רבי אהרן רוקח מבעלזא זצ"ל - כ"א אב תשי"ז

[געדיך אוואש]

הגם, כ'וואלט אפשר געדארפט מקיים זיין די פסוק אל תען וגו', און איגנארירן די ליצנות וואס יענער לאזט פאלן אויפן חשבון פון א קדוש וטהור בן קדוש וטהור, נאר אפשר וועט זיך נאך דאכטן פאר איינעם דא אז כאילו ס'יש איזה ממש בדבריו, און ווי כאילו ס'זענען דא ספיקות אין די קדושה וטהרה פון דעם איש צדיק וישר וואס כל ימיו איז געווען א חטיבה אחת פון עבודת ה' מיט מסירות נפש ממש, און פון צווייטן זייט איז נישטא ווער ס'זאל אים אפלייקענען, ווייל ס'ווייניג געשריבן וועגן אים בכלל, וויל איך נאר אהערברענגן עדות אחת מני אלף פון הרה"ח ר' הערשל יערוסלובער ע"ה, וואס האט אים גוט געקענט, לערנענדיג בחברותא ביי אים אינדערהיים מיט זיין זון ישראל הי"ד, פלעגט ער צו פארציילן, אז ער האט געהאט א ספרים צימער מיט הונדערטער ספרים, און אזוי ווי ער איז אהיים געקומען פון דאווענען צופרי, האט ער זיך אריינגעזעצט לערנען, און געקענט לערנען שעות נאך שעות נאכאנאנד, און נאר ווען מ'האט אים דערמאנט אז ער דארף גיין עפעס עסן איז ער ארויסגעקומען פון צימער. ר' הערשל אליינס האט אים גאר זעלטן געזען אינדרויסן פון זיין צימער.

דאס איז די חלק התורה, ווייטער די חלק עבודה איז דאך באקאנט אז זיינע תפלות זענען געווען מיט א מורא'דיגע השתפכות הנפש, ווען ער פלעגט קומען קיין בעלזא און געדאווענט פארן עמוד האבן חסידים געזאגט אז זיינע תפלות זענען די מערסטע ענליך צום טאטן דער פריערדיגער רב ז"ל.

מיט גמילות חסדים איז ער געווען ממש א חד בדרא, אוועקגעגעבן זיין לעצטע פרוטה פאר אנדערע אידן, כסדר געשאפט געלד פאר אידן נצרכים אויף אן אויסטערלישן אופן.

ער האט נעבעך געהאט א שווער לעבן, גאר אסאך מיטגעמאכט עד יומו האחרון, אבער געהאט א מורא'דיגע שטארקייט און ערליכקייט, מחזק געווען זיך און אנדערע אידן בדיבור ובמעשה, גארנישט פארלאנגט פון קיינעם, און זיך אראפגעלאזט פאר יעדן פראסטן ארעמאן, אויסגעהערט צובראכענע הערצער און פראבירט צו העלפן מיט וואס נאר מעגליך.

[קלאר מאכן]

יא יא געזעהן די סיפר בשם ר' הערשל יערסלובער (שטראוס)ז"ל אין די ספר בקרובי אקדש
אין דארט זעה איך נאך אסאך גאר שיינע זאכן איבער איהם, אז ער איז נסמך געווארן להוראה דורך די טארנופאלער רב אין די פרוביזנא רב
אין אויף ווערט דארט פארציילט אז בשעת ער האט פארהערט איז געוועהן א וויכוח איבער עפעס א הלכה זאך, אין ר' יהושע האט ארויס גענומען א ספר אין אויפגעוויזן אז ער איז גערעכט, האט זיין חבר ר' שלו' ווארזער וואס איז געוועהן זיין חברותא, וואס האט געזעהן אין זיין גדלות אין תורה אויסגערופן אז פין היינט אין ווייטער איז ער א תלמיד פין ר' יהושע....

