אנקעטע: פארוואס האט איר נישט\יא געשריבן דא חול המועד?

[לכתחילה אריבער]

פארוואס האט איר נישט\יא געשריבן דא חול המועד?

ביטע שטימט, אין אויב איז אייער סיבה משום הלכה, זייט'ס אזוי גיט, אין זייט'ס אביסל מאריך אין די הלכה לכאן ולכאן.

[שטייסטענישט]

נו לאמיר הערן פארוואס "לכתחילה" האט נישט געשריבן ?

און פאר דעי אלע וואס האבן נישט געשריבן ווייל סיז כתיבה, האט איר אויכ'ט נישט געטעקסט אום חוה"מ ??

[גבריאל]

נו לאמיר הערן פארוואס "לכתחילה" האט נישט געשריבן ?

און פאר דעי אלע וואס האבן נישט געשריבן ווייל סיז כתיבה, האט איר אויכ'ט נישט געטעקסט אום חוה"מ ??

געהערט נאכזאגן בשם ר' יחזקאל ראטה בא איינע פון די חוה"מ שיעורים, אז אימעיל וואס איז דומה צו בריוון און אויך געווענדליך מער באריכות זאל מען נישט שיקן אבער טעקסן קען מען מקיל זיין

[שמן זית]

ניין איך טעקסט שוין נישט חוה"מ עטליכע יאר מחמת ספק צו ס'גייט אריין בגדר כתיבה

[לב טוב]

און פאר דעי אלע וואס האבן נישט געשריבן ווייל סיז כתיבה, האט איר אויכ'ט נישט געטעקסט אום חוה"מ ??

בפשטות איז שרייבן דא מער א כתיבה המתקיים וויבאלד איך וויל עס זאל דא בלייבן געשריבן, משא"כ טעקסטן.

[וויכטיג מאכער]

איך האב געדארפט טשעקן צו כאב געשריבן דא חוהמ"ד צו נישט... איך זעה אז יא, צוויי תגובות! איך בין פשוט נישט אנגעקומען צו שרייבן מער.

[שטארק זיך]

איך האב נישט געשריבן. הלכה האב איך נישט מברר געווען, אויך פון טעקסטן האלט איך זיך עפ״י רוב אפ, די סיבה איז וויבאלד למעשה ענדעלט עס צום שרייבן, און עס שפיערט (!) זיך פשוט וואכעדיג.

[לכתחילה אריבער]

נו לאמיר הערן פארוואס "לכתחילה" האט נישט געשריבן ?

במקום שאין איש, השתדל להיות פיש.

(לאמיך דא אויסכאפן, דער וואס גייט שרייבן "אריין אין ידיעות התורה")

די ערשטע שאלה איז אויב שרייבן מיט א קומפיוטער הייסט שרייבן לגבי חול המועד.

דערנאך איז די שאלה אויב עס הייסט שרייבן, וואס פארא שרייבן איז דאס, כתב הדיוט, אדער כתב אומן.

דערנאך איז די שאלה אויב עס הייסט כתב הדיוט – וואס איז מותר אויף געוויסע אויפנים – איז די התירים שייך דא צו נישט.

די ערשט זאך דארף מען וויסען, וואס מאכט א "כתב" אומן, אדער הדיוט? בפשטות פארשטייט מען אז א כתב אומן, איז פשוט שווער צו שרייבן, און עס נעמט מער ארבייט, ממילא הייסט עס א מלאכה, און עס איז נאר מותר, אויף גאר שווערע תנאים, משא"כ א פשוט'ע כתב איז גרינג, און ממילא, איז דאס אביסל גרינגער אויך איך אין הלכה.

אבער עס איז דא אזעלעכע וואס האלטען, אז עס האט נישט צו טאן מיט די שוועריקייט פונעם עצם שרייבן, נאר מען קוקט אויף די תוצאה, אויב איז עס א שיינע כתב, איז עס הארב, בלי נפק"מ אויב עס איז אנגעקומען גרינג אדער שווער, דאס איז א מחלוקה צווישען די אלי' רבה, און בעטשוטשער רב (א"א), די א"ר האלט אז מען גייט לויט די תוצאה , און די א"א האלט אז מען גייט לויט די פעולה. (ה"ה, ווי איך פארשטיי – כ'האב דאס נישט געזעהן נאר דאס איז לענ"ד – איז די טעם פארוואס מען זאל גיין לויט די תוצאה, איז וועגן עובדה דחול, ומשום זולזול יו"ט)

לענינינו, שרייבן מיט א קומפיוטער, איז די פעולה, פשטות מעשה הדיוט, יעדער קען שרייבן שיינע אותיות, אפי' איינער וואס קען נישט מאלן, אבער די תוצאה, איז פשטות מעשה אומן, ווייל עס איז הערליך שיין, וואס אפי' די גרעסטע אומן כמעט, קען נישט אזוי שיין שרייבן.

(צווישען די היינטיגע, זענען די וואס האלטן מעשה הדיוט, ר' משה, ר' שלמה זלמן, ועוד, און די וואס האלטן מעשה אומן, דעברעצינער רב ועוד)

אבער בפשטות איז דאס אלס, ווען מען דרוקט אויף פאפיר פון א קומפיטער, דעמאלס איז שייך די מחלוקה, אבער שרייבן אז עס בלייבט נאר אין קומפיוטער, איז דאך בפשטות בכלל נישט קיין כתב, אדער ניין, סוף כל סוף, ווערט עפעס א פעולה אינעם "סערווער", און די פעולה איז דאך יא עפעס א ממשות, איז א סי. די. לכאורה הארבער, ווייל דארט ווערט א "בערגעל", (ווער עס פארשטייט ווי אזוי א סי. די. ארבייט), משא"כ א "הארד דרייוו", ווערט נאר א מאגנעטישער אפדרוק, וואס מען קען נישט זעהן מיט די אויגן, חוץ לויט די שיטה פונעם חזון איש, אז לעקטער הייסט בונה, איז מאגנעטישער אפדרוק זיכער בונה, ווייל דאס בלייבט דאך.

דא קומט אריין נאך א חילוק, ווי שיקען א טעקסט, א קאלקיולעטער, און בכלל ווען מען "דיילט" א נומבער, און די אויתיות קומען ארויף אויפן "סקרין", וואס דאס איז נישט אויף צו בלייבן, ווען מען דיילט זיכער נישט, ווייל עס איז נאר צו וויסען אז מען האט גוט גידיילט, (חוץ אז ער וויל עס האבן פאר א רעקארד, פון אלע געדיילטע נומערען), און אפי' טעקסט, וואס רוב מענטשען דארפן נישט רוב פון זייערע מעסידזשעס, נאר אויף די מינוט וואס זיי שיקען דאס, ממילא הייסט עס נישט קיין כתב המתקיים, איז עס אויך גרינגער, משא"כ אויף א פורום, ווי דא, וואס מען וויל דוקא עס זאל יא בלייבן, (און לויט די נייע תקנה, קען מען עס אפי' נישט אויסמעקען נאך א געוויסע צייט), איז דאס אביסל הארבער.

אבער אפי' דעברעצינער רב, וואס האלט אז דריקען פון א קומפיוטער, איז מעשה אומן, איז אויף דעם אויפן, וואס עס איז נאר אויפן סקרין, און אפי' אויף א דיסק (כאטש און זיין צייט, איז נישט געווען א סי. די., און אויף א דיסק איז נאר געווען א מאגנעטישער אפדרוק), האלט ער אז עס איז מעשה הדיוט, אדער בכלל נישט קיין כתב.

יעצט איז אזוי מעשה הדיוט, איז אויך נישט מותר סתם, עס דארף טאקע נישט זיין מעשה האבד אדער לצורך מצוה וכדו' צו זיין מותר (וואס דעמאלט איז כתב אומן אויך מותר), אבער כאטש צורך יו"ט, מוז עס זיין. און אפי' עס הייסט נישט קיין כתב בכלל, איז דאס אז עס בלייבט אויף די סערווער, אויך א פראבלעם, און סתם איז עס נישט מותר.

