געדאנקען / הערות אויף די 'לייוו צווייטע וועלט מלחמה' אשכול

[כאניש וואס צו טון]

אה...

[וואס טוט זיך]

כ'קען ווייטער ג'יין?

כ'האב נישט געפלאנט צו גייען 'אזוי' שנעל, אבער איך זעה אין די אשכול איז טויט שטיל.

[סטיטשינער]

איך מיין זאלסט ווארטען אביסל. די וועלטל איז יעצט גאנץ פארנומען מיט די אינטערוויוס, פאברענגען וכדומה. געב עס אביסל צייט וועסטו זעהן ווי די עולם קומט צוריק צו לויפען.

סייווי, ווי יאגסטו דיך? מיזט ענדיגען פאר פורים ווי אין שושן? עס גייט זיך אמאל ענדיגען די אשכול... אויב גייט מען צו שנעל גייט מען נאכדעם צוריק קוקען און חרטה האבען. אבער דענמאלטס גייט שוין זיין צו שפעט.

[וואס טוט זיך]

סטיטשי, כ'האב מער מורא, אז די עקסייטמענט האט פשוט אויסגעוועפט, און פון יעצט און ווייטער גייט עס זיין טויט שטיל..


אז דו ווילסט עכט, קען אזא אשכול געדויערן רואיגער'הייט (אן אויסשלעפן) איבער א יאר, אבער יעדער פארשטייט, אז אין א האצבע יאר ארום, גייט מען ניטאמאל געדענקען אז ס'איז אמאל געווען אזא זאך...

[סטיטשינער]

איך מיין זאלסט ווארטען ביז ווען די עקסייטמענט פון די פאברענג גייט זיך וועפן, און דערנאך רי עוועליועיטן.

[וואס טוט זיך]

סטיטשי, כ'מיין כ'בין געווען גערעכט, מ'האלט מיר שוין כמעט א וואך נאכן פארברענג, און מ'הערט נישט קיין פיפס אינעם אשכול.

[כאניש וואס צו טון]

סטיטשי איז ווייזט אויס אויף אוירלויב..

[סטיטשינער]

איך האב געהאט אפגעשריבען א לאנגע ארטיקל וואס דעטאלירט פונקטליך די לעצטע פאר חדשים ביי מיר. יעצט האב איך עס פארלוירען. וואס טוט מען?

[וואס טוט זיך]

אוי סטיטשי...
ליידער שוין געהאט דעיס אסאאאך מאל.
אויב האסט עס געשריבען דא אויפן וועלטעל, איז מסתם נישטא וואס צו טוען.

[וואס טוט זיך]

@אביסל טיפער ביסט גוט, אבער פארוואס דארפסטו מעלדן נאוועמבער עלעקשענס פונקט ווען איך זשאמפ צו 1934?
האסט דאך געהאט א גאנצע וואך עס צו מעלדן...



איך גיי ווייטער, קוק ווי די אשכול קוקט אויס...

אז מ'פאנגט זיך נישט אן צו רוקען שנעל צו די ערנסטע חלקים, גייט עס טאטעלי שטארבן.

[למעלה משבעים]

@אביסל טיפער ביסט גוט, אבער פארוואס דארפסטו מעלדן נאוועמבער עלעקשענס פונקט ווען איך זשאמפ צו 1934?
האסט דאך געהאט א גאנצע וואך עס צו מעלדן...



איך גיי ווייטער, קוק ווי די אשכול קוקט אויס...

אז מ'פאנגט זיך נישט אן צו רוקען שנעל צו די ערנסטע חלקים, גייט עס טאטעלי שטארבן.

כ'בין שרעקליך שטארק מחולק מיט דיר. שטארבן? כ'האלט נישט אזוי, און ארגסטן פאל וועסטו עס דאן ארויפברענגן...

דאס כאפן הייסע לאקשן נעמט אוועק די גאנצע בליק פון כאילו מיטלעבן. ווען עס ווערט איבערגעהאקט מיט א בלאט פון שמוסערייען און דערנאך קומט אריין א נייעס און אזוי ווייטער, איז עס ריוח בין פרשה לפרשה, אויב נישט איז עס אין מיינע אויגען ארגער ווי ווען עס שטארבט.

אבער אויף למעשה רעד איך נישט אריין היות כ'האב ממש ממש נישט קיין צייט זיך צו באטייליגן דארט.