ער איז געהרג'ט געווארן ד' ניסן שנת תש''ג
הי''ד זי''ע

[וואץ]

יא יא געזעהן די סיפר בשם ר' הערשל יערסלובער (שטראוס)ז"ל אין די ספר בקרובי אקדש
אין דארט זעה איך נאך אסאך גאר שיינע זאכן איבער איהם, אז ער איז נסמך געווארן להוראה דורך די טארנופאלער רב אין די פרוביזנא רב
אין אויף ווערט דארט פארציילט אז בשעת ער האט פארהערט איז געוועהן א וויכוח איבער עפעס א הלכה זאך, אין ר' יהושע האט ארויס גענומען א ספר אין אויפגעוויזן אז ער איז גערעכט, האט זיין חבר ר' שלו' ווארזער וואס איז געוועהן זיין חברותא, וואס האט געזעהן אין זיין גדלות אין תורה אויסגערופן אז פין היינט אין ווייטער איז ער א תלמיד פין ר' יהושע....

ער איז געהאגט געווארן ד' ניסן שנת תש''ג
הי''ד זי''ע

הספר בקרובי אקדש [צאצאי כ''ק מרן מהרי''ד ז''ל שנהרגו על קידוש שמו ית' ] יו''ל ע''י מכון אור הצפון שע''י ק''ק בעלזא

[געדיך אוואש]

נו, גארנישט מאכט אומפארשטענדליך די לייכטזיניקייט פון יענעם לץ מיטן מערער זיין אויף זיין צדקות און קדושה, איינמאל זיין שושלת איז נישט איינשטימיג מיט זיינע אינטערעסן, ודי.

און צו אלע וואס פרובירן פארענפערן דעם טיטל "הרה"ק" צוליב דעם וואס ער איז געהרג'ט געווארן על קה"ש, זייטס מוחל, דאס קומט נישט דא אריין, דער יערוסלובער רבי זצוק"ל, איז געווען א קדוש וטהור במלוא מובן המילה, און כל צדיקי דורו וואס האבן זיך באגעגענט מיט אים, האבן מעיד געווען על קדושת עצמו מאבותיו ווי רש"י ברענגט פאריגע וואך. מען ברויך נישט קיינע תירוצים אויפן טיטל. תירוצים דארפן די וועלכע מען האט שפעטער צוגעפאסט דעם טיטל.

[חמרא טבא]

און אויפן ראווא רוסקא שרייבן זיי אויך הרה״ק?

[מומחה יוחס]

און אויפן ראווא רוסקא שרייבן זיי אויך הרה״ק?

יא זיכער, פארוואס נישט?

[חמרא טבא]

נו שוין

[געדיך אוואש]

כ'האב אמאל געזען ערגעץ צווישן די שמועסן פון כ"ק מאכנובקא בעלזער רב שליט"א, ווי ער האט ארומגערעדט וועגן די ענין פון חברותות און די השפעה פון גוטע חברים, האט ער דערציילט בערך אזוי (כ'געדענק נישט פונקטליך, דער וואס ס'האט דער שמועס איז מכובד מיט אהער ברענגן מער פונקטליכער), אז מיט יארן צוריק האט ער געזען א בריוו פון איינע פון די משפחה וואס האט אים מורא'דיג צונומען, דער בריוו שרייבט יענער אין זיינע יונגע יארן, און מ'זעהט פונעם בריוו ווי יענער געפינט זיך אונטער די השפעה פון א נישט גוטע סביבה, אבער אזוי ווי ער איז אנגעקומען קיין בעלזא, האט די סביבה אים אינגאנצן מהפך געווען, עד כדי כך אז ווען מ'האט געדארפט א רב אין א שטאט וואס זאל לוחם זיין פאר אידישקייט דארט צווישן די פרייע און די ציונים וכל שום וחניכא דאית להון, האט מען אים אויסדערוועלט דערצו, און טאקע ממלא געווען תפקידו כראוי וכנכון.

[מומחה יוחס]

מסתמא וועט אץ קוצץ ברענגן דער שמועס - ווארשיינדלעך

[חמרא טבא]

כ'האב אמאל געזען ערגעץ צווישן די שמועסן פון כ"ק מאכנובקא בעלזער רב שליט"א, ווי ער האט ארומגערעדט וועגן די ענין פון חברותות און די השפעה פון גוטע חברים, האט ער דערציילט בערך אזוי (כ'געדענק נישט פונקטליך, דער וואס ס'האט דער שמועס איז מכובד מיט אהער ברענגן מער פונקטליכער), אז מיט יארן צוריק האט ער געזען א בריוו פון איינע פון די משפחה וואס האט אים מורא'דיג צונומען, דער בריוו שרייבט יענער אין זיינע יונגע יארן, און מ'זעהט פונעם בריוו ווי יענער געפינט זיך אונטער די השפעה פון א נישט גוטע סביבה, אבער אזוי ווי ער איז אנגעקומען קיין בעלזא, האט די סביבה אים אינגאנצן מהפך געווען, עד כדי כך אז ווען מ'האט געדארפט א רב אין א שטאט וואס זאל לוחם זיין פאר אידישקייט דארט צווישן די פרייע און די ציונים וכל שום וחניכא דאית להון, האט מען אים אויסדערוועלט דערצו, און טאקע ממלא געווען תפקידו כראוי וכנכון.

די פראבלעם איז אז פון די בריוון וואס ערט שפעטער געשריבן זעהט מען א גאנצע אנדערע מעשה

[קלאר מאכן]

נו, גארנישט מאכט אומפארשטענדליך די לייכטזיניקייט פון יענעם לץ מיטן מערער זיין אויף זיין צדקות און קדושה, איינמאל זיין שושלת איז נישט איינשטימיג מיט זיינע אינטערעסן, ודי.

און צו אלע וואס פרובירן פארענפערן דעם טיטל "הרה"ק" צוליב דעם וואס ער איז געהרג'ט געווארן על קה"ש, זייטס מוחל, דאס קומט נישט דא אריין, דער יערוסלובער רבי זצוק"ל, איז געווען א קדוש וטהור במלוא מובן המילה, און כל צדיקי דורו וואס האבן זיך באגעגענט מיט אים, האבן מעיד געווען על קדושת עצמו מאבותיו ווי רש"י ברענגט פאריגע וואך. מען ברויך נישט קיינע תירוצים אויפן טיטל. תירוצים דארפן די וועלכע מען האט שפעטער צוגעפאסט דעם טיטל.

שלו' הרב געדיך א וואש
פליז זיי דיר נישט מצטער אויף דעם נעמסט עס נישט צום הארצן..

חס ושלו' קיינער איז נישט מערער אויף זיין צדקות אין קדושה, וואס פאלט דיך דערביי אזאנע זאכן, יעדער אין איינשטומונג מיט דיר.

יעדער איז מודה אז סיי רבי יהושע'לע יערסלובער אין סיי די בילגורייער רב אין סיי רבי שלו' אפטער זענען געוועהן קדושים וטהורים הייליגע יודן, קענען מיט רעכט אנרופן זיך אחים הקדושים, אלע הייליגע ברידער'ס קינדער פין די פריעדיגער בעלזער רב... לית מאן דפליג ליה

והכל על מקומו יבוא בשלו'

[חמרא טבא]

יישר כח פארן ״קלאר מאכן״...

[מומחה יוחס]

צדיק איז אויך גאר א גרויסע מורא'דיגע טיטל

[אץ קוצץ]

נוסח המציבה בהוראות ה'בעלזא רב ז"ל, הצדיק

IMG_10945.jpg (25.39 KiB) געזען 1813 מאל

2טע נוסח מציבה, וואס מען האט געמאכט לעצטענס, הגה"ק

IMG_1094.jpg (26.06 KiB) געזען 1813 מאל

3טע וואס מען האט געמאכט גאר לעצטענס

הגהק מבולגרייא זצל.jpg (217.58 KiB) געזען 1813 מאל

זעהט אויס איך ווייס נישט די פיענוח פון הרה''ק
שוין, נו גוט

יא עס קומט איהם כפשוטו וכמשמעו, אלע קינדער פין רבי ישכר בער זי''ע זענען ראוי צו ווערן גערופען אזוי

אין אגב אין זייערע קובץ אור הצפון רופן זיי אויך אן איהם מיטן טיטל הרה"ק..
יעצט איז שוין גענוג

מי זה "זייערע" ומה זה קשור לעניננו, אני כתבתי מה שנראה לעניות טעמי, שזה מגוחך לחלק תואר הרה''ק לכל אדמו''ר או רעביש קינד, ואם באדמו''רים או מועמד לאדמו''רות \ אב של אדמו''ר עוד יכולים לשמוע תירוצים שונים, ובפרט מי שבאמת אדם גדול משכמו ומעלה, אבל על מה ולמה לחלק תואר זה לכל רעביש קינד?
(עוד מעט יכתבו על הרב איציק'ל והרב פרלוב "הרה''ק", למה לא)
כמובן שלכל אחד זכות להביע טעמו וריחו ונימוקו עמו, בפרט בדורינו שאין שום ערך לתוארים, ואני את נפשי הצלתי.

[אץ קוצץ]

צדיק איז אויך גאר א גרויסע מורא'דיגע טיטל

א וודאי, גאר חשוב.

[מומחה יוחס]

מער ווי חשוב

[לחם לשובע]

נישט ממש די "גאנצע" וועלט, גראדע איז געווען א רב (בארה"ב) נאך די קריג וועלכער פלעגט זאגן אז די אידן וועלכע זענען ל"ע אומגעקומען ביים קריג הי"ד דארפן נישט קיין תיקון ועלי' מאחר שהם בגדר הרוגי מלכות שאין שום ברי' יכול לעמוד במחיצתם, אבער דער סאטמארער רבי זי"ע האט געהאלטן אז נישט, און טאקע ווייל ס'איז נישט געווען קיין גזירת שמד (וואס מ'וואלט זיך געקענט אויסקויפן דורך דעם רח"ל), נאר פשוט הופקר דמם כצבאות וכאילות השדה, ה' ינקום דמם במהרה דידן.

ברענג'זשע א מקור צי דיין מחלוקת
מען קען טקאע דן זיין צי עס הייסט עקה"ש, אבער פארוואס זאל עס נישט הייסן הרוגי מלכות שאין איש יכול עמוד במחיצתן, אזוי ווי עס איז מבואר אין חז"ל?

[אלמוני]

ווער איז געווען דער אמעריקאנער רב וואס האט זיך געדינגן מיטן רעבין זי״ע?

[חבצלת השרון]

זעהט אויס איך ווייס נישט די פיענוח פון הרה''ק
שוין, נו גוט

יא עס קומט איהם כפשוטו וכמשמעו, אלע קינדער פין רבי ישכר בער זי''ע זענען ראוי צו ווערן גערופען אזוי

אין אגב אין זייערע קובץ אור הצפון רופן זיי אויך אן איהם מיטן טיטל הרה"ק..
יעצט איז שוין גענוג

מי זה "זייערע" ומה זה קשור לעניננו, אני כתבתי מה שנראה לעניות טעמי, שזה מגוחך לחלק תואר הרה''ק לכל אדמו''ר או רעביש קינד, ואם באדמו''רים או מועמד לאדמו''רות \ אב של אדמו''ר עוד יכולים לשמוע תירוצים שונים, ובפרט מי שבאמת אדם גדול משכמו ומעלה, אבל על מה ולמה לחלק תואר זה לכל רעביש קינד?
(עוד מעט יכתבו על הרב איציק'ל והרב פרלוב "הרה''ק", למה לא)
כמובן שלכל אחד זכות להביע טעמו וריחו ונימוקו עמו, בפרט בדורינו שאין שום ערך לתוארים, ואני את נפשי הצלתי.

למי שמקפיד לכתוב אחים הקדושים/הרה"ק, אויפן בולגורייא רב, זאל מוחל זיין נישט אריינרעדען אין די נושא.

ג''א מצטרף לזה. למי שלא מספיק הנוסח של מצבתו של הגה''צ מבילגורייא זצ''ל שנכתב עפ''י ציוו אחיו הגדול כ''ק מרן ז''ל ממילא אי אפשר להסבירו ודי. ח''ו לזלזל בכבודו הרם של ת''ח מופלג ובנן של קדושים וטהורים אבל לערב פאלוטיק על לא דבר למה ?
כוונתי בכותבו הרה''ק התכוונתי כי הוא נהרג על קידוש שמו ית'

תמה אנוכי על הקטנות לנסות 'להקטין' פרי צדיק עץ חיים מגדלותו לצורך סיבות פוליטיות.
בחייהם תארו את כל הבנים באופן דומה: הרב מיערסלוב, הרב מבילגורייא והרב מאפט.
בזמננו שנותנים לכל בנש"ק התואר "הרה"צ", בהחלט מובן למה כותבים על בני מרן מהרי"ד זי"ע באופן יותר מכובד (ולא ׳רק׳ מפני שנהרגו עק"ה).
המציאות שהרה"ק מיערוסלאב הי"ד זצוק"ל לא נתמנה לאב"ד יערוסלאב מעולם, גם לא משנה את התואר, ופוק חזי איך שהיו חסידי אחיו מרן זי"ע הולכים אליו להתחמם כנגד אורו כהוראת הק׳ (כפי ששמעתי כמ"פ מפי הישיש ר׳ חיים שלעפעריג שליט"א מיערוסלאב - איסט סייד).
ואלו הרוצים להפחית מערכו של הרה"ק מבילגורייא זצוק"ל, עושים זאת מאותו סיבה פוליטית. לא רצון להעמיד ההיסטריה על מקומו, לא רצון לחפש האמת, ולא רצון להגדיל את יקר כבוד קדושתו של מרן הק׳ זי"ע, אלא הרצון לערער על ההמשך תוצאות חיים שליט"א.

אלו ואלו הנשרפין בבית הדשן. שאינם נזהרין מגחלתן שלא לכוות... כי לחישתן לחישת שרף.

[פסיקתא]

צדיק איז אויך גאר א גרויסע מורא'דיגע טיטל

גלייב מיר איך וויייס ביי אינז האט מען טאקע זיך זייער געוועלט וועם מען ריפט הקדוש טאקע נישט ייעדער רבי
אבער מיר געפעלט איינער, אז אויף א לעבערדיגער האט ער נישט קיין פראבלעם אבער איינער וואס איז טאקע געווען ״ערליך״ (דער אמת איז קען זיין ער איז געווען גאר גאר גרויס איך האב קיין מאל נישט געהערט וועגען עם פערזענליך) דא האלט ער פאר וויכטיג מגיה צי זיין אויף א טיטול. אין אויף
האחים הקדושים דארט איז נישט מגיה אז איין ברידער
איז נאר געווען א רביש קינד! דאס הייסט פאליטיק/קינדריש

[וואנאוויטשער]

הגם, כ'וואלט אפשר געדארפט מקיים זיין די פסוק אל תען וגו', און איגנארירן די ליצנות וואס יענער לאזט פאלן אויפן חשבון פון א קדוש וטהור בן קדוש וטהור, נאר אפשר וועט זיך נאך דאכטן פאר איינעם דא אז כאילו ס'יש איזה ממש בדבריו, און ווי כאילו ס'זענען דא ספיקות אין די קדושה וטהרה פון דעם איש צדיק וישר וואס כל ימיו איז געווען א חטיבה אחת פון עבודת ה' מיט מסירות נפש ממש, און פון צווייטן זייט איז נישטא ווער ס'זאל אים אפלייקענען, ווייל ס'ווייניג געשריבן וועגן אים בכלל, וויל איך נאר אהערברענגן עדות אחת מני אלף פון הרה"ח ר' הערשל יערוסלובער ע"ה, וואס האט אים גוט געקענט, לערנענדיג בחברותא ביי אים אינדערהיים מיט זיין זון ישראל הי"ד, פלעגט ער צו פארציילן, אז ער האט געהאט א ספרים צימער מיט הונדערטער ספרים, און אזוי ווי ער איז אהיים געקומען פון דאווענען צופרי, האט ער זיך אריינגעזעצט לערנען, און געקענט לערנען שעות נאך שעות נאכאנאנד, און נאר ווען מ'האט אים דערמאנט אז ער דארף גיין עפעס עסן איז ער ארויסגעקומען פון צימער. ר' הערשל אליינס האט אים גאר זעלטן געזען אינדרויסן פון זיין צימער.

דאס איז די חלק התורה, ווייטער די חלק עבודה איז דאך באקאנט אז זיינע תפלות זענען געווען מיט א מורא'דיגע השתפכות הנפש, ווען ער פלעגט קומען קיין בעלזא און געדאווענט פארן עמוד האבן חסידים געזאגט אז זיינע תפלות זענען די מערסטע ענליך צום טאטן דער פריערדיגער רב ז"ל.

מיט גמילות חסדים איז ער געווען ממש א חד בדרא, אוועקגעגעבן זיין לעצטע פרוטה פאר אנדערע אידן, כסדר געשאפט געלד פאר אידן נצרכים אויף אן אויסטערלישן אופן.

ער האט נעבעך געהאט א שווער לעבן, גאר אסאך מיטגעמאכט עד יומו האחרון, אבער געהאט א מורא'דיגע שטארקייט און ערליכקייט, מחזק געווען זיך און אנדערע אידן בדיבור ובמעשה, גארנישט פארלאנגט פון קיינעם, און זיך אראפגעלאזט פאר יעדן פראסטן ארעמאן, אויסגעהערט צובראכענע הערצער און פראבירט צו העלפן מיט וואס נאר מעגליך.

וואס עפעס פעלט אויס אזוי פיל צו רעדן און צו משכנע זיין ???
כ'האב נישט ארויס וואס איז געווזען דא די הוי אמינא ?

[יוסף פריעדמאן]

1. אהרן הלוי - איני מבין מה ההתנגדות שלך לתואר הרה"ק ר' יהושע מיערוסלעב הי"ד, אשר לעיל נמנו קצת מתולדותיו עיי"ש.
וגם משונה מאוד מה שהשווית אותו לר' איציק'ל.
2. אץ קוצץ - לא הבנתי, למה נקשר כאן שמו של הגה"ק הבילגורייע רב זי"ע, אשר מתנגד הינך לקרוא לו קדוש בעוד שהובא כבר באשכול הזה שנקרא בתואר הזה עוד בחיי חיותו ולא רק אחר מותו וביניהם נכתב כך בקונטרס שי"ל ע"י הר"י לשעבר ר' שלום בראנדער וע"י חיים שלמה פרידמן, ובנוסף למה שכתב עליו אחיו כ"ק מרן מהר"א זי"ע כ"ק אחי, ומה שאמר עליו זכותו יגן עלינו, עיין לעיל ותחכם עוד.
3. ולמי שיש בעיות עם נוסח המציבה של הגה"ק מבילגורייא, נא להביא לכאן תמונת מציבה מהרב יצחד דוד ז"ל.

[אץ קוצץ]

1. אהרן הלוי - איני מבין מה ההתנגדות שלך לתואר הרה"ק ר' יהושע מיערוסלעב הי"ד, אשר לעיל נמנו קצת מתולדותיו עיי"ש.
וגם משונה מאוד מה שהשווית אותו לר' איציק'ל.
2. אץ קוצץ - לא הבנתי, למה נקשר כאן שמו של הגה"ק הבילגורייע רב זי"ע, אשר מתנגד הינך לקרוא לו קדוש בעוד שהובא כבר באשכול הזה שנקרא בתואר הזה עוד בחיי חיותו ולא רק אחר מותו וביניהם נכתב כך בקונטרס שי"ל ע"י הר"י לשעבר ר' שלום בראנדער וע"י חיים שלמה פרידמן, ובנוסף למה שכתב עליו אחיו כ"ק מרן מהר"א זי"ע כ"ק אחי, ומה שאמר עליו זכותו יגן עלינו, עיין לעיל ותחכם עוד.
3. ולמי שיש בעיות עם נוסח המציבה של הגה"ק מבילגורייא, נא להביא לכאן תמונת מציבה מהרב יצחד דוד ז"ל.

שלום הרב פרידמאן.

פאר די ליינערס וואס ליינען אפ תמימות'דיג... אייער ווערטער, וועלען מיר ענפערען.

הרב פרידמאן זאל מוחל זיין, מיר האבען נישט געשריבען קיין 1 ווארט התנגדות וועגען שרייבען הקדוש אויפן בולגורייא רב.

מיר האבען נאר געוואלט מקיים זיין די 'תען כסיל כאיוולתו', פאר דעם אהרן הלוי, וואס נישט נאר מען האט משנה געווען דעם נוסח המציבה פינעם בולגורייא רב, וואס בעלזא רב ז"ל האט געשריבען פין הצדיק אויף הקדוש, נישט נאר יעדע מוציא לאור גליון/ספר ווערט געבעטען/געצווינגען צי שרייבען אויפן בולגורייא רב לפי די נייע שטאטוטען, האט ער נאך אפילו די כסילות/עזות צי מאכען א נושא פין דעם אויף אן אנדערע קינד פין ר' ישכר בער זי"ע

[אהרן הלוי]

ב''ה איך האב זוכה געווען צו אזעלכע שיינע תוארים, שוין, תוארים מיינען דאך גארנישט...
צו קלאר מאכן, מיר האט געקיצלט 'הרה''ק' אויפ'ן רב'ס א קינד בלויז ווייל ער איז דעם רב'ס א קינד, נעמליך דאס איז א טיטל וואס איז רעזערווט פאר אדמו''רים, שלא תחלק בין אדמו''ר לאדמו''ר, אבער שוב קלטתי אז מען רעדט דאך פונעם זיידן פון הרה''ק דער מאכנובקער רב, צו איך פארשטייט זיך צוריק.
- דער ספר בקרובי אקדש האט מיך נישט ווייניגער געקיצלט, ווי אויך כל מיני גוזמאות שונות שבאור הצפון.

[יוסף פריעדמאן]

ב''ה איך האב זוכה געווען צו אזעלכע שיינע תוארים, שוין, תוארים מיינען דאך גארנישט...
צו קלאר מאכן, מיר האט געקיצלט 'הרה''ק' אויפ'ן רב'ס א קינד בלויז ווייל ער איז דעם רב'ס א קינד, נעמליך דאס איז א טיטל וואס איז רעזערווט פאר אדמו''רים, שלא תחלק בין אדמו''ר לאדמו''ר, אבער שוב קלטתי אז מען רעדט דאך פונעם זיידן פון הרה''ק דער מאכנובקער רב, צו איך פארשטייט זיך צוריק.
- דער ספר בקרובי אקדש האט מיך נישט ווייניגער געקיצלט, ווי אויך כל מיני גוזמאות שונות שבאור הצפון.

איך ווייס נישט פארוואס דו שרייבסט אזעלכע נארישקייטן, און נאך בפרט אויף א הייליגע יוד.
ווער האט אייך צוגעברענגט צו די מסקנא וואס דו האסט "קולט" גיווען?
נ. ב. ביטע צייכן אן א ביישפיל צו די גוזמאות פון אור הצפון.