א בריוו צו מיין דריי יעריגער צדיק'ל לכבוד זיין ערשטע אפשערן!

[ארעסטאנט]

צו מיין ליבליכער געצערטעלטער צדיק נשמה ברוך נחום נירו יאיר ויזרח!

עס קומט מיר אן שווער צו רעדן, אבער איך שפיר אז צו די געהויבענע געלעגנהייט פון דיין אפשערן למז"ט איז דאס פאסיגסטע וועג ארויסצוגעבן מיינע געהויבענע געפילן צו דיר דורך אט דעם בריוול.

פאר 3 יאר צוריק 2 וואכן נאך פסח, אין פונקטליכן דאטום י' אייר, איז דיין גליקליכער טאטע געווען אין די גרויסע געביידעס פון NYU שפיטאל אין די רוישענדע מאנהעטן, און געשעפשעט א תפילה צום בוכ"ע אז דו זאלסט זיין א געזונט ערליך לעכטיג קינד. און חסדי הויה היינט פונקט דריי יאר שפעטער מיט אביסל, אין דעם הייליגן טאג ל"ג בעומר גיי איך האבן די זכי' אפצושערן דיינע העל-בלאנדע לאקן און באצירן דיינע צוויי זייטן מיט דעם צלם אלוקים די זיסע צוקער-וואסער פאות.

דאס הארץ איז מיר איבערגעפילט מיט פרייד, און די געפילן שפילן אין מיר, ווען איך גיי אי"ה דיך איינוויקלען אין א מלכות טלית פון הונדערט פראצענט שעפסן וואל און ציצית מנופץ לשמה דורך הרשקוביץ בהשגחת הבד"ץ, און אריבערגיין דעם שוועל פון די סאטמאר'ע תלמוד תורה געביידע (פרעג נישט וועלכע.. ווען דו וועסט עלטער ווערן וועל איך דיר דאס אי"ה אויך פארציילן און פריידן) און ארויפשפאצירן מיט שטאלץ צו די דריטע שטאק דארט וואו דו וועסט אנהייבן דיין אידישע קאעריע און לעקן האניג פון די אותיות א'מ'ת'.

צדיק'ל מיינס; זייט וויסן אז האניג שפילט א גרויסע ראלע ביים כלל ישראל, אנגעהויבן פון דעם פארכטיגן טאג ראש השנה ביז שבת בראשית (יא שעפעלע! דאס איז א מנהג ישראל תורה צו וואס איך קלע"ב זייער שטארק!) טונקט מען די חלה אין האניג. ווען דו וועסט עלטער ווערן און האבן א מלמד פון העכער די יאר-גאנג וואס מ'קען לערנען מורה נבוכים (נעם אין אכט נשמה! אין קיין מורה נבוכים זאלסטו בעפאר די פערציג קיינמאל אריינקוקן!) און ער וועט דיך שיקן אין מלמדים שטיבל מאכן א טיי זאלסטו וויסן אז דו דארפסט דערין אריינגיסן האניג. און אזוי ווייטער און ווייטער. אלזא זאלסטו אבאכט געבן צו היטן אלע מנהגי ישראל מיט א תמימות.

צו דיין זייט וועלן מארשירן מיט פרייד זיידי און באבי זאלן לעבן (חני באבי מיט יוטי באבי), פארגעס נישט די אידישע מידה פון הכרת הטוב, זיי גייען באצאלן דעם פרישטאג וואס כ'מאך לכבוד די שמחה עד פ"א, זעה לאכן צו זיי אגאנצן צייט, און ווען באבי שתחי', דאס הייסט מיין שוויגער (א זאך וואס דו וועסט אויך געוואויר ווערן ווען דו וועסט עלטער ווערן), וויל כאפן פון דיר פיקטשערס זאל דער לשון 'טשיז' זיין שגור על לשונך.

אזוי אויך זאלסטו זיך שיין באדאנקן פאר מיין קליינע שוועגערין חנה'לע וואס האט געארבעט וואכן לאנג, און ארויפגעקלעבט 3 שטריק אויף יעדע עק פון די פעקלעך וואס דו גייסט אויסטיילן אין חדר, אזש אז ס'קוקט אויס אקוראט ווי עכטע ציצית.