[אביסל טיפער]

@אביסל טיפער ביסט גוט, אבער פארוואס דארפסטו מעלדן נאוועמבער עלעקשענס פונקט ווען איך זשאמפ צו 1934?
האסט דאך געהאט א גאנצע וואך עס צו מעלדן...



איך גיי ווייטער, קוק ווי די אשכול קוקט אויס...

אז מ'פאנגט זיך נישט אן צו רוקען שנעל צו די ערנסטע חלקים, גייט עס טאטעלי שטארבן.

די ביסט גערעכט אז איך האב געווארט צו לאנג. און איך האף צו שרייבן יעדע טאג אפדעיטס..
די ביסט גייסט אבער צו שנעל, און דיין שפרינגן לאסטו אויס אינטרעסאנטע שטיקלך,
און שפרינגן שנעל גייט נישט מאכן די אשכול לעבעדיג,

[וואס טוט זיך]

@אביסל טיפער ביסט גוט, אבער פארוואס דארפסטו מעלדן נאוועמבער עלעקשענס פונקט ווען איך זשאמפ צו 1934?
האסט דאך געהאט א גאנצע וואך עס צו מעלדן...



איך גיי ווייטער, קוק ווי די אשכול קוקט אויס...

אז מ'פאנגט זיך נישט אן צו רוקען שנעל צו די ערנסטע חלקים, גייט עס טאטעלי שטארבן.

כ'בין שרעקליך שטארק מחולק מיט דיר. שטארבן? כ'האלט נישט אזוי, און ארגסטן פאל וועסטו עס דאן ארויפברענגן...

דאס כאפן הייסע לאקשן נעמט אוועק די גאנצע בליק פון כאילו מיטלעבן. ווען עס ווערט איבערגעהאקט מיט א בלאט פון שמוסערייען און דערנאך קומט אריין א נייעס און אזוי ווייטער, איז עס ריוח בין פרשה לפרשה, אויב נישט איז עס אין מיינע אויגען ארגער ווי ווען עס שטארבט.

אבער אויף למעשה רעד איך נישט אריין היות כ'האב ממש ממש נישט קיין צייט זיך צו באטייליגן דארט.

קוק אהער, איבער דעים אז ס'נישטא קיין שמועסערייען צווישן א נייעס און די אנדערע בין אין שוין נישט שולדיג, כ'האב געווארט א וואך צייט ביז כ'האב באריכטעט די נעקסטע נייעס, וואס דארף איך טוען אז קיינער קומט נישט אריין?...


וואס באדערט מיך אבער יא איז, אז ס'געווען א וואך צייט צו באריכטן די נאוועמבער עלעקשענס, פארוואס פונקט ווען איך קום אריין און באריכט א נייעס פון יאנואר 1934, דערמאנט מען זיך פון די נאוועמבער 33' וואלן?

[וואס טוט זיך]

@אביסל טיפער ביסט גוט, אבער פארוואס דארפסטו מעלדן נאוועמבער עלעקשענס פונקט ווען איך זשאמפ צו 1934?
האסט דאך געהאט א גאנצע וואך עס צו מעלדן...



איך גיי ווייטער, קוק ווי די אשכול קוקט אויס...

אז מ'פאנגט זיך נישט אן צו רוקען שנעל צו די ערנסטע חלקים, גייט עס טאטעלי שטארבן.

די ביסט גערעכט אז איך האב געווארט צו לאנג. און איך האף צו שרייבן יעדע טאג אפדעיטס..
די ביסט גייסט אבער צו שנעל, און דיין שפרינגן לאסטו אויס אינטרעסאנטע שטיקלך,
און שפרינגן שנעל גייט נישט מאכן די אשכול לעבעדיג,

פאר יעצט נוץ איך וויקיפידיע, וואס האט א ליסטע פון אלע איווענטס פון יעדע יאר, און א נייעס וואס כ'מיין ס'איז אינטרעסאנט, באריכט איך.
ד.ה., דעיס אז מ'האט גע'הרג'ט די פרעמיער פון באליוויע גלייב איך נישט אז די אידן אין יענע טעג האבן זיך געקימערט מיט דעם, באריכט עס נישט.
כ'טריי צו באריכטן נאר נייעס וואס כ'גלייב די אידן דעמאלטס האבן גערעדט פון דעם, עס מאכט עס מער נאטירליך.

