רבי ישעיה משולם זושא מטשערנאביל - כ"ח תמוז

[יורה דעה]

די גאנצע נושא איז קיינמאהל נישט געוועהן ניתן לוויכוח, ובפרט נאכען מגלה זיין אלע 4 דאקומענטען וואס אנדערע האבען פרובירט צו פארהוילען א חלק דערפון איז זיכער נישט מער ניתן לוויכוח אין ס׳איז פעסטגעשטעלט ברור כשמש, וממילא טייערע פריינט קריכט אראפ בדרך כבוד פונעם הויכען בוים והכל על מקומו יבוא בשלו׳

[אלד וויליאמסבורג]

נאך א נקודה,
די דערמאנטע בעיבי שיינא צביה איז ווארשיינליך געווען די עלטסטע (עכ"פ די ערשטע וואס מען ווייסט),
און די רעבעצינס מאמע האט שוין נישט געלעבט,
ממילא צו זאגן אז "לכאורה" איז עס געווען נאך א פריערדיגע גרושה, ענדערש ווי צו זאגן אז "לכאורה" איז עס געווען נאך א מאמע - איז א דוחק.

פון דאס איז נישט קיין ראיה, ווייל מען האט דאך נישט אלע רעקארדס.
די חתונה פון הרה"ק ר' ישכר דוב איז געווען תמוז תרכ"ז
די טאכטער שרה איז געבוירן כ' אדר ראשון תר"ל
די טאכטער שיינא צביה איז געבוירן ט"ו כסלו תרל"ב
פון די חתונה ביז די געבורט פון שרה איז כמעט דריי יאר, און עס האט דארט געקענט זיין די געבורט פון נאך א מיידל.

דעמאלטס פעלט יעצט נאר דער דאקומענט אז די ערשטע מיידל וואס איז געבוירן אין די ערשטע דריי יאר האט געהייסן "חוה גיטל", און דער ויכוח איז געשלאסן!

דערווייל איז דער ויכוח נאכנישט געשלאסן, עס איז דא שטארקע נקודות פון ביידע זייטן.

[משיח]

נאך א נקודה,
די דערמאנטע בעיבי שיינא צביה איז ווארשיינליך געווען די עלטסטע (עכ"פ די ערשטע וואס מען ווייסט),
און די רעבעצינס מאמע האט שוין נישט געלעבט,
ממילא צו זאגן אז "לכאורה" איז עס געווען נאך א פריערדיגע גרושה, ענדערש ווי צו זאגן אז "לכאורה" איז עס געווען נאך א מאמע - איז א דוחק.

פון דאס איז נישט קיין ראיה, ווייל מען האט דאך נישט אלע רעקארדס.
די חתונה פון הרה"ק ר' ישכר דוב איז געווען תמוז תרכ"ז
די טאכטער שרה איז געבוירן כ' אדר ראשון תר"ל
די טאכטער שיינא צביה איז געבוירן ט"ו כסלו תרל"ב
פון די חתונה ביז די געבורט פון שרה איז כמעט דריי יאר, און עס האט דארט געקענט זיין די געבורט פון נאך א מיידל.

דעמאלטס פעלט יעצט נאר דער דאקומענט אז די ערשטע מיידל וואס איז געבוירן אין די ערשטע דריי יאר האט געהייסן "חוה גיטל", און דער ויכוח איז געשלאסן!

נחוניא זאגט אז די הוכחה וואס איך האב פרובירט צו ברענגן לצידו - איז נישט קיין הוכחה,

און דו ביסט שוין זיכער אז ס'איז א הוכחה לנגדו... ס'איז זיכער געווען א מיידל פארדעם, ס'פעלט בלויז די דאקומענט אז זי האט געהייסן חוה גיטל...

[געדיך אוואש]

הרה"צ ר' שמואל פרענקל איידעם פון הרה"ק מהר"א מבעלזא האט געהאט א קינד מיטן נאמען "פנחס" נאך הרה"ק ר' פנחס מקאריץ זצוק"ל

[אץ קוצץ]

הרה"צ ר' שמואל פרענקל איידעם פון הרה"ק מהר"א מבעלזא האט געהאט א קינד מיטן נאמען "פנחס" נאך הרה"ק ר' פנחס מקאריץ זצוק"ל

פין וואנעט נעמט איר אז ער האט געהייסען נאך ר' פנחס קאריץ'ע ?