און אביסל מוסר אויף די קומענדיגע טעג און יארן, איך ווייס אז עס קומט דיר אן שווער צו ליינען, וועל כ'רעד פון הארץ, און הערצער שפירן זיך, די אויגן זענען מיר פארפלייצט פון טרערן ווען כ'משל זיך נאר אויס וויאזוי דו זעצט דיך אראפ אויף דעם קליינעם טישל וואס מיר האבן אויף די פארטש ליינען די פאר שורות. אבער לאמיך דיר זאגן צדיק מיינס, די וועלט איז ווי א שטורעם, וואלקעינאס איז שוין נאר א קלייניגקייט צו וואס אלץ עס שפילט זיך אט אפ אויף אונזער קליין וועלטל. זעה צו בלייבן בשמחה_תמיד און ווען דו שפירסט אין דיר עצבות נעם אין די האנט די שיינע באלערנדע מתנה וואס איך האב דיר געקויפט, און דאס וועט זיכער זיין א וועג ווייזער פאר דיר וויאזוי זיך אומצוגיין אין די שווערע מצבים.

געדענק דיין הייליג נאמען ברוך נחום ע"ש אונזער זיידע ר' ברוך בענדיט ... (בענדיט האב איך נישט געקענט געבן ווייל מיין שווער הייסט עפעס ענדליכ'ס - באנדיט) און נאך דעם עלטער פעטער פון דיין מאמע'ס זייט, ר' נחום ... וועם כ'האב נאך אזוי גוט געקענט און ער האט נעבעך נישט איבערגעלאזט קיין זש"ק. נאך וועם דו הייסט, דאס איז געווען חסידישע אידן פון אמאליגען דור, איך דענק נאך א שבת ביים זיידן, איי איי איז דאס געווען מעין עולם הבא.

(די נעקסטע פאר פארגראפן איז ארויסגענומען געווארן צוליב אינהאלט וואס קען צוברענגן צו גילוי, מיט אנטשולדיגונג)

איך ענדיג מיינע פאר ארימע שורות און וואונטש דיר פון אלעם גוטן, אצינד גיי צו צום שער-מאשינדעל מיט די רעכטער פוס בשעה טובה ומוצלחת.

וואו עס שרייבט:
טאטי בשם מאמי

(רצו"פ המתנה דו"ד לכבוד השמחה "מכבי אש טראק" - פייערלעשער טראק, נוץ עס געזונטערהייט!)

---

די אלע תגובות וואס וועלן נאכפאלגן וועל איך סייווי צענזורירן פאר כ'געב עס איבער פאר מיין חתן המגולח. ממיילע האלט אייך נישט אפ פון שרייבן באלייכטענדע הערות וואס קענען צוניץ קומען פארן עתיד פון מיין צדיק.

[ברוך_שמו]

ארעסטאנט, דאס האסטו געשריבן אדער גאר ערהאלטן?

[bailout]

כיכיכיכי.... איך היס פאר געלעכטער....

ארעסטי מזל טוב.... סאך לאכעס, זאג מיר די אמת האסט אוועקגעלייגט די בריוון פון די פריערדיגע קינדער אויך? אדער איז עס געווען די זעלבע נוסח בערך?

אהער דערמיט...

[אורח]

איך מיין אז מען זאל מאכן א פאלדער ויקרא שמו בריוון

[ברוך_שמו]

ארעסטאנט, דו ווייסט וואס איך וויל דיר עכט זאגן?

[ליינער]

גאנץ א שיינע פייער לענזשדער

[שמערי בערי]

לץ דו

[גאליציאנער]

ארעסטאנט, ריזיג,

[פליגל]

צו מיין ליבליכער געצערטעלטער צדיק נשמה ברוך נחום נירו יאיר ויזרח!

