גולם פון פראג האט געשריבן:בנוגע אייער שאלה וועגען פליען שנעלער ווי די ספיד אף לייט... כ׳פארשטיי נישט גענוי ואס איר מיינט. אבער די מציאות איז אז פליען שנעלער ווי די ספיד אף לייט איז נישט סתם אז ס׳איז נישט מעגליך, און טאמער וועט מען מארגען ערפינדען א טעכנאלאגיע וועט מען יא קענען, נאר פשט איז אז מחמת מציאות איז עס נישט מעגליך. ס׳איז אזוי ווי 2 מאל 2 גיט קיינמאל נישט זיין עפעס אנדערש ווי פיר. (פארוואס טאקע, אויף דעם איז דא א אריכות אין כ׳האב נישט קיין געדולט אריינצוגיין לעת עתה). בנוגע אייער דריטע שאלה, יא, בעצם דארפען אלע זאכען פאלן מיט די זעלבע שנעלקייט, די סיבה פארוואס די מציאות אויף אונדזער וועלטעל איז אנדערש איז צוליב א זאך וואס ווערט גערופען פריקשען, וואס מיינט אז די לופט טראגט א השפעה ווי אזוי זאכען גייען פאלן, און במילא טוישט זיך עס לויט די שוועריגקייט פון די חפץ.
אויך אויב מ׳וואלט יא געקענט אריבער גיין די ספיד אוו לייט מיינט דאס נישט אז מוואלט געקענט צוריק גיין אין צייט, נאר אז מוואלט געזעזהן וואס איז אמאל געווען אבער נישט אז מיין זיידע וואלט ארויס פון קבר, נאר אז איך וואלט געזעהן מיין זיידן ווי ער לעבט, אויב וואלט איך גערעדט צו איהם וואלט ער מיר נישט געענטפערט (איך מיין אז מהאט שוין איינמאל אויסגעשמועסט די חלק)
און לאמיר ענק דערציילן א סוד למעשה האבן די פארשער אויסגעפונען א וועג ווי מ׳קען צוריק גיין אין צייט, נאר אנשטאדט פליען שנעלער פונעם שטראל און איהם טרעפן מיליאנען מיילן אוועק פון דא האבן זיי געטראפן א מאשין וואס זאל האלטן דעם שטראל און מיר קענען איהם ארויסשלעפן פון סטארידשז און זעהן נאכאמאל וואס איז געווען אמאל, ובישראל נקרא שמו: ווידיא.
כ׳וואלט עס אראפגעלייגט אביסעל אנדערש: ס׳איז נישט אז אויב דו רעדסט צו עם וואלט ער דיך נישט געענטפערט, נאר ענדערש אז ער וואלט דיך אינגאנצען נישט געקענט הערען. אדער בעסער געזאגט, דו וואלטסט נישט געקענט רעדען, ווייל דו וואלטסט נאכנישט עקזיסטירט... כ׳מיין אז לויט די היינטיגע וויסענשאפטלער, מאכט מער סענס צו רעדען וועגען גייען פאראויס אין די עתיד, ווי צו רעדען וועגען צוריקגיין אין די עבר. (פאררעכט מיך אויב כ׳בין מיך טועה).
גולם פון פראג האט געשריבן:יאך בין בכלל נישט אריין אין די נושא. די אלטע ויכוח צו זמן איז א בריאה צו נישט האט נישט קיין שייכות אהער. די שאלה דא איז גאנץ עפעס אנדרעשט. איז צייט ״אבסעלוט״ אדער נישט? דאס איז געווען איינשטיינ׳ס חידוש, אז ס׳איז נישט אבסעלוט. ס׳איז אפילו דא אזא זאך (למשל ליכט שטראלען) וואס ביי זיי האט זיך קיינמאל נישט אנגעהויבען צייט! ביי זיי האלט נאך דער זייגער ביי בריאת העולם, ווייל זיי לויפען מיט אזא אימפעט אז די צייט ווערט געקענסעלט, אזוי צו זאגען. כ׳וועל אייך לאזען דאס מסביר זיין בטוב טעם ודעת, ווייל יאך בין אביסעל שטומפיג ווען ס׳קומט צו דיזע טיעפע נושאים.
