונז אויס איז די טבע אינגאנצן נישט אזוי.

און לאמיר קלאר מאכן, קיינער פון די עובדי ע"ז האט לכאורה נישט געמיינט אז יענער שטיין צו וועם ער דינט האט באשאפן די וועלט, זיי האבן אבער געהאלטן אז דער שטיין האט עפעס א געוויסע כח ההנהגה. און דאס איז ריין עבודה זרה. דאס אז מ'האט געהאלטן אז דער שטיין האט א העכערן כח און קען אפעקטירן די מענטשן ארויס פון ווי עס קוקט אויס אין די גדרים פון טבע, דאס איז געווען עבודה זרה, אן אפגאט.

יעצט וויל איך פארשטיין וואס איז אנדערש ווען איר האלט היינט די זעלבע זאך אויף מזלות ווי פריער געזאגט אויף א שטיין, נאר די איינציגע חילוק איז אז די שטיין אין וועם איר גלייבט אז ער האט אזא מוראדיגע כח ההנהגה איז פיל פיל גרעסער און פיל פיל ווייטער ווי א שטיינדל פארנט פון מיין הויז. ער איז ערגעץ ווייטער אין די הויכע ספערן. פארואוס אין יענעם שטיין מעגן מיר גלייבן אז ער האט א הנהגה וואס איז פיל מער ווי צו זאגן אז עס איז די טבע פון א שטיין. און דו זאגסט נאך די זעלבע זאך ווי אינעם משל: פשוט וויבאלד דער מזל איז געווען פיזיש פלאצירט דארט און דארט, קעגן איבער יענע און יענע טייל, האט ער אפעקטירט דעם מענטש אויף אזא און אזא וועג, ער האט אים געמאכט אזעלכע און אזעלכע מידות, און אלץ וואס עס געשעט צו אים איז צו פארדאנקען די מזלות, און אפילו וויפיל געלט ער מאכט ווענדט זיך אין דעם ווייטן שטערן, און אזוי אלעס אלעס. איז דאס נישט ממש די זעלבע?

און פארשטייט גוט אז דאס איז א מאכט וואס מען האט קיינעם קיינעם אויף דער וועלט נישט געגעבן. און אפילו וואס ליפשיץ פרעגט אז די שרים האבן אויך א כח , איז קודם כל קען מען ענדערש פארשטיין אז א שר, וואס איז א רוחני קען מען זאגן אז דער אויבערשטער האט אים געגעבן עפעס א העכערן כח, אבער א פלאנעט אדער שטערן איז דאך א פשוטער דומם, א ריזיגער שטיין (פלאנעט) אדער א שטערן וואס איז א גרויסער פייער (בעסער געזאגט, א כעמיקאלער אויסטויש פלאץ) איז דאך זייער שווער צו טראכטן אז דער דומם האט אזא מוראדיגן כח אויף אונזער וועלט, אויף אונזערע נאטורן און געשעענישן.

און ניטאמאל זאגסטו אז ער איז משפיע אויף דער וועלט ווייל ער האט א כח פון חכמה אדער הנהגה, נאר פשוט ווייל לויט די וועג ווויאזוי ער ליגט אדער איז געליגן וכדומה ווען דער מענטש איז געבוירן, דאס מאכט א מענטשנס נאטורן, וויפיל געלט ער וועט מאכן און אלעס וואס געשעט דא. רבונו של עולם, פארואוס זאל איך אזוי האלטן און וואס זאל מיך שטופן צו קענען זאגן אזוינס?

