במחכ"ת הרמה, טייערע חברים מומחים שיחיו, פארשטיי איך נישט עפעס.
מען האלט אין איין רעדן פון "בית אהרן," אבער לכאורה וויפיל מען ווייסט, איז עס נישט פון הרה"ק רבי אהרן הגדול מקארלין זי"ע, נאר זיין אייניקל הרה"ק רבי אהרן זי"ע מקארלין. נו, דעמאלט שטימט עפעס נישט, האט רבי אהרן הגדול זי"ע גערעדט פונעם ספר פון זיין אייניקל? וואס גייט דא פאר?
ביטע ווער עס קען, אביסל מסדר זיין די ענינים דא.
*
ווער האט מחבר געווען קה אכסוף
די אחראים: יאנאש,אחראי,געלעגער
-
יוםטובערליך
- שר חמש מאות
- תגובות: 679
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג אוגוסט 31, 2007 12:32 pm
איך ווייס נישט וואס עטץ זענטס ענק אזוי מפלפל, דער ספר 'בית אהרן' איז דא אין יעדע חסידישע ספרים שאנק, איך האב געגעבן דעם מראה מקום פאר ר' זעליג אין אישית. און ער האט טאקע דא פריער מעתיק געווען דעם לשון פון די הקדמה צום בית אהרן דארט וואס כהאב עם ציגעשיקט. ווער עס זעהט אין בית אהרן די ווערטער אז רבי אהרן הגדול האט דאס 'מחבר' געווען זאל מוחל זיין זיך אנרופן.
איצטער לגופו של ענין, הרה"ח רבי שמעריל זז"ג האבעך געקאלט אויף זיין נומער וואס יעדער קען עס טרעפן אין טעלעפאן בוך, אבער למעשה האט ער נישט אויפגעהויבן, די אלע וועלכע קענען נישט ר' שמעריל און האבן נישט געהערט פון אים (איך קאן עם אויך נישט פערזענליך נאר מפי השמועה, ומהקובץ כרם שלמה שלו) זאלן מוחל זיין און שטיל זיין און נישט פארפירן, ווייל ער קען זיך מיט ענק אלע דא פארמעסטן, ווי כבוד ידידנו הרב ר' ביקסאד האט שוין ערווענט.
די טענה פון זיס, איז קושיא מעיקרא ליתא, אויב דער סידור איז א כת"י, מוז נישט זיין אז עס איז בכלל אנגעקומען צו די חברה'ס הענט. רבי שמריה שמעריל האט שוין מגלה געווען גרעסערע גילויים פון זיי.
איצטער לגופו של ענין, הרה"ח רבי שמעריל זז"ג האבעך געקאלט אויף זיין נומער וואס יעדער קען עס טרעפן אין טעלעפאן בוך, אבער למעשה האט ער נישט אויפגעהויבן, די אלע וועלכע קענען נישט ר' שמעריל און האבן נישט געהערט פון אים (איך קאן עם אויך נישט פערזענליך נאר מפי השמועה, ומהקובץ כרם שלמה שלו) זאלן מוחל זיין און שטיל זיין און נישט פארפירן, ווייל ער קען זיך מיט ענק אלע דא פארמעסטן, ווי כבוד ידידנו הרב ר' ביקסאד האט שוין ערווענט.
די טענה פון זיס, איז קושיא מעיקרא ליתא, אויב דער סידור איז א כת"י, מוז נישט זיין אז עס איז בכלל אנגעקומען צו די חברה'ס הענט. רבי שמריה שמעריל האט שוין מגלה געווען גרעסערע גילויים פון זיי.
ר' יום טוב ערליך:
די ספר איז טאקע פון זיין אייניקל, און וויבאלד רבי אהרן הגדול האט געזאגט די ווערטער, האט מען דעריבער א נאמען געגעבן דעם ספר פון זיין אייניקל "בית-אהרן" כדאי עס זאל טאקע שטיין אין בית-אהרן.
ר' יהיה כן:
ווער עס קען רבי שמערל ווייסט אז מען קען זיך נישט מיט אים פארמעסטן? - אנדערע טענה'ען אבער אז ווער ס'קען גרשון שלום ווייסט אז מען קען זיך נישט מיט אים פארמעסטן, טא פארוואס איז ער שטיל און איז נאכנישט ארויסגעקומען מיט די באמבע? - גלויב מיר אז אויב ר' שמערל האט דאס שוין אנדעקט און האט עס שוין געזאגט פאר עטליכע, ווייסט דערפון גרשון שלום וחבירו הידועין לשמצה, נו, וואו זענען זיי?
און לאמיר קלאר זיין:
מ'רעדט דא שמועות פורחות באוויר; איינער האט געהערט פון א ברודער וואס האט געהאט א חבר אין ישיבה וואס האט אים דערציילט אז איינער האט אים נאכגעזאגט בשם זיין עלטערן שוואגער וואס אלס בחור אין ישיבה האט אים זיין חברותא געזאגט אז ער האט געהערט פון איינעם וואס ארבעט אינעם באבוב'ער קובץ אז רבי שמריה אדער רבי שמערל (זיין נאמען איז נאכנישט אויסגעגליכן געווארן דא) האט געפינען עפעס א סידור...
איך בין מסכים, מיר שטערט נישט אז רבי אהרן האט עס נישט מחבר געווען... זאל זיין אזוי... מען האט עס געפינען אין אן אלטן סידור וואס איז נאך פון פאר רבי אהרן הגדול, יעדער רעדט פון דעם סידור, און צי דער סידור איז יא א ראיה אדער נישט, און אפשר גאר איז עס א ראיה אז דער סידור איז דא געפעלשט (עד כדי כך...), אבער לאמיר שוין זען דעם סידור... לאמיר הערן עפעס זאכליך...
אז איינער וועט מיר קומען זאגן אז ר' פלוני אלמוני וואס וואוינט אין שטאט פלוני האט געזען אין סידור פלוני וואס איז געדרוקט געווארן בשנת פלוני אז דארט שטייט דעם זמר, וועל איך אים זאגן יישר כח פאר די שיינע אנדעקונג; אבער צו קומען מיט א שטארקייט און דריקן מיט באלד אותיות אז ס'איז בערך די זעלבע ווי דעם בארדיטשובער'ס גאט פון אברהם, בשעת ער האט גארנישט מברר געווען פארוואס און פארווען איז אפגעפרעגט.
ס'שטערט מיר נישט ווען מען רעדט, אבער נישט אז מען זאל רעדן לופט און קייען צי ס'איז יא א ראיה אדער נישט... קום מיט פאקטישע באווייזן און נישט מיט שטרוי...
פארשטאנטעם?
די ספר איז טאקע פון זיין אייניקל, און וויבאלד רבי אהרן הגדול האט געזאגט די ווערטער, האט מען דעריבער א נאמען געגעבן דעם ספר פון זיין אייניקל "בית-אהרן" כדאי עס זאל טאקע שטיין אין בית-אהרן.
ר' יהיה כן:
ווער עס קען רבי שמערל ווייסט אז מען קען זיך נישט מיט אים פארמעסטן? - אנדערע טענה'ען אבער אז ווער ס'קען גרשון שלום ווייסט אז מען קען זיך נישט מיט אים פארמעסטן, טא פארוואס איז ער שטיל און איז נאכנישט ארויסגעקומען מיט די באמבע? - גלויב מיר אז אויב ר' שמערל האט דאס שוין אנדעקט און האט עס שוין געזאגט פאר עטליכע, ווייסט דערפון גרשון שלום וחבירו הידועין לשמצה, נו, וואו זענען זיי?
און לאמיר קלאר זיין:
מ'רעדט דא שמועות פורחות באוויר; איינער האט געהערט פון א ברודער וואס האט געהאט א חבר אין ישיבה וואס האט אים דערציילט אז איינער האט אים נאכגעזאגט בשם זיין עלטערן שוואגער וואס אלס בחור אין ישיבה האט אים זיין חברותא געזאגט אז ער האט געהערט פון איינעם וואס ארבעט אינעם באבוב'ער קובץ אז רבי שמריה אדער רבי שמערל (זיין נאמען איז נאכנישט אויסגעגליכן געווארן דא) האט געפינען עפעס א סידור...
