בארשט, מה זה ועל מה זה!

[והוא פלאי]

זאגט מיר פאריאר א חבר וואס ליידט אויף מאגן ברעניניש, הארט בורן בלע"ז, אז פסח זייט ער טרינקט בארשט ליידט ער נישט דערפון,
האב איך אים געזאגט, אז מאנכע זאגן, אז נאטירליך געזייערטע זאכן, זענען מונע הנ"ל, כידוע אז lacto fermented עסען האט א גוטע השפעה
געשטעלטע בארשט איז לעקטא פערמענטיד

[צווייפעל]

גיי מער פראבירן צו מאכן בארשט היי יאר מיט לכתחילה'ס אנווייזונגען.

געדענק גוט די אלטע רעבעצין'ס בארשט, גענוי ווי לכתחילה'ס אנווייזונגען, אלע טעמים געהאט.

[מילכיגער]

שטימט ניט מיט די מלחמה וואס די רביצן פירט מיט די שטויבן אינם אנדערן אשכול...

ממוז שניידן צוויקל ווען די שטויב איז נאכנישט אינגאנצן אויסגערוימט. מיין איזעי וויל נישט הערן דערפון פאר כל חללי דעלמא

[גוגל]

כאבעס געלייגט אין די באולער רום, איזעס א פראבלעם?

[ווינקל]

ר"ח איז שבת. דארף מען גיין פרייטאג אדער זונטאג?

[שמאטע]

ר"ח איז שבת. דארף מען גיין פרייטאג אדער זונטאג?

וואו גייט מען?

[מאנ-יימער]

קיין דותן

[לאדיךארויס]

ווינקי, דערווייל האט'ר נאכנישט געענטפערט...

#טריי יעצט

[ווינקל]

כ'האב עם פריער געטראפן, ער זאגט מען זאל גיין א טאג פריער ווי שפעטער.

[לאן אתה הולך]

כ'האב עם פריער געטראפן, ער זאגט מען זאל גיין א טאג פריער ווי שפעטער.

איך גלייב דיר נישט.. איך דארף דעס הערן פון אים אליין.
אז דו טרעפסט אים נאכאמאל זאג אים בשמי אז איך בין שוין מוחל די 20 טויזענטסטע, ער זאל נאר קומען ענטפערן די הארבע שאלה.

[שמאטע]

כ'האב עם פריער געטראפן, ער זאגט מען זאל גיין א טאג פריער ווי שפעטער.

ווינק. זעה דא viewtopic.php?p=1030160#p1030160

[ראשית]

מיר זענען געווען פון די זריזים מקדימין מ'האמיר שוין נעכטען אויפגעשטעלט די בארשט

[רץ כצבי]

(דא אין אנדערען אשכול ביי די מאכלי פסח האבעך דערמאנט די חשוב'ע פסח'דיגע בארשט, וועל איך אביסעל דערציילן מה טיבו!)

מען גייט ארויס - טאקע דייקא - אין סאמען "ראש חודש", פון דער גרויסען חודש "אשר ישועות בו מקיפות", און מען גייט אין גראסערי איינקויפן די צוויקעל.

איין טאג פארדעם איז צו פרי, און איין טאג נאכדעם איז שוין צו שפעט. ווער עס איז א אפשטאמיגער פון יוצאי הגר, ווייסט שוין די "טריקס" וואס מען דארף שפיערן אויף די צוויקעל, נישט צו הארט און נישט צו ווייעך, עס זאל ח"ו נישט זיין בלאס, נישט זיין פארוועלקט, נאר פריש, און רויט ווי בלוט.

מען קומט אהיים און מען פאנגט אן צוצוגרייטען - נאך נישט די צוויקעל - נאר די פלאץ ווי מען וועט דעם צוויקעל אנרעכטען, אפגעהיטן זאל מען ווערן, אז מען לייגט נישט קיין געהעריגען צודעק אויפן "קאנטער", אדער מען טוט נישט אן א "בולעט פרוף" שירצעל, און מען פראביערט צוגרייטן דעם צוויקעל, איז עס א מעוות שלא יוכל לתקן, די קלינערס די פעינטערס וכדו', אלע וועלן שוין מאכן געלט!!