[בן בוזי]

הרה"צ ר' שמואל פרענקל איידעם פון הרה"ק מהר"א מבעלזא האט געהאט א קינד מיטן נאמען "פנחס" נאך הרה"ק ר' פנחס מקאריץ זצוק"ל

פין וואנעט נעמט איר אז ער האט געהייסען נאך ר' פנחס קאריץ'ע ?

קען גאר זיין נאך רבי פנחס מקאלק אבי רבי מרדכי מקאריץ ודבענקא חותן רבי יוסף מטורטשין חותנו של רמ"נ ממקארוב חותנו של רימ"ז מטשערנאביל.

[אוצרות ליסקא]

איך האב א טעיפ פון א באזוך פון מיין באבע זז"ג לרפו"ש, מיט להבחל"ח דו אלטע סקווירא רעבעצין הרבנית טראני ע"ה, ס'איז געוועהן לכאורה תשמ"ב אדער תשמ"ו, פאר ווער ס'ווייסט, ווייסט אז זיי זענען געוועהן נענטער ווי צוויי שוועסטער'ס, יעדען טאג זיך גערופען ניינע באנאכט, ענוועי, האט אמאל מיין באבע גענומען א בינטעל בילדער און איר געוויזען, דער היינטיגער סקווירא רבי איז דעמאלטס אויך געוועהן און צימער און מיט געקוקט, האט מיין באבע געוויזען דער בילדער ווי מ'זעהט איר ברודער רבי שמואל פרענקל'ס זצ"ל קינדער אויפן פערד, און טראני פרעגט ווי אזוי האבען זיי געהייסן און נאך וועם?

מיין באבע ענטפערט מיט א פשטות, דו עלסטע שלמה נאך רש"י (מאכנבקא זענען אויפגעקומען אז אפשר גאר נאך רבי שלמה לוצקער, וואס דו יארצייט קומט אויס עפעס און דו צייט ווען דער שלמה איז געבוירן געווארן, אבער זייערע אייגענע השערות, אויך האבען זיי מעורר געוועהון א קפידא, אז און בעלזא האט מען נישט איבערגעגעבן צוויי מאל א נאמען און דו משפחה). אונז האבען אלעמאל געוויסט נאך רש"י הקדוש,

פנחס נאך רבי פנחס קאריצער (אונז פון דו פרענקל זייט זענען מיר נישט קיין קאריץ'ער אייניקלעך), לוי יצחק נאכן קדושת לוי (אונז זענען אייניקלעך פון דו פרענקל זייט, קען זיין בעלזא זענען אויך), און דו טאכטער טויבעלע נאך דו באבע טויבעלע בת רבי יהודה זונדל מאוחאן, אשת רבי אברהם יהושע העשיל פרענקל מבוקארעסט.

עניוועי, אונז האבען עס טויזענט מאל אזוי געהערט פון אונזער באבע, כ'בין קיינמאל נישט געגאנגען נאכזוכען צו בעלזא זענען קאריץ אייניקלעך.

[משיח]

אעך האב געמיינט אז תשמ"ב האט מען נאכנישט געוואוסט בכלל אז די צווייטע רעביצין אז מצד קאריץ.

אפשר שטעלסט ארויף די שמועס?

[אוצרות ליסקא]

ווער זאגט מיין באבע זז"ג האט געוויסט דו בעלזא יחוס צו קאריץ, קען זיין יא קען זיין נישט.
מיין באבע האט דערציילט דער פאקט אז ר' שמואל'ס זוהן פינחס האט געהייסן נאך רבי פינחס מקאריץ זצ"ל. אזוי האט מען געוויסט און דער משפחה.

כ'ווייס ס'דא דער טעיפ און דער משפחה, איך דארף עס טאקע זוכען ווי ס'איז.

[לבנת הספיר]

פנחס נאך רבי פנחס קאריצער (אונז פון דו פרענקל זייט זענען מיר נישט קיין קאריץ'ער אייניקלעך), לוי יצחק נאכן קדושת לוי (אונז זענען אייניקלעך פון דו פרענקל זייט, קען זיין בעלזא זענען אויך), און דו טאכטער טויבעלע נאך דו באבע טויבעלע בת רבי יהודה זונדל מאוחאן, אשת רבי אברהם יהושע העשיל פרענקל מבוקארעסט.
.