איך בין מסכים, מיר שטערט נישט אז רבי אהרן האט עס נישט מחבר געווען... זאל זיין אזוי... מען האט עס געפינען אין אן אלטן סידור וואס איז נאך פון פאר רבי אהרן הגדול, יעדער רעדט פון דעם סידור, און צי דער סידור איז יא א ראיה אדער נישט, און אפשר גאר איז עס א ראיה אז דער סידור איז דא געפעלשט (עד כדי כך...), אבער לאמיר שוין זען דעם סידור... לאמיר הערן עפעס זאכליך...
אז איינער וועט מיר קומען זאגן אז ר' פלוני אלמוני וואס וואוינט אין שטאט פלוני האט געזען אין סידור פלוני וואס איז געדרוקט געווארן בשנת פלוני אז דארט שטייט דעם זמר, וועל איך אים זאגן יישר כח פאר די שיינע אנדעקונג; אבער צו קומען מיט א שטארקייט און דריקן מיט באלד אותיות אז ס'איז בערך די זעלבע ווי דעם בארדיטשובער'ס גאט פון אברהם, בשעת ער האט גארנישט מברר געווען פארוואס און פארווען איז אפגעפרעגט.
ס'שטערט מיר נישט ווען מען רעדט, אבער נישט אז מען זאל רעדן לופט און קייען צי ס'איז יא א ראיה אדער נישט... קום מיט פאקטישע באווייזן און נישט מיט שטרוי...
פארשטאנטעם?
), איך האב נאר געמיינט די נקודה אליין און נישט דער מענטש (ניק).קודם ר' זיס איר מוזט זיך בארואיגן, דארט ליגט טיילענאל....
טאנצט נישט פון די הויט, כהאב דיר געגעבן א נאמען און ווי דו קענסט טרעפן זיין נומער, אויב דו קענסט נישט שלאפן ביינאכט פאר נייגעריקייט.
איך - אני הקטן - האב עס געהערט פון איינעם וואס האט עס אליינס געזעהן...... יא ביי ר' שמעריל'ן!! (דו וועסט זאגן אז דו האסט עס געהערט פון איינעם וואס האט .... וכו')
איך האב שוין פריער געשריבן אז כ'האמעך פראבירט צו פארבינדן פון הה"ח ר' שמעריל (נאכאמאל! זיי עם נישט מדמה צו די פאסקוצווע נעמען וואס דו ברענגסט אראפ, ער איז א באקאנטער ת"ח און ידען נפלא, א ווארימער חסידישער איד עכ"פ נאך אזוי ווי דו, באשימפף עם נישט אזוי, דו קענסט זיין בכלל המבזה ת"ח אין תרופה למכתו) למעשה איז מיר נאך נישט געלונגען אים צו כאפן.
[בדרך אגב, רבי שמעריל שליט"א האט איבערגענומען פון החסיד הנודע רבי שאול הוטטערער ז"ל זיין גרויסן ביבליאטעק וואס ער האט געהאט, און בחייו האט ער געקענט אלע כתבי ידות וואס איז דארט געווען].
יעצט לענינינו העלעך צילייגן מיינע פאר סענט וואס איך קלער, עס איז ידוע אז אין סטאלין פארן קריג איז געווען א ריזן אוצר אין קעלער פון די סטאלינער רביים'ס הויז, דארט איז געלעגן צענדליגער גאר ווערטפולע כתבי קודש, בריוון דאקומענטן, קארעספאנדאנץ, פון תלמידי בעש"ט הק', זאת ועוד, עס איז דארט למשל געליגן א כתב התקשרות פון די תלמידי האריה"ק זי"ע צו זייער רבין, וואס האט אויך געהאט די הייליגע חתימה פון דעם אריה"ק זי"ע ותלמידו המהרח"ו זי"ע!!!, נאך א גאר זעלטענע זאך איז דארט געלעגן א כתב יד פון א פריעריגן מקובל מיטן נאמען רבי יהושע העשיל צורף (נולד שצ"ג ונפטר בשנת ת"ס) א מורא'דיגע קבלה ספר פיל מיט שמות הקדושים, דער ספר וועלכער האט ערהאלטן טויזנט און פיר הונדערט עמודים!! דער ספר האט האט באלאנגט פארן בעל שם טוב הקדוש!!!, בקיצור דער אוצר איז אריבער מדור דור ביי די סטאלינער רביים, ביז די נאציס ימ"ש האבן דאס פארניכטעט ביים לעצטן חורבן, [א קליין חלק דערפון האט מען מעתיק געווען פארן קריג ואכמ"ל בזה].
וואס איך וויל ארויס ברענגען איז, אז ס'איז נישט רחוק מן השכל אז ביי רבי אהרן הגדול איז געליגן דער פיוט צי בכת"י פון דעם מחבר זעלבסט, צי א העתקה, איך ווייס נישט, דאס דארף נאך מבורר ווערן, אבער עכ"פ אזוי פיל קען זיין אז ער האט דעם פיוט נישט מחבר געווען, עכ"פ א חלק דערפון, נאר גענומען פון ערגעץ.
טאנצט נישט פון די הויט, כהאב דיר געגעבן א נאמען און ווי דו קענסט טרעפן זיין נומער, אויב דו קענסט נישט שלאפן ביינאכט פאר נייגעריקייט.
איך - אני הקטן - האב עס געהערט פון איינעם וואס האט עס אליינס געזעהן...... יא ביי ר' שמעריל'ן!! (דו וועסט זאגן אז דו האסט עס געהערט פון איינעם וואס האט .... וכו')
איך האב שוין פריער געשריבן אז כ'האמעך פראבירט צו פארבינדן פון הה"ח ר' שמעריל (נאכאמאל! זיי עם נישט מדמה צו די פאסקוצווע נעמען וואס דו ברענגסט אראפ, ער איז א באקאנטער ת"ח און ידען נפלא, א ווארימער חסידישער איד עכ"פ נאך אזוי ווי דו, באשימפף עם נישט אזוי, דו קענסט זיין בכלל המבזה ת"ח אין תרופה למכתו) למעשה איז מיר נאך נישט געלונגען אים צו כאפן.
[בדרך אגב, רבי שמעריל שליט"א האט איבערגענומען פון החסיד הנודע רבי שאול הוטטערער ז"ל זיין גרויסן ביבליאטעק וואס ער האט געהאט, און בחייו האט ער געקענט אלע כתבי ידות וואס איז דארט געווען].
יעצט לענינינו העלעך צילייגן מיינע פאר סענט וואס איך קלער, עס איז ידוע אז אין סטאלין פארן קריג איז געווען א ריזן אוצר אין קעלער פון די סטאלינער רביים'ס הויז, דארט איז געלעגן צענדליגער גאר ווערטפולע כתבי קודש, בריוון דאקומענטן, קארעספאנדאנץ, פון תלמידי בעש"ט הק', זאת ועוד, עס איז דארט למשל געליגן א כתב התקשרות פון די תלמידי האריה"ק זי"ע צו זייער רבין, וואס האט אויך געהאט די הייליגע חתימה פון דעם אריה"ק זי"ע ותלמידו המהרח"ו זי"ע!!!, נאך א גאר זעלטענע זאך איז דארט געלעגן א כתב יד פון א פריעריגן מקובל מיטן נאמען רבי יהושע העשיל צורף (נולד שצ"ג ונפטר בשנת ת"ס) א מורא'דיגע קבלה ספר פיל מיט שמות הקדושים, דער ספר וועלכער האט ערהאלטן טויזנט און פיר הונדערט עמודים!! דער ספר האט האט באלאנגט פארן בעל שם טוב הקדוש!!!, בקיצור דער אוצר איז אריבער מדור דור ביי די סטאלינער רביים, ביז די נאציס ימ"ש האבן דאס פארניכטעט ביים לעצטן חורבן, [א קליין חלק דערפון האט מען מעתיק געווען פארן קריג ואכמ"ל בזה].
וואס איך וויל ארויס ברענגען איז, אז ס'איז נישט רחוק מן השכל אז ביי רבי אהרן הגדול איז געליגן דער פיוט צי בכת"י פון דעם מחבר זעלבסט, צי א העתקה, איך ווייס נישט, דאס דארף נאך מבורר ווערן, אבער עכ"פ אזוי פיל קען זיין אז ער האט דעם פיוט נישט מחבר געווען, עכ"פ א חלק דערפון, נאר גענומען פון ערגעץ.
חס ושלום, איך באשימפט נישט ר' שמעריל'ען, און איך האב אים אין ערגעץ נישט פארגליכן מיט די כופרים, איך קען אים טאקע נישט פערזענליך אבער לויט ווי דער עולם שרייבט איז ער א תלמיד חכם און חסידי'שער איד, און אויב האט ער טאקע אן הוכחה דאן מסתמא ווייסט ער וואס ער רעדט.
איך מיין נאר ארויסצוברענגען א נקודה, אז איך וויל אז איינער זאל אויפקומען קראנט מיט א פונקטליכקייט און נישט אבי גערעדט, און אז יהי כן וויל עס טון וועל איך ווארטן אז ער זאל טאקע אפירברענגען עפעס זאכליך פארן עולם, אבער דעווייל האט נישט קיין טעם צו דעבאטירן א זאך וואס איז שטארק פארנעפלט און איז פוטפוטי דברים בעלמא. איך זאג נישט אז ס'איז נישט אמת, איך זאג נישט אז ס'איז אזוי רחוק מהמציאות און ווי ביקסאד האט דערמאנט אז ס'שטייט נישט אין ערגעץ אז ער האט עס מחבר געווען, אבער צו קומען אויפדעקן אמעריקא דארף מען האבן עפעס אינדערהאנט, און אויב איינער וועט זיך פארבינדן מיט ר' שמערל און הערן פון אים קלארע רייד, איי וויל עקסעפט איט מיט פלעזשער, אבער נאר אויב ס'איז קלאר.
און נאכאמאל וועל איך מסיים זיין מעין הפתיחה; כפי זכרוני האב איך נישט אין ערגעץ געשריבן עפעס קעגן ר' שמערל'ן זעלבסט, און אויב יא בין איך גרייט עס אויסצומעקן און איך בעט אים איבער ברבים דא אין קרעטשמע, אבער דערווייל האט זיך נאך קיינער נישט פארבינדן מיט ר' שמערל'ן וואס דערויף ווארט איך.
דרך אגב יהי כן: וואס הייסט אז דו האסט געזען ביי ר' שמערל'ן? - ער האט עס ערגעץ געשריבן? אדער האסטו געזען דעם סידור?
בכבוד רב, און נאכאמאל, איך מיין קיינעם חלילה נישט צו באליידיגן.
איך מיין נאר ארויסצוברענגען א נקודה, אז איך וויל אז איינער זאל אויפקומען קראנט מיט א פונקטליכקייט און נישט אבי גערעדט, און אז יהי כן וויל עס טון וועל איך ווארטן אז ער זאל טאקע אפירברענגען עפעס זאכליך פארן עולם, אבער דעווייל האט נישט קיין טעם צו דעבאטירן א זאך וואס איז שטארק פארנעפלט און איז פוטפוטי דברים בעלמא. איך זאג נישט אז ס'איז נישט אמת, איך זאג נישט אז ס'איז אזוי רחוק מהמציאות און ווי ביקסאד האט דערמאנט אז ס'שטייט נישט אין ערגעץ אז ער האט עס מחבר געווען, אבער צו קומען אויפדעקן אמעריקא דארף מען האבן עפעס אינדערהאנט, און אויב איינער וועט זיך פארבינדן מיט ר' שמערל און הערן פון אים קלארע רייד, איי וויל עקסעפט איט מיט פלעזשער, אבער נאר אויב ס'איז קלאר.
און נאכאמאל וועל איך מסיים זיין מעין הפתיחה; כפי זכרוני האב איך נישט אין ערגעץ געשריבן עפעס קעגן ר' שמערל'ן זעלבסט, און אויב יא בין איך גרייט עס אויסצומעקן און איך בעט אים איבער ברבים דא אין קרעטשמע, אבער דערווייל האט זיך נאך קיינער נישט פארבינדן מיט ר' שמערל'ן וואס דערויף ווארט איך.
דרך אגב יהי כן: וואס הייסט אז דו האסט געזען ביי ר' שמערל'ן? - ער האט עס ערגעץ געשריבן? אדער האסטו געזען דעם סידור?
בכבוד רב, און נאכאמאל, איך מיין קיינעם חלילה נישט צו באליידיגן.
-
שטארק זיך
- שר שבעת אלפים
- תגובות: 7810
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 28, 2009 8:23 pm
- לאקאציע: ביים נעקסטן שטאפל
זיס האט געשריבן:
איבער דעם גרשום שלום'ן:
ר' חיים ליעבערמאן, מזכיר פונעם ריי"צ מליובאוויטש זצ"ל, וועלכער איז געווען וועלט בארימט אלץ חכם, חוקר היסטאריען און ביבליאגראף, ברענגט און זיין ספר 'אהל רח"ל' פילע, פילע מאמרים פון דעם פרופ' שלום, און ער ווייזט אויף אז דער פראפעסער איז א מענואווירט מיט פאקט און צומאל א פשוט'ער מסלף, שלום, וועלכער איז נישט שולדיג געבליבן האט פארהערט מיט ליבערמאן שרייבנדיג מאמרים און וועלעכע ער גיסט אויס זיין גרימצארן אויף דעם חסידאק וואס ערלויבט זיך פארמעסטן מיט'ן הויך געשעצטן פראפעסער, אבער דברים של טעם ענטפערט ער עפעס נישט (שלום'ס מאמרים ווען ציטירט בספר הנ"ל).
פאר די אלע וואס טענה'ן אז מען קען זיך מיט שלום'ן נישט פארמעסטן, קוקט אויס אז מען קען יא...
אדרבא איבערצייגט אייך, דער ספר 'אהל רחל' איז בנמצא, הגם נישט אין די געשעפטן, אבער אסאך מאנ"ש האבן די ספרים, רבותים פראבירט צו לייגן א האנט אויף די ספרים, איר וועט זיך מחי' זיין.
(דער ספר איז סתם אזוי סחורה ווי גאלד)
אנדערע טענה'ען אבער אז ווער ס'קען גרשון שלום ווייסט אז מען קען זיך נישט מיט אים פארמעסטן,
איבער דעם גרשום שלום'ן:
ר' חיים ליעבערמאן, מזכיר פונעם ריי"צ מליובאוויטש זצ"ל, וועלכער איז געווען וועלט בארימט אלץ חכם, חוקר היסטאריען און ביבליאגראף, ברענגט און זיין ספר 'אהל רח"ל' פילע, פילע מאמרים פון דעם פרופ' שלום, און ער ווייזט אויף אז דער פראפעסער איז א מענואווירט מיט פאקט און צומאל א פשוט'ער מסלף, שלום, וועלכער איז נישט שולדיג געבליבן האט פארהערט מיט ליבערמאן שרייבנדיג מאמרים און וועלעכע ער גיסט אויס זיין גרימצארן אויף דעם חסידאק וואס ערלויבט זיך פארמעסטן מיט'ן הויך געשעצטן פראפעסער, אבער דברים של טעם ענטפערט ער עפעס נישט (שלום'ס מאמרים ווען ציטירט בספר הנ"ל).
פאר די אלע וואס טענה'ן אז מען קען זיך מיט שלום'ן נישט פארמעסטן, קוקט אויס אז מען קען יא...
אדרבא איבערצייגט אייך, דער ספר 'אהל רחל' איז בנמצא, הגם נישט אין די געשעפטן, אבער אסאך מאנ"ש האבן די ספרים, רבותים פראבירט צו לייגן א האנט אויף די ספרים, איר וועט זיך מחי' זיין.
(דער ספר איז סתם אזוי סחורה ווי גאלד)
דער פראבלעם איז קיינמאל דער פראבלעם!
עס איז וואס ליגט אונטערן פראבלעם.
עס איז וואס ליגט אונטערן פראבלעם.
אקעי
מורי ורבותי
ענדליך האב איך זיך פארבינדן פערזענליך מיט הר"ר שמריה שמעריל שליט"א, הקיצור ער לייקנט שטיין אין ביין, ער זאגט אז לפי ידיעתו ווייסט ער נישט צי זאגן פון א כתב יד אדער געדרוקט פון יה אכסוף, לפי חוות דעתו איז דער יה אכסוף זיכער נישט נתחבר געווארן דורך א פייטן, ווייל די חרוזים צייגן נישט אזוי.
אויך זאגט ער אז עס גייען ארום שמועות בשמו וועגן דעם און וועגן 'גאט פון אברהם', ער איז מוסר מודעה אז די אלע זאכן האבן נישט קיין האפט, ער האט נישט עוסק געווען דערינען קיינמאל!!!!