דאס איז שוין אויך געעוען א אלטער ויכוח
און למען דיוק הדברין ביי ליכט שטראלן איז נישט אז די צייט ווערט געקענסלט נאר אויב אדם הראשון וואלט זיך ארויף געשטעלט אויף די ערשטע שטראל און געפלויגן צוזאמען מיט דעם וואלט ער א גאנצע צייט געזעהן אז די וועלט איז געבליבן אזוי ווי דיערשטע סעקנד כאטש די וועלט וואלט ווייטער אנגעגיינגען
און למעשה יעדע סעקנד לעבן מיר מיט אזא עקספיריענס, ווייל ווען מזאגט אז די נץ איז 6:00 מיינט דאס אז די זוהן איז שוין ארויס געקומען 8 מינוט פארדעם, אין אנדערע ווערטער מיר זענען צוריק און צייט מיט 8 מינוט (לגבי די זון, וויל לגבי די לבנה איז עד נאר א 1 און א האלב סעקנדס)
ווי אויך ווען מ׳נוצט די דזשי פי עס.... למען דיוק הדברים... ס׳איז יא אז די צייט ווערט געקענסעלט. אדם הראשון אויב זאל ער זיך ארויפשטעלען אויף די ערשטע שטראל און פליען מיט דעם וואלט די צייט געווארען געקענסעלט פאר עם (אויך וואלט ער תיכף געשטארבען...). איי די זייגער רוקט זיך אין די גאנצע וועלט? הא לן והא להו.
גולם פון פראג האט געשריבן:בנוגע אייער שאלה וועגען פליען שנעלער ווי די ספיד אף לייט... כ׳פארשטיי נישט גענוי ואס איר מיינט. אבער די מציאות איז אז פליען שנעלער ווי די ספיד אף לייט איז נישט סתם אז ס׳איז נישט מעגליך, און טאמער וועט מען מארגען ערפינדען א טעכנאלאגיע וועט מען יא קענען, נאר פשט איז אז מחמת מציאות איז עס נישט מעגליך. ס׳איז אזוי ווי 2 מאל 2 גיט קיינמאל נישט זיין עפעס אנדערש ווי פיר. (פארוואס טאקע, אויף דעם איז דא א אריכות אין כ׳האב נישט קיין געדולט אריינצוגיין לעת עתה). בנוגע אייער דריטע שאלה, יא, בעצם דארפען אלע זאכען פאלן מיט די זעלבע שנעלקייט, די סיבה פארוואס די מציאות אויף אונדזער וועלטעל איז אנדערש איז צוליב א זאך וואס ווערט גערופען פריקשען, וואס מיינט אז די לופט טראגט א השפעה ווי אזוי זאכען גייען פאלן, און במילא טוישט זיך עס לויט די שוועריגקייט פון די חפץ.
אויך אויב מ׳וואלט יא געקענט אריבער גיין די ספיד אוו לייט מיינט דאס נישט אז מוואלט געקענט צוריק גיין אין צייט, נאר אז מוואלט געזעזהן וואס איז אמאל געווען אבער נישט אז מיין זיידע וואלט ארויס פון קבר, נאר אז איך וואלט געזעהן מיין זיידן ווי ער לעבט, אויב וואלט איך גערעדט צו איהם וואלט ער מיר נישט געענטפערט (איך מיין אז מהאט שוין איינמאל אויסגעשמועסט די חלק)
און לאמיר ענק דערציילן א סוד למעשה האבן די פארשער אויסגעפונען א וועג ווי מ׳קען צוריק גיין אין צייט, נאר אנשטאדט פליען שנעלער פונעם שטראל און איהם טרעפן מיליאנען מיילן אוועק פון דא האבן זיי געטראפן א מאשין וואס זאל האלטן דעם שטראל און מיר קענען איהם ארויסשלעפן פון סטארידשז און זעהן נאכאמאל וואס איז געווען אמאל, ובישראל נקרא שמו: ווידיא.
כ׳וואלט עס אראפגעלייגט אביסעל אנדערש: ס׳איז נישט אז אויב דו רעדסט צו עם וואלט ער דיך נישט געענטפערט, נאר ענדערש אז ער וואלט דיך אינגאנצען נישט געקענט הערען. אדער בעסער געזאגט, דו וואלטסט נישט געקענט רעדען, ווייל דו וואלטסט נאכנישט עקזיסטירט... כ׳מיין אז לויט די היינטיגע וויסענשאפטלער, מאכט מער סענס צו רעדען וועגען גייען פאראויס אין די עתיד, ווי צו רעדען וועגען צוריקגיין אין די עבר. (פאררעכט מיך אויב כ׳בין מיך טועה).
