רבי אהרן רוקח מבעלזא זצ"ל - כ"א אב תשי"ז

[געדיך אוואש]

בנושא אחר. באקימען פון איינער א בריף פון פאר'ן מלחמה, צו שטיצען דער רעגירינג. אידאס באקאנט?

‏‏הלואה למדינה מכתב מהר''א מבעלז.jpg

יא, עס איז געדריקט אין תל תלפיות, מיט צייטונג אויסשנוטן און די גאנצע היסטאריע ארום.

[קלאר מאכן]

עס איז שוין מפורסם אסאך פאר דעם

[געדיך אוואש]

עס איז שוין מפורסם אסאך פאר דעם

פארשטייט זיך, פון שנת תרצ"ט

[קלאר מאכן]

עס איז שוין מפורסם אסאך פאר דעם

פארשטייט זיך, פון שנת תרצ"ט

אוודאי! אוודאי!
אבער איז שוין אויך געוועהן באשריבן אין נאך פלעצער נאך בעפאר די הערליכע ספר תל תלפיות (איך געדענק נישט יעצט די נאמען, אבער איך האב אינדערהיים עפעס א קונטרס וואס איז שוין געשטאנען איבער דעם פאר מער פין 20 יאהר צוריק)

[אנא עבדא]

דער באשרייבינג אין אידישער שטראל וועגען דער ווארשעווער אסיפה, נישט אזוי מדוייק.
ס'דא אן אלטע רעקארדינג (הקלטה) פון דער טריסקער רבי פון לאנדאן, דארט פארציילט ער פרטי פרטים, גאר אנדערשט פון וואס שטייט דא. ער איז געווען ביידערביי. איך ווייס נישט ווי איז דא דער רעקארדינג, איך האב נאר געהערט דערוועגען, פון איינער וואס האט עס געהערט.
גראדע, נישט אלע פרטים דארף מען אבערפיהרען מדור לדור...
א קליינע פרט. פון אנהייב, בעלז, אזוי ווי אנדערע אגודה קעגען-שטייערס, האבען נישט געוואלט אטייל נעמען. האבען דער מארגנים, מצד דער וויכטיגייט ס'זאל אטייל נעמען אלע צדיקים, דאס גערופען א נייע נאמען "וועד המאוחד". ס'איז געלאפען שליחים פון איין צדיק צום צווייטער, צו מ'זאל אטייל נעמען צו נישט. זעט למשל דא פון 'טאגבלאט'.

ועד המאוחד.jpg

.
בנושא אחר. באקימען פון איינער א בריף פון פאר'ן מלחמה, צו שטיצען דער רעגירינג. אידאס באקאנט?

‏‏הלואה למדינה מכתב מהר''א מבעלז.jpg

עפעס שטימט נישט דא.
איך ווייס נישט פון וועלכן פאזע פונעם מערכה דעם ציטירטן צייטונג רעדט זיך.
אבער דאס איז זיכער אז ביזן אסיפה וואס איז פארגעקומען ר"ח שבט אין ווארשא איז בעלזא איבערהויפט נישט געווען אקטיוו אינעם אסיפה אויף אריבער צו שיקן שליחים צו רבי'ס.
די אסיפה איז פאררופן געווארן דורכן חפץ חיים זצוק"ל בלויז עטליכע טעג פארן אסיפה נאכדעם וואס דער חפץ חיים איז געקומען קיין ווארשא זעהן וואס מען קען דארט אויפטון, און ווי איינער האט דא דערמאנט, נאכדעם וואס דער רב ז"ל האט געשיקט פרעגן אויב עס איז גענוג א שליח, האט דער חפץ חיים געשיקט זאגן עפעס א שטארקן אויסדרוק, כ'געדענק די לשון גענוי, אבער עפעס אזא מין לשון, אז אויב עס איז נוגע פארן בעלזער רב כבוד שמים זאל ער אליינס קומען.
ערשט נאכן אסיפה, נאכדעם וואס די גאנצע צוגאנג צום מערכה איז צוגעגאנגען לויטן אנווייזונגען פון בעלזער רב, ערשט דאן איז בעלזא געווארן אקטיוו אין די ווייטערדיגע פארשריט.

די לשון פון הגאון בעל החפץ חיים איז געוועהן: "אינני אומר שמוכרח הוא ה'בעלזער רב' לטרוח ולבוא עד לכאן, אך זאת אומר, כי כל יהודי שמוכן למסור נפשו למען כבוד שמים, צריך להופיע...".

[אנא עבדא]

עס איז שוין מפורסם אסאך פאר דעם

פארשטייט זיך, פון שנת תרצ"ט

ס'איז געוועהן און יענע צייט מפורסם און אלע צייטונגען.

[יוסף פריעדמאן]

למען תספר לדור אחרון
המשב"ק הרה"ח ר' יצחק לנדאו שליט"א בסיפור עובדות מכ"ק מרן מהר"א מבעלזא זי"ע, לרגל ההילולא קדישא, בישיבת מאור עיניים - ראחמיסטריווקא בעיה"ק ירושלים ת"ו.