אבער דער עיקר חילוק פונעם שר ביז'ן מזל איז דאס, ווייל באמת האט מען דעם שר אינגאנצן נישט געגעבן אזא כח ווי דעם מזל. יעדער שר איז פשוט ממונה אויף זיין ארבעט. דער שר פון גראז הייסט אים וואקסן, דער שר פון פייער , הייסט אים ברענען. איז דאך דאס גאנץ פארשטענדליך אז יעדער שר איז ווי דער ממונה פון יענעם ספעציפישן טבע אז דער גראז וואקסט, פונקט ווי דער שטיין איז באשטימט צו זיין הארט. אבער ביי די מזלות זאגסטו אפילו נישט אז יעדער מזל איז פאראנטווארטליך פאר איין זאך, אזוי ווי א שר, נאר זיי זענען גאר די וואס פירן 'אלעס', אין זיי ווענדט זיך יעדע זאך, פון א מענטשנס נאטור ביז ווי לאנג ער זאל לעבן, איז דאך דאס אן אומגעווענליכן כח וואס אפילו דער גרעסטער האט נישט, איז אפילו שייך א שטערקערע משפיע אויף דער וועלט ווי זיי. אדרבא, טראכט אריין און זאגט מיר ביטע, ווער נאך, אויסער הקב"ה אליין, האט אזא כח ההנהגה??? אויף וועם נאך זאגט מען אז ער האט אזא שטארקן אפעקט אויף אלעס וואס געשעט אויף אונזער וועלט??? און אט דאס איז מיין וואונדער.
ניין
שר מאה
תגובות: 109
זיך איינגעשריבן אום: מוצ"ש יוני 16, 2007 10:14 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ניין »

וואס דער רמב"ם האט געשריבן אין א בריוו ווען מ'האט אים אנגעפרעגט לגבי דעם ענין פון גלייבן אין די כח פון מזלות:

http://www.daat.ac.il/daat/mahshevt/mek ... eret-2.htm
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

איצל פיצל האט געשריבן: לגבי די ענין, צו די וועלט דרייט זיך, אדער די זון, איז היינט צו טאג'ס קיין ספק, אז די וועלט דרייט זיך.
איך האב אמאל געהערט א אויסדריק פון גאר א גרויסע רב אן אמת'ער ירא שמים, וואס קען גוט די גאנצע ענין פונעם מערכת שמים, אז צו זאגן היינט צו טאג'ס אז די זון דרייט זיך איז אזוי ווי מען וואלט געזאגט אז די וועלט איז פלאך.....
ווייל פון חז"ל שטייט אויך קלאר אז די זון גייט איעדן טאג אריין אין הימל, און נאך אסאך זאכן, וואס היינט זעהט מען קלאר אז די מציאות איז אנדערש.
און די רמב"ם שרייבט שוין קלאר אז אין די זאכן, אויב זעהט מען מיט די יארן שפעטער אז די מציאות איז אנדערש איז נישט קיין פראבלעם זיך צו קריגען מיט די פריערדיגע.
די חתם סופר שרייבט אויך, אז מען קען זאגן ביידע וועגן, און עס איז נישט קיין פראבלעם צו זאגן ווי קפורניקוס, אז די וועלט דרייט זיך.


איך האב די זעלבע זאך געהערט אויף א טעיפ פון הרה"ג ר' בנימין לאנדא שליט"א דומ"ץ טאהש-ב"פ, אגב, איז דער טעיפ זייער נוצליך לגבי די יסודות פון מהלך החמה, יום ולילה, מעגל השנתי, חשבות תקופות ומולדות ועוד.
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 35246
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

מיללער, דיין קאר האט נאך א רעסיווער פאר טעיפס?

וואו קאן מען קריגן דעם שיעור?
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
אוועטאר
מיללער
שר עשרים אלף
תגובות: 27044
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך מיללער »

גראדע איז עס א [צוויי] סי. די., איך בין געוואונט צו זאגען 'טעיפס', איך האב עס געקריגען דורך גמ"ח יוסף שלמה'לע.
רשכבהג
שר חמישים ומאתים
תגובות: 282
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג יולי 29, 2011 1:19 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך רשכבהג »

ארויפגעברענגט.
והוא פלאי
שר האלפיים
תגובות: 2754
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג אוגוסט 23, 2009 3:18 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך והוא פלאי »