[סטיטשינער]

@אביסל טיפער ביסט גוט, אבער פארוואס דארפסטו מעלדן נאוועמבער עלעקשענס פונקט ווען איך זשאמפ צו 1934?
האסט דאך געהאט א גאנצע וואך עס צו מעלדן...



איך גיי ווייטער, קוק ווי די אשכול קוקט אויס...

אז מ'פאנגט זיך נישט אן צו רוקען שנעל צו די ערנסטע חלקים, גייט עס טאטעלי שטארבן.

כ'בין שרעקליך שטארק מחולק מיט דיר. שטארבן? כ'האלט נישט אזוי, און ארגסטן פאל וועסטו עס דאן ארויפברענגן...

דאס כאפן הייסע לאקשן נעמט אוועק די גאנצע בליק פון כאילו מיטלעבן. ווען עס ווערט איבערגעהאקט מיט א בלאט פון שמוסערייען און דערנאך קומט אריין א נייעס און אזוי ווייטער, איז עס ריוח בין פרשה לפרשה, אויב נישט איז עס אין מיינע אויגען ארגער ווי ווען עס שטארבט.

אבער אויף למעשה רעד איך נישט אריין היות כ'האב ממש ממש נישט קיין צייט זיך צו באטייליגן דארט.

גוט ארויס געברענגט. וואס האט אויסלאזען נייעס מיט אויפוועקען די אשכול?

[לייטער]

ישר כוח פאר ענקערע באריכטן, רירייט היסטאריע

[אביסל טיפער]

@אביסל טיפער ביסט גוט, אבער פארוואס דארפסטו מעלדן נאוועמבער עלעקשענס פונקט ווען איך זשאמפ צו 1934?
האסט דאך געהאט א גאנצע וואך עס צו מעלדן...



איך גיי ווייטער, קוק ווי די אשכול קוקט אויס...

אז מ'פאנגט זיך נישט אן צו רוקען שנעל צו די ערנסטע חלקים, גייט עס טאטעלי שטארבן.

די ביסט גערעכט אז איך האב געווארט צו לאנג. און איך האף צו שרייבן יעדע טאג אפדעיטס..
די ביסט גייסט אבער צו שנעל, און דיין שפרינגן לאסטו אויס אינטרעסאנטע שטיקלך,
און שפרינגן שנעל גייט נישט מאכן די אשכול לעבעדיג,

פאר יעצט נוץ איך וויקיפידיע, וואס האט א ליסטע פון אלע איווענטס פון יעדע יאר, און א נייעס וואס כ'מיין ס'איז אינטרעסאנט, באריכט איך.
ד.ה., דעיס אז מ'האט גע'הרג'ט די פרעמיער פון באליוויע גלייב איך נישט אז די אידן אין יענע טעג האבן זיך געקימערט מיט דעם, באריכט עס נישט.
כ'טריי צו באריכטן נאר נייעס וואס כ'גלייב די אידן דעמאלטס האבן גערעדט פון דעם, עס מאכט עס מער נאטירליך.

איך פארשטיי דיין, און וויקיפידיע איז דא גענוג אינטרעסאנטע שטיקלך וואס האסט אויסגעלאזט,
במילא לאמיר גיין סטעפ ביי סטעפ און לאזן דער עולם דעבאטירן,

[אביסל טיפער]

@אביסל טיפער ביסט גוט, אבער פארוואס דארפסטו מעלדן נאוועמבער עלעקשענס פונקט ווען איך זשאמפ צו 1934?
האסט דאך געהאט א גאנצע וואך עס צו מעלדן...



איך גיי ווייטער, קוק ווי די אשכול קוקט אויס...

אז מ'פאנגט זיך נישט אן צו רוקען שנעל צו די ערנסטע חלקים, גייט עס טאטעלי שטארבן.

כ'בין שרעקליך שטארק מחולק מיט דיר. שטארבן? כ'האלט נישט אזוי, און ארגסטן פאל וועסטו עס דאן ארויפברענגן...

דאס כאפן הייסע לאקשן נעמט אוועק די גאנצע בליק פון כאילו מיטלעבן. ווען עס ווערט איבערגעהאקט מיט א בלאט פון שמוסערייען און דערנאך קומט אריין א נייעס און אזוי ווייטער, איז עס ריוח בין פרשה לפרשה, אויב נישט איז עס אין מיינע אויגען ארגער ווי ווען עס שטארבט.