[באדראטשיג]

עס איז שוין מפורסם אסאך פאר דעם

פארשטייט זיך, פון שנת תרצ"ט

אוודאי! אוודאי!
איך געדענק נישט יעצט די נאמען, אבער איך האב אינדערהיים עפעס א קונטרס וואס איז שוין געשטאנען איבער דעם פאר מער פין 20 יאהר צוריק

געווען באשריבן באריכות אין קונטרס "בהתגעש עולם", פון די ערטשע קובצים פון מכון "אור הצפון" (בגלגולו הראשון בראשית שנות התש"מ) וכמדומה גם באחד הקובצים "קול מחזיקי הדת" שי"ל בשנות תשל"ז - תשל"ט

[חמרא טבא]

צו ווייסט אפשר איינער צו זאגן וויפיל בילדער אידא פון רבי יצחק דוד רוקח'ס שבע ברכות?

[יוסף פריעדמאן]

לענ"ד צריך להיות מעל לשלושים תמונות.

[חמרא טבא]

אויב מעגליך ביטע לאזט מיר וויסן א פונקטליכער מספר א דאנק

[חמרא טבא]

למעשה אינעם קונטרס פון די בילגורייער בילדער אידא 31

[צפנת פענח]

גענימען דורך א דייטשע זושערנאליסט פאר די מלחמה און מארינבאד,

[חבצלת השרון]

גענימען דורך א דייטשע זושערנאליסט פאר די מלחמה און מארינבאד,

אן אלט באקאנט בילד.
נתפרסם געווארן ווען עס איז לעצטענס געווארן באקאנט דורך אן אנטיק אוקשן, אז א דייטשע זעלנער האט געניצט די אנדערע זייט פון די בילד, אלס א פערזענליכע פאסט קארט.
משמע אז דע בילד האט געטראגן א חשיבות.

מ'זעהט ציווישן אנדערע די רעבעצין מלכה ע"ה בהרה"ק רבי שמואל מסקאהל זצ"ל

[להודיע]

א שאלה צו די יודעים קורות ימי בעלז.

כדארף וויסן אויב אין שנת תרפ"ז, אין יאר פון הסתלקות אביו מהרי"ד זי"ע, האט דער בעלזער רב זי"ע חתונה געמאכט א קינד. און אויב יא וועלכע קינד איז דאס געווען?

ייש"כ למפרע.

[ישלהוסיף]

א שאלה צו די יודעים קורות ימי בעלז.

כדארף וויסן אויב אין שנת תרפ"ז, אין יאר פון הסתלקות אביו מהרי"ד זי"ע, האט דער בעלזער רב זי"ע חתונה געמאכט א קינד. און אויב יא וועלכע קינד איז דאס געווען?

ייש"כ למפרע.

זיין זוהן ר' משה'לע זצ"ל הי"ד

[להודיע]

אה ייש"כ פאר די שנעלע ענטפער.

[מומחה יוחס]

דאס איז די חתונה פין הרה"ק ר' משה'לע הי"ד וואס איז געוועהן חודש סיון תרפ"ז

[אנא עבדא]

אגב, און די זעלבע יאהר - ה' אדר תרפ"ז האט אויך חתונה געהאט א קינד ביי כ"ק מרן מהרי"ד זי"ע וואס איז שוין נישט געווען ביי האי עלמא - זיין טאכטער מיט הרה"צ ר' יוחנן טווערסקי [א'] לימים אב"ד הרובישוב.

[ישלהוסיף]

האב נישט געוויסט אז מהר"א מבעלזא איז געגאנגען מיט א בלויען רעזשוואלקע, לאידך גיסא זיין שוואגער דער ראווא-רוסקא אין א ברוינעם...

[אנא עבדא]

ברוין קען מען נאך פארשטיין - אפשר איז דאס געווארן במשך די יאהרן...

[חמרא טבא]

און וואס טוט זיך מיטן זילבער אויפן שטעקן וואס דאס זעהט מען קלאר אינעם בילד?

[יוסף פריעדמאן]

היינט נאכט איז די יאהרצייט פון הרבנית הצדקנית מרת חנה ע"ה די רעבעצין בזיוו"ש פון די הייליגע בעלזע רב זי"ע.
קען איינער אפשר ארויפלייגן א בילד פון די מצבה?

[אנא עבדא]

האב נישט געוויסט אז מהר"א מבעלזא איז געגאנגען מיט א בלויען רעזשוואלקע, לאידך גיסא זיין שוואגער דער ראווא-רוסקא אין א ברוינעם...

שפעטער האב איך מיר דערמאנט א אינטרעסאנטע עובדא איבער דעם ברוינע קאלער:

סיפר לי הרה"ח ר' נפתלי הירץ שפירא נ"י, סיפר לי איש אחד שבדידיה הוי עובדא, שהיה לבוש בכובע של סאמעט בצבע ברוין, ונכנס להרה"ק מהר"א מבעלז זצ"ל בעת שהיה כבר סגי נהור ל"ע, נתן שלום להרה"ק ויצא.. כשעמד כבר אצל הדלת, קרא אותו הרה"ק שיחזור אליו. כשחזר להרה"ק אמר לו הרה"ק, אז דו גייסט שוין סיי ווי מיט סאמעט, וואס קענסטו נישט באשטיין צו גיין מיט שווארצע סאמעט, וואס דארפסטו גיין מיט ברוין? הלה אמר לי שכשאמר לו הרה"ק דיבורים אלו התחיל לרעוד בידיו וברגליו, דברי אז כבר לא ראה הרה"ק.
(שיח זקנים ח"ה עמ' ש"ז)

[שמו]

די מקובלים גייען בלויע רישוואלקעס, נישט צו גיין מיט שווארץ
וכן הלך הגה"צ המקובל רבי דניאל פריש זצוק"ל