איז האלט מען שוין צוגעדעקט די קאנטער, מיט - כאטש - צוויי דריי פלעסטיקס, אנגעטאן די שירצעל, די הענטשיך, קען מען אנהייבן.

מען צושניידט די צוויקעל אין פיר, פיר האבעך געזאגט!! נישט פינעף און נישט דריי! מען לייגט דאס אריין אין די גלאזענע כלי, (שוין ליידער דא אזעלעכע וואס לייגן דאס אין פלעסטיק, ווייל גרויסע גלאזענע כלים איז נישט אזוי פראקטיש, שוין וה' הטוב יכפר, אבער וויסן זאלט עטס אז דאס איז פונקט ווי לאזן וויין זיך עלטערען אין פלעסטיק, עס קומט אויס, אבער ווי קומט עס צו האלצענע פעסער) מען לייגט אריין צוויקעל כמעט ביז אויבן, איי סוועט קוים אריין גיין וואסער? נא וועט די בארשט זיין ... ווי רופט מען דאס? .... יא! מער קרעפטיג! (די ווארט אליינס בלענגט ארויף שפייאכטס).

מען פילט אן די כלים מיט וואסער דורך א שטיקל סחורה פארשטייט זיך, מיר ברויכען נישט קיין שמוץ, און חלילה נישט קיין חמץ. די סחורה וואס מען ניצט איז לכתחילה א טאשען טיכעל! (יא, איינס האט די באבע ארויס געגנב'ט פון זיידענס לעדעל), אבער אז מען האט נישט, קען מען ניצן אן אנדערער סחורה, מען בינט עס צו מיט שטריק אזוי ארום אין ארום, עס זאל נישט אריינפאלען, מען מאכט אזא גריבעלע, אזוי אז עס זאל זיין ראו מקבל צו זיין, און מען פאנגט אן גיסן, ביז די פעסעלע איז פול.

מען לייגט צו אביסלע זאלץ, מען לאזט די עפענונג צוגעדעקט מיטן שמאטע, און מען פארפאקט די פעסעלע מיט א פיינעם דאכענע (לכתחילה א פאכענע! ווייסט נישט וואס עס מיינט א פאכענע דאכענע? גיי פרעג דעם באבען), יא מען פאקט אים איין אזוי הארציג ווי מען פאקט איין די קליינווארג באנאכט ביים גיין שלאפען, א גלעט אויפן שטערען, און מען שטעלט עס ביי די סטים! אויף א קליין ספעציעלער פסח'דיגע בענקעלע, מען לייגט דאך נישט קיין פסח'דיגע כלים אויף דער ערד ח"ו, אז עס איז שוין נישט קאלט, און די סטים איז שוין אויסגעלאשען, מוז מען נעמען אזא פארטעבל סטים, און מען שטעלט די פעסעלע נעבן אים.

יעצט קומט די עיקר, מען זאגט א הייסע תחינה, מען איז מתפלל אז דע בארשט זאל זיין געראטען, אז עס זאל גיט "אויפשפילען" (דאס איז זייער א קריטישע ווארט אין בארשט, די סאמע יסוד), אז עס זאל שוין זיין אינגאנצען פערטיג דעם ערשטען טאג ביים סדר, און עס זאל זיין קרעפטיג, גיט זויער, און נישט צו געזאלצען אא"וו.

יעצט ווארט מען א פאר טאג, און מען גייט באקוקען דעם פאס, מען עפענט אויף די שמאטע, און אויב אלעס איז בסדר, וועט זיין אזא - זייט מיר מוחל - פעסטע שיכט ווייסער שימל! יא שימל, דאס איז די סימן מובהק אז דער בארשט איז אויפן ריכטיגער דרך! ער אנטוויקעלט זיך פיין קעניינע הרע! נאך א סימן אז עס בלייבט א גערוך אין שטוב, אז א האלבע שעה שפעטער שפיערט מען נאך, אז מען האט דא אפגעשיילט די שימל פונעם בארטש, ווייסט מען אז ס'איז דא פון וואס צו רעדן.