אבער אויף למעשה רעד איך נישט אריין היות כ'האב ממש ממש נישט קיין צייט זיך צו באטייליגן דארט.

גוט ארויס געברענגט. וואס האט אויסלאזען נייעס מיט אויפוועקען די אשכול?

די רעדטס אזוי ברייט, ווי ביסטו?

[סטיטשינער]

@אביסל טיפער ביסט גוט, אבער פארוואס דארפסטו מעלדן נאוועמבער עלעקשענס פונקט ווען איך זשאמפ צו 1934?
האסט דאך געהאט א גאנצע וואך עס צו מעלדן...



איך גיי ווייטער, קוק ווי די אשכול קוקט אויס...

אז מ'פאנגט זיך נישט אן צו רוקען שנעל צו די ערנסטע חלקים, גייט עס טאטעלי שטארבן.

כ'בין שרעקליך שטארק מחולק מיט דיר. שטארבן? כ'האלט נישט אזוי, און ארגסטן פאל וועסטו עס דאן ארויפברענגן...

דאס כאפן הייסע לאקשן נעמט אוועק די גאנצע בליק פון כאילו מיטלעבן. ווען עס ווערט איבערגעהאקט מיט א בלאט פון שמוסערייען און דערנאך קומט אריין א נייעס און אזוי ווייטער, איז עס ריוח בין פרשה לפרשה, אויב נישט איז עס אין מיינע אויגען ארגער ווי ווען עס שטארבט.

אבער אויף למעשה רעד איך נישט אריין היות כ'האב ממש ממש נישט קיין צייט זיך צו באטייליגן דארט.

גוט ארויס געברענגט. וואס האט אויסלאזען נייעס מיט אויפוועקען די אשכול?

די רעדטס אזוי ברייט, ווי ביסטו?

ווי שוין געשריבען, איך האב אפגעשריבען גאר א לאנגע ארטיקל און איך האב עס פארלוירען, האב איך פארלוירען די מוט צוזאמען מיט דעם. האפענטלעך קומט עס שנעל צוריק.

[וואס טוט זיך]

@אביסל טיפער ביסט גוט, אבער פארוואס דארפסטו מעלדן נאוועמבער עלעקשענס פונקט ווען איך זשאמפ צו 1934?
האסט דאך געהאט א גאנצע וואך עס צו מעלדן...



איך גיי ווייטער, קוק ווי די אשכול קוקט אויס...

אז מ'פאנגט זיך נישט אן צו רוקען שנעל צו די ערנסטע חלקים, גייט עס טאטעלי שטארבן.

די ביסט גערעכט אז איך האב געווארט צו לאנג. און איך האף צו שרייבן יעדע טאג אפדעיטס..
די ביסט גייסט אבער צו שנעל, און דיין שפרינגן לאסטו אויס אינטרעסאנטע שטיקלך,
און שפרינגן שנעל גייט נישט מאכן די אשכול לעבעדיג,

פאר יעצט נוץ איך וויקיפידיע, וואס האט א ליסטע פון אלע איווענטס פון יעדע יאר, און א נייעס וואס כ'מיין ס'איז אינטרעסאנט, באריכט איך.
ד.ה., דעיס אז מ'האט גע'הרג'ט די פרעמיער פון באליוויע גלייב איך נישט אז די אידן אין יענע טעג האבן זיך געקימערט מיט דעם, באריכט עס נישט.
כ'טריי צו באריכטן נאר נייעס וואס כ'גלייב די אידן דעמאלטס האבן גערעדט פון דעם, עס מאכט עס מער נאטירליך.

איך פארשטיי דיין, און וויקיפידיע איז דא גענוג אינטרעסאנטע שטיקלך וואס האסט אויסגעלאזט,
במילא לאמיר גיין סטעפ ביי סטעפ און לאזן דער עולם דעבאטירן,

א) אחוץ די נאוועמבער וואלן, וואס כ'האב פאר סאם ריזאן פארזעען, זעה איך נישט נאך עפעס אינטרעסאנט, אדרבה, אז דו קענסט צואווייזען ביטע.

ב) איך לאז די עולם דעבאטירען! די עולם *וויל נישט* דעבאטירען.