ניין בעלז זענען נישט בארדיטשוב'ע אייניקלעך ר' יהושע'לי איז געווען אן איידעם פין ר' שמואל אשכנזי חתן ר' יצחק מאיר מזינקוב בן ר' אי"ה מאפטא ר' שמוא' האט געהאט אן זון ר' ישראל אשכנזי וואס איז געווען דאכט זיך מיר אן איידעם ביי ר' מאיר'ל מבארדיטשוב בעל כתר תורה אין נאך א זון האט ר' שמואל אשכנזי געהאט ר' אברהם יהושע העשיל וואס איז געווען דעם שווער פין ר' יהושע'לי בעלז'ע בזו"ש וואס פין דעם זיוג איז געבוירן איין טאכטער וואס דאכט זיך מיר האט חתונה געהאט מיט ר' משה מרדכי בן ר' מנחם נחום מקארוב'ע זי"ע

[לבנת הספיר]

מיין באבע ענטפערט מיט א פשטות, דו עלסטע שלמה נאך רש"י ("מאכנבקא "זענען אויפגעקומען אז אפשר גאר נאך רבי שלמה לוצקער, וואס דו יארצייט קומט אויס עפעס און דו צייט ווען דער שלמה איז געבוירן געווארן, אבער זייערע אייגענע השערות, אויך האבען זיי מעורר געוועהון א קפידא, אז און בעלזא האט מען נישט איבערגעגעבן צוויי מאל א נאמען און דו משפחה). אונז האבען אלעמאל געוויסט נאך רש"י הקדוש,

[אוצרות ליסקא]

מיין באבע ענטפערט מיט א פשטות, דו עלסטע שלמה נאך רש"י ("מאכנבקא "זענען אויפגעקומען אז אפשר גאר נאך רבי שלמה לוצקער, וואס דו יארצייט קומט אויס עפעס און דו צייט ווען דער שלמה איז געבוירן געווארן, אבער זייערע אייגענע השערות, אויך האבען זיי מעורר געוועהון א קפידא, אז און בעלזא האט מען נישט איבערגעגעבן צוויי מאל א נאמען און דו משפחה). אונז האבען אלעמאל געוויסט נאך רש"י הקדוש,

מאנכע זענען אויפגעקימען ???

אזוי שווער צו פארשטיין? מאכנובקא, מאחניפקא, מאכנאווקע, כ'ווייס נישט גענוי ווי אזוי מ'שרייבט עס. ואתכם הסליחה.

אגב, דערמאנט מיר מיין ברודער וואס דער נאראל'ע רב האט פארציילט, אז ווען שלמה'לע הבן הבכור של רבי שמואל נולד שבט תרפ"ה, , והיה נינו הראשון של המהרי"ד מבעלזא, היה שם המהרי"ד שנתים לפני פטירתו און נאכאמאל געמאכט א וועזען א דער לובלין'ע זיידע קומט, על אף ס'שוין געוועהן נאכדעים וואס זיין אייניקעל רבי משה'לע בן מהר"א האט שוין געהאט חתונה געהאט מיט אן אייניקעל פונעם חוזה.

עניוועי צו סאך אזעלעכע מעשיות. אבער מ'קען גאר נישט אויסשליסען.

[געדיך אוואש]

אעך האב געמיינט אז תשמ"ב האט מען נאכנישט געוואוסט בכלל אז די צווייטע רעביצין אז מצד קאריץ.

מ'האט נישט געגעבן די נאמען תשמ"ב, נאר תשמ"ב האט זי פארציילט אז דער בעלזער רב - וואס האט בפשטות געוואוסט ווער זיין באבע איז געווען - האט געהייסן ערגעץ אין תר"צ'ס צו געבן דעם נאמען "פנחס" נאכן זיידן ר' פנחס'ל קאריצער זי"ע, און זי האט טאקע נישט געוואוסט ווי אזוי זיי זענען אייניקלעך.
שטארק מסתבר!

[געדיך אוואש]

צו באמערקן אן אינטרעסאנטע נקודה:

אינעם ספר "היחס מטשערנאביל", כאטש ער ווייסט נישט גענוי ווער איז געווען די מאמע פון בתיה רחמה, ווייסט ער אבער אזויפיל אז זי איז "נישט" פון אונזער משפחה.

ווידער דער קאריצער שרייבער, וויסט נישט גענוי די אלע זיווגים פון ר' ישעי' זושא, אבער אזוי פיל ווייסט ער יא, אז די רעביצין איז "יא" א אונזעריגע.

צו זאגן אז ביידע זענען זיך טועה דערין, איז דאכט זיך אביסל איבערגעטריבן...

[אץ קוצץ]

צו באמערקן אן אינטרעסאנטע נקודה:

אינעם ספר "היחס מטשערנאביל", כאטש ער ווייסט נישט גענוי ווער איז געווען די מאמע פון בתיה רחמה, ווייסט ער אבער אזויפיל אז זי איז "נישט" פון אונזער משפחה.

ווידער דער קאריצער שרייבער, וויסט נישט גענוי די אלע זיווגים פון ר' ישעי' זושא, אבער אזוי פיל ווייסט ער יא, אז די רעביצין איז "יא" א אונזעריגע.

צו זאגן אז ביידע זענען זיך טועה דערין, איז דאכט זיך אביסל איבערגעטריבן...

וועמען מיינט איר, ווען איר שרייבט 'קאריצע שרייבער' ?

[משיח]

אעך האב געמיינט אז תשמ"ב האט מען נאכנישט געוואוסט בכלל אז די צווייטע רעביצין אז מצד קאריץ.

מ'האט נישט געגעבן די נאמען תשמ"ב, נאר תשמ"ב האט זי פארציילט אז דער בעלזער רב - וואס האט בפשטות געוואוסט ווער זיין באבע איז געווען - האט געהייסן ערגעץ אין תר"צ'ס צו געבן דעם נאמען "פנחס" נאכן זיידן ר' פנחס'ל קאריצער זי"ע, און זי האט טאקע נישט געוואוסט ווי אזוי זיי זענען אייניקלעך.
שטארק מסתבר!

וואס איך האב געמיינט צו זאגן איז אז ס'איז אינטערעסאנט אז צוויי אלטע רעבעצינס וואס האבן געלעבט מיט די אבות און די פריערדיגע דורות כידוע זאלן דיסקאסן א נאמען נאכ'ן "זיידען רבי פינחס קאריצער", ווען זיי ווייסן נישט אז ער איז געווען א זיידע אדער וויאזוי ער איז געווען א זיידע,
ווען ס'זאל זיין אזא דבר מקובל ביי הרבנית טראני מסקווירא ע"ה איבער "דעם זיידען רבי פינחס" וואלט נישט געווען אזא שטארקע ספק דערין,
דעריבער האב איך געפרעגט אויב ער קען ארויפשטעלן דעם שמועס, צו קענען הערן מער פרטים פון די שמועס,


ואגב, אויב איז ריכטיג אז זי איז מזיווג שני, און די נאמען טאקע נאך בית קאריץ, איז עס ווארשיינלעך נאך רבי ישעי' משולם זושא'ס שווער רבי פינחס, נינו ונושא שמו פון רבי פינחס קאריצער. (וואס דאס מאכט אויך אזא מסורה אביסל אינטערעסאנט, אז די נאמען איז נאך רבי פינחס קאריצער)

[נחוניא]

אעך האב געמיינט אז תשמ"ב האט מען נאכנישט געוואוסט בכלל אז די צווייטע רעביצין אז מצד קאריץ.

מ'האט נישט געגעבן די נאמען תשמ"ב, נאר תשמ"ב האט זי פארציילט אז דער בעלזער רב - וואס האט בפשטות געוואוסט ווער זיין באבע איז געווען - האט געהייסן ערגעץ אין תר"צ'ס צו געבן דעם נאמען "פנחס" נאכן זיידן ר' פנחס'ל קאריצער זי"ע, און זי האט טאקע נישט געוואוסט ווי אזוי זיי זענען אייניקלעך.
שטארק מסתבר!

וואס איך האב געמיינט צו זאגן איז אז ס'איז אינטערעסאנט אז צוויי אלטע רעבעצינס וואס האבן געלעבט מיט די אבות און די פריערדיגע דורות כידוע זאלן דיסקאסן א נאמען נאכ'ן "זיידען רבי פינחס קאריצער", ווען זיי ווייסן נישט אז ער איז געווען א זיידע אדער וויאזוי ער איז געווען א זיידע,
ווען ס'זאל זיין אזא דבר מקובל ביי הרבנית טראני מסקווירא ע"ה איבער "דעם זיידען רבי פינחס" וואלט נישט געווען אזא שטארקע ספק דערין,
דעריבער האב איך געפרעגט אויב ער קען ארויפשטעלן דעם שמועס, צו קענען הערן מער פרטים פון די שמועס,


ואגב, אויב איז ריכטיג אז זי איז מזיווג שני, און די נאמען טאקע נאך בית קאריץ, איז עס ווארשיינלעך נאך רבי ישעי' משולם זושא'ס שווער רבי פינחס, נינו ונושא שמו פון רבי פינחס קאריצער. (וואס דאס מאכט אויך אזא מסורה אביסל אינטערעסאנט, אז די נאמען איז נאך רבי פינחס קאריצער)

נעמען זענען לכאורה נישט קיין שום ראיה.
אז מען קען געבן א שיינא צביה, נאך די טאטע'ס געוועזענע גרושה, קען מען געבן פנחס נאך א זיידע פון די אנדערע רביצין.