געדענק דיין הייליג נאמען ברוך נחום ע"ש אונזער זיידע ר' ברוך בענדיט ... (בענדיט האב איך נישט געקענט געבן ווייל מיין שווער הייסט עפעס ענדליכ'ס - באנדיט)

וואו עס שרייבט:
טאטי בשם מאמי

ארעסטאנט, נאָאָ!!! אויף אן אייגענעם טאטען....

[מאנאגרעמס]

אסע גוט אסע גוט!!!

[צום זאך]

יא יא, די יארן לויפן ווי א פייערטראק... כ'געדענק נאך ווען ארעסטאנט איז נישט לאנג צוריק באקרוינט געווארן אלץ "שר האלף" און באקומען אלץ דו"ד א "בריקברעיקר" געים. דאן האט ער נישט געלעקט קיין האניג.. איצט ווערט זיין צדיק'ל באקרוינט מיט א יארמלוקע אין זיסע לאקן און וועט לעקן האניג און ווערן א שר האל"ף בית... אסאך אידיש נחת!

(אגב ווערט מיר שוין יעצט פארענטפערט פשט פון ארעסטאנט'ס אפוועזנהייט פון קרעטשמע פאר 3 יאר צוריק אזא צייט..)

[שוועמל]

מזל טוב אסך נחת ארעסטאנט!

כשם שנכנס לבריוו זה כן יכנס לבריוון אחרים

[קהת]

יוי איז דאס גוט, אזוי געלאכט!!!

אין דעם הייליגן טאג ל"ג בעומר גיי איך האבן די זכי' אפצושערן דיינע העל-בלאנדע לאקן און באצירן דיינע צוויי זייטן מיט דעם צלם אלוקים די זיסע צוקער-וואסער פאות.

היינטיגע צייטען ניצט מען שוין דיפירידו...... ודי

[וויכטיג מאכער]

טאטי, איך האב געליינט דיין בריוו מיט 15 יאר שפעט, כא'נישט געוואוסט וויזוי צו עפענען די ענוועלאופ, אבער איך מוז דיר זאגן דו ביסט שוין געווען א גוטע שרייבער דעמאלטס...

נ.ב. די פייערלענדזשער טראק האט נישט קיין בעטעריס.

[גאליציאנער]

א ארעסטאנט א איידעם ביי א באנדיט, ווער איז געווען שדכן ?

[סאכדעס]

צוקער זיס ארעסטי, דיין פעדער איז גאלד.

[פליגל]

א ארעסטאנט א איידעם ביי א באנדיט, ווער איז געווען שדכן ?

ענדערש א זון פון איינס קוק וואס ער אליין שרייבט:

געדענק דיין הייליג נאמען ברוך נחום ע"ש אונזער זיידע ר' ברוך בענדיט ... (בענדיט האב איך נישט געקענט געבן ווייל מיין שווער הייסט עפעס ענדליכ'ס - באנדיט)
טאטי בשם מאמי.

איז געדרינגן אז די מאמע זאגט עס אויף איר שווער.

די אמת איז אז דער ארעסטאנט האט זיך שוין איינמאל אנגעשטויסן מיט פראבלעמן ער שרייבט ביי די מעשה פונעם פייער ביי בעדפארד ווילסאן:

די סכך האט אפגעברענט.
איך נעם פאראנטווארטליכקייט אויפן פייער (האלא?! נאר כאמאס מעג?..)

האלאו, וואסי נייעס?
-------
ארי אייםסארי כ'בעטיך שוין איבער אז כ'בין מיך מחי' מיט דיר, עניוועיס לאטס אויף נחת ביי דעיע און ביי אלע אנדערע

[ארעסטאנט]

א ארעסטאנט א איידעם ביי א באנדיט, ווער איז געווען שדכן ?

ענדערש א זון פון איינס קוק וואס ער אליין שרייבט:

געדענק דיין הייליג נאמען ברוך נחום ע"ש אונזער זיידע ר' ברוך בענדיט ... (בענדיט האב איך נישט געקענט געבן ווייל מיין שווער הייסט עפעס ענדליכ'ס - באנדיט)
טאטי בשם מאמי.

איז געדרינגן אז די מאמע זאגט עס אויף איר שווער.