יא ביסט זיך טועה, וויל דו נעמסט אן אז מוואלט באמת צוריק אין צייט און ניין דאס איז נישט אמת נאר דו וואלטסט געקענט זעהן זאכן וואס איז אמאל געשעהן, ווייל צוריק גיין אין צייט מיינט נישט מוואלט צוריק געדריידט די צייט נאר וויבאלד די שטראלן פון נעכטן עקזיסטירן נאך נאר זיי זענען זייער וויט פון דא אויב וואלט מען געקענט פליען שנעלער ווי זיי ואלט מען זיי אריבער און געקענט מארגן זען וואס איז נעכטן געווען 0און ווי געזריבן דאס איז וואס די קעמערע טוט ער נעמט נעכטיגע שטראלן סטארידזשט זיי און שלעפט זיי מארגן ארויס)
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
דו שרייבסט אז איך וואלט נישט געלעבט דעמאלטס סהייסט די נעמסט אן מקען צוריק גיין אין צייט אויף דעם זאג איך דיר ניין קיינער האט דאס נישט געזאגט אז מקען דאס טוען מקען נישט צוריק גיין אין צייט, מקען זעהן וואס איז נעכטן געעוען און מיינען אז מאיז צוריק אין צייט
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
איינס האט געשריבן:דו שרייבסט אז איך וואלט נישט געלעבט דעמאלטס סהייסט די נעמסט אן מקען צוריק גיין אין צייט אויף דעם זאג איך דיר ניין קיינער האטדאס נישט געזאגט אז מקעםן דאס טוען מקען נישט צוריק גיין אין צייט, מקען זעהן וואס איז נעכטן געעוען און מיינען אז מאיז צוריק אין צייט
כ׳האב שוין לאנג נישט געטוהן אין די נושא, במילא קען זיין איך רעדט הוילע שטותים. איהר רעדט פון טיים טרעוועל דורך אריינגיין אין א ווארעם לאך הנקרא ווארמהאול וכדו׳, אדער פון עפעס אנדרעשט?
באכאשעם מיר זענען געקומען צו א פארשטענדעניש... כ׳ברויך נאך אביסעל אריינטראכטען אין דעם. יעצט לאמיר צוגיין צו די צווייטע שטאפעל: זיך רוקען פאראויס אין צייט. למשל איך פליה ארום מיט די ספיד אוו לייט, און ביי די ענדע פון די נסיעה קום איך צוריק און זעה אז די וועלט האט זיך שוין געריקט א צוויי הונדרעט יאר. דארטען זענט איר מודה אז מיר געפינען זיך אין די עתיד בפועל ממש למטה מעשרה טפחים, איז וואר?
גולם פון פראג האט געשריבן:בנוגע אייער שאלה וועגען פליען שנעלער ווי די ספיד אף לייט... כ׳פארשטיי נישט גענוי ואס איר מיינט. אבער די מציאות איז אז פליען שנעלער ווי די ספיד אף לייט איז נישט סתם אז ס׳איז נישט מעגליך, און טאמער וועט מען מארגען ערפינדען א טעכנאלאגיע וועט מען יא קענען, נאר פשט איז אז מחמת מציאות איז עס נישט מעגליך. ס׳איז אזוי ווי 2 מאל 2 גיט קיינמאל נישט זיין עפעס אנדערש ווי פיר. (פארוואס טאקע, אויף דעם איז דא א אריכות אין כ׳האב נישט קיין געדולט אריינצוגיין לעת עתה). בנוגע אייער דריטע שאלה, יא, בעצם דארפען אלע זאכען פאלן מיט די זעלבע שנעלקייט, די סיבה פארוואס די מציאות אויף אונדזער וועלטעל איז אנדערש איז צוליב א זאך וואס ווערט גערופען פריקשען, וואס מיינט אז די לופט טראגט א השפעה ווי אזוי זאכען גייען פאלן, און במילא טוישט זיך עס לויט די שוועריגקייט פון די חפץ.