[אץ קוצץ]

אעך האב געמיינט אז תשמ"ב האט מען נאכנישט געוואוסט בכלל אז די צווייטע רעביצין אז מצד קאריץ.

מ'האט נישט געגעבן די נאמען תשמ"ב, נאר תשמ"ב האט זי פארציילט אז דער בעלזער רב - וואס האט בפשטות געוואוסט ווער זיין באבע איז געווען - האט געהייסן ערגעץ אין תר"צ'ס צו געבן דעם נאמען "פנחס" נאכן זיידן ר' פנחס'ל קאריצער זי"ע, און זי האט טאקע נישט געוואוסט ווי אזוי זיי זענען אייניקלעך.
שטארק מסתבר!

וואס איך האב געמיינט צו זאגן איז אז ס'איז אינטערעסאנט אז צוויי אלטע רעבעצינס וואס האבן געלעבט מיט די אבות און די פריערדיגע דורות כידוע זאלן דיסקאסן א נאמען נאכ'ן "זיידען רבי פינחס קאריצער", ווען זיי ווייסן נישט אז ער איז געווען א זיידע אדער וויאזוי ער איז געווען א זיידע,
ווען ס'זאל זיין אזא דבר מקובל ביי הרבנית טראני מסקווירא ע"ה איבער "דעם זיידען רבי פינחס" וואלט נישט געווען אזא שטארקע ספק דערין,
דעריבער האב איך געפרעגט אויב ער קען ארויפשטעלן דעם שמועס, צו קענען הערן מער פרטים פון די שמועס,


ואגב, אויב איז ריכטיג אז זי איז מזיווג שני, און די נאמען טאקע נאך בית קאריץ, איז עס ווארשיינלעך נאך רבי ישעי' משולם זושא'ס שווער רבי פינחס, נינו ונושא שמו פון רבי פינחס קאריצער. (וואס דאס מאכט אויך אזא מסורה אביסל אינטערעסאנט, אז די נאמען איז נאך רבי פינחס קאריצער)

נעמען זענען לכאורה נישט קיין שום ראיה.
אז מען קען געבן א שיינא צביה, נאך די טאטע'ס געוועזענע גרושה, קען מען געבן פנחס נאך א זיידע פון די אנדערע רביצין.

ב"ה ר' נחוניא איז שוין מודה אז 'שיינא צביה' איז א געוועזענע גרושה, אין נישט די באבע.

[געדיך אוואש]

אעך האב געמיינט אז תשמ"ב האט מען נאכנישט געוואוסט בכלל אז די צווייטע רעביצין אז מצד קאריץ.

מ'האט נישט געגעבן די נאמען תשמ"ב, נאר תשמ"ב האט זי פארציילט אז דער בעלזער רב - וואס האט בפשטות געוואוסט ווער זיין באבע איז געווען - האט געהייסן ערגעץ אין תר"צ'ס צו געבן דעם נאמען "פנחס" נאכן זיידן ר' פנחס'ל קאריצער זי"ע, און זי האט טאקע נישט געוואוסט ווי אזוי זיי זענען אייניקלעך.
שטארק מסתבר!

וואס איך האב געמיינט צו זאגן איז אז ס'איז אינטערעסאנט אז צוויי אלטע רעבעצינס וואס האבן געלעבט מיט די אבות און די פריערדיגע דורות כידוע זאלן דיסקאסן א נאמען נאכ'ן "זיידען רבי פינחס קאריצער", ווען זיי ווייסן נישט אז ער איז געווען א זיידע אדער וויאזוי ער איז געווען א זיידע,
ווען ס'זאל זיין אזא דבר מקובל ביי הרבנית טראני מסקווירא ע"ה איבער "דעם זיידען רבי פינחס" וואלט נישט געווען אזא שטארקע ספק דערין,
דעריבער האב איך געפרעגט אויב ער קען ארויפשטעלן דעם שמועס, צו קענען הערן מער פרטים פון די שמועס,


ואגב, אויב איז ריכטיג אז זי איז מזיווג שני, און די נאמען טאקע נאך בית קאריץ, איז עס ווארשיינלעך נאך רבי ישעי' משולם זושא'ס שווער רבי פינחס, נינו ונושא שמו פון רבי פינחס קאריצער. (וואס דאס מאכט אויך אזא מסורה אביסל אינטערעסאנט, אז די נאמען איז נאך רבי פינחס קאריצער)

נעמען זענען לכאורה נישט קיין שום ראיה.
אז מען קען געבן א שיינא צביה, נאך די טאטע'ס געוועזענע גרושה, קען מען געבן פנחס נאך א זיידע פון די אנדערע רביצין.