מיללער האט געשריבן:
איצל פיצל האט געשריבן: לגבי די ענין, צו די וועלט דרייט זיך, אדער די זון, איז היינט צו טאג'ס קיין ספק, אז די וועלט דרייט זיך.
איך האב אמאל געהערט א אויסדריק פון גאר א גרויסע רב אן אמת'ער ירא שמים, וואס קען גוט די גאנצע ענין פונעם מערכת שמים, אז צו זאגן היינט צו טאג'ס אז די זון דרייט זיך איז אזוי ווי מען וואלט געזאגט אז די וועלט איז פלאך.....
ווייל פון חז"ל שטייט אויך קלאר אז די זון גייט איעדן טאג אריין אין הימל, און נאך אסאך זאכן, וואס היינט זעהט מען קלאר אז די מציאות איז אנדערש.
און די רמב"ם שרייבט שוין קלאר אז אין די זאכן, אויב זעהט מען מיט די יארן שפעטער אז די מציאות איז אנדערש איז נישט קיין פראבלעם זיך צו קריגען מיט די פריערדיגע.
די חתם סופר שרייבט אויך, אז מען קען זאגן ביידע וועגן, און עס איז נישט קיין פראבלעם צו זאגן ווי קפורניקוס, אז די וועלט דרייט זיך.


איך האב די זעלבע זאך געהערט אויף א טעיפ פון הרה"ג ר' בנימין לאנדא שליט"א דומ"ץ טאהש-ב"פ, אגב, איז דער טעיפ זייער נוצליך לגבי די יסודות פון מהלך החמה, יום ולילה, מעגל השנתי, חשבות תקופות ומולדות ועוד.

לאו דווקא, עי' בקו' כצאת השמש בגבורתו, להרה"ג ר' יוסף זלמן בלאך
ואף במציאות אינו מוכרח, ויש ע"ז הרבה מכתבים מהרמ"ש מליבאוויטש
ואודות השמש נכנס ברקיע וכדו' ולים עי' מים שלנו, ידוע השטמ"ק ומה שכתב רח"ו אודות הויכוח של חכמי ישראל וחכמי אוה"ע נצחו בטענות
ולהוי ידוע, כי ראיתי פעם צעטיל ישן, מימי קדם בבית רחל, הדרכות לאלו הצענזורירן די ביכער, שאסור ללמוד אם הבנות, שהעולם סובב השמש וכו'
למה זה תשאל לשמי...
קארל
שר חמש מאות
תגובות: 797
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך סעפטעמבער 09, 2009 11:16 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קארל »

והוא פלאי האט געשריבן:
מיללער האט געשריבן:
איצל פיצל האט געשריבן: לגבי די ענין, צו די וועלט דרייט זיך, אדער די זון, איז היינט צו טאג'ס קיין ספק, אז די וועלט דרייט זיך.
איך האב אמאל געהערט א אויסדריק פון גאר א גרויסע רב אן אמת'ער ירא שמים, וואס קען גוט די גאנצע ענין פונעם מערכת שמים, אז צו זאגן היינט צו טאג'ס אז די זון דרייט זיך איז אזוי ווי מען וואלט געזאגט אז די וועלט איז פלאך.....
ווייל פון חז"ל שטייט אויך קלאר אז די זון גייט איעדן טאג אריין אין הימל, און נאך אסאך זאכן, וואס היינט זעהט מען קלאר אז די מציאות איז אנדערש.
און די רמב"ם שרייבט שוין קלאר אז אין די זאכן, אויב זעהט מען מיט די יארן שפעטער אז די מציאות איז אנדערש איז נישט קיין פראבלעם זיך צו קריגען מיט די פריערדיגע.
די חתם סופר שרייבט אויך, אז מען קען זאגן ביידע וועגן, און עס איז נישט קיין פראבלעם צו זאגן ווי קפורניקוס, אז די וועלט דרייט זיך.


איך האב די זעלבע זאך געהערט אויף א טעיפ פון הרה"ג ר' בנימין לאנדא שליט"א דומ"ץ טאהש-ב"פ, אגב, איז דער טעיפ זייער נוצליך לגבי די יסודות פון מהלך החמה, יום ולילה, מעגל השנתי, חשבות תקופות ומולדות ועוד.

לאו דווקא, עי' בקו' כצאת השמש בגבורתו, להרה"ג ר' יוסף זלמן בלאך
ואף במציאות אינו מוכרח, ויש ע"ז הרבה מכתבים מהרמ"ש מליבאוויטש
ואודות השמש נכנס ברקיע וכדו' ולים עי' מים שלנו, ידוע השטמ"ק ומה שכתב רח"ו אודות הויכוח של חכמי ישראל וחכמי אוה"ע נצחו בטענות
ולהוי ידוע, כי ראיתי פעם צעטיל ישן, מימי קדם בבית רחל, הדרכות לאלו הצענזורירן די ביכער, שאסור ללמוד אם הבנות, שהעולם סובב השמש וכו'

בלאכ'ס קונטרס ("השמש בגבורתו" נישט "כצאת השמש בגבורתו") איז פוסטע הבלים, ווי עס איז שוין אמאל באריכות ארויסגעברענגט געווארן אין אן ארטיקל אין "צייטשריפט".
האדמו"ר מליובאוויטש זצ"ל'ס מהלך שטימט נישט מיט'ן מציאות און פארענטפערט גארנישט, ווי שוין ערווענט אין אן אנדערן אשכול.
דער שטמ"ק ברענגט בלויז שיטת ר"ת. אלע אנדערע ראשונים האבן פארשטאנען די גמרא כפשוטה.
והוא פלאי
שר האלפיים
תגובות: 2754
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג אוגוסט 23, 2009 3:18 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך והוא פלאי »

ווארפן ווערטער קען איך אויך, פארוואס פוסטע הבלים, גאנץ א שטארקע קונטרס, פאר דעם וואס פארשטייט גוט סייענס, און דעם קאנסעפט פון טעאריע'ס
און פארשטייט וויאזוי עס זענען פארהאן גלויביגע סייענטיסטן, וואס ארבייטען מיט דארווין'ס טעאריע ועוד, אבער גלייבן עס נישט כי הוא זה,

און אם בשפראך עסקינן, דער צייטשריפט איז געווען פסעדאסייענס אויך נישט, ער האט געהאט ארטיקלן געבויט אויף עוועלאשן, נאר געטוישט פון מיליאנען יארן, צו טויזענטער, ודי בזה, ער עקזעסטירט שוין סייווי נישט

וכן דעם רמ"ש'ס בריוו, איז געבויט אויף דעם יסוד

דער שטמ"ק וכן רח"ו רעדען טאקע אינעם ר"ת אבער דער רעיון איז אן אמת'ער, ועיין ערך מים שלנו, ועוד
חוץ מזה א דעה אין די ראשונים ווערט נישט אפגעוואנדען אפי' ער איז יחידאי, ווייל אונז פליישיגע אויגן קליינע מענטשן פארשטיין אנדערש
וכידוע דברי מהר"א קאטלער, אז וואס איז אונזער חוש נגד א ר"ת, נגד אלו שאמרו שהחוש מכחישו
אלע אנדערע ראשונים, דער מנחת כהן מגדולי האחרונים, מובא בפוסקים, מביא שרו"ב ראשונים ס"ל כרבינו תם
למה זה תשאל לשמי...
רשכבהג
שר חמישים ומאתים
תגובות: 282
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג יולי 29, 2011 1:19 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך רשכבהג »