אויך אויב מ׳וואלט יא געקענט אריבער גיין די ספיד אוו לייט מיינט דאס נישט אז מוואלט געקענט צוריק גיין אין צייט, נאר אז מוואלט געזעזהן וואס איז אמאל געווען אבער נישט אז מיין זיידע וואלט ארויס פון קבר, נאר אז איך וואלט געזעהן מיין זיידן ווי ער לעבט, אויב וואלט איך גערעדט צו איהם וואלט ער מיר נישט געענטפערט (איך מיין אז מהאט שוין איינמאל אויסגעשמועסט די חלק)
און לאמיר ענק דערציילן א סוד למעשה האבן די פארשער אויסגעפונען א וועג ווי מ׳קען צוריק גיין אין צייט, נאר אנשטאדט פליען שנעלער פונעם שטראל און איהם טרעפן מיליאנען מיילן אוועק פון דא האבן זיי געטראפן א מאשין וואס זאל האלטן דעם שטראל און מיר קענען איהם ארויסשלעפן פון סטארידשז און זעהן נאכאמאל וואס איז געווען אמאל, ובישראל נקרא שמו: ווידיא.
כ׳וואלט עס אראפגעלייגט אביסעל אנדערש: ס׳איז נישט אז אויב דו רעדסט צו עם וואלט ער דיך נישט געענטפערט, נאר ענדערש אז ער וואלט דיך אינגאנצען נישט געקענט הערען. אדער בעסער געזאגט, דו וואלטסט נישט געקענט רעדען, ווייל דו וואלטסט נאכנישט עקזיסטירט... כ׳מיין אז לויט די היינטיגע וויסענשאפטלער, מאכט מער סענס צו רעדען וועגען גייען פאראויס אין די עתיד, ווי צו רעדען וועגען צוריקגיין אין די עבר. (פאררעכט מיך אויב כ׳בין מיך טועה).
יא ביסט זיך טועה, וויל דו נעמסט אן אז מוואלט באמת צוריק אין צייט און ניין דאס איז נישט אמת נאר דו וואלטסט געקענט זעהן זאכן וואס איז אמאל געשעהן, ווייל צוריק גיין אין צייט מיינט נישט מוואלט צוריק געדריידט די צייט נאר וויבאלד די שטראלן פון נעכטן עקזיסטירן נאך נאר זיי זענען זייער וויט פון דא אויב וואלט מען געקענט פליען שנעלער ווי זיי ואלט מען זיי אריבער און געקענט מארגן זען וואס איז נעכטן געווען 0און ווי געזריבן דאס איז וואס די קעמערע טוט ער נעמט נעכטיגע שטראלן סטארידזשט זיי און שלעפט זיי מארגן ארויס)
איר זענט נישט גערעכט. אויב איינער גייט שנעלער ווי די ליכט שטראל דאן וואלט ער יא בעצם צוריק געגאנגען צייט,נישט נאר אז ער וואלט געזעהן זאכן פון אמאל, נאר וואס דען במציאות איז נישט מעגליך צו גיין שנעלער פון ליכט, נישט נאר וויל אינז האבן מיר נישט די כלים פאר דעם נאר די נאטור לאזט נישט גיין שנעלער פון דעם.
מעודי, פון וווען איך האב נאר געהערט די טעאריע פון צוריק-גיין מיט די צייט דורכן זיך פארשנעלערן פון די לייט-ספיד, איז מיר אלס ארויפגעקומען די הסבר פון @איינס. אבער דאך וויפל כ'האב געהערט פון די בעלי הסבר זענען זיי נישט געווען איינשטימוג מיט מיר, נאר געזאגט אז די צייט ווערט באמת רעדוצירט במלוא מובן המילה. וואס ליידער מיט מיין ווייסעכנישט גארנישט קעפעלע האב איך עס נישט געקענט באגרייפן. אדרבה זאל איינער קומען און עס בעסער מסביר זיין.
אבער די הסבר פון איינס דארף מען לכאורה נישט קיין איינשטיין קאפ צו אויסטרעפן, ווייל ס'איז צו פשוט, מאך א חשבון, אויב די גייסט ארויף אויף א שטערן וואס איז 1000 ליכט-יאר ווייט, און דו קוקסט מיט א טעלעסקאפ אויף אונזער וועלטל, וועסטו ווארשיינליך זעהן וואס עס האט זיך אפגעטוהן דא פאר 1000 יאר צוריק, נישט ווייל ס'פאסירט יעצט, נאר ווייל די לייט-ביעמס פון 1000 יאר צוריק האבן נארוואס געגרייכט דעם פלאץ וואו דו ביסט יעצט. אבער איינשטיינס טעאריע מוז זיין לכאורה טיפער פון דעם.
דער שמועס איז אביסל פארפארן איבערן זייגער וואס איבער דעם האב איך שוין מיין מיינונג...