יעצט איז די שאלה וואס מיינט צורך יו"ט? בפשטות וואלט איך געזאגט, אז אזאך וואס געט מיר הנאה "ענדזשומענט", הייסט לצורך המועד, אבער עס איז נישט אזוי, ווייל צו כאפן פיש סתם פאר "ספארט", אסור'ן רוב פוסקים, (ר' משה איז יא מתיר, און ער זאגט, אז מען זאל עכ"פ זעהן צו עסן די פיש יו"ט) ווייל די היתר צו פאנגען פיש שטייט אין שולחן ערוך, איז נאר אז עס קען זיין לצורך יו"ט, אבער אז עס איז מוכח אז עס איז סתם לתענוג, איז עס אסור איבערהויפט אז עס איז בפרהסיא.

יעצט קומט מען אהער, בפשטות, וועט יעדער איד פון אינז וואס לייגט ר"ת'ס, (כאטש מען לייגט נישט למעשה, כ'מיין די סארט איד) וועלן מחמיר זיין אז שרייבן אויף א פורום הייסט עכ"פ כתב הדיוט, אויב אזוי מעג מען נאר לצורך יו"ט, אין דאס אז איך האב הנאה צו שרייבן, הייסט נישט לצורך, (ביי קינדער איז יא דא אזא היתר צו שפילען מיט "געים בוי" למשל, ווייל עס הייסט יא א תענוג), איז קען זיין אז דאס "אז אנדערע וועלען עס זעהן" הייסט יא לצורך יו"ט, אדער קען זיין אז נישט.

(הנראה לעניות דעתי כתבתי, ומובן מאיליו, אז דאז איז בכלל נישט למעשה כלל וכלל.)

איז יעצט פארשטענדליך פארוואס איך האב געוועלט די צווייטע אויסוואל, איך בין מסופק, איז שב ואל תעשה.

[שאינו יודע]

לשיטתך טאר מען נישט כאפן קיין בילדער חוה"מ. וואס האט מען געזאגט אין שטוב דערצו?

[שאינו יודע]

כן הורה הגאון ר' זלמן לייב פילאפף שליט"א להחמיר צו כאפן בילדער אום חול המועד (ער האט נאך גערעדט פון די אלטע נישט פון דידזשיטעל- קען זיין אז עס איז גרינגער)

[לכתחילה אריבער]

לשיטתך טאר מען נישט כאפן קיין בילדער חוה"מ. וואס האט מען געזאגט אין שטוב דערצו?

מתירים, ר' משה, הרב ברוין, (שערים המצוינים בהלכה) בשם ר' שלמה זלמן, דעברעצינער רב, הרב שטערענבוך.

ס'קען הייסן א דבר האבד, און ר' משה זאגט אז עס הייסט שמחות יו"ט, דאס כאפן אליינס.

אוסרים, הרב שטערענבוך בשם החזון איש.

[שנאפס]

הו הא

לכתחילה א תלמוד חכם אויך....

[AllAboutAccess]

הגאון ר' יחזקאל ראטה שליט"א האט אפאר יאר צירוק ביי די חוה"מ שאלות ותשובות סעסיע (שע"י ארגון שיעורי תורה) אין פאפא ביהמ"ד בוומסב"ג דן געווען איבער כאפן בילדער אום חוה"מ, ווי ווייט איך געדענק איז ער דעמאלס געבליבן להחמיר, איך געדענק נישט צו דוקא די פילם אדער די דיזשיטל אויך.
(אויב איינעם'ס זכרון ארבעט בעסער, נא להעיר ולהאיר).

[קרעמער]

און פאר דעי אלע וואס האבן נישט געשריבן ווייל סיז כתיבה, האט איר אויכ'ט נישט געטעקסט אום חוה"מ ??

איך האב נישט געטעקסט און נישט געאימעילט און נישט געאייוועלטעלט, הגם יא געליינט.

[גולש]

געמעקט האסטו יא?

[קרעמער]

געמעקט האסטו יא?

פרעגסט גוט. כ'מיין אז יא...

[אומאפיציעל]

איך בין אויך מסופק צו עס הייסט כתיבה, אבער אזוי ווי מען קען נאר אויסקלייבן איין מעגליכקייט, האב איך געשטימט אז איך האב נישט געהאט קיין צוטריט.