נאכניש געהאט צייט צו ליינען אבער איך געב א פרעג איין קליינע שאלה.
אויסער די מצוות עשה פון -אז מ'קען גיין קרום וואס דארף מען גיין גראד- איז דא נאך א סיבה צו זאגן אז די וועלט דרייט זיך און נישט די זין? כ'מיין צו זאגן איז דא עפעס א טעלעסקאפ ווי מ'קען זען ווער ס'דרייט זיך? סתם ווייל מ'זאל זיך נישט דארפן פלאגן אויף די חשבונות איז נאכנישט א סיבה אויף צו זאגן אז די מצאות איז ענדערש אזוי.. די מציאות מיז נישט זיין אויף א וועג וואס די חשבונות שטימען גרינג..
ובא השמש וזרח השמש. את המאור הגדול לממשלת היום (כלום מלך משמש עבדו?) יהושע בין נון האט אפגעשטעלט די זי..אפסס אנשולדיגט וועלט...


וידום השמש וירח עמד עד יקם גו איביו הלא־־היא כתוכה
על ־ ספר הישר ויעמד השמש בחצי השמים ולא־אץ לבוא כיום תמים
לעצט פארראכטן דורך רשכבהג אום דאנערשטאג אוגוסט 18, 2011 4:30 pm, פארראכטן געווארן 1 מאל.
והוא פלאי
שר האלפיים
תגובות: 2754
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג אוגוסט 23, 2009 3:18 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך והוא פלאי »

זיי נישט ברוגז, אבער עס איז דא כמה הוכחות אין סייענס אז די וועלט דרייט זיך
עכ"ז איז קיין איינס נישט בהכרח אומאפפרעגבאר
און אפי' ווען יא, אסאך פון זייער זאכן וואס זיי האבן געמיינט אז עס מוכרח זענען זיי געוואר געווארן במשך השנים אנדערש
וא"כ אם דעת התורה (און איך שרייב אם, ווייל יש מחלוקת בדבר) אז השמש הוא הסובב הולך אינטרעסירט אונז נישט וואס סייענס זאגט
למה זה תשאל לשמי...
רשכבהג
שר חמישים ומאתים
תגובות: 282
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג יולי 29, 2011 1:19 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך רשכבהג »

וואס מיינט הוכחה? וואס מ'זעט מיט די אויגן אדער חשבונות?
והוא פלאי
שר האלפיים
תגובות: 2754
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג אוגוסט 23, 2009 3:18 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך והוא פלאי »

רשכבהג האט געשריבן:וואס מיינט הוכחה? וואס מ'זעט מיט די אויגן אדער חשבונות?

עיני השכל הם ג"כ עינים
ולפעמים עין בשר, רואה דמיון
למה זה תשאל לשמי...
רשכבהג
שר חמישים ומאתים
תגובות: 282
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג יולי 29, 2011 1:19 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך רשכבהג »

בעיני השכל אי אפשר להכחיש המוחזק מדור דור, עין הבשר יכול להכחיש אפילו השכל הגדול ביותר בבשר ודם, על אף החשש של דמיון.

עיין ברמב"ם הלכות יסודי התורה פ"ח ה"א:
משה רבינו לא האמינו בו ישראל מפני האותות שעשה.... ובמה האמינו בו במעמד הר סיני שעינינו ראו ולא זר ואזנינו שמעו ולא אחר האש והקולות והלפידים והוא נגש אל הערפל והקול מדבר אליו ואנו שומעים משה משה לך אמור להן כך וכך. וכן הוא אומר פנים בפנים דבר ה' עמכם. ונאמר לא את אבותינו כרת ה' את הברית הזאת. ומנין שמעמד הר סיני לבדו היא הראיה לנבואתו שהיא אמת שאין בו דופי שנאמר הנה אנכי בא אליך בעב הענן בעבור ישמע העם בדברי עמך וגם בך יאמינו לעולם. מכלל שקודם דבר זה לא האמינו בו נאמנות שהיא עומדת לעולם אלא נאמנות שיש אחריה הרהור ומחשבה.
קארל
שר חמש מאות
תגובות: 797
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך סעפטעמבער 09, 2009 11:16 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קארל »