[אביסל טיפער]

@אביסל טיפער ביסט גוט, אבער פארוואס דארפסטו מעלדן נאוועמבער עלעקשענס פונקט ווען איך זשאמפ צו 1934?
האסט דאך געהאט א גאנצע וואך עס צו מעלדן...



איך גיי ווייטער, קוק ווי די אשכול קוקט אויס...

אז מ'פאנגט זיך נישט אן צו רוקען שנעל צו די ערנסטע חלקים, גייט עס טאטעלי שטארבן.

די ביסט גערעכט אז איך האב געווארט צו לאנג. און איך האף צו שרייבן יעדע טאג אפדעיטס..
די ביסט גייסט אבער צו שנעל, און דיין שפרינגן לאסטו אויס אינטרעסאנטע שטיקלך,
און שפרינגן שנעל גייט נישט מאכן די אשכול לעבעדיג,

פאר יעצט נוץ איך וויקיפידיע, וואס האט א ליסטע פון אלע איווענטס פון יעדע יאר, און א נייעס וואס כ'מיין ס'איז אינטרעסאנט, באריכט איך.
ד.ה., דעיס אז מ'האט גע'הרג'ט די פרעמיער פון באליוויע גלייב איך נישט אז די אידן אין יענע טעג האבן זיך געקימערט מיט דעם, באריכט עס נישט.
כ'טריי צו באריכטן נאר נייעס וואס כ'גלייב די אידן דעמאלטס האבן גערעדט פון דעם, עס מאכט עס מער נאטירליך.

איך פארשטיי דיין, און וויקיפידיע איז דא גענוג אינטרעסאנטע שטיקלך וואס האסט אויסגעלאזט,
במילא לאמיר גיין סטעפ ביי סטעפ און לאזן דער עולם דעבאטירן,

א) אחוץ די נאוועמבער וואלן, וואס כ'האב פאר סאם ריזאן פארזעען, זעה איך נישט נאך עפעס אינטרעסאנט, אדרבה, אז דו קענסט צואווייזען ביטע.

ב) איך לאז די עולם דעבאטירען! די עולם *וויל נישט* דעבאטירען.

פארשטיי, אבער שפרינגן שנעל וועט נישט העלפן,

[אביסל טיפער]

@אביסל טיפער ביסט גוט, אבער פארוואס דארפסטו מעלדן נאוועמבער עלעקשענס פונקט ווען איך זשאמפ צו 1934?
האסט דאך געהאט א גאנצע וואך עס צו מעלדן...



איך גיי ווייטער, קוק ווי די אשכול קוקט אויס...

אז מ'פאנגט זיך נישט אן צו רוקען שנעל צו די ערנסטע חלקים, גייט עס טאטעלי שטארבן.

כ'בין שרעקליך שטארק מחולק מיט דיר. שטארבן? כ'האלט נישט אזוי, און ארגסטן פאל וועסטו עס דאן ארויפברענגן...

דאס כאפן הייסע לאקשן נעמט אוועק די גאנצע בליק פון כאילו מיטלעבן. ווען עס ווערט איבערגעהאקט מיט א בלאט פון שמוסערייען און דערנאך קומט אריין א נייעס און אזוי ווייטער, איז עס ריוח בין פרשה לפרשה, אויב נישט איז עס אין מיינע אויגען ארגער ווי ווען עס שטארבט.

אבער אויף למעשה רעד איך נישט אריין היות כ'האב ממש ממש נישט קיין צייט זיך צו באטייליגן דארט.

גוט ארויס געברענגט. וואס האט אויסלאזען נייעס מיט אויפוועקען די אשכול?

די רעדטס אזוי ברייט, ווי ביסטו?

ווי שוין געשריבען, איך האב אפגעשריבען גאר א לאנגע ארטיקל און איך האב עס פארלוירען, האב איך פארלוירען די מוט צוזאמען מיט דעם. האפענטלעך קומט עס שנעל צוריק.

הייב אן מיט קליינע תגובות, און די אפעטיט וועט צוריק קומען!

[אביסל טיפער]

זאל מען זיך רוקען ווייטער, אדער אויסווארטן די ראשעקאל פארמעסט?

[לייטער]

זאל מען זיך רוקען ווייטער, אדער אויסווארטן די ראשעקאל פארמעסט?

איינער פון די שרייבערס דא זענען אקטיוו אין די ראש הקהל פארמעסט?

[כאניש וואס צו טון]

סטיטשי זיכער, וואטיץ אויך