באקומענדיג די בריוו האבן מיר געמאכט א ברכת הנהנין, דער בריוו ברענגט ארויס דעם ענין פון א שטארק תורה'דיגער שטאנדפונקט, און עס קומט פון הארץ פון א איד וואס איז באמת תוכו כברו, ביודעי ומכירי קאמינא, תשואת חן פאר די דברים קילורין לעינים אין א צייט ווען די מוחות ווערן פארטושט מיט אזעלכע 'כאסידיק לייט' ארטיקלען און רעטאריק, איז דער בריוו א לייכטורעם פון אויטענטישע חסידות, כמים קרים על נפש עייפה.
בריוו צום מאמענט האט געשריבן:“קראקס” איז יחידיות, אדער אמעריקאנער פריקת עול?
איך האב געליינט הרב לאבין'ס ארטיקל, בנוגע זיין שפאצירן אין די גאס מיט “קראקס”. האמת אגיד, איך קויף נישט די אלע צייטשריפטן בשיטה, איך האלט נישט פון דאס וואס די צייטשריפטן שטעלן מיט זיך פאר, און נישט פון די מיינונגען, אבער קענענדיג הרב לאבין שוין עטליכע יאר, און האבנדיג אים געזעהן שפאצירן אין די גאס במלוא הדרו, אין זיין טראגע וואס פאסט פאר זיין געהויבענעם יחוס, אבער אן א הוט אין מיט "קראקס" -- און יא! עס האט מיך געשטערט! דערפאר זעהנדיג א קעפעל אויף דעקל פון מאמענט, אז הרב לאבין באהאנדלט זיין לבישת ה"קראקס", האב איך אויסגעגעבן דאס געלט צו זעהן זיינע אויפפאסונגען.
דער אמת איז אז די ארטיקל האט אפגעשפיגעלט דאס וואס איך האב מיך פארגעשטעלט איז זיין מיינונג, און איך בין אבסולוט מחולק מיט אים. נישט אז ער רעכענט זיך מיט מיין מיינונג, אבער היות מענטשן וואס לייענען זיין געשליפענע פעדער, מיט וואס איך קען נישט קאנקורירען, וועלן מיינען אז עס איז נישטא קיין צד אחר להמטבע, און זיי וועלן זיך קוקען אין שפיגעל, און קלערן "אפשר זענען מיר משוגע" פיל איך פאר וויכטיג עד כמה שידי מגעת, אראפצולייגען א צד שני להמטבע.
איך וויל דא קלאר שטעלן, אז דער ארטיקל, צילט נישט הרב לאבין פערזענליך. עס קען זיין ער וויל ארויסברענגן א נקודה, און ער פראבירט עס צו טוהן דורך "קראקס" ממילא איז יתכן, אז בעומק השיטה, בין איך אויף דעם איד נישט מחולק, אבער אויף דעם ארטיקל בין איך אויסדריקליך מחולק.
איך גיי מיך נישט שטעלן אויף כל פרט ופרט, ווייל איך האב אסאך נקודות וואס ווערן דרך אגב געזאגט, צו אפילו דאס וואס שמעקט פון "פיטא" מיינונגען, בנוגע שיך פון א בעל חי, וואס אויף דעם איז דא א ישמח משה, אז ווער עס האט פראבלעם מיט השתעבדות הפחות להנכבד, איז חשוד אויף הארבערע פראבלעמען פון השתעבדות צום נכבד הכי נכבד. איך גלייב אבער אז עס איז נישט מער ווי א פליטת הקולמוס.
איך וויל מיך אבער שטעלן אויף דעם עצם לבישת הקראקס: הרב לאבין זאגט, אז מיט די קראקס ברענגט ער ארויס זיין יחידיות, און ביי מתן תורה האט מען זיך נישט מתחייב געווען צו זיין שה אחת מן הצאן מן המאתים (דער מליצה איז מיינס). יעדער וואס קען מיר (און עס איז דא מענטשען וואס קענען מיר, כאטש צוליב מיין אלגעמיינע מיינונג אויף דעם מאמענט, מיט וועלכע איך וויל מיך נישט אידענטיפיצירען, בלייב איך צוליב דעם אנאנים), וועט מעיד זיין אז איך האב מיט יחידיות קיין פראבלעם נישט, נישט אין הנהגה, און נישט אין לבוש.
