סופרים שטיבל האט געשריבן:די גליון קול קהלתינו האט אויך לעצטנס מעשיות פון רביו שליט"א לעצטע וואך האבן זיי באשריבן די הייליגער עטרת צבי וואס היינט פאלט אוס די יארצייט
קול קהילתינו חוקת תש''פ_עמוד_1.jpg (268.98 KiB) געזען 1684 מאל
קול קהילתינו חוקת תש''פ_עמוד_3.jpg (293.84 KiB) געזען 1684 מאל
קול קהילתינו חוקת תש''פ_עמוד_2.jpg (302.28 KiB) געזען 1684 מאל
קול קהילתינו חוקת תש''פ_עמוד_1.jpg (268.98 KiB) געזען 1684 מאל
דער שינאווער רב איז אויך געווען אמאל אין לעמבערג ביים רב דער גאון בעל בית יצחק און ער איז אים געגאנגען באזוכן און מ'האט פארציילט פארן שינאווער רב אז דעם בית יצחק'ס א טאכטער צו אן אייניקל איינע פון די משפחה גייט מיט א שאטל, בימים ההם צו גיין מיט א שאטל? און אז דער שינאווער רב איז געקומען אויף א באזוך צום בית יצחק צום לעמבערגער רב זעמען מיט געקומען חסידים א פולע שטוב מיט מענטשן, און מ'זעצט זיך אראפ ביים טיש און דער שינאווער רב הייבט אזוי אהן, לעמבערגער רב כ'הער אז איינע פון די משפחה דא אין שטוב גייט מיט א שייטל? אזא פירצה ביים רב אין שטוב זאל מען גיין מיט א שייטל א פיאה נכרית? אזוי האט ער עס געזאגט מיטן גאנצן ברען ס'איז געווען א פולע שטוב מיט מענטשן, זאגט אים דער בית יצחק שינאווער רב אז איר האט מיר עפעס צו זאגן זאגט עס מיר בחדרי חדרים צו וואס דארף דאס זיין אזוי ברבים? האט דער שינאווער רב געזאגט ווען אייער טאכטער צו ווער ס'איז וואלט געגאנגען מיט א שייטל נאר בחדרי חדרים וואלט איך אייך געזאגט בחדרי חדרים, זיי גייט דאך אבער מיט א שייטל אין די גאס ווען יעדער זעהט, מוז איך אייך זאגן ווען יעדער זעהט!
טאטע זיי מיר מוחל האט געשריבן:אקעי פאר די אשכול ווער פארפארן אין די אידישע פלאם פלעגט זיין אסאך מעשית
אין "דער אידישער פלאם" (ווער געדענקט?...) האט עס אנגעהויבן ערשיינען מדי חודש בחדשו דורכ'ן צנמ"ס הרה"ג ר' אלעזר מערמלשטיין שליט"א, אפגעשריבן די מעשיות פון די לעצטע פיר שבתים.
סיפורי צדיקים האט געשריבן:כ'האב געהערט פון א איד אין וויליאמסבורג, האט ער פארציילט אזא געשיכטע ער איז אריגינעל א באטור'ער פון דערהיים א געבוירענער אין די שטאט באטור אין אונגארן, דער רב פון באטור איז געווען מיין מאמע'ס פעטער ר' נפתלי, ער איז געווען רב אין באטור, שפעטער די לעצטע 3 יאר פאר די מלחמה איז מיין זיידע נאך וועמען איך הייס (הגה"צ ר' אהרן טייטלבוים זצ"ל הי"ד אב"ד וואלאווע) געווען דארט רב, ער האט איבערגענומען דאס רבנות פונעם ברודער, ר' נפתלי איז געווען דארט רב אסאך יארן אפשר פערציג יאר איז ער געווען רב אין באטור. האט דער איז דערציילט אז ער איז געווען זייער נאנט מיטן רב ער איז אויפגעוואקסן אין באטור ער האט חתונה געהאט אין עפעס אן אנדערע שטאט במקום הכלה אזוי ווי דער מנהג איז געווען, און ער האט אנגעטוהן א שטריימל צו די חתונה, נישט יעדער איז געגאנגען אינדערהיים מיט א שטריימל, אבער ער האט יא אנגעטוהן א שטריימל צו די חתונה און אמאל איז ער געקומען באזוכן די עלטערן קיין באטור, דער ר' נפתלי דער באטור'ער רב מיין פעטער איז געווען זייער א שטרענגער רב מ'קען זיך נישט היינט פארשטעלן עד כדי כך ער האט געקענט אויפפאטשן די בעלי בתים... ער איז געווען אויסטערליש א שטרענגער רב מ'האט געהאט שטארק דרך ארץ פאר אים, האט ער פארציילט אז ער איז געווע א אינגערמאן און ער האט חתונה געהאט און ער איז געקומען צופארן אויף באטור, ער איז געווען דארט אויף שבת און מוצאי שבת איז געקומען צו אים דער בחור – ער (דער רב) האט געהאט א בחור וואס האט אים משמש געווען – אז דער רב רופט אים, זאגט ער ס'האט אים די קישקעס אנגעהויבן צו דרייען פארוואס רופט מיך דער רב? אבער אז דער רב רופט אים איז ער אריבערגעגאנגען, און דער רב זאגט אים דו ביזט געקומען דא צו גאסט א חסידישע אינגערמאן און די גייסט מיט א שטריימל, גייט מען שבת נאכמיטאג שפאצירן מיטן ווייב? דו שעהמסט דיך נישט?
ס'איז דא אסאך מעשיות פון אים, ס'איז געווען אמאל א איד איז אוועק געפארן קיין פעסט וועגען מסחר, -יענע צייטן איז דאך נישט געווען אזוי וואו היינט, עכ"פ אין אמריקע היינטס צוטאגס קען מען גיין אנגעטוהן וואו אזוי מ'וויל - דארט איז מען געגאנגען אין עפעס א אמט צו א אפציעיל פלאץ, האט מען געדארפט זיין אנגעטוהן אביסל אהערגעשטעלט, עכ"פ דעס האט פאסירט ערגעץ ווי אין די ימי ספירה, און דער האט זיך אזוי צוגעפיצט די בארד און האט געטראכט ער גייט דאך שוין יעצט צום באהן, און ער וועט דאך זיין און פעסט א שטיקל צייט, ביז ווען ער וועט אהיים קומען וועט שוין צוריק וואקסן, קיינער מוז נישט וויסן.... צו זיין מזל האט אים דער רב באמערקט אין גאס, און ער איז צוגעגאנגען צו אים אינמיטן גאס און איהם געגעבן א פאטש, און פרעגט אים 'האסט זיך אפגעשוירן לכבוד די ספירה?! דער יד איז אזוי באטראפן געוווארן, האט ער געזאגט ער וועט עס מער נישט טוהן, 'כ'האב נישט געוואוסט אז איך וועל זיך באגעגענען מיטן רב.
אלטער האט געשריבן:האב איך באקומען פון א חשוב'ער ניק דא אסאך מעין גנים'ס איך האב עס ארויף געלייגט אויף דרייוו און ארויס גענומען נאר די סיפורי צדיקים וואס די רבי דערציילט
עס ליגט מיר אין זיכרון עפעס א מעשה וואס מהר"א שליט"א האט דערציילט איבען געבן די נאמען פאר ר' נפתלי די זוהן פון שינאאוער רב דורך די ישמח משה איינער קען אפשר שרייבן פונטקיליכע פרטים און אויך ווען ער האט דאס דערציילט ייש"כ
[align=center]די וואך י"ט תמוז (בשב"ק) גייט זיין די יארצייט פון רבי יהושע'לע בן יוסף טאמאשוב'ער.[/align]
[align=center]ער איז געווען א זוהן פון רבי יאסעלע טאמאשוב'ער, ער איז געבוירן לעת זקנתו, רבי יאסעלע האט יארן לאנג נישט געהאט קיין קינדער, רבי יהושע איז געבוירן געווארן אויף די עלטער, רבי יהושע טאמאשוב'ער איז געווען א קדוש וטהור, און א גרויסער בעל מופת, ער איז געווען א פייערדיגער צאנזער חסיד. רבי יהושע׳לע האט נישט געהאט קיין קינדער פאר לאנגע יארן, דער צאנז'ער רב האט אסאך געארבעט פאר אים צו מאכן א היתר מאה רבנים, און דער חידושי הרי"ם האט געשיקט זאגן פארן צאנז'ער רב אז ער זאל אויפהערן צו זיכן היתרים, נאר ער זאל בעטן דעם אויבערשטן, אבער צום סוף האט ער יא חתונה געהאט מיט א צווייטן, און פון איר האט ער געהאט א זון וואס איז אים געבוירן געווארן אויף די עלטער, ער האט געהייסן רבי הערש אלימלך, ער האט געוואוינט נאך די מלחמה אין אנטווערפן, עס איז דא צו אים א בריוו פון פעטער ז"ל, עס איז געדרוקט אין ספר מכתבים דברי יואל, זיין זוהן איז אמאל דא געווען.