והנה קיימנו בזה מאמר הכתוב פון די וואכעדיגע סדרה 'ודרשת וחקרת ושאלת היטיב'
אלזא צי איך צוריק פון די עדות'שאפט פון ר' שמעריל, דער ווער ס'האט דא אנגעהויבן דעם נושא, זאל מוחל זיין און ברענגען אנדערע וויטנעסעס.....
מורי ורבותי
ענדליך האב איך זיך פארבינדן פערזענליך מיט הר"ר שמריה שמעריל שליט"א, הקיצור ער לייקנט שטיין אין ביין, ער זאגט אז לפי ידיעתו ווייסט ער נישט צי זאגן פון א כתב יד אדער געדרוקט פון יה אכסוף, לפי חוות דעתו איז דער יה אכסוף זיכער נישט נתחבר געווארן דורך א פייטן, ווייל די חרוזים צייגן נישט אזוי.
אויך זאגט ער אז עס גייען ארום שמועות בשמו וועגן דעם און וועגן 'גאט פון אברהם', ער איז מוסר מודעה אז די אלע זאכן האבן נישט קיין האפט, ער האט נישט עוסק געווען דערינען קיינמאל!!!!
והנה קיימנו בזה מאמר הכתוב פון די וואכעדיגע סדרה 'ודרשת וחקרת ושאלת היטיב'
אלזא צי איך צוריק פון די עדות'שאפט פון ר' שמעריל, דער ווער ס'האט דא אנגעהויבן דעם נושא, זאל מוחל זיין און ברענגען אנדערע וויטנעסעס.....
לעצט פארראכטן דורך יהיה כן אום פרייטאג אוגוסט 14, 2009 1:54 pm, פארראכטן געווארן 1 מאל.
זאת ועוד
איך בין צוריק געגאנגען צי דער וואס האט מיר עס געזאגט בשמו פון ר' שמערי'לן, למעשה האט ער זיך אביסל איבערגעפרישט דעם זכרון, און האט מיר געזאגט אן אנדערן נאמען, וואס יענער האט דאס מכלומר'שט ערווענט פאר ר' שמערל'ן, איך גיי נישט מפרסם זיין דעם נאמען, און איך האלט נישט ביים זיין א מטרה לחצים, ממילא איז ידי מסולקת מזה
איך בין צוריק געגאנגען צי דער וואס האט מיר עס געזאגט בשמו פון ר' שמערי'לן, למעשה האט ער זיך אביסל איבערגעפרישט דעם זכרון, און האט מיר געזאגט אן אנדערן נאמען, וואס יענער האט דאס מכלומר'שט ערווענט פאר ר' שמערל'ן, איך גיי נישט מפרסם זיין דעם נאמען, און איך האלט נישט ביים זיין א מטרה לחצים, ממילא איז ידי מסולקת מזה
איך האב געווענליך נישט ליב אריינצורעדן ווען איך האב נישט קיין קלארע אינפארמאציע, אבער איך ווייס נישט פארוואס זענען דא מאנכע וואס זאגן בהחלט אז דער ניגון האט דער הייליגער קארלינער געמאכט/געזינגען. לדעתי איז נישט דא קיין שום מקור צו דעם. דער ניגון -האב איך שוין עטליכע מאל געזעהן - איז געווארן געמאכט אויף אנדערע ווערטער, אפשר על הכל יתגדל? ותגלה? דורך ברעסלעווע חסידים. דאס האב איך געזעהן אין א טעיפ ווי חיליק פראנק שפילט קה אכסוף מיט זיין זיסן פייפערל, שרייבט ער דאס ביים מקור פונעם ניגון. קען זיין ער איז ער וואס מאכט א טעות
מיר זענען שיך!
קרעדיט: מיכאל שניצלער
קרעדיט: מיכאל שניצלער
-
שטארק זיך
- שר שבעת אלפים
- תגובות: 7810
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 28, 2009 8:23 pm
- לאקאציע: ביים נעקסטן שטאפל
יהי כן האט געשריבן:
מודים דרבנן היינו שבחייהו.
ר' יהי, אייער קוראזשפולער אקט פון נאכגיין די זאך ביז צום שורש, און דערנאך אויסרופן טעיתי, ברענגט ארויס ביי מיר א שטארקע רעספעקט,
להוי ידוע אז אזוינע סולפים איז פארהאן לאלפים, דער כלל איז: קען מען נאך גיין גייט עס נאך, און ביז צום שורש, אזוי ווי מורינו ר' יהי כן האט געטוהן, אויב איז נישט דא וואס אן וואו נאכצוגיין, איז עס אוודאי נישט בכוח להוציא מן המוחזק לנו, פינטל.
ועל הכלל כולו יצא.
מורי ורבותי כ'מיין אז עס איז צייט זיך צו לערנען א לעסאן, אז נישט יעדע שמועה'לע וואס שמעקט מיט אויבער חכמה, מוזן מיר גלייבן, און קויפן במנה יפה, אונזער באבישע מסורה איז פארט אין מערסטנטייל גערעכט.
לאמיר געדענקן וואסרבי יוסף יעב"ץ שרייבט, און מהרצ"א מדינוב ברעגט עס אין דרך פקודיך (האי לך לשונו של הדרך פקודיך): תתבונן מה שכתב הגר"י יעב"ץ שהי' בדורות השמד, והעיד שראה כל אותן החוקרים שהעמידו אמונתם על חקירות השכל המירו כבודם בלא יועיל ביום הזעם," און ער פירט אויס: "ונשים וקלי הדעת אשר אמונתם בשמיעה ובקבלה ירושה מאבותינו, עמדו בנסיון ונבחנו בצירוף, וקדשו שמו הגדול והנורא".
יא, איך ווייס אז מ'האט נאר גערעדט פון א זמר'ל, וואו איר מקור איז וכו', און מ'קען עס נישט פארגלייכן, אין-הכי-טאקע, אבער, דאכטזיך, אז שורש אחד להם, אויבער-חכמה ברענגט צו ביידע, ולמזהיר ולנזהר שלומים תן...
ווי ברענגט מען נאך בשם הבעש"ט הק': איבער אלע מדרגות, בין איך א נאר און איך גלייב.
אלזא צי איך צוריק פון די עדות'שאפט פון ר' שמעריל, דער ווער ס'האט דא אנגעהויבן דעם נושא, זאל מוחל זיין און ברענגען אנדערע וויטנעסעס....
מודים דרבנן היינו שבחייהו.
ר' יהי, אייער קוראזשפולער אקט פון נאכגיין די זאך ביז צום שורש, און דערנאך אויסרופן טעיתי, ברענגט ארויס ביי מיר א שטארקע רעספעקט,
להוי ידוע אז אזוינע סולפים איז פארהאן לאלפים, דער כלל איז: קען מען נאך גיין גייט עס נאך, און ביז צום שורש, אזוי ווי מורינו ר' יהי כן האט געטוהן, אויב איז נישט דא וואס אן וואו נאכצוגיין, איז עס אוודאי נישט בכוח להוציא מן המוחזק לנו, פינטל.
ועל הכלל כולו יצא.
מורי ורבותי כ'מיין אז עס איז צייט זיך צו לערנען א לעסאן, אז נישט יעדע שמועה'לע וואס שמעקט מיט אויבער חכמה, מוזן מיר גלייבן, און קויפן במנה יפה, אונזער באבישע מסורה איז פארט אין מערסטנטייל גערעכט.
לאמיר געדענקן וואסרבי יוסף יעב"ץ שרייבט, און מהרצ"א מדינוב ברעגט עס אין דרך פקודיך (האי לך לשונו של הדרך פקודיך): תתבונן מה שכתב הגר"י יעב"ץ שהי' בדורות השמד, והעיד שראה כל אותן החוקרים שהעמידו אמונתם על חקירות השכל המירו כבודם בלא יועיל ביום הזעם," און ער פירט אויס: "ונשים וקלי הדעת אשר אמונתם בשמיעה ובקבלה ירושה מאבותינו, עמדו בנסיון ונבחנו בצירוף, וקדשו שמו הגדול והנורא".
יא, איך ווייס אז מ'האט נאר גערעדט פון א זמר'ל, וואו איר מקור איז וכו', און מ'קען עס נישט פארגלייכן, אין-הכי-טאקע, אבער, דאכטזיך, אז שורש אחד להם, אויבער-חכמה ברענגט צו ביידע, ולמזהיר ולנזהר שלומים תן...