והוא פלאי האט געשריבן:וא"כ אם דעת התורה (און איך שרייב אם, ווייל יש מחלוקת בדבר) אז השמש הוא הסובב הולך אינטרעסירט אונז נישט וואס סייענס זאגט

דו מאכסט "סייענס" ווי א "מהלך". "סייענס" איז פשוט דער מציאות וואס דער שכל זאגט, און דער שכל זאגט אז די וועלט דרייט זיך ארום די זון.
דער זעלבער שכל וואס זאגט אונז אז "אין אדם מנחיל שקר לבנו", דער זעלבער שכל וואס זאגט אונז אז משה רבינו האט נישט געקענט איינרעדן 600,000 אידן אז מתן-תורה האט פאסירט, ווי דער כוזרי שרייבט - אט דער שכל זאגט אונז אויך אז אז די וועלט דרייט זיך ארום דער זון, און דעריבער איז לעכערליך צו זאגן אז עס "אינטערעסירט אונז נישט וואס סייענס זאגט."
יהיה כן
שר תשעת אלפים
תגובות: 9226
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג מאי 03, 2009 2:25 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך יהיה כן »

רשכבהג האט געשריבן:נאכניש געהאט צייט צו ליינען אבער איך געב א פרעג איין קליינע שאלה.
אויסער די מצוות עשה פון -אז מ'קען גיין קרום וואס דארף מען גיין גראד- איז דא נאך א סיבה צו זאגן אז די וועלט דרייט זיך און נישט די זין? כ'מיין צו זאגן איז דא עפעס א טעלעסקאפ ווי מ'קען זען ווער ס'דרייט זיך? סתם ווייל מ'זאל זיך נישט דארפן פלאגן אויף די חשבונות איז נאכנישט א סיבה אויף צו זאגן אז די מצאות איז ענדערש אזוי.. די מציאות מיז נישט זיין אויף א וועג וואס די חשבונות שטימען גרינג..
ובא השמש וזרח השמש. את המאור הגדול לממשלת היום (כלום מלך משמש עבדו?) יהושע בין נון האט אפגעשטעלט די זי..אפסס אנשולדיגט וועלט...


וידום השמש וירח עמד עד יקם גו איביו הלא־־היא כתוכה
על ־ ספר הישר ויעמד השמש בחצי השמים ולא־אץ לבוא כיום תמים


דאכציך אז נאכן דורכלערנען די הקדמה שניה פון הייליגן מהר"ל אין גבורות ה', העטיר נישט שווער זיין די אלע קשיות, עיי"ש דברי קדשו המתוקים מדבש שכל הנס של העמדת השמש היה שני הפכיים בנושא אחד, ממילא לא יקשה איך עמד השמש ולאא העולם, כי ממילא הנס היה שני הפכיים עיי"ש כי קצרתי
שוטה
שר האלף
תגובות: 1253
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג אוגוסט 29, 2008 2:21 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שוטה »

אני הקטן האב זיך אמאל געקלערט אזא מהלך [אויב איך בין זיך נישט טועה האב איך אמאל געזעהן א ענדליכע נקודה בשם איינשטיין]:

והוא דלכאורה יש מקום לומר אז מ'קען בכלל נישט זאגן [בעצם – נישט מכח חסרון ידיעה] ווער ס'דרייט זיך ארום וועם.

בשנקדים אז לכאורה יעדעס מאל ווען מ'זאגט אויף איין זאך אז ער איז דער וואס דרייט זיך אדער ריקט זיך איז עס נאר ביחס צו עפעס אנדערש, דהיינו א מענטש שפאצירט אין א צימער איז אזוי ווי דער צימער שטייט אויף איין פלאץ איז דער מענטש דער וואס ריקט זיך, אדער למשל אז א עראפלאן איז דער וואס פליהט, און נישט די ערד אונטער איהם, איז עס וויבאלד די וועלט – צום אויג – שטייט אויף איין פלאץ [עכ"פ ווען מ'רעדט בנוגע וואס ס'טוט זיך אפ אין די אטמאספערע] איז על כרחך דער עראפלאן דער וואס ריקט זיך.