ב"ה ר' נחוניא איז שוין מודה אז 'שיינא צביה' איז א געוועזענע גרושה, אין נישט די באבע.

הרב אץ, איר האט נישט פארשטאנען ר' נחוניא, ר' נחוניא טענה'ט אז אויב כדבריכם קען מען געבן א נאמען נאך א טאטע'נס גרושה, קען מען אויך נאך א זיידע פונעם אנדערן רעביצין.

אבער ר' נחוניא האט אבער אויך נישט פארשטאנען וואס משיח מיינט צו זאגן, משיח גייט נישט אריין אינעם נושא נאך וועלכן זיווג מ'האט געגעבן דעם נאמען פנחס, נאר ער טענה'ט אז אויב שוין א נאמען נאך דעם זיווג, דארף מען נישט ארויפגיין ביז צו ר' פנחס'ל קאריצער, ווייל דער זיידע פונעם רביצין אליין האט דאך געהייסן ר' פנחס.

[געדיך אוואש]

עס דערקענט זיך א מאדנער כעס מצד בעלזא קעגן די נייער טעאריע, איך וואלט דאס זייער געוואלט פארשטיין.

לאמיר אייך געבן צו פארשטיין אביסל ברייט גערעדט:
ווען איר קומט זאגן אז בעלזער רב איז געווען א אייניקל פון איינער וואס מ'האט נישט גערעדט צופיל פון אים, לאמיר זאגן פון ר' שמואל קאמינקא זי"ע, אדער פון ר' לייב ביסטינא זי"ע, איז אלעס פיין און וואויל, מ'האט קיינמאל נישט געהערט אז יא, קיינמאל נישט געהערט אז ניין, קען מען פארנעמען חידושים.
ווען מ'קומט אבער זאגן א זאך וואס אין בעלזא וואלט מען זיך קלאר באצויגן אנדערש דערצו ווען מען וואלט געוואוסט דערפון, איז פשט אז איר קומט זאגן אויף א איידעלע וועג "בעלזער רביס האבן געלעבט אין א טעות".
און אז מהרי"ד מבעלזא האט געזאגט ביים חתונה פון ר' שמואל פרענקל אז דאס איז די ערשטער מאל וואס דער רבי פון לובלין קומט ביי אונזערס א שמחה "האט ער זיך פשוט טועה געווען".
עס נעמט אוועק די גאנצע ערענסקייט און אמונת צדיקים, ווי כאילו בעלזער רב האט דא ארום געשפילט, ער האט אביסל חוקר געווען יחוס עד כמה שידו מגעת און פארקויפט כאילו ער איז פאר'דבק'ט אין זיי, ער טרעפט זיך מיט זיי בעת שמחתו, א.א.וו. ואין לך ליצנות גדולה מזו!
און די גרעסטע ווייטאג איז אז עס קומט גאר ארויס פון "אן אייגענע" (כל"ק פון בעלזער רב זיע"א)

[בלעטל]

עס דערקענט זיך א מאדנער כעס מצד בעלזא קעגן די נייער טעאריע, איך וואלט דאס זייער געוואלט פארשטיין.