לאמיר דן זיין על עצם סוגיית הקראקס, עס איז דא כמה וכמה גוי'אישע שריפטשטעלער, וואס האבן זיך זייער שארף ארויסגעזאגט קעגען דעם מציאות פון לבישת הקראקס. וטעמם ונימוקם עמם, אז דאס איז נישט אן החלטה פון יופי הלבוש, (וואס איז בלי שום הסבר אז מעדיקעיד ברילען, איז דווקא די מאדע). נאר אן החלטה אז מען קען אין א שלאף קאפעל ארויסגיין אין גאס.
זייערע (קראקס) קאמערשעלס די ערשטע תקופה האבן ליצנות געמאכט פון דעם מציאות אז מענטשען שעמען זיך דערמיט, און אז ארנטליכע מענטשען ווערן ברוגז. ד"ה עס איז נישט קיין נייע מאדע, עס איז אן החלטה, אז כאטש עס איז מיאוס, כאטש עס זעהט אויס ביליג, און כאטש עס זעהט אויס ווי אן איש מכובד וועט נישט ארויסגיין דערמיט, אף על פי כן, איך פייף אויף יעדעם. דאס איז דער מעסעדזש.
מיר געדענקען ווען פרעזידענט קארטער איז געלאפען, און זיך אנגעטוהן א טי-שורט, צו זיין אחד מן העם, האט א חשוב'ע משפיע עס באוויינט, ווייל אן איש מכובד ווערט בזוי בלבוש, האט עס אן השפעה אויף די גאנצע סאסייעטי, און "אזויווי עס קריסטנט זיך אזוי יודישט זיך".
לאמיר געדענקן, דאס וואס גויים טוהן אלס פריצות, ווערט נישט א סדר המדינה, לגבי הלכות צניעות, און פארדעם איז א ערוה צו גיין אויפגעדעקטע פיס פאר א פרוי כאטש אין די פוסקים שטייט אויף געוויסע מקומות אין די פיס, אז עס ווענדט זיך וויאזוי מען גייט אין יענע מדינה. הויזן ווערט נישט צוליב דעם זעלבען טעם א תלבושת נשים לגבי לא תלבש, ועוד ועוד.
עס איז דא אין שלחן ערוך א גדר פון א בגד וואס מען איז בוש לצאת בו לשוק, (לגבי הלכות ציצית), ווען דער גוי איז מחליט, אז איך פייף אריין אין בושה, טוישט זיך נישט די הלכה. ווייל עס איז נישט קיין החלטה אז עס איז א אנשטענדיגע בגד, עס איז אן החלטה אז איך קען גיין אן א בגד.
לאמיר גיין א טריט ווייטער, און שולחן ערוך חושן משפט סי' ל"ד סעיף י"ח ווערט גע'פסק'נט אז איינער עסט אין די גאס איז ער פסול לעדות, ווייל ער האט אראפגענומען פון זיך דער מסווה הבושה און ער איז עלול אויף אנדערע זאכען אויך, דאס זעלבע ווען איינער לצורך מלאכתו, טוט זיך אויס די מלבושים בשוק (כאטש עס איז פארשטענדליך), איז ער פסול לעדות, ווייל ער שעמט זיך נישט. האלאו ער האט יחידיות, האלאו, מען האט מחליט געווען אז בושה איז קיין פראבלעם נישט. דער החלטה נעמט נישט אוועק דעם פסול לעדות. און די אחרונים זענען מסביר, אז ווען א מענטש ווארפט אוועק דער מסווה הבושה, איז ער עלול אויף אסאך זאכן.
קומט אויס אז אפי' ווען א גאנצע מדינה האט מחליט געווען להסיר מסווה הבושה, איז יתכן, אז דער פסול לעדות בלייבט. ביים בארג סיני האט מען יא מקבל געווען צו זיין כשר לעדות, לבעבור שתהי' יראתי על פניכם לבלתי תחטאו, זאגן חז"ל זה הבושה. דער בני יששכר זאגט אין די הקדמה פון דרך פקודיך, אז מען מוז זיין כשר לעדות, ווייל מצות וואס ווערען אנגערופען עדות, איז נישט יוצא קיין פסול לעדות.