און באמת גייט עס מער בדקות, ווייל די לופט אין וואס דער עראפלאן פארט איז דאך א מציאות און ס'איז דא אין איהם כל מיני זאכן, שטויב, באקטעריע וכו', ממילא איז אפילו לגבי די לופט אליין [אהן זיין יחס צום כדור העולם] איז דער עראפלאן דער וואס ריקט זיך.

משא"כ אין ספעיס, וואס כשמו כן הוא 'ספעיס', אן ענדלאזע חלל אהן קיין ווענט אדער אנדערע זאכן וואס זענען קבוע בעצם, יש מקום לומר אז ס'איז בכלל נישט שייך מחליט צו זיין אז פלוני איז דער וואס שטייט איז אלמוני איז דער וואס דרייט זיך, ווייל מ'האט נישט צו וואס עס מייחס צו זיין.

ודו"ק היטב כי עמוק הוא.
ונפשי יודעת מאד ידיעה ברורה שאין ביצת הנמלה כנגד הגלגל העליון צעירה כאשר חכמתי קטנה ודעתי קצרה (הקדמת הרמב"ן לפירושו עה"ת)
קארל
שר חמש מאות
תגובות: 797
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך סעפטעמבער 09, 2009 11:16 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קארל »

שוטה האט געשריבן:אני הקטן האב זיך אמאל געקלערט אזא מהלך [אויב איך בין זיך נישט טועה האב איך אמאל געזעהן א ענדליכע נקודה בשם איינשטיין]:

והוא דלכאורה יש מקום לומר אז מ'קען בכלל נישט זאגן [בעצם – נישט מכח חסרון ידיעה] ווער ס'דרייט זיך ארום וועם.

בשנקדים אז לכאורה יעדעס מאל ווען מ'זאגט אויף איין זאך אז ער איז דער וואס דרייט זיך אדער ריקט זיך איז עס נאר ביחס צו עפעס אנדערש, דהיינו א מענטש שפאצירט אין א צימער איז אזוי ווי דער צימער שטייט אויף איין פלאץ איז דער מענטש דער וואס ריקט זיך, אדער למשל אז א עראפלאן איז דער וואס פליהט, און נישט די ערד אונטער איהם, איז עס וויבאלד די וועלט – צום אויג – שטייט אויף איין פלאץ [עכ"פ ווען מ'רעדט בנוגע וואס ס'טוט זיך אפ אין די אטמאספערע] איז על כרחך דער עראפלאן דער וואס ריקט זיך.

און באמת גייט עס מער בדקות, ווייל די לופט אין וואס דער עראפלאן פארט איז דאך א מציאות און ס'איז דא אין איהם כל מיני זאכן, שטויב, באקטעריע וכו', ממילא איז אפילו לגבי די לופט אליין [אהן זיין יחס צום כדור העולם] איז דער עראפלאן דער וואס ריקט זיך.

משא"כ אין ספעיס, וואס כשמו כן הוא 'ספעיס', אן ענדלאזע חלל אהן קיין ווענט אדער אנדערע זאכן וואס זענען קבוע בעצם, יש מקום לומר אז ס'איז בכלל נישט שייך מחליט צו זיין אז פלוני איז דער וואס שטייט איז אלמוני איז דער וואס דרייט זיך, ווייל מ'האט נישט צו וואס עס מייחס צו זיין.

ודו"ק היטב כי עמוק הוא.

דאס איז וואס פלאי האט פריער געמיינט בשם האדמו"ר מליובאוויטש זצ"ל. זע דא דעם שמועס איבער דעם ענין, אנגעפאנגען מיט דער תגובה פון ידידי מוה"ר יידישיסט.