ווי ברענגט מען נאך בשם הבעש"ט הק': איבער אלע מדרגות, בין איך א נאר און איך גלייב.
דער פראבלעם איז קיינמאל דער פראבלעם!
עס איז וואס ליגט אונטערן פראבלעם.
עס איז וואס ליגט אונטערן פראבלעם.
שטארק זיך האט געשריבן:יהי כן האט געשריבן:אלזא צי איך צוריק פון די עדות'שאפט פון ר' שמעריל, דער ווער ס'האט דא אנגעהויבן דעם נושא, זאל מוחל זיין און ברענגען אנדערע וויטנעסעס....
מודים דרבנן היינו שבחייהו.
ר' יהי, אייער קוראזשפולער אקט פון נאכגיין די זאך ביז צום שורש, און דערנאך אויסרופן טעיתי, ברענגט ארויס ביי מיר א שטארקע רעספעקט,
להוי ידוע אז אזוינע סולפים איז פארהאן לאלפים, דער כלל איז: קען מען נאך גיין גייט עס נאך, און ביז צום שורש, אזוי ווי מורינו ר' יהי כן האט געטוהן, אויב איז נישט דא וואס אן וואו נאכצוגיין, איז עס אוודאי נישט בכוח להוציא מן המוחזק לנו, פינטל.
ועל הכלל כולו יצא.
מורי ורבותי כ'מיין אז עס איז צייט זיך צו לערנען א לעסאן, אז נישט יעדע שמועה'לע וואס שמעקט מיט אויבער חכמה, מוזן מיר גלייבן, און קויפן במנה יפה, אונזער באבישע מסורה איז פארט אין מערסטנטייל גערעכט.
לאמיר געדענקן וואסרבי יוסף יעב"ץ שרייבט, און מהרצ"א מדינוב ברעגט עס אין דרך פקודיך (האי לך לשונו של הדרך פקודיך): תתבונן מה שכתב הגר"י יעב"ץ שהי' בדורות השמד, והעיד שראה כל אותן החוקרים שהעמידו אמונתם על חקירות השכל המירו כבודם בלא יועיל ביום הזעם," און ער פירט אויס: "ונשים וקלי הדעת אשר אמונתם בשמיעה ובקבלה ירושה מאבותינו, עמדו בנסיון ונבחנו בצירוף, וקדשו שמו הגדול והנורא".
יא, איך ווייס אז מ'האט נאר גערעדט פון א זמר'ל, וואו איר מקור איז וכו', און מ'קען עס נישט פארגלייכן, אין-הכי-טאקע, אבער, דאכטזיך, אז שורש אחד להם, אויבער-חכמה ברענגט צו ביידע, ולמזהיר ולנזהר שלומים תן...
ווי ברענגט מען נאך בשם הבעש"ט הק': איבער אלע מדרגות, בין איך א נאר און איך גלייב.
רייט נישט אויף מיינע 'קענטעניסן', איך האלט עס נאר פאר א געלונגנקייט אז מען קען מברר זיין א זאך על בוריה, לאמיר זעהן, עשרות! דמיונות און באבקעס דרייען זיך דא ארום אין די קרעטשמע, בנוסף צו די אלע אטעטשמענטס פון אנדערע חולמי חלום, לאמיר זעהן, ווער קען נעמען די גרינגע מיה, ווי אויפזיכן א טעלעפאן נומער אין טעלעפאן בוק און אנקאלן יענעם מברר זיין און איין מינוט.
זיידשזע וויסן אז שלמה המלך האט שוין געזאגט 'פתי יאמין לכל דבר' עס איז לגמרי נישט קיין מעלה צו תם'וואטע צו גלויבן אין יעדע זאך, אפילו עס איינגעגעסן בייים עולם גולם, מיינט נאך נישט אז איינער טראכט אנדערש איז ער א 'גרשון שלום' אדער א 'משכיל' וכו' ווי זיס האט מיך דא פריער באפאלן, אדרבא זיי מוחל און ברענג א ראיה פארקערט, איך האב נאך קיינעם נישט געזעהן דא אראפברענגן פון בית אהרן, אז רבי אהרן הגדול זעלבסט האט דאס פארפאסט, 99.99% אז יא, די ר"ת פון דעם פיוט אין זיין נאמען, די נוסח איז אזוי משמע וכו' און ער האט דאס געזונגען.
די זאכן וואס זענען אנגענומען ביי כלל ישראל בקדושה ובטהרה, גדרים וסייגים, חומרות ופרישות, גדולת הצדיקים וקדושתם, א וודאי טאר מען נישט מחולק זיין, אבער אנדערע זאכן וואס מאכט נישט גרעסער דעם צדיק אדער קלענער, פארוואס זאל מען נישט מברר זיין געהעריג, נאכגיין די פרטים?!
עס איז דא תורות אין עבודת ישראל, וואס שטאמט גאר פון קדושת לוי, עס האט א הסבר, דער קאזניצער מגיד ווערט מיט קיין האר נישט קלענער אדער גרעסער מיט דעם.
איך בין ממליץ די ווערטער פון די גמרא אין עירובין, מקום יש בראש להניח שתי תפלין, עס דארף זיין פלאץ אין קאפ פאר נאך א דיעה, ווי לאנג עס גרעניצט זיך נישט מיט התחכמות אדער אפיקורסות.
וליהוי ידוע, 'אלע' יא 'אלע' היינטיגע היסטאריע שרייבערלעך, אנגעהויבן פון די סאטמארסטע, ביז די לינקע ציוניסטישע, האבן היבש אסאך זיופים וסילופים, חוץ דער וועלכער ס'איז אן עד ראיה און איז מעיד וואס ער האט אליין געזעהן, אוןן ער איז איש נאמן וואס האט נאכנישט קיין ריעותא אין זיין נאמנות, קען מען זיך סומך זיין אויף אים, אבער היות די היינטיגע שרייבערלעך קומען באשרייבן גדולים וצדיקים וואס זיי האבן ניטאמאל זוכה געווען צו קענען, אין א צייט וואס עס דרייען זיך נאך ארום לאויש"ט הונדערטער אידן וועלכע האבן זיך געווייקט און זיך געקאכט אין די צדיקים, נו וואדע, זענען זיי מסלף ומזייף נעמען ארויס פוצן צי, עס זאל מאכן דעם אייינדרוק צי דעם וואס זיי שמעקט עס זאל אזוי זיין. ובכגון דא נאמר פתי יאמין לכל דבר!!!
לעצט פארראכטן דורך יהיה כן אום פרייטאג אוגוסט 14, 2009 3:21 pm, פארראכטן געווארן 1 מאל.
ליין שטייט איבער וואס כ'האב געשריבן העסטע זיין אז דיין מוסר דרשה וואס דו האסט ציגעשריבן, רבי יוסף יעבץ, דרך פיקודיך , מאמר הבעש"ט הק', קומט לגמרי נישט אהער במחילת כבודך.
דער הייליגער מהרצ"א האט דאס געשריבן קייגן די מסכילים בימיו, כידוע, אויף דעם האט ער מחבר געווען זיין הייליג ספר 'מעין גנים', און דאס וויל איך ערווענען זאלסט נישט מדמה זיין מיין הוה אמינא צו הסכלה ח"ו.
דער הייליגער מהרצ"א האט דאס געשריבן קייגן די מסכילים בימיו, כידוע, אויף דעם האט ער מחבר געווען זיין הייליג ספר 'מעין גנים', און דאס וויל איך ערווענען זאלסט נישט מדמה זיין מיין הוה אמינא צו הסכלה ח"ו.
-
שטארק זיך
- שר שבעת אלפים
- תגובות: 7810
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 28, 2009 8:23 pm
- לאקאציע: ביים נעקסטן שטאפל
זייט מיר מוחל ר' יהי כן, איך האב זיך שלעכט אויסגעדרוקט, אדער האט איר מיך שלעכט פארשטאנען.
נאכאמאל,
איך האב געשריבן:
און נאך האב איך געשריבן:
אנטשולדיגט נאכאמאל, און אויב בין איך ווידער ראנג, בין איך גרייט צוריק צוציהען.
נאכאמאל,
איך האב געשריבן:
באמערק איך האב גארנישט קעגן די הוה אמינה.להוי ידוע אז אזוינע סולפים איז פארהאן לאלפים, דער כלל איז: קען מען נאך גיין גייט עס נאך, און ביז צום שורש, אזוי ווי מורינו ר' יהי כן האט געטוהן, אויב איז נישט דא וואס אן וואו נאכצוגיין, איז עס אוודאי נישט בכוח להוציא מן המוחזק לנו, פינטל.
און נאך האב איך געשריבן:
באמערק: איך פארגלייך נישט די צוויי, און דא רעד איך אויך פון די מסקנא, צו גלייבן שמועות, און פאל עס איז נישט נתברר געווארן כנ"ל.יא, איך ווייס אז מ'האט נאר גערעדט פון א זמר'ל, וואו איר מקור איז וכו', און מ'קען עס נישט פארגלייכן, אין-הכי-טאקע, אבער, דאכטזיך, אז שורש אחד להם, אויבער-חכמה ברענגט צו ביידע, ולמזהיר ולנזהר שלומים תן...
אנטשולדיגט נאכאמאל, און אויב בין איך ווידער ראנג, בין איך גרייט צוריק צוציהען.
דער פראבלעם איז קיינמאל דער פראבלעם!
עס איז וואס ליגט אונטערן פראבלעם.
עס איז וואס ליגט אונטערן פראבלעם.
פשי הא, אזא ניצחון... נישט אומזינסט האבן צדיקים געזאגט אז צוויי זאכן זענען מעין עולם הבא, נצחון און שבת... לענינינו קען מען מוסיף זיין עאכו"כ ווען עס איז א נצחון איבער א שבת'דיגע ענין...
א גרויסן יישר כח פאר ר' יהי כן פארן מברר זיין את הענין לאמיתו און עס ברענגען פארן עולם לידיעה, עס ליגט אויך א געוויסע מאס שטארקייט עס צו טון, תשואת חן חן לו.
דרך אגב; אלס והייתם נקיים, איך האב נישט פארגליכן נישט ר' יהי חן און נישט ר' שמעריל'ען צו 'גרשון שלום', חס ושלום, איך פארנעם אפילו א צווייטע דעה, איך האב נאר ארויסגעברענגט א געוויסע נקודה. אבער אויב האט איינער ארויסגעלערנט דערפון אז איך פארגלייך אים ח"ו צו משכילים דאן בעט איך אים איבער.
און אז מען רעדט שוין, האב איך דעם שבת אויך געטאן אביסל ריסערטש, איך האב נאכנישט געוויסט פון די נייעס פון ר' יהי כן, אלזא איך האב געפרעגט גרויסע ידענים וועלכע האבן ליב צו טון אין דעם פעלד און זיי זאגן אז ס'איז כמעט ברור אז ר' אהרן הגדול האט עס געמאכט, ווייל אויסער דעם וואס שמו חתום עליו און די קבלה אז ער האט עס געזינגען ביים מגיד וכו', איז עס געדרוקט אין "בית אהרן" און דארט שטייט קלאר אז 'זמר זה חברו רבי אהרן הגדול מקארלין זי"ע", און עס דארף באמערקט ווערן אז די קינדער פונעם בית-אהרן, וועלכע זענען אליין געווען אנגענומענע רבי'ס ביי כלל ישראל האבן ארויסגעגעבן דעם בית אהרן, ושמא חתום עליה. ממילא איז כמעט זיכער אז ער האט עס מחבר געווען און אויב וויל איינער זאגן אז ס'איז נאך אלס נישט אויסגעשלאסן אז ער האט עס גענומען פון ערגעץ און די קינדער פון בית-אהרן האבן נישט געוויסט דערפון, אם כן לא שבקת חי לכל זמר ביי כלל ישראל, מארגן וועט קומען איינער און פרעגן "ווער זאגט אז צמאה נפשי האט דער אבן עזרא מחבר געווען", אפשר האט ער עס גענומען פון ערגעץ? - ממילא איז נישט שייך צו גיין אזוי ווייט און לכאורה איז דער מחבר גאנץ זיכער רבי אהרן הגדול.
בנוגע דעם ניגון קען מען זיך שוין דינגען, הגם אין קארלין איז מקובל אז דער ניגון שטאמט פון רבי אהרן הגדול און זיי זינגען עס ביים יארצייט.
אבער איך וויל אצינד אויפברענגען א צווייטע נקודה:
שטעלט אייך פאר אויב ר' יהי כן וואלט נישט געפינען פאר וויכטיג אפירצונעמען ר' שמערל'ען און דער אשכול וואלט געבליבן הענגען בספק, דאן וואלט צוגעגאנגען אין א שמועס אין בית-המדרש בערך אזוי:
יענקל - האסט געהערט משה, עס איז ארויסגעקומען א נייע אנדעקונג פון ר' שמערל אז דער קה אכסוף איז נישט נתחבר געווארן דורך רבי אהרן הגדול.
משה - פון וואנעט ווייסטו דאס?
יענקל- וואס הייסט? - איך האב געהערט פון א איד וואס האט אליין געהערט פון ר' שמערל'ען אז ער האט עס געפינען אין אן אלטן כתב יד.
משה - אזוי, זייער אינטערעסאנט.
פון דארט וואלט די שמועה געגאנגען פון מויל צו אויער און מען וואלט עס גאנץ פיין אפגעקויפט.
למעשה איז נאך א מזל אז ר' שמערל לעבט נאך, אבער לאמיר זיך פארשטעלן ווען דער אשכול ווערט געשריבן אחר אריכת ימיו ושנותיו של ר' שמערל בנעימים, און קיינער קען אים אפילו נישט גיין פרעגן, דאן וואלט עס געווען א וודאות... וואס הייסט, על פי שנים עדים יקום דבר, ביקסאד מיט יהי כן ווייסן בפירוש אז ר' שמערל האט אזוי געזאגט און אנדערע האבן אויך אזוי געהערט, נו, מען קען טאקע נישט איבערפרעגן אבער ס'פעלט אפילו נישט אויס ווייל ס'איז דאך א קלא דלא פסק און עבודי לגלויי לשלשה וואס אין אדם משקר, און וואס, דו ווילסט זיך דינגען מיט ר' שמערל? - ווייסטו דען נישט אז קיינער קען זיך מיט אים נישט פארמעסטן? - עס איז א וודאות אז דער קה אכסוף איז נישט פון רבי אהרן הגדול ווייל ר' שמערל האט בפירוש אזוי געזאגט, ומי יבוא אחרי ר' שמערל צו זאגן פארקערט?!
לאמיר אבער גיין א טריט ווייטער:
אין ארץ ישראל זיצן א גרופע נחשים ועקרבים תלמידיו של הכופר גרשון שלום (נאכאמאל למען ישמעו ויראו; איך פארגלייך קיינעם נישט צו זיי, אבער קיינעם; גענוג קלאר?) און זיי הערן א שמועה רחוקה אז ר' שמערל האט עס געפינען אין אן אלטן כתב יד... ווי אזוי מיינט איר וועלן זיי באשרייבן דעם זמר קה אכסוף? - איר קענט זיך פארשטעלן אז עס וועט לויטן בערך אזוי:
זמר קה אכסוף
"אצל חסידים מייחסים הזמר אל האדמו"ר רבי אהרן הראשון לבית קארלין, אמנם מעדיות שונות נמסרו בשמו של ר' שמערל, שהיה ידען וחקרן נפלא ועמד כיו"ר דקובץ בית שלמה דבאבוב, שמצא כתב יד עתיק שנכתב כמאה שנה לפני לידת רבי אהרן, ושם נמצא כתוב הזמר הזה. אמנם הכתב יד אינו מצי' תחת ידינו אבל הנח לו לר' שמערל שהיה ידען גדול ועשר ידות לו בכתבי ידות, ומה עוד שהיה חסיד נלהב ולא היה חשוד בלהמציא דברים כאילו הזמר אינו של רבי אהרן, אמנם ר' שמערל לא פירסם הדברים בקובצו שכן הורה לו רבו האדמו"ר ר' שלמה מבאבוב שרצה לחסות על כבודו של האדמו"ר רבי אהרן, אבל כמה פעמים התבטא כן לפני מקורביו... ומצינו סמך לדבריו של ר' שמערל, כיון שכידוע היה לשולשלת בית קארלין אוצר ספרים גדול שבו נמצא כתבים שונים ורגליים לדבר שזמר אחד מתוך כתביו ייחס לעצמו".
און אויף מארגן ווען א זוהן וועט פרעגן "טאטי, ווער האט מחבר געווען דעם קה אכסוף?" - וועט מען אים ענטפערן "איך ווייס, אין קארלין איז מקובל אז רבי אהרן הגדול האט עס געמאכט, אבער ס'איז דא קושיות דערויף... אין באבוב האט מען אלס געוויסט אז ס'איז אן אלטן זמר"... ואידך זול גמור, קיינער וועט עס אפילו נישט קענען לייקענען...
איר זענט תופס? - די מעשה האט שוין אזא לאנגע בארד אז ר' שמערל האט שוין אפילו געפרעגט דעם באבוב'ער רב וועלכע האט אים בפירוש געהייסן דאס נישט מפרסם צו זיין.
און למען הפונקטליכקייט, מ'מוז נישט צוקומען צו גרשון שלום, אפילו אזא שמוגער ווי דער 'ספר הגאון' איז אויך עלול צו שרייבן אזעלכע שטותים.
איר פארשטייט טייערע פריינט: ווען ס'קומט צו היסטאריע טאר מען נישט גלויבן זאכן סתם אין די לופט, אפילו ווען יענער שווערט זיך אז ער האט אליין געהערט און געזען... מען מוז יעדע זאך מברר זיין לעומקן של הדברים און וויסן די זאכן מיט א הונדערט פראצענטיגקייט.
למען הסיום: אפשר איז כדאי צו גרינדן א באזונדערן געהענגל איבער גרשן שלום ושקריו.
א גרויסן יישר כח פאר ר' יהי כן פארן מברר זיין את הענין לאמיתו און עס ברענגען פארן עולם לידיעה, עס ליגט אויך א געוויסע מאס שטארקייט עס צו טון, תשואת חן חן לו.
דרך אגב; אלס והייתם נקיים, איך האב נישט פארגליכן נישט ר' יהי חן און נישט ר' שמעריל'ען צו 'גרשון שלום', חס ושלום, איך פארנעם אפילו א צווייטע דעה, איך האב נאר ארויסגעברענגט א געוויסע נקודה. אבער אויב האט איינער ארויסגעלערנט דערפון אז איך פארגלייך אים ח"ו צו משכילים דאן בעט איך אים איבער.
און אז מען רעדט שוין, האב איך דעם שבת אויך געטאן אביסל ריסערטש, איך האב נאכנישט געוויסט פון די נייעס פון ר' יהי כן, אלזא איך האב געפרעגט גרויסע ידענים וועלכע האבן ליב צו טון אין דעם פעלד און זיי זאגן אז ס'איז כמעט ברור אז ר' אהרן הגדול האט עס געמאכט, ווייל אויסער דעם וואס שמו חתום עליו און די קבלה אז ער האט עס געזינגען ביים מגיד וכו', איז עס געדרוקט אין "בית אהרן" און דארט שטייט קלאר אז 'זמר זה חברו רבי אהרן הגדול מקארלין זי"ע", און עס דארף באמערקט ווערן אז די קינדער פונעם בית-אהרן, וועלכע זענען אליין געווען אנגענומענע רבי'ס ביי כלל ישראל האבן ארויסגעגעבן דעם בית אהרן, ושמא חתום עליה. ממילא איז כמעט זיכער אז ער האט עס מחבר געווען און אויב וויל איינער זאגן אז ס'איז נאך אלס נישט אויסגעשלאסן אז ער האט עס גענומען פון ערגעץ און די קינדער פון בית-אהרן האבן נישט געוויסט דערפון, אם כן לא שבקת חי לכל זמר ביי כלל ישראל, מארגן וועט קומען איינער און פרעגן "ווער זאגט אז צמאה נפשי האט דער אבן עזרא מחבר געווען", אפשר האט ער עס גענומען פון ערגעץ? - ממילא איז נישט שייך צו גיין אזוי ווייט און לכאורה איז דער מחבר גאנץ זיכער רבי אהרן הגדול.
בנוגע דעם ניגון קען מען זיך שוין דינגען, הגם אין קארלין איז מקובל אז דער ניגון שטאמט פון רבי אהרן הגדול און זיי זינגען עס ביים יארצייט.
אבער איך וויל אצינד אויפברענגען א צווייטע נקודה:
שטעלט אייך פאר אויב ר' יהי כן וואלט נישט געפינען פאר וויכטיג אפירצונעמען ר' שמערל'ען און דער אשכול וואלט געבליבן הענגען בספק, דאן וואלט צוגעגאנגען אין א שמועס אין בית-המדרש בערך אזוי:
יענקל - האסט געהערט משה, עס איז ארויסגעקומען א נייע אנדעקונג פון ר' שמערל אז דער קה אכסוף איז נישט נתחבר געווארן דורך רבי אהרן הגדול.
משה - פון וואנעט ווייסטו דאס?
יענקל- וואס הייסט? - איך האב געהערט פון א איד וואס האט אליין געהערט פון ר' שמערל'ען אז ער האט עס געפינען אין אן אלטן כתב יד.
משה - אזוי, זייער אינטערעסאנט.
פון דארט וואלט די שמועה געגאנגען פון מויל צו אויער און מען וואלט עס גאנץ פיין אפגעקויפט.
למעשה איז נאך א מזל אז ר' שמערל לעבט נאך, אבער לאמיר זיך פארשטעלן ווען דער אשכול ווערט געשריבן אחר אריכת ימיו ושנותיו של ר' שמערל בנעימים, און קיינער קען אים אפילו נישט גיין פרעגן, דאן וואלט עס געווען א וודאות... וואס הייסט, על פי שנים עדים יקום דבר, ביקסאד מיט יהי כן ווייסן בפירוש אז ר' שמערל האט אזוי געזאגט און אנדערע האבן אויך אזוי געהערט, נו, מען קען טאקע נישט איבערפרעגן אבער ס'פעלט אפילו נישט אויס ווייל ס'איז דאך א קלא דלא פסק און עבודי לגלויי לשלשה וואס אין אדם משקר, און וואס, דו ווילסט זיך דינגען מיט ר' שמערל? - ווייסטו דען נישט אז קיינער קען זיך מיט אים נישט פארמעסטן? - עס איז א וודאות אז דער קה אכסוף איז נישט פון רבי אהרן הגדול ווייל ר' שמערל האט בפירוש אזוי געזאגט, ומי יבוא אחרי ר' שמערל צו זאגן פארקערט?!
לאמיר אבער גיין א טריט ווייטער:
אין ארץ ישראל זיצן א גרופע נחשים ועקרבים תלמידיו של הכופר גרשון שלום (נאכאמאל למען ישמעו ויראו; איך פארגלייך קיינעם נישט צו זיי, אבער קיינעם; גענוג קלאר?) און זיי הערן א שמועה רחוקה אז ר' שמערל האט עס געפינען אין אן אלטן כתב יד... ווי אזוי מיינט איר וועלן זיי באשרייבן דעם זמר קה אכסוף? - איר קענט זיך פארשטעלן אז עס וועט לויטן בערך אזוי:
זמר קה אכסוף
"אצל חסידים מייחסים הזמר אל האדמו"ר רבי אהרן הראשון לבית קארלין, אמנם מעדיות שונות נמסרו בשמו של ר' שמערל, שהיה ידען וחקרן נפלא ועמד כיו"ר דקובץ בית שלמה דבאבוב, שמצא כתב יד עתיק שנכתב כמאה שנה לפני לידת רבי אהרן, ושם נמצא כתוב הזמר הזה. אמנם הכתב יד אינו מצי' תחת ידינו אבל הנח לו לר' שמערל שהיה ידען גדול ועשר ידות לו בכתבי ידות, ומה עוד שהיה חסיד נלהב ולא היה חשוד בלהמציא דברים כאילו הזמר אינו של רבי אהרן, אמנם ר' שמערל לא פירסם הדברים בקובצו שכן הורה לו רבו האדמו"ר ר' שלמה מבאבוב שרצה לחסות על כבודו של האדמו"ר רבי אהרן, אבל כמה פעמים התבטא כן לפני מקורביו... ומצינו סמך לדבריו של ר' שמערל, כיון שכידוע היה לשולשלת בית קארלין אוצר ספרים גדול שבו נמצא כתבים שונים ורגליים לדבר שזמר אחד מתוך כתביו ייחס לעצמו".
און אויף מארגן ווען א זוהן וועט פרעגן "טאטי, ווער האט מחבר געווען דעם קה אכסוף?" - וועט מען אים ענטפערן "איך ווייס, אין קארלין איז מקובל אז רבי אהרן הגדול האט עס געמאכט, אבער ס'איז דא קושיות דערויף... אין באבוב האט מען אלס געוויסט אז ס'איז אן אלטן זמר"... ואידך זול גמור, קיינער וועט עס אפילו נישט קענען לייקענען...
איר זענט תופס? - די מעשה האט שוין אזא לאנגע בארד אז ר' שמערל האט שוין אפילו געפרעגט דעם באבוב'ער רב וועלכע האט אים בפירוש געהייסן דאס נישט מפרסם צו זיין.
און למען הפונקטליכקייט, מ'מוז נישט צוקומען צו גרשון שלום, אפילו אזא שמוגער ווי דער 'ספר הגאון' איז אויך עלול צו שרייבן אזעלכע שטותים.
איר פארשטייט טייערע פריינט: ווען ס'קומט צו היסטאריע טאר מען נישט גלויבן זאכן סתם אין די לופט, אפילו ווען יענער שווערט זיך אז ער האט אליין געהערט און געזען... מען מוז יעדע זאך מברר זיין לעומקן של הדברים און וויסן די זאכן מיט א הונדערט פראצענטיגקייט.
למען הסיום: אפשר איז כדאי צו גרינדן א באזונדערן געהענגל איבער גרשן שלום ושקריו.
-
farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35438
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
אודות הניגון המושר על פיוט יה אכסוף, כותב הרב מאיר שמעון גשורי (מחבר כמה ספרים בספרות נגינה החסידות, והטעיפ 'בני היכלא' ניגוני תלמידי הבעש"ט, שיצא לאור מלפני שנה הוא מתוים שנכתבו על ידו)
במאמר כאן
הניגונים שחוברו לפיוט זה ראויים לפרשה בפני עצמה. הראשון בסוג ניגונים אלה מוצאו בתור הזהב של השושלת, שחסידי קרלין מזמרים אותו מדי שבת בשבת. בטעות ייחסוהו לרבי אהרן הגדול, בעוד שחובר ע"י ר' אשר הראשון או ר' אהרן השני. החסידים קוראים לו "הניגון הקדוש", כי מסופר שבעת בקורו של ה"בית אהרן" אצל מחותנו ר' ישראל מריז'ין, ראה שכששרו ניגון זה נתרומם הריז'ינאי עם כיסאו מהקרקע לאוויר. צדיקי קרלין וסטולין היו מקפידים על זמרה נכונה של ניגון זה ללא שינוי כל שהוא ועמדו על טהרת כל תנועה וצליל.
רישומיו של ניגון "יה אכסוף" נזכרים בפי אחד הסופרים המתאר את חסידותו של אביו, שדביקותו מגיעה למרום קצה כשהוא שר את פזמונו של ר' אהרן הגדול "יה אכסוף נועם שבת". ועל הניגון הוא אומר, שהוא עגום עגום, מלא געגועים ורחמים רבים, "צובט את הנשמה". הלב כולו מתמלא נועם חרישי, סופג אותו מסתורין טמירין, המרפרפים בחלל האפלולית ודומה כאילו אתה שומע בת-קול של אנחה חרישית פורצת ממעמקי נשמה עלובה, "המפרכת לצאת ואינה יכולה".
הפיוט "יה אכסוף" זכה לתחרות ניגונים, כל להן וכל תולדה קרלינית וניגוניהם, ומספרם אין למנות. ברם היתרון בדביקות ניתן לניגונים הראשונים שהותאמו לפיוט והמתייחסים לר' אהרן השני. ומאז מקור היצירה טרם פסק. החוט נמשך, ומספר הניגונים לפיוט זה הולך ורב.
זמרותיו של רבי אהרן הגדול נעשו לנחלת רבים וזכו להכרה סואנת, ועד היום שרים את ניגוניו בחום נפש,. ולא גוזמה היא לומר, כי אפשר לשבת שעות רבות ולהאזין לנועם זמירותיהם של הקרלינים בכלל, ושל רבי אהרן בפרט, והנפש לא תיעף ולא תיגע. אין איש יכול לעמוד בפני קסמה של זמרה זו, ועליה גאות חסידי קרלין.
במאמר כאן
הניגונים שחוברו לפיוט זה ראויים לפרשה בפני עצמה. הראשון בסוג ניגונים אלה מוצאו בתור הזהב של השושלת, שחסידי קרלין מזמרים אותו מדי שבת בשבת. בטעות ייחסוהו לרבי אהרן הגדול, בעוד שחובר ע"י ר' אשר הראשון או ר' אהרן השני. החסידים קוראים לו "הניגון הקדוש", כי מסופר שבעת בקורו של ה"בית אהרן" אצל מחותנו ר' ישראל מריז'ין, ראה שכששרו ניגון זה נתרומם הריז'ינאי עם כיסאו מהקרקע לאוויר. צדיקי קרלין וסטולין היו מקפידים על זמרה נכונה של ניגון זה ללא שינוי כל שהוא ועמדו על טהרת כל תנועה וצליל.
רישומיו של ניגון "יה אכסוף" נזכרים בפי אחד הסופרים המתאר את חסידותו של אביו, שדביקותו מגיעה למרום קצה כשהוא שר את פזמונו של ר' אהרן הגדול "יה אכסוף נועם שבת". ועל הניגון הוא אומר, שהוא עגום עגום, מלא געגועים ורחמים רבים, "צובט את הנשמה". הלב כולו מתמלא נועם חרישי, סופג אותו מסתורין טמירין, המרפרפים בחלל האפלולית ודומה כאילו אתה שומע בת-קול של אנחה חרישית פורצת ממעמקי נשמה עלובה, "המפרכת לצאת ואינה יכולה".
הפיוט "יה אכסוף" זכה לתחרות ניגונים, כל להן וכל תולדה קרלינית וניגוניהם, ומספרם אין למנות. ברם היתרון בדביקות ניתן לניגונים הראשונים שהותאמו לפיוט והמתייחסים לר' אהרן השני. ומאז מקור היצירה טרם פסק. החוט נמשך, ומספר הניגונים לפיוט זה הולך ורב.
זמרותיו של רבי אהרן הגדול נעשו לנחלת רבים וזכו להכרה סואנת, ועד היום שרים את ניגוניו בחום נפש,. ולא גוזמה היא לומר, כי אפשר לשבת שעות רבות ולהאזין לנועם זמירותיהם של הקרלינים בכלל, ושל רבי אהרן בפרט, והנפש לא תיעף ולא תיגע. אין איש יכול לעמוד בפני קסמה של זמרה זו, ועליה גאות חסידי קרלין.
כמדומה שידעתי במה התחלף החוקר שהכל בונים עלי'.
יחד עם קה אכסוף נדפס בבית אהרן עוד דבר מר' אהרן הגדול, וידוי גדול, ולא כתוב עליו בפי' שהוא חיברו רק שנמצא בין כתביו, ועל וידוי זה הי' נדון כמה פעמים בקובץ בית אהרן וישראל כמ"פ, דהוידוי הזה נמצא כבר הרבה לפני ר' אהרן הגדול, עיי"ש קובץ קיב
אגב אודות ניגונים על אכסוף, ראיתי לפני הרבה שנים בקובץ הנ"ל איננו זוכר איזה גליון, מחקר גדול על כמה נגונים נתחברו על אכסוף, כמדומה שג' פעמים הסכום של ניגוני מנוחה ושמחה בויזניץ
יחד עם קה אכסוף נדפס בבית אהרן עוד דבר מר' אהרן הגדול, וידוי גדול, ולא כתוב עליו בפי' שהוא חיברו רק שנמצא בין כתביו, ועל וידוי זה הי' נדון כמה פעמים בקובץ בית אהרן וישראל כמ"פ, דהוידוי הזה נמצא כבר הרבה לפני ר' אהרן הגדול, עיי"ש קובץ קיב
אגב אודות ניגונים על אכסוף, ראיתי לפני הרבה שנים בקובץ הנ"ל איננו זוכר איזה גליון, מחקר גדול על כמה נגונים נתחברו על אכסוף, כמדומה שג' פעמים הסכום של ניגוני מנוחה ושמחה בויזניץ
למה זה תשאל לשמי...