די אמת איז אז דער ארעסטאנט האט זיך שוין איינמאל אנגעשטויסן מיט פראבלעמן ער שרייבט ביי די מעשה פונעם פייער ביי בעדפארד ווילסאן:

די סכך האט אפגעברענט.
איך נעם פאראנטווארטליכקייט אויפן פייער (האלא?! נאר כאמאס מעג?..)

האלאו, וואסי נייעס?
-------
ארי אייםסארי כ'בעטיך שוין איבער אז כ'בין מיך מחי' מיט דיר, עניוועיס לאטס אויף נחת ביי דעיע און ביי אלע אנדערע

יא שוואגער לעבן! דו האסט מיך דערווישט... מאך א שווייג!

[ווילדער קאפ]

אויב טאקע האסטו א זוהן וואס ווערט יעצט 3, און האסט מחליט געווען אז די גייסט עפעס שרייבען, וזה מה שעלת בידך, האב איך רחמנות אויף דיין זוהן.
אויב הייבט זיך נישט אן די גאנצע מעשה, און דאס איז נאר את תגובה פאר "גראדער"ס בריוו צו זיין טאכטערס 11טע געבארטס טאג, נאדיר א גרינע

אוי אריסטי די ביסט גוט מעשיגע
קיפ איט אפ

[i follow]

ארעסטאנט יוא איז עס גיט האסט מעך אויפגשליידערט

[די גרויסע עפל]

יויש איז דעס גיט............ מעכטיג !
איך האב קיין פייערלעשער ניט באקומען, עד היום ווארט איך נאך.

[קרעמער]

מיין באבע ע"ה פלעגט דערציילן אז ביי די מכירת יוסף שפיל וואס זי האט געזען אלס קינד אין קראקא, האט מען זיך געזארגט אז ווען יוסף וועט זיך באגעגענען מיטן טאטען וועלן די ביישויער חלילה אויסגיין פאר עמאציאן, האט מען אויסגעשטעלט אז צו דערצו האט זיך אויך א לץ (בבחינת יחצאל) פונקט געטראפן מיט זיינס א באקאנטן, און דאס האט ארויפגעצויגן שמייכלן אויף די אנוועזנדע פנימ'ער.

לענינינו?

גראדער האט ארויסגעשטעלט א הארציגע בריוו פון א טאטע צו זיין טאכטער וואס גייט אריין אין די 12'טע יאר פון איר לעבן, יעדער וואס האט דאס געליינט איז איבערגענומען געווארן דערפון, ווי די תגובות זענען עדות. האט מען זיך געזארגט אז חלילה וחלילה דער עולם וועט אויסגיין פאר התפעלות אדער ווייסעך-וואס, איז געקומען דער ארעסטאנט ווי א מלאך מושיע און אויפגעשאקלט דעם עולם מיט אן ענליכע אבער גאר קאמישע בריוו, וינועו אמות השטופערס...

זאל דיר גערעכנט ווערן די שמייכלעך!

[פוילישער]

זאג נאר עס איז דיין בכור? אדער דו האסט א מיידעלע קודם?.. אויב יא, עצה טובה קא משמא לן, קויף איר אויך א פייערלעשער, אויב ווילסטו שלום צווישן זיי...

עניוועי, יו אר גוד..

[שאץ מאץ]

אוי באשעפער ווי בין איך?

היות איך שער אפ אי"ה דעם ל"ג בעומר מיין זון, און איך זעה דעם זיסן קעפל מיין דריי יעריגע צדיק'ל לכבוד זיין אפשערן, טראכט איך אקעי לאמרי אריין גיין אהין מיטן גאנצן ערנסקייט, פאקטיש איז קרטעשמע געווארן א ציל ברעט לעצטנס פאר דרשות מיט מוסר והתעוררות,

אוי האב איך געלאכט...., די האניג אין חדר המלמדים פארדינט א ארטיקל פאר זיך,

יעדעס ווארט איז ציקער זיס,
כה לחי

[דארפסמאן]

זאג נאר ארעס. די בריוו איז קאפירייט ? אדער מען מעג עס ניצען