מען נעמט אראפ דעם שימל, שטייט איידל אזוי אז עס זאל נישט בלייבן קיין שטיקלעך, און מען פאקט אים צוריק איין. אזוי חזר'ט מען איבער די פראצעדור אפאר מאל ביז פסח. פארשטייט זיך אז קיינער חוץ די מאכערין, טאר אין דעם פאס נישט אריינקוקען, אפי' נישט גיין נאענט, און מען טאר נישט רעדען דערפון, אלס כדי ס'זאל נישט שאטן קיין גוט אויג.

און אז דער יום טוב קומט אן, און מען נעמט ארויס דעם פאס, און מען גיסט אים נאכאמאל דורך דעם שמאטע, אזוי אז עס זאל נישט בלייבן ח"ו קיין שימל (פארשטייט זיך אז ביי די שמאטע, איז עס די לעצטע תפקיד אויף די וועלט, ווייל פון דארט גייט עס גראד אין די מיסט, ווייל פראבירן אויסרייניגען, איז ניטעמאל קיין הוה אמינא), מען לייגט עס אריין אין באטלעך, און אריין אין פרידעזשער.

יעצט ווענט זיך שוין לויט מנהגים, אנדערע ווילען דוקא די מאסט אזוי מגיתו, גארנישט אריין געלייגט, און גוט קאלט, אנדערע ווילן עס מיט די אלעמען באליבטן פסח מאכל, די ווויל באקאנטער און בארימטער "קארטאפעל" די קארטאפעל ווארעם, און די בארשט קאלט, און אנדערע ווילען עס ... אינטערגעשלאגען!!

מה זה אינטערגעשלאגען? אה, דאס הייסט אז מען לייגט צו אייער.

וועט איר זעכער מיינען אז דאס איז פשוט, ניין! דאס איז א עקסטרע עבודה, און חכמה, ווי אזוי מען טוט דאס אינטערגעשלאגען!

מען נעמט רויע אייער, מען מישט עס גאר גוט אויס, זייט געווארענט, אזוי ווי מען מאכט אייער שפייז, אדער פסח לאקשען איז ווייט פון גענוג! עס מוז זיין גאר גיט אויסגעמישט, קיינע שטיקלעך ערלויבט. מען מאכט די בארשט הייס, און ווען עס איז שוין גוט הייס, פאנגט מען אן אריינגיסען די אייער, זייער שטייט צוביסלעך.

אבער דא דארף מען שוין הילף, איינער דארף שטארק מישען דעם בארשט, בשעת דער אנדערער גיסט, ווייל אויב נישט, קען ח"ו ח"ו ח"ו (אויף אלע שנאי ישראל געזאגט) ווערן אזעלעכע ציעדיגע שטיקלעך אייער אין דעם בארשט, און דעמאלס איז טוב שלא נברא - די גאנצע בארשט - משנברא, ממילא דארף מען אב'אכט געבן, אז ווי די אייער רינט צוביסלאך, און עס ווערט גלייך אבגעקאכט פונעם הייסן בארשט, זאל מען נישט זעהן קיין שום שטיקלעך, די גאנצע "עווידענס", אז עס איז דא אייער, קען נאר זיין אז די קאליר האט זיך געביטן פון שטאק פערפעל, צו אביסל לעכטיגער פערפיל!

יעצט פארשטייט איר שוין, פארוואס איך ווארט אזוי ארויס אויפן יו"ט?!!

און אז מען הערט אט די זיסע רייד,
און מען דערהערט און מען פארשטייט,
פון דעם ווערט אין הארצן א פרייד,
און עס זינגט זיך וואו מען שטייט און גייט!