איך האב נישט געטעקסט אויך נישט דעם גאנצן חול המועד, איך געדענק נישט וואס איך האב געטון פריערדיגע יארן.

[פארדינט]

מיין אינטערנעט קאנעקשן איז געוועהן ציבראכן.
געטעקסט האב איך אויך נישט ווייל מיין פאון איז אויך געוועהן ציבראכן...

[קרעמער]

מיין אינטערנעט קאנעקשן איז געוועהן ציבראכן.
געטעקסט האב איך אויך נישט ווייל מיין פאון איז אויך געוועהן ציבראכן...

הייסט דאס אז דו האסט מקיים געווען דעם ביעור חמץ אויפן קאמפיוטער און טעלעפאן אקוראט ווי אויף די בילדער, מיט א האמער און האק

[פארדינט]

ביז ווען ספרינט האט מיר געשיקט א נייע, דעליווערט שביעי של פסח (ד"א איך האט דזשעי-נעט אויף מיין פאון).

[קראק-פאט]

געמעקט האסטו יא?

פרעגסט גוט. כ'מיין אז יא...

כ'ווייס אז יא...

[משה קארנפעלד]

דער גוי האט מיר נישט געלאזט בארגן זיין קאמפיוטער וואס ער האט אפגעקויפט.

[בחורהזעצער]

אבער בפשטות איז דאס אלס, ווען מען דרוקט אויף פאפיר פון א קומפיטער, דעמאלס איז שייך די מחלוקה, אבער שרייבן אז עס בלייבט נאר אין קומפיוטער, איז דאך בפשטות בכלל נישט קיין כתב, אדער ניין, סוף כל סוף, ווערט עפעס א פעולה אינעם "סערווער", און די פעולה איז דאך יא עפעס א ממשות, איז א סי. די. לכאורה הארבער, ווייל דארט ווערט א "בערגעל", (ווער עס פארשטייט ווי אזוי א סי. די. ארבייט), משא"כ א "הארד דרייוו", ווערט נאר א מאגנעטישער אפדרוק, וואס מען קען נישט זעהן מיט די אויגן, חוץ לויט די שיטה פונעם חזון איש, אז לעקטער הייסט בונה, איז מאגנעטישער אפדרוק זיכער בונה, ווייל דאס בלייבט דאך.

לשיטתך טאר מען זיך נישט באנוצן מיט קיין קאמפיוטער בכלל, וועגן מיט דיין אריינלאגן ווערט געסעיווט די דעיט און טיים ערגעץ ווי אינעם קאמפיוטער וכדומה, אדער ווען דו שטעלסט אן א אפשען פון א פראגרעם ווערט עס פארשריבן עס נעקסטע מאל זאל דאס זיין די סעטינג, און אזוי אויך ווען דו באזוכסט א סייט ווערט דאס געסעיווט און די היסטארי.

(הגם שיש לחלק שזהו דרך העולם ונקרא כתיבה)

אבער דער אמת איז אז אפילו ווען מען שרייבט איז עס נישט קיין שום ממשות, עס קען בכלל נישט ווערן אנגערופן א אות צו אריינגיין בגדר כתיבה. עיין מה שכתב הגאון הגדול בעל אוהב חכמה בזה.

[לכתחילה אריבער]

ישר כח בחורהזעצער, האט אנגעצייכענט א שמועס דא:
viewtopic.php?f=5&t=561

[SPUSMN]

כן הורה הגאון ר' זלמן לייב פילאפף שליט"א להחמיר צו כאפן בילדער אום חול המועד (ער האט נאך גערעדט פון די אלטע נישט פון דידזשיטעל- קען זיין אז עס איז גרינגער)

אונזער דיין (גאנץ א גרויסע מחמיר און דיני חל המועד) האט מתיר געווען דייקא נאר א דידזשיטעל קעמערע, ווייל מען האט דער הנאה אויפען פלאץ (ווייל מען קען עס זעהן) און נישט ווי א קעמערע מיט א פילם וואס דער איינציגסטער הנאה איז אז מען גייט האבען א פיקטשער ערשט נאך יום טוב.