רבי יאסעלע איז אמאל געגאנגען אין די גאס, איז אים אנטקעגן געקומען א סאלדאט וואס האט אים געוואלט שלאגן, האט ער אנגעכאפט זיינע ציצית און האט אים דאס געוויזן, האט פאסירט א נס און דער גוי איז געבליבן געלעמט, ער האט מער נישט געקענט רירן זיין האנט, האט ער געבעטן רבי יאסעלע ואל אים אויסהיילן, האט אים רבי יאסעלע געפרעגט צו ער וועט שוין מער נישט טשעפענען קיין איד, האט ער צוגעזאגט, אזוי איז ער צוריק געזונט געווארן. זיין זוהן רבי יהושע'לע טאמאשוב׳ער האט פארציילט די מעשה, האט ער געזאגט אויף זיך, אז ער האט געהאט ביי זיך די זעלבע מעשה, א גוי האט אים געוואלט שלאגן, האב איך אויפגעהויבן די ציצית אזוי ווי מיין טאטע האט געטוהן, און וואס מיינען ענק אז ס'איז געווען? כ'האב געכאפט מכות רצח...!
רבי יהושע'לע טאמאשאווער איז איינגעשטאנען ביי א איד, און אינמיטן די נאכט האט ער געזאגט פאר דעם איד אז מ'זאל אים אנגרייטן עפעס צו עסן, האט ער געזאגט, גוט, איך וועל גיין אנגרייטן, זאגט רבי יהושע'לע, ניין, כ'וויל אז די בני בית זאל אנגרייטן, האט ער געזאגט אז זי שלאפט שוין, האט ער געהייסן מ'זאל איר אויפוועקן. איז דער מאן געגאנגען און האט איר אויפגעוועקט, און אזוי ווי זי איז אויפגעשטאנען פון געלעגער, איז איינגעפאלן דער דאך העכער איר. דער איד איז געווארן נבהל ונשתומם, איז ער צוגעגאנגען צו רבי יהושע'לע טאמאשאווער און געזאגט רבי, איך וויל פרעגן דעם אמת, אויב דער רבי האט געוואוסט אז עס גייט איינפאלן, וואס האט דער רבי געדארפט זאגן אז מ'זאל צוגרייטן א מאכל, דער רבי האט דאך געקענט זאגן מ'זאל אויפשטיין שנעל ווייל עס גייט איינפאלן?'. האט ער אים געענטפערט 'כ'האב נישט געוואוסט פון דעם, נאר כ'האב געפילט אז איך בין הונגעריג, און אומזיסט איז עס נישט, האב איך פארשטאנען אז עפעס איז דא...
רבי יהושע'לע איז געווען א איש פלא, דער ריסקאווער רב האט אים נאך געקענט, רבי יהושע טאמאשוב'ער איז געווען זייער קעגן אלטע בחורים וואס האבן זיך פארזוימט חתונה צו האבן צוליב פארשידענע תירוצים, צוליב מיליטער וכדו׳, אדער ווייל זיי ווארטן אויף א גרויסע נדן, ער פלעגט זיי מבזה זיין, ער האט זיי געמאכט בזיונות, ער פלעגט זיי פארהאלטן פארוואס זיי האבן נישט חתונה. - ער איז אמאל געווען אין חוסט. און דער ערוגת הבושם האט געשיקט בחורים זאלן מיט דאווענען מיט אים. די עלטערע בחורים האט ער פארשיקט, דער ריסקווער רב איז געווען א יונגער בחור האט ער געקענט מיט דאווענען. ער איז אמאל געווען אין סאטמאר. דעמאלטס איז געווען רב אין סאטמאר הגאון רבי יהודה גרינוואלד ז"ל, רבי יהושע טאמאשוב'ער פלעגט צו רופן א רב 'שושנת יעקב', ער איז אנגעקומען אין שטאט, זאגט ער אז ער וויל גיין צום שושנת יעקב. ווען ער איז אנגעקומען צום רב, האט ער אים געפרעגט איר זענט דער שושנת יעקב דא אין שטאט?, האט ער אים געזאגט יא, האט ער אים געפרעגט, אויב מאכט זיך ביי אייך די און די שאלה וויאזוי פסק׳נט איר?, האט ער געזאגט אז ער פסק׳נט אזוי און אזוי, האט רבי יהושע טאמאשוביער געזאגט, אזוי פסק'נט איר?, דער הייליגער רב [מרן הדברי חיים] האט אנדערש גע'פסק'נט, איז ער געבליבן שטיין, און האט געזאגט אז פונקט יעצט האט אים איינער געפרעגט אזא שאלה, האט אים רבי יהושע געזאגט אז ער זאל אים צוריק רופן, ער האט יענעם צוריק גערופן און האט אים געזאגט אז דער דברי חיים פסק'נט אנדערש.