דער רב שו"ע זאגט קלאר און הלכות שמירת הגוף והנפש סעיף ד' אז א מענטש איז נישט בעל הבית זיך מבזה צו זיין. (ער פרעגט אין קונטרס אחרון א קשיא דערויף, אבער ער טוישט נישט די הלכה). האלאו! דער פיס איז נישט דיינס...
ר' משה פיינשטיין זאגט עטליכע מאל אין די תשובות, אז אפילו למ"ד אז מען מעג זיך חובל זיין, טאר מען זיך אבער נישט מבזה זיין, (עיין יור"ד ח"ג סי' מ"ד "אבל נלע"ד שהוא זלזול בעצמו שג"כ הוא ריחא דאיסורא כדאשכחן באוכל בשוק בקידושין דף מ' ע"ב שפסול לעדות משום שמזלזל בעצמו וכן בשאר עניני זלזול כדאיתא בש"ע חו"מ סי' ל"ד סעי' י"ח" און נאך שארפער אין יור"ד ח"א סי' רמ"ט, "ואף שמסיק בב"ק דף צ"א דבושת רשאי לבייש את עצמו מ"מ בושת גדול שמצינו שנפסל לעדות כגון האוכל בשוק בקידושין דף מ' והמהלכין ערומים בשוק בעת מלאכתן במלאכה מנוולת שנפסלו לעדות כדאיתא בש"ע חו"מ סי' ל"ד סעי' י"ח מסתבר שאסור לבזות עצמו בזה ואולי גם לכו"ע אף להמ"ד שם דאדם מותר לחבול בעצמו").
"קראקס" איז נישט קיין יחידיות, קראקס איז אראפגעווארפן קאלעקטיוו דעם מסווה הבושה. עס איז דער סימבאל ווי דער אמעריקענער גוי האט זיך דערקייקלט. און אויב איז דא יודען וואס בשום אופן עסען זיי נישט קיין פיצא, ווייל עס איז ביי זיי א סימבאל פון אמעריקאנער פרעס, און טרינקען נישט קיין קאוק כאטש עס האט אן השגחה, ווייל עס איז א סימבאל פון אמעריקאנער זויפעריי. אויב איז דא אידן וואס גייען נישט אן קיין היט אין די גאס, ווייל עס איז דא א סדר ווי א נארמאלער איד גייט אין די גאס, איז קראקס במכש"כ וק"ו אלף פעמים, פאר יעדעם.
בכלל איז דער איד אלעמאל געגאנגען אין מלבושי פריצים ומלכות, נישט מלבושי פויערען, ווייל דער איד האט זיך געהאלטן א דרגא העכער, ער איז א בן מלך. און דאס א סוגיא פאר זיך, פ"וו די אידישע לבוש בכל הדורות, האט אפגעשפיגלט די גויאישע אדעל-לייט און נישט די בני הכפרים. וואס צוליב דעם אליין וואלט מען נישט געדארפט צו גיין מיט קראקס, אבער דאס איז ווען מען בא'האנדלט דעם טי-שורט, קראקס איז כאמור אסאך אסאך מער.
הרבה יותר ממה שקראתי לפניכם כתוב כאן. ווייל איך האב נישט בארירט דער באלאנס פון קאנפארמן צו סאסייעטי, וויפיל איבלען דאס האלט אפ. דער ולואי שיהי' עליכם מורא שמים כמורא בשר ודם. שמעתי מאדם גדול, אז מאויבי תחכמנו, ווען מען זעט ווי דער ערשטע זאך וואס דער OTD געמיינדע רייסט אראפ איז דער שעבוד צו סאסייעטי, ווייזט אויס, אז עס איז א גוטע זאך. ועוד יש לדבר מזה ואכמ"ל
איך האב די בריוו אביסל מגיה געווען פון ספעלינג טעותים, אבער בדרך כלל געלאזט מתק לשונו פונעם שרייבער זעלבסט, וניכרין דברי אמת
א דאנק פארן חשוב'ען שרייבער.