מיר דאנקן און לויבן, פאר אונזער גלויבן,
דעם באשעפער פון אויבן, וואס גייט מיט אונז און היט,
און האט אונז געגעבן, א גליקליכען לעבן,
און האט אונז געלערנט, ווי אזוי צו זיין א איד!!
(קרעדיט יו"ט ערליך זצ"ל)

לכבוד פסח תשע''ז

[פטיש]

לכתחילה
שיין און זאפטיג אראפגעלייגט
יא, איך שפיר זיך אויכט ב"ה היימיש מיטן שימל גערויך וכו'

[מצלמה]

הבארשט שעושים אצלי בעז״ה זה שלשים שנה, כולם שוים לטובה אין בו לא רקבון ולא שימל. אלא כולו צח ואדום, כאדום האדום הזה. זך וצליל, ושכולה אין בו.

[פראהביטש]

שוין באלד צייט צי שטעלן.... תשע"ח

[Graphic24]

יעצט איבערגעליינט און די שפייעכטס רינט...

חילי, אפאר קאשעת‏
‏
דאס יאר איז ראש חודש שבת, ווען קויפט מען?? איך מיין ווען ווייקט מען עס איין?? וואס האט מען מורא פון עס מאכן 3 טעג פריער?‏

ווען מען וויקעלט עס איין אין די פאכענע... דאכענע, דארף מען לאזן די עפענונג אויפן, איא?
‏
אין א 5 גאלאן באטל, וויפיל זאלץ לייגט מען?

בערך וויפיל צוויקל דארף מען קויפן פאר 5 גאלאן?
‏

קאשעס העסטע פרעגן ביים סדר פלעגט די זיידע זאגן......

אויב קען מען נישט ר"ח, איז אלס בעסער א טאג לענגער ווי א טאג ווייניגער.

די עפענונג דארפ נישט זיין אפען. א דאכענע לאזט סיי ווי ארויס די געז.

זאלץ איז א גרויסע מחלוקה. א לעפל אדער א לעפל און אהאלבן.

וויפיל צוויקען איז נישט שייך צו זאגען, ווייל עס ווענט זיך ווי גרויס עס איז. בעיקר עס זאל זיין פול דריי פערטל מיט שטיקער צוויקעל.

ארויף אשכול; צייטליכע דערמאנונג....

[קיסריה]

ב"ה מיין גרויסער פאס בארשט איז שוין צוגעשטעלט - עס ארבעט אווערדרייוו.
ס'איז רויט ווי עשו, און וויינט ווי לאה.

[ווער איז דאס]

די שטיקער צוויקעל איז א גאנג נאכדעם אדער סהאט נאך (מער)קראפט פאר חריין וכדומה

[קרייסלער]

רבקה לאה ווי איד דער שימעל היי יאר ?
ווער דענקט נאך די שפראך

[יידישע קהילות]

וויאזוי מאכט מען ג'קאכטע בארשט?
קען מען נוצן די צוויקל פאר א סאלאט? וואס און וויאזוי?

[צו געזונט]

געקאכטע בארשט קאנסטו נוצען סיי די זאפט און סיי די צוויקל
קאך אויף די צוויקל איבערגעדעקט מיט וואסער. נישט איבערקאכען ווייל די זאפט ווערט ברוין

[Graphic24]

דבר בעתו מה טוב. זעי אויך דא.

[קרייסלער]

שוין געשטעלט דעם בארשט היי יאר אבער מיט די ספעציעלע דעקלעך וועלכע לאזט נישט צו קיין לופט, שימל-לאזע בארשט בעזר השם

[טריליאנער]

אונז האמיר זיך דאס איינגעהאנדלט זעהט אויס גוט
Chapman Brewing Equipment ST07NP Stainless Steel Fermenter, 18.2 x 15.4 x 15.1 inches, Silver https://www.amazon.com/dp/B01HIZF4SW/re ... UTF8&psc=1