לאמיר אייך געבן צו פארשטיין אביסל ברייט גערעדט:
ווען איר קומט זאגן אז בעלזער רב איז געווען א אייניקל פון איינער וואס מ'האט נישט גערעדט צופיל פון אים, לאמיר זאגן פון ר' שמואל קאמינקא זי"ע, אדער פון ר' לייב ביסטינא זי"ע, איז אלעס פיין און וואויל, מ'האט קיינמאל נישט געהערט אז יא, קיינמאל נישט געהערט אז ניין, קען מען פארנעמען חידושים.
ווען מ'קומט אבער זאגן א זאך וואס אין בעלזא וואלט מען זיך קלאר באצויגן אנדערש דערצו ווען מען וואלט געוואוסט דערפון, איז פשט אז איר קומט זאגן אויף א איידעלע וועג "בעלזער רביס האבן געלעבט אין א טעות".
און אז מהרי"ד מבעלזא האט געזאגט ביים חתונה פון ר' שמואל פרענקל אז דאס איז די ערשטער מאל וואס דער רבי פון לובלין קומט ביי אונזערס א שמחה "האט ער זיך פשוט טועה געווען".
עס נעמט אוועק די גאנצע ערענסקייט און אמונת צדיקים, ווי כאילו בעלזער רב האט דא ארום געשפילט, ער האט אביסל חוקר געווען יחוס עד כמה שידו מגעת און פארקויפט כאילו ער איז פאר'דבק'ט אין זיי, ער טרעפט זיך מיט זיי בעת שמחתו, א.א.וו. ואין לך ליצנות גדולה מזו!
און די גרעסטע ווייטאג איז אז עס קומט גאר ארויס פון "אן אייגענע" (כל"ק פון בעלזער רב זיע"א)

אויב וואלט עס געווען אזוי וואלט מען פארשטאנען אייער ווייטאג, כאילו איינער קומט חלילה ליצנות מאכן פון הייליגן בעלזער רב.
אבער סך הכל האט מען געפינען א היסטארישע דאקומענט, וואס איז קאי וקיים און שרייט געוואלד, ווער מאכט ליצנות, קיינער האט נישט געוואוסט ביז היינט בברירות סיי ווי, מ'פרעגט בעצם קיינעם נישט אפ, און כפי עדות הרה"ק מסקווירא שליט"א האט זיין טאטע נישט געוואוסט כאטש ער איז געזיצן אין בעלז ביי מהרי"ד, נו על מה יצא הקצף, אז מ'שרייבט אז עס איז זייער מסתבר מחמת דעם דאקומענט אז ס'איז אזוי, יעדער בר דעת וואס האט נישט קיין נגיעה נישט צו סקווירא און נישט צו בעלז וכו' וכו', זעהט אז ס'איז זייער מסתבר אזוי, קען זיין אז נישט אבער זייער מסתבר אז יא.

[געדיך אוואש]

ס'איז קלאר, אז בעלזא - פון ביידע קרייזן - וואלטן קיינמאל נישט באריכטעט אזא נייעס אפילו מיט די גרעסטע הוכחות, אן צו פארענדיגן צום סוף, אז היות אבער מרבוה"ק מבעלזא לא שמענו ולא ראינו אז זיי זאלן מייחס זיין דעם רבין פון לובלין ווי א זיידן, קענען מיר נישט אננעמען די פאקטן צו טוישן די ביז איצטיגע קבלה וכו'.

[בלעטל]

ס'איז קלאר, אז בעלזא - פון ביידע קרייזן - וואלטן קיינמאל נישט באריכטעט אזא נייעס אפילו מיט די גרעסטע הוכחות, אן צו פארענדיגן צום סוף, אז היות אבער מרבוה"ק מבעלזא לא שמענו ולא ראינו אז זיי זאלן מייחס זיין דעם רבין פון לובלין ווי א זיידן, קענען מיר נישט אננעמען די פאקטן צו טוישן די ביז איצטיגע קבלה וכו'.

בקיצור ס'איז א געפיל זאך וואס בעלז פילט. נישט קיין פראבלעם.
מ'קען אבער נישט האבן טענות אויב נישט בעלזע האבן נישט די געפיל

[משיח]

ס'איז קלאר, אז בעלזא - פון ביידע קרייזן - וואלטן קיינמאל נישט באריכטעט אזא נייעס אפילו מיט די גרעסטע הוכחות, אן צו פארענדיגן צום סוף, אז היות אבער מרבוה"ק מבעלזא לא שמענו ולא ראינו אז זיי זאלן מייחס זיין דעם רבין פון לובלין ווי א זיידן, קענען מיר נישט אננעמען די פאקטן צו טוישן די ביז איצטיגע קבלה וכו'.

קיינער נעמט נישט אן די דאקומענט אלס תורה מסיני אז אזוי איז עס,
ליין אין אורות, און קוק אפילו דא וויאזוי נחוניא האט עס געמאלדן, ס'איז שטארק מסתבר, נישט קיין נייע זיכערע זאכן,

אינעם גליון אורות לחודש חשון תשע"ז איז געדרוקט א נייע אויפדעקונג וואס דאס ווייזט אז עס איז שטארק מסתבר אז הרבנית בתיה רוחמה (זיוו"ר פון רבי ישכר דוב מבעלזא) איז געווען א טאכטער פון הרבנית שיינא צביה בת רבי מנחם נחום ממאקארוב.