פאלגנד איז א קאמענטאר וואס איך האב דארטן געשריבן:
דאס צוזאמענשטעלן "רעלאטיוויטי" מיט געאצענטריזם שטאמט פון קריסטליכע "קריעישאניסט" גרופעס, און פעלט זיך בכלל נישט אויס פאר דער אידישער אמונה (חוץ לפי שיטת האדמו"ר מליובאוויטש זצ"ל - היינט טאקע זיין זעכצנטער יארצייט).
יעצט לענינינו, דורך צושטעלן תורת איינשטיין צו געאצענטריזם איז מען טאפלט חוטא צו די וויסנשאפטליכע מעטאדן. 1) אויב קלויבט מען אויס די וועלט אלס די רעלאטיווע רעפערענץ-פונקט פון וואנעט צו רעכנען אלע אנדערע הימלישע אביעקטן, פארלאנגט זיך צו זאגן די די זון מיט אלע פלאנעטן (און שטערנס, און עקסאפלאנעטן) מאכן גאר מאדנע הקפות ארום דער וועלט, דאס איז אין קאנטראסט צו דעם לאגישן כלל וואס ווערט גערופן "אקאמ'ס רעיזאר" אז מען דארף אננעמען דעם פשוט'סטן הסבר וואס שייך. 2) א כלל גדול אין וויסנשאפט זאגט אז א טעאריע וואס איז נישט מעגליך אפצופרעגן איז קיין טעאריע נישט. יעדע טעאריע דארף קענען היפאטעזירן וויאזוי מען קען אויפווייזן אז זי איז יא אמת, און וויאזוי מען קען אויפווייזן אז נישט. א טעאריע וואס איז אומאפפרעגבאר קען בכלל נישט גערעכנט ווערן ווי טעאריע. (דער דאזיגער כלל פארלאנגט מסתמא מער הסבר פאר די וואס האבן נישט קיין ידיעה אין די זאכן, אבער דערווייל די בזה.)

אגב, לויט אזא מהלך קענען דאך די חסידים פון כ"ק אדמו"ר הגה"ק ממיסיסיפי שליט"א דערקלערן אז זייער רבי שטייט אין דעם צענטער פון דעם יקום און אלעס דרייט זיך ארום אים. ווען ער גייט צו מערב דרייט זיך די וועלט און דער גאנצער יקום צו מזרח, און ווען ער גייט צו דרום דרייט זיך אלעס צו צפון - אזוי בלייבט דער רבי שליט"א אייביג פונקט אינדערמיט.
דאס מיינט אז איינשטיינ'ס טעאריע פון "רעלאטיוויטי" העלפט ארויס חסידי מיסיסיפי מיט זייער אדמו"ר-ממיסיסיפי-צענטריזם שיטה...
שוטה
שר האלף
תגובות: 1253
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג אוגוסט 29, 2008 2:21 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שוטה »

יישר כח קארל פאר'ן מראה מקום, ווי איך זעה ברענגט מען עס טאקע פון איינשטיין - ברוך שכיוונתי.

אפשר ווייסט איהר ווי ס'איז דער בריוו פונעם ליובאוויטשער רבי'ן ז"ל?
ונפשי יודעת מאד ידיעה ברורה שאין ביצת הנמלה כנגד הגלגל העליון צעירה כאשר חכמתי קטנה ודעתי קצרה (הקדמת הרמב"ן לפירושו עה"ת)
והוא פלאי
שר האלפיים
תגובות: 2754
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג אוגוסט 23, 2009 3:18 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך והוא פלאי »

איז איינשטיינ'ס טעאריע פון רעליטעוויטי אויסגעהאלטן ע"פ תורה
שישנו בריאה אמיתית כזמן
למה זה תשאל לשמי...
שרייב תגובה

צוריק צו “ידיעות און וויסנשאפט”