חזן זיידל ראוונער
די אחראים: יאנאש,אחראי,געלעגער
איך דערמאן זיך יעצט אז כ'האב אמאל געהערט אז דער "אזי בשלישי" זינגט מען אין צאנז.
אויב דאס איז דער זעלבער שטיקל פון וואס מ'רעדט דא, שטימט עס לכאורה מער מיט די מעשה וואס "ריקוד" ברענגט נאך, אז עס איז נאך פון סאך פאר ר' זיידלען. און מעגליך אז מ'האט עס אנגעלייגט אויף אים, ווייל זייענדיג א חסידישער איד האט ער עס געזינגען.
אויב דאס איז דער זעלבער שטיקל פון וואס מ'רעדט דא, שטימט עס לכאורה מער מיט די מעשה וואס "ריקוד" ברענגט נאך, אז עס איז נאך פון סאך פאר ר' זיידלען. און מעגליך אז מ'האט עס אנגעלייגט אויף אים, ווייל זייענדיג א חסידישער איד האט ער עס געזינגען.
פארשריבן האט געשריבן:איך האב פונקט היינט מעיין געווען אינעם ביכל פון הר"ר יונה לאנדא זז"ג איבער דעם מאקארובער רבין, באשרייבט ער דארט ר' זיידלען וואס איז געווען א מאקארובער חסיד, שרייבט ער דארט אז מ'האט אים גערופן זיידל אלס סגולה פאר אריכות ימים צוליב וואס ער איז געווען א בן יחיד.
אבער ר' בערל שווארץ שרייבט אז מ'האט אים גערופן זיידל ווייל ער האט שטארק געענדלט אין זיין זיידן.
און ס'איז דא נאך מיינונגס פארשידנהייטן צווישן די צוויי, ווי אויף זיין געבורטס ארט און נאך. אלזא וועלן מיר בהכרח מוזן צוקומען צו זאמלערס ביכל, קלארצושטעלן די ריכטיגע פאקטן.
.
אינעם ביכל ברענגט ער גאר א 3 ווערסיע אז מ'האט אים געריפען זיידל ווייל ער האט געהייסען נאך זיין זיידע, אבער אינעם יזכור בוך פון ראוונער. ווי אויך אין ילקוט ווהלין שטייט אזוי ווי ר' יונה,
א שיינעם דאנק אייך.
אין ליכט פון די מעלדונג פון פארשריבן, האב איך מעיין געווען אינעם מאקארובען ביכל. און כ'האב באמערקט נאך א גרויסן אונטערשייד צווישן די צוויי.
ר' בערל שרייבט אז ער האט געהייסן ר' יעקב שמואל, און ר' יונה זאגט ר' יעקב משה.
און איך קען דאס באמת נישט משיג זיין, ווייל מילא אויף א טעם פארוואס מ'האט אים גערופן זיידל, קען מען נאך ממליץ זיין אז דאס איז נאר א טעאריע, און ס'איז מעגליך געווען דערפאר עטליכע סיבות. אבער אויף פאקטן צ.ב.ש. ווי אזוי ער האט געהייסן, און וואו ער איז געבוירן דאס קען דאך נישט זיין צוויי. מילא איינער שרייבט נישט ריכטיג. און ווי אזוי טוט מען אזוינס אין א עפנטליכע פובליקאציע. לדעתי בעפאר מען גיבט ארויס א ביכל ליגט א פליכט אויפן ארויסגעבער מברר צו זיין די ריכטיגע פאקטן כדי עס זאלן נישט אריינפאלן אזעלכע גרייזן.
אגב, לויט ווי כ'האב געזעהן דארט, איז ער אויך געווען חזן אין בארדיטשוב. מילא איז "זעליג" נישט אינגאנצן אומגערעכט. (כאטש איך ווייס נישט פון דעם אז מען זאל אים אזוי רופן).
אין ליכט פון די מעלדונג פון פארשריבן, האב איך מעיין געווען אינעם מאקארובען ביכל. און כ'האב באמערקט נאך א גרויסן אונטערשייד צווישן די צוויי.
ר' בערל שרייבט אז ער האט געהייסן ר' יעקב שמואל, און ר' יונה זאגט ר' יעקב משה.
און איך קען דאס באמת נישט משיג זיין, ווייל מילא אויף א טעם פארוואס מ'האט אים גערופן זיידל, קען מען נאך ממליץ זיין אז דאס איז נאר א טעאריע, און ס'איז מעגליך געווען דערפאר עטליכע סיבות. אבער אויף פאקטן צ.ב.ש. ווי אזוי ער האט געהייסן, און וואו ער איז געבוירן דאס קען דאך נישט זיין צוויי. מילא איינער שרייבט נישט ריכטיג. און ווי אזוי טוט מען אזוינס אין א עפנטליכע פובליקאציע. לדעתי בעפאר מען גיבט ארויס א ביכל ליגט א פליכט אויפן ארויסגעבער מברר צו זיין די ריכטיגע פאקטן כדי עס זאלן נישט אריינפאלן אזעלכע גרייזן.
אגב, לויט ווי כ'האב געזעהן דארט, איז ער אויך געווען חזן אין בארדיטשוב. מילא איז "זעליג" נישט אינגאנצן אומגערעכט. (כאטש איך ווייס נישט פון דעם אז מען זאל אים אזוי רופן).
- שמעלקא טויב
- שר חמשת אלפים
- תגובות: 5396
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג מאי 04, 2010 2:41 pm
- לאקאציע: אויפ'ן באשעפער'ס וועלט'ל!
-
- שר האלף
- תגובות: 1429
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג אוגוסט 03, 2010 6:58 am
- לאקאציע: אין די העכערע ספערן...
ר' יונה ברענגט טאקע א בילד פון זיין מציבה, און דארט שטייט ר' יעקב שמואל.
און לפי"ז ווערט די קשיא אויף אים שטערקער, ווייל דאס באדייט אז ער האט פשוט נישט געקוקט וואס ער שרייבט.
בדרך אגב האב איך געזעהן אז אונטן פון די מציבה שטייט זיין נאמען מיט גוי'אישע בוכשטאבן. א זאך אויף וואס מ'האט ביי חסיד'ישע אידן גאר שטארק מקפיד געווען דערויף, ווי באקאנט.
און לפי"ז ווערט די קשיא אויף אים שטערקער, ווייל דאס באדייט אז ער האט פשוט נישט געקוקט וואס ער שרייבט.
בדרך אגב האב איך געזעהן אז אונטן פון די מציבה שטייט זיין נאמען מיט גוי'אישע בוכשטאבן. א זאך אויף וואס מ'האט ביי חסיד'ישע אידן גאר שטארק מקפיד געווען דערויף, ווי באקאנט.
די שמועה איז ווארשיינליך -און האפנטליך- פאלש.
אויף אