רבי אברהם 'ן עזרא - אבן עזרא - א’ אדר ד'-תתקכ"ז

[דער בדחן]

געהערט אז תהילים כולל גייט האבען דארט א נייע לאקיעשען

[פייערמאן]

פאר מיר איז מסתבר אז עס איז א שפעטעריגער, ווייל דאכט זיך, אז אמאל פלעגט מען נישט נוצן דעם אויסדריק נ"ע, דאס איז לויט מיין אפשאצונג א שפעטעריגער זאץ אויף א נפטר, און אודאי נישט אז עס זאל שוין האבן אויך א ראשי תיבות, כנלענ"ד, אדרבה, ווער עס ווייסט אנדערש זאל לאזן וויסן

נשמתו עדן לויט ווי אזוי איך געדענק טרעפט מען אסאך אין די ראשונים, איינע פון די פלעצער איז דער אבן עזרא אליין, אין קהלת ווי ער שרייבט קעגן די פיוטים פון ר"א הקליר, 'ועוד כי לשון הקדש ביד ר' אליעזר "נ"ע" עיר פרוצה ואין חומה שיעשה כו', צו עס איז במקור אין ר"ת ווייס איך אבער נישט. (וראה בישורון שאציין להלן בהערה 9)

פלעגט מען שוין דעמאלסט שרייבן ביי א ר"ת צוויי גענזען שטרעכלעך ווי ס'איז ביי 'נ"ע'?

טאקע אמאל געזען אין ישורון (הערה 5) אז אמאל פלעגט מען נוצן פינטלעך, ענדליך זעהט מען אין רש"י אין מס' שבת דף קד: אויף נוטריקון, כמדומני אזוי איז אויך אין רמב"ם.

[להודות ולהלל]

ישנה מסורת כי אבן עזרא קבור ביישוב כאבול שבגליל ושם אף נמצא ציון קבר, אך אין כל עדות לכך שהוא קבור שם.

ס'איז יא דא עדות, און מער ווי איין מקור:

וז''ל חיבת ירושלים מאמר גולת תחתיות אות י''ד: כתב בסדר הדורות בשם גלילות א''י, רבי אברהם בן עזרא ור' שלמה בן גבירול רבו של רש''י קבורים בעיר כבול ע''כ, וכ''כ שבחי ירושלים. בספר קורא הדורות מביא בשם ספר יוחסין שבכתב ויש אומרים כי נפטר ר' אברהם בן עזרא שנת תתקכ''ח (הערת הבחור הזעצער: דאס איז גענוי טויזנט יאר פון חורבן בית שני) והוא קבור בא''י, וי''א שנת תתקנ''ד ר''ח אדר יום ב' בן ע''ה שנה אחד עשר שנה קודם פטירת הרמב''ם ז''ל, ושמעתי מפי זקנים שהראב''ע אמר בשעת פטירתו 'ואברהם בן ע''ה שנה בצאתו מחרון אף של עולם' עכ''ל.
ווייטער שרייבט ער: אשירה לה' כי גמל עלי וזיכני ה' יתברך להיות בכפר הנז' בהיותי סובב הולך על כל קברי הצדיקים הנז' והתפללתי שם תפלת מנחה לעת ערב על קברי הצדיקים הנ"ל הראב"ע והר' שלמה בן גבירול ז"ל.


אני הקטן האב געהאט די זכיה צו זיין אין כאבול, אן אראביש דערפל נישט ווייט פון חיפה. דארט איז דא אויף איין פלאץ די ציונים פון: דער אבן עזרא, ר'שלמה אבן גבירול, וי''א אף ר' יהודה הלוי. ס'איז געווען היבש נאכגעלאזט, און איין מציבה איז געווען צושמעטערט.

זכותו יגן עלינו.

דא האט איר א בילד דערפון.

[משהזוךמיר]

ישנה מסורת כי אבן עזרא קבור ביישוב כאבול שבגליל ושם אף נמצא ציון קבר, אך אין כל עדות לכך שהוא קבור שם.

ס'איז יא דא עדות, און מער ווי איין מקור:

וז''ל חיבת ירושלים מאמר גולת תחתיות אות י''ד: כתב בסדר הדורות בשם גלילות א''י, רבי אברהם בן עזרא ור' שלמה בן גבירול רבו של רש''י קבורים בעיר כבול ע''כ, וכ''כ שבחי ירושלים. בספר קורא הדורות מביא בשם ספר יוחסין שבכתב ויש אומרים כי נפטר ר' אברהם בן עזרא שנת תתקכ''ח (הערת הבחור הזעצער: דאס איז גענוי טויזנט יאר פון חורבן בית שני) והוא קבור בא''י, וי''א שנת תתקנ''ד ר''ח אדר יום ב' בן ע''ה שנה אחד עשר שנה קודם פטירת הרמב''ם ז''ל, ושמעתי מפי זקנים שהראב''ע אמר בשעת פטירתו 'ואברהם בן ע''ה שנה בצאתו מחרון אף של עולם' עכ''ל.
ווייטער שרייבט ער: אשירה לה' כי גמל עלי וזיכני ה' יתברך להיות בכפר הנז' בהיותי סובב הולך על כל קברי הצדיקים הנז' והתפללתי שם תפלת מנחה לעת ערב על קברי הצדיקים הנ"ל הראב"ע והר' שלמה בן גבירול ז"ל.


אני הקטן האב געהאט די זכיה צו זיין אין כאבול, אן אראביש דערפל נישט ווייט פון חיפה. דארט איז דא אויף איין פלאץ די ציונים פון: דער אבן עזרא, ר'שלמה אבן גבירול, וי''א אף ר' יהודה הלוי. ס'איז געווען היבש נאכגעלאזט, און איין מציבה איז געווען צושמעטערט.

זכותו יגן עלינו.

האט איר אפשר בילדער דערפון?

ניין. דער איינציגער וואס האט געהאט א קאמערע האט פארלוירן די מעמארי קארטל..
גלייב מיר אז ס'שטערט מיר מער ווי דיר....

[בלעטל]

אין ארץ ישראל האט מען ליב (כדרכם) צו מאכן 'חשיפות' 'תגליות' וכדו', דעריבער וועלן זיי נישט אננעמען קודם עפעס אנדערש, נאר ביז ווילאנג אלע וועלן רעדן פון דעם תגלית, און ס'וועט ווערן אויסגעדראשן, דאן איז צום האפן אז מ'וועט אראפקריכן פונעם בוים, און זאגן: 'מענטשן ווילן עס אוועקמאכן, דעריבער זאגן זיי אז ס'איז א צווייטער'...

כנחמן נתן, די זרעליס זענען אדיקטעד צו תגליתים ווי אויר לנשימה, א טאג וואס גייט דורך אן עפעס א תגלית נורא וחשיפה מיוחדת איז קיין טאג נישט.
יעדע זאך וואס איז נאר א צל צלו של ספק ביי אומ'מבין ווערט גראד די קעפל פון אלע טעגליכע אויסגאבעס מיט שרייענדע עקסלעמעישען מארקס..

[איטשע]

זייט ווען איז דער אבן עזרא געווען א דאקטער?
כמדומני אז ער שרייבט אויב וואלט ער געווען א דאקטער וואלט קיינער קראנק געווארן, ניין?

[להודות ולהלל]

ישנה מסורת כי אבן עזרא קבור ביישוב כאבול שבגליל ושם אף נמצא ציון קבר, אך אין כל עדות לכך שהוא קבור שם.

ס'איז יא דא עדות, און מער ווי איין מקור:

וז''ל חיבת ירושלים מאמר גולת תחתיות אות י''ד: כתב בסדר הדורות בשם גלילות א''י, רבי אברהם בן עזרא ור' שלמה בן גבירול רבו של רש''י קבורים בעיר כבול ע''כ, וכ''כ שבחי ירושלים. בספר קורא הדורות מביא בשם ספר יוחסין שבכתב ויש אומרים כי נפטר ר' אברהם בן עזרא שנת תתקכ''ח (הערת הבחור הזעצער: דאס איז גענוי טויזנט יאר פון חורבן בית שני) והוא קבור בא''י, וי''א שנת תתקנ''ד ר''ח אדר יום ב' בן ע''ה שנה אחד עשר שנה קודם פטירת הרמב''ם ז''ל, ושמעתי מפי זקנים שהראב''ע אמר בשעת פטירתו 'ואברהם בן ע''ה שנה בצאתו מחרון אף של עולם' עכ''ל.
ווייטער שרייבט ער: אשירה לה' כי גמל עלי וזיכני ה' יתברך להיות בכפר הנז' בהיותי סובב הולך על כל קברי הצדיקים הנז' והתפללתי שם תפלת מנחה לעת ערב על קברי הצדיקים הנ"ל הראב"ע והר' שלמה בן גבירול ז"ל.


אני הקטן האב געהאט די זכיה צו זיין אין כאבול, אן אראביש דערפל נישט ווייט פון חיפה. דארט איז דא אויף איין פלאץ די ציונים פון: דער אבן עזרא, ר'שלמה אבן גבירול, וי''א אף ר' יהודה הלוי. ס'איז געווען היבש נאכגעלאזט, און איין מציבה איז געווען צושמעטערט.

זכותו יגן עלינו.

דא האט איר א בילד דערפון.

קבר האבן עזרא בכאבול

[איטשע]

ערשטענס, אויב איז דא מסורה אז דער אבן עזרא, איז עס לכאורה באזירט אויף די מציבה.
צווייטנס, דער אבן עזרא איז טאקע ׳נישט׳ געווען קיין רופא.
דריטנס, דער אבן עזרא האט געהייסן רבי אברהם בן ׳מאיר׳, נישט אברהם בן ׳עזרא׳.
פערטנס, אין כאבול איז מסתמא א דריטע רבי אברהם ן׳ עזרא, סז׳ענען געווען אסאך, ס׳איז נישט מסתבר אז דער אבן עזרא וואס האט געזוכט מנוחה, און איז אנטלאפן פון די שפאניאלן, און זיך באזעצט און פראנקריך און דערנאך אין לאנדאן, ווי ער האט למיטב ידיעתי געטראפן מנוחה ושלוה, זאל זיך ווענדן צו די מיטל-מזרח.

[משהזוךמיר]

ערשטענס, אויב איז דא מסורה אז דער אבן עזרא, איז עס לכאורה באזירט אויף די מציבה.
צווייטנס, דער אבן עזרא איז טאקע ׳נישט׳ געווען קיין רופא.
דריטנס, דער אבן עזרא האט געהייסן רבי אברהם בן ׳מאיר׳, נישט אברהם בן ׳עזרא׳.
פערטנס, אין כאבול איז מסתמא א דריטע רבי אברהם ן׳ עזרא, סז׳ענען געווען אסאך, ס׳איז נישט מסתבר אז דער אבן עזרא וואס האט געזוכט מנוחה, און איז אנטלאפן פון די שפאניאלן, און זיך באזעצט און פראנקריך און דערנאך אין לאנדאן, ווי ער האט למיטב ידיעתי געטראפן מנוחה ושלוה, זאל זיך ווענדן צו די מיטל-מזרח.

איר זאגט א שיינע סברא, און דער חבת ירושלים ברענגט טאקע דיעה אז ער איז אוועק אין לאנדאן, ער ברענגט אבער פונקט אזוי עטליכע וואס זאגן אז ער איז יא געגאנגען נאכדעם קיין א''י ווי שוין געברענגט, און זיי ווערן נישט אפגעפרעגט מכח אזא סברא,ובפרט אויב דער פלאץ וואו ער איז געגאנגען איז א''י, וואס אידן אין אלע דורות האבן געגלוסט צו וואוינען דארט.

[איטשע]

די שאלה אויף וואס עס איז באזירט אז ער איז געפארן קיין א״י, ס׳איז יתכן אז ס׳איז באזירט אז מען האט געזעהן טאקע אט די מציבה...

[הכל בכתב]

די שאלה איז צו ס'זענען בכלל געווען יידן אין צפת והסביבה בתקופת האבן עזרא, כמדומני אז אלע ראשונים ובעלי התוספות וועלכע זענען געווען אין ארץ ישראל זענען נאר געווען אין חיפה עכו והסביבה, און דערפאר זענען זיי אלע נקבר אין חיפה, אבער אין צפת טרעפט מען זיי נישט. וצריך בירור.

[משהזוךמיר]

די שאלה אויף וואס עס איז באזירט אז ער איז געפארן קיין א״י, ס׳איז יתכן אז ס׳איז באזירט אז מען האט געזעהן טאקע אט די מציבה...

אויב וואלט מען עס באזירט אויף דעם וואלט מען געשריבן אז ער ליגט אין צפת. למעשה די אלע מקורות וואס איך האב מעתיק געווען שרייבן אז ער ליגט אין כאבול:

ס'איז יא דא עדות, און מער ווי איין מקור:

וז''ל חיבת ירושלים מאמר גולת תחתיות אות י''ד: כתב בסדר הדורות בשם גלילות א''י, רבי אברהם בן עזרא ור' שלמה בן גבירול רבו של רש''י קבורים בעיר כבול ע''כ, וכ''כ שבחי ירושלים. בספר קורא הדורות מביא בשם ספר יוחסין שבכתב ויש אומרים כי נפטר ר' אברהם בן עזרא שנת תתקכ''ח (הערת הבחור הזעצער: דאס איז גענוי טויזנט יאר פון חורבן בית שני) והוא קבור בא''י, וי''א שנת תתקנ''ד ר''ח אדר יום ב' בן ע''ה שנה אחד עשר שנה קודם פטירת הרמב''ם ז''ל, ושמעתי מפי זקנים שהראב''ע אמר בשעת פטירתו 'ואברהם בן ע''ה שנה בצאתו מחרון אף של עולם' עכ''ל.
ווייטער שרייבט ער: אשירה לה' כי גמל עלי וזיכני ה' יתברך להיות בכפר הנז' בהיותי סובב הולך על כל קברי הצדיקים הנז' והתפללתי שם תפלת מנחה לעת ערב על קברי הצדיקים הנ"ל הראב"ע והר' שלמה בן גבירול ז"ל. עכ''ל

די שאלה איז צו ס'זענען בכלל געווען יידן אין צפת והסביבה בתקופת האבן עזרא, כמדומני אז אלע ראשונים ובעלי התוספות וועלכע זענען געווען אין ארץ ישראל זענען נאר געווען אין חיפה עכו והסביבה, און דערפאר זענען זיי אלע נקבר אין חיפה, אבער אין צפת טרעפט מען זיי נישט. וצריך בירור.

מ'טרעפט יא אין גליל, רבינו בחיי (נעבן חוקוק), דער רמב''ם (וועלכער איז אוועק בערך צען יאר נאכ'ן אבן עזרא) ליגט אין טבריא וואס מיינט אז עס האבן זיכער געוואוינט אידן אין אנדערע געגנטער.

גראדע כאבול איז אין די חיפה געגנט.

[פאראינטערסירט]

ערשטענס, אויב איז דא מסורה אז דער אבן עזרא, איז עס לכאורה באזירט אויף די מציבה.
צווייטנס, דער אבן עזרא איז טאקע ׳נישט׳ געווען קיין רופא.
דריטנס, דער אבן עזרא האט געהייסן רבי אברהם בן ׳מאיר׳, נישט אברהם בן ׳עזרא׳.
פערטנס, אין כאבול איז מסתמא א דריטע רבי אברהם ן׳ עזרא, סז׳ענען געווען אסאך, ס׳איז נישט מסתבר אז דער אבן עזרא וואס האט געזוכט מנוחה, און איז אנטלאפן פון די שפאניאלן, און זיך באזעצט און פראנקריך און דערנאך אין לאנדאן, ווי ער האט למיטב ידיעתי געטראפן מנוחה ושלוה, זאל זיך ווענדן צו די מיטל-מזרח.

נאום אברהם בר מאיר אבן עזרא הספרדי

[יציב פתגם]

אולי ואולי הכוונה לרב זה

[טריסקער]

אולי ואולי הכוונה לרב זה

נישט מסתבר, צפת איז נישט "מהכפרים הסמוכים לעכו". און גראדע מיינעך אז די שטערקסטע ראיה איז אויף דער ר' אברהם ן' עזרא וואס ווערט דערמאנט און תשו' מהרלב"ח, דארט ווערט דאך קלאר דערמאנט אלע פרטים וואס שטימען מיט דעם מענטש: ר' אברהם ן' עזרא הרופא מצפת! פונקט וויאזוי ס'שטייט אויף זיין מציבה און די שטאט וואו ער ליגט, ס'איז ביי מיר ברור אז היינו הך מיט אים.

[פייערמאן]

זייט ווען איז דער אבן עזרא געווען א דאקטער?
כמדומני אז ער שרייבט אויב וואלט ער געווען א דאקטער וואלט קיינער קראנק געווארן, ניין?

ראה http://www.otzar.org/wotzar/book.aspx?103&pageid=P0009R, דא האט איר דעם שיר.

[פייערמאן]

די שאלה אויף וואס עס איז באזירט אז ער איז געפארן קיין א״י, ס׳איז יתכן אז ס׳איז באזירט אז מען האט געזעהן טאקע אט די מציבה...

ליגט מיר אין קאפ אז די מפרשים אויפן אב"ע אויף בראשית ווי ער זאגט אז גיחון איז נישט אין א"י, ווינדערען זיך ווי אזוי ער האט נישט געוויסט ער האט דאך געוואוינט אין א"י, וועל מיר עס אי"ה אויפזוכען.

[פערפעקט]

און גראדע מיינעך אז די שטערקסטע ראיה איז אויף דער ר' אברהם ן' עזרא וואס ווערט דערמאנט און תשו' מהרלב"ח, דארט ווערט דאך קלאר דערמאנט אלע פרטים וואס שטימען מיט דעם מענטש: ר' אברהם ן' עזרא הרופא מצפת! פונקט וויאזוי ס'שטייט אויף זיין מציבה און די שטאט וואו ער ליגט, ס'איז ביי מיר ברור אז היינו הך מיט אים.

טריסקי, יש"כ פאר דיין שטיצע צו מיין השערה.

JP

פארשער און היסטאריקער: מצבה וועלכע איז געפונען געווארן אין צפת איז ווארשיינליך נישט פונעם אבן עזרא

ווי עס שטעלט זיך ארויס איז געווען אביסל פירהצייטיג די פרייד וועלכע האט ארומגענומען נעכטן פילע אידן איבער די היסטארישע אנדעקונג אין צפת, ווי עס איז אנגעבליך געפונען געווארן די מצבה פונעם גדול הראשונים און מפרש המקרא רבי אברהם אבן עזרא, די מצבה איז געפונען געווארן ארום די מצבות פון אנדערע גדולי הראשונים, אבער נאך א גרונטליכע אויספארשונג זענען כמעט אלע פארשער געקומען צו די מסקנה אז די מצבה איז אייגנטליך פון אן אנדערע גדול בישראל וועלכער האט געטראגן דעם זעלבן נאמען, און האט געוואוינט אין צפת מיט ארום 600 יאר צוריק, עטליכע הונדערט יאר נאך די פטירה פונעם אבן עזרא.

[פייערמאן]

די שאלה אויף וואס עס איז באזירט אז ער איז געפארן קיין א״י, ס׳איז יתכן אז ס׳איז באזירט אז מען האט געזעהן טאקע אט די מציבה...

ליגט מיר אין קאפ אז די מפרשים אויפן אב"ע אויף בראשית ווי ער זאגט אז גיחון איז נישט אין א"י, ווינדערען זיך ווי אזוי ער האט נישט געוויסט ער האט דאך געוואוינט אין א"י, וועל מיר עס אי"ה אויפזוכען.

צפנת פענח.

[שיף]

מוזכר בשו"ת מהלב"ח החכם הרופא ר' אברהם ן' עזרא העיד בפני הבי"ד של מהר"י בירב
http://forum.otzar.org/viewtopic.php?f= ... 48#p350354

[משהזוךמיר]

באקומען אין אישי, א בילד פון גוגל סטריט וויו, דער ציון אין כבול (ס'איז טאקע דאס כפי המונח בזכרוני מביקורי שם)
אויף די לינקע זייט זעט מען דער וועג צווישן צוויי צוימען וואס פירט פון גאס ביז צום אוהל (מיט די ווייסע כיפה)

[איינס]

ווייסט איינער מער איבער די בילד צו סאיז טאקע פון אבן עזרא?

[מומחה יוחס]

היינט די הילולא קדישא פין די הייליגע אבן עזרא זכותו יגן עלינו

[הערינג מיט ברוינפען]

וואס איז די ריכטיגע נאמען פון זיין חיבור, אֶבֶן עזרא אדער אִבּן עזרא?

[dovidal]

Inyane IBN EZRA by Naftali Ben-Menahem ענייני אבן עזרא - נפתלי בן מנחם
LANGUAGE: HEBREW
VG CONDITION, HARDCOVER

נפתלי בן מנחם
היה חוקר , ביבליוגרף, ביבליופיל ואספן ספרים. פרסם מאות רשימות ביקורת על ספרים ומחבריהם, עמד בראש מפעל הביבליוגרפיה העברית במשך חמש עשרה שנה (עד ליום מותו),

על מאמריו הראשונים חתם בשם נפתלי פריעד או פריד, על חלק אחר חתם בשם נפתלי אילון ועל חלק א. אמיתי, אך על מרבית מאמריו ועל כל ספריו חתם בשם נפתלי בן מנחם.