אויב בעלזא האט א פראבלעם צו אננעמען די אפשריות אז אולי איז עס ריכטיג, ווייל הלמאי מ'האט נישט זיך מתייחס געווען צו לובלין ממילא איז עס זיכער נישט אמת, ואין להרהר אחרי', פיין איך הער,

סקווירא האט נישט די פראבלעם פון יורד זיין לעומקו של דבר און מברר זיין נייע התגליות, און אויב ס'שטימט אננעמען עכ"פ אז ס'איז זייער מסתבר, אפילו ס'איז א חידוש גדול, אנדערש ווי מ'האט געוואוסט ביז יעצט,
עיין ערך המגיד הגדול ממעזריטש,

בפרט דא ווען מ'האט שוין געשריבן איז געווען קלאר אז מווייסט נישט, והאדמוו"ר מסקווירא זצ"ל אמר שיש ספק בזה, ויכול להיות מזיווג הראשון,
און האדמו"ר ממירפול זצ"ל (ורבי משה גבאי ז"ל) אמר שמתייחסים ללובלין, (נעם עס אן אלס א ספק, אבער א מעגליכקייט איז עס),


די סיפור פון חתונת רבי שמואל פרנקל איז טאקע א שטארקע נקודה לדעתי. וצריך בירור

[בן בוזי]

די סיפור פון חתונת רבי שמואל פרנקל איז טאקע א שטארקע נקודה לדעתי. וצריך בירור

ס'איז נאכנישט זיכער אז דער פריערדיגע רב האט געזאגט אז ס'איז די ערשטע מאל, עס קען פשוט זיין אז ער האט גערעדט פונעם פאקט אז דער לובלינער איז א זיידע. די נקודה "אז ס'איז דאס ערשטער מאל" קען גאר זיין איז א צוגעלייגטע השערה פונעם כותב/מוסר הסיפור. ס'איז אן אפטער ערשיינונג אז מעשיות פארציילער (אפילו גאר קראנטע) לייגן צו סברות והשערות, און נאכן עס איבערזאגן עטליכע מאל דאכט זיך זיי גאר אליין אז אזוי האבן זיי עס געהערט. און אסאך מאל מיינט דער שומע אז דאס איז מעצם הסיפור בשעת ווען דער מספר האט עס מוסיף געווען מדילי'.

עס נעמט אוועק די גאנצע ערענסקייט און אמונת צדיקים, ווי כאילו בעלזער רב האט דא ארום געשפילט, ער האט אביסל חוקר געווען יחוס עד כמה שידו מגעת און פארקויפט כאילו ער איז פאר'דבק'ט אין זיי, ער טרעפט זיך מיט זיי בעת שמחתו, א.א.וו. ואין לך ליצנות גדולה מזו!
און די גרעסטע ווייטאג איז אז עס קומט גאר ארויס פון "אן אייגענע" (כל"ק פון בעלזער רב זיע"א)

מיר האבן נישט קיין השגה בכלל וואס דאס מיינט אז זיי קומען אראפ, און וויאזוי דאס ווערט נתגלה צו די צדיקים און וואס ס'איז פשט אין די דביקות וכו'. ס'איז דא א באקאנטע ווארט פונעם סקווערער רבי ז"ל וואס ער האט אמאל געזאגט ביי א חופה פון נכד אבוה"ק נ"ע: צו אונז האבן זיי געזעהן "ווייס איך נישט" אבער זיי האבן אונז זיכער געזעהן".

מיט אזא אמונת צדיקים גלויב איך אז ס'איז נישט דאס ערשטער מאל וואס דו ווערסט אנטוישט... זאלסט מיר מוחל זיין דער רב ווערט נישט קיין פיצינקע קלענער אויב האט ער נישט געוואוסט ווער זיין זיידע איז געווען. בכלל זענען היינטיגע בעלזער מעשיות שנוי בלעגענדעס ואגענדעס עד אין שיעור און אויף יעדע מעשה זענען דא אומצאליגע גירסאות זה בונה וזה סותר וחוזר חלילה וממילא זיי נישט באזארגט אז דאס מאל ביזטו אויף די פארקערטע זייט ווייל ביי דיין קומענדיגער שאנס וועסטו בעז"ה האבן די אויבערהאנט.