רבי יהושע'לע טאמאשאווער איז געווען א שטארקער צאנזער חסיד, אמאל האט דער דברי חיים געזאגט – ס'איז געווען ביי שלש סעודות – 'אז ווען דאס בית המקדש של מעלה וועט אויפגעבויעט ווערן, וועט דער גואל צדק קומען, און דאס בית המקדש של מעלה איז שוין אינגאנצן פארטיג, ס'פעלט נאר דער פרוכת', אזוי האט דער דברי חיים געזאגט, האט ער זיך אנגערופן פאר'ן דברי חיים, 'רבי, איך בין מאמין באמונה שלימה אז דער רבי איז בכח אהער צו שטעלן דעם פרוכת', און דער דברי חיים האט אים גארנישט געענטפערט. נאר מיט א צייט שפעטער האט דער דברי חיים געזאגט, 'ווער זאגט אז איך האב נישט געמאכט דעם פרוכת, נאר ס'איז געקומען א רשע גדול און ער האט עס צוריסן', דער פעטער ז"ל ברענגט דאס אראפ. (עי' בהקדמת ספה"ק ויואל משה עמ' ט').
דער בעלזער רב רבי יהושע'לע האט זיך משדך געווען מיטן שינאווער רב, זיין זוהן דער ציעשנוב'ער רב איז געווארן אן איידעם אין בעלזא, דער שינאווער רב איז געפארן קיין בעלזא אויף די חתונה. במשך די חתונה האבן זיך אנגעכאפט דער שינאווער רב מיטן בעלזער רב און געטאנצט, רבי יהושע'לע טאמאשוב'ער איז אויך דארט געווען, ער האט גענומען א בעזים און האט אנגעהויבן קערן ארום זיי, קיינער האט אים נישט געשטערט, מען האט געוואוסט אז דאס איז הויכע זאכן.
א איד האט ל"ע נישט געהאט קיין קינדער, איז ער געקומען צו רבי יהושע טאמאשאווער און געבעטן א בן זכר, האט רבי יהושע'לע טאמאשווער געבעטן געלט כך וכך זאג איך דיר צו א בן זכר, זאגט דער איד רבי, גוט, איך בין מסכים, נאר פארוואס דארף איך שוין געבן, אז איז איך וועל געהאלפן ווערן, וועל איך געבן דאס געלט', זאגט ער גוט, איך בין מסכים. צום יאר איז אים געבוירן געווארן א יונגל, האט רבי יהושע'לע געבעטן פונעם פאטער דאס געלט, זאגט דער איד אז ער גיט נישט, ער האט דאך שוין געהאט דאס יונגל... זאגט אים רבי יהושע'לע לעולם, וואלט איך דיך געדארפט יעצט שעלטן, דו האסט מיר געמאכט אזא זאך, נאר מ'טאר דאך נישט שעלטן, נו, איז קום אהער איך וועל דיך בענטשן, 'דרייצן מוידן'..., און אזוי איז געווען, ס'איז אים שפעטער געבוירן געווארן דרייצן מיידלעך.
ווען דער שינאווער רב איז נסתלק געווארן האט אים זיין זון רבי משה'לע איבערגענומען מיטן רבנות אין שינאווא, און רבי יהושע'לע איז ווייטער געפארן צום זון, רבי משה'לע שינאווער איז אמאל געווען אויף אפרוה אין בארדיוב, דער פעטער ז״ל איז אויך דארט געווען, דער פעטער איז נאך דעמאלטס געווען א יונגערמאן. שבת אינדערפרי האט רבי משה'לע שינאווער געפירט טיש, דער פעטער ז״ל איז געזעצען ביים טיש, און ער האט אים מכבד געווען צו זינגען ברוך קל עליון, רבי יושע טאמאשוב'ער וואס איז אויך געווען ביים טיש האט זיך אנגערופן "דעם וועם טויזענטער מענטשן וועלן נאך נאכלויפן איז מען מכבד מיט א זמר? בענטשן דארף מען אים געבן".[/align]
לעצט פארראכטן דורך ראש חדשים אום זונטאג יולי 12, 2020 4:55 pm, פארראכטן געווארן 4 מאל.