לויט @איינס איז זייער מוסבר די זאך אז ווען העטעך פעטעך איך וואלט ווען געפארן שנעלער ווי די ספיד אוו לייט וואלט איך געקענט צוריק קוקן צו אמאליגע געשעענישן, כאילו איך בין פון דער הייעך און איך קוק צו וואס שפילט זיך אפ אונטן, אבער נישט אז איך וואלט באמת געקענט צוריק גיין צו נאך פאר מיין געבורט.
״שריידזשע״ יודעלעך ברוך הבא פאר אלע נייע געסט דא אין אשכול, און ווי געשמועסט שוין איינמאל אז ווי מער שמועסערס און פרעגערס אלטס קלארער קומט ארויס די זאך
____
און יעצט לאמיר מאכן אביסל סדר דאס וואס פארשער האבן געפראווט אז צייט גייט שטאטער איז געווען דורך צוויי זאכן 1) דורך אן אטאמישער זייגער, וואס איז ארום געפלויגן זייער נשעל די וועלט און איז צוריק געקומען אונטערשטעליג. 2) א געוויסע דזשים (איך געדענק נישטאויפן מינוט ווי אזוי דאס הייסט) וואס זיין לעבן איז נישט מער פון עטליכע סעקנדס, און דאך האט מען געזעהן אז ער קומט פון די זון און קומט אן לעבעדיג דא אויף די וועלט, וואס דאס מיינט אז וויבאלד ער רוקט זיך זייער שנעל ווערט זיין 8 מינוט - די צייט וואס סגעדויערט פאר א שטראל צו אנקומען פון די זון ביז אהער - ווערט זיין צייט שטאטער און איז נאר עטליכע סעקנדס. [און די אמת אז ס׳איז דא נאך א זאך וואס דאס איז די GPS]
אבער דא דארפן מיר פארשטיין אז די אלע זאכן זענען געבעיסט אויף וועיווס - און מיר וועלן נאך אנקומען צו דעם/ איינע פון די שטארקע הקדמות צו ספעשיל רעלעיוויטי איז אז וועייוס ביעויוון אנדערש ווי סתם חומר. [נאך מער פון דעם איז דא וואס האלטן אז דאס האט געברענגט איינשטיין צו זיין טעאריע.]
איך ווייס אז נישט אלע וואס רעדן פון די נושא וועלן זיין איינשטימיג מיט ווואס איך זאג (אדער ריכטיגער מיט די וועג ווי אזוי איך זאג עס) אבער אדרבה מיר וועלן אנקומען און זעהן צו איך בין גערעכט צו נישט.
וויבאלד איך זעה אז דא זענען דא חברה וואס זענען אביסל (אסאך) אויסגעקאכט אין די נושא לאמיר עס יעצט מסביר זיין בקיצור:
ווי איך האב געשריבן גלייך אנפאנג וועט די וועג פון מעסטן צייט און פלאץ זיך טוישן ווען מ׳רוקט זיך, אלטס שנעלער מרוקט זיך וועט מען זעהן אז די פלאץ איז קלענער און די צייט איז שטאטער. אבער די פארשער האבן געזעהן אז דאס איז נאר ביי חומר אבער ביי ליכט שטראלן (און אזוי אויך ביי אלע זאכן ווואס זענען געבעיסט אויף וועיווס) וועט דאס נישט געשעהן, נאר נישט קיין חילוק צו מ׳שטייט אדער מ׳רוקט זיך וועט מען נאכאלטס זעהן די לייט פארן די זעלבע שנעל. דהיינו מיט די משל פונעם טרעין, וווען מיר שיקן ארויס א שטראל פון א טרעין וואס פארט וועלן סיי דער וואס איז אויפן טרעין און סיי דער וואס איז אונטן זעהן אז די ליכט שטראל איז געפארן 300 טויזנט קילאמעטער אין א סעקנד, און דאס מיינט אז סיי דער וואס איז געבליבן אין טרעין סטעישן און סיי דער וואס איז מיטגעפארן מיטן באן וועלן זאגן אז די שטראל איז ווייט פון זיי 300K ק״מ. דאס ברענגט אונז צו דעם אז וועיווס זענען נישט נשפע און באקומען נישט די ספיד פון די פלאץ פון וואו זיי זענען ארויס (ביי אונזער דוגמא די באן), און במילא קומט אויס אז ביי דער וואס שטייט אונטן איז די פלאץ לענגער ווי ביי דער וואס איז אין באן (והיפוכו ביי די צייט). דאס האט געפלאגט די פארשער ווי אזוי דאס מסביר צו זיין, און עטליכע טעאריעס וואס זענען ארויף געקומען איז ארפ געפאלן, דא איז איינשטיין אריינגעברענגט דעם ויכוח צו צייט איז אבסעלוט אדער רעלעטיוו און מכריע געווען אז צייט איז רעלעטיוו, און מיט דעם פארשטייען מיר אז יעדער קען אנקוקן צייט עקסטער (ס׳וועט זיין טיפער און קלארער צו פארשטיין ווען מען וועט מאריך זיין).
דא קומט אבער אריין א אלטער פזיק געזעץ נאך מימי גאלילאו וואס האט געטענהט אז ווען א שיף פארט אין וואסער און זעהט גארנישט ארום אויסער א צווייטע שיף וואס שטייט, איז נישטא קיין שום וועג צו אויפווייזן וועלכע פון די צוויי שיפן פארן און וועלכע שטייט, און ס׳איז נישטא קיין שום פראווע וואס מ׳קען אויספראבירן צו דאס פראוון. ווי לדוגמא איינער זאל ווארפן א באלי צו די הייעך און זעהן צו די באלי פאלט צוריק פונקט אויפן פלאץ, וויל אויב די שיף רוקט זיך דארף דאך די באלי פאלן אביסל צוריקצווועגס. אבער ווי מהאט געשמועסט אז די באלי באקומט אויך דעם ספיד פונעם שיף קומט אויס אז ער וועט אייביג אראפפאלן צום זעלבן פלאץ. לויט דעם אויב די שטראלן באקומען א שטאטערן צייט מוז דאך זיין אז אויך דיי זייגער און דיי הארץ און דיין מח באקומען א שטאטערן צייט, ווייל אויב נישט קען מען דאך פראוון ווער ס׳פארט.
דאס איז בקיצור די הנחות און יסודות וואס האבן געברענגט די ספעשיל רעלעטיוויטי טעאריע.
ועל זה אני קורא תיגר! איך האב שוין געטרייט אנפרעגן ביי די וואס פארשטייען און נישט באקומען קיין געהעריגע תירוץ. מאן יימר? ווער זאגט אז מ׳טאר זיך נישט רוקן פון גאלילעאוס הנחה, ס׳איז דאך נישט געשטעלט מיט א הוכחה (לגבי וועיווס)? און ניין נישט אפפרעגן זיין הנחה נאר טוען וואס איינשטיין האט געטוהן מיט ניוטאן, ער האט גענומען ניוטאן׳ס געזעצן און געטענהט אז ס׳איז נאר ביי קליינע ספידס, אזוי אויך זאלן מיר זאגן אז גאלילאוס הנחה איז מצומצם צו אגעוויסע פלאץ און צייט.
ניין איך זאג אז די צייט ווערט נישט בפועל קלענער נאר ווי איינשטיין האט געזאגט אז צייט איז בכלל נישט קיין אבסעלוט זאך נאר די צייט איז ווי אזוי איך מעסט איהם
אבער יא דאס וואס דו רופסט אן צייט ווערט נישט בפועל קלענער (אין א געוויסע אינזיכט = רעלעטיוו)
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
לויט ווי איך זאג איז דאס ווייטער א פערדער דיימענשן נאר אנשטאט צו דאס אנרופן ספעיס טיים טענה איך אז מדארף דא אנרופן נאר ספעיס און לאזן די טיים פאר די עצם מושג פון עבר [הוה] עתיד, די זעלבע וואס מהאט געטון ביי מקום אז מהאט אפגעלאזט דעם Plase אז סאיז א זאך פאר זיך
לדעתי איז איינשטיין איינשטומיג מיט דעם, נאר וויבאלד פאר איהם האט מען אנגערופן ספעיס האלטס א פלעיס האט ער דאס אפגעטיילט און איהם אריינגעלייגט אלטס א עקסטערע זאך (די פערדע דיימענשן) מה שאין כן ביי ספעיס פון טיים האט קיינער נישט פאר איהם אנגעמערקט אז סאיז דא אזא זאך און דערפאר האט ער דאס אנגערופן ספעיס טיים, אבער אין משמעות הדבר איז איינשטיין׳ס טעאריע נאר אויף די חלק הספעיס שבזמן און נישט אויפן חלק המושג פון זמן.
אחד היה אברהם - שעבד את ה' רק על ידי שהיה אחד, שחשב בדעתו שהוא רק יחידי בעולם ולא הסתכל כלל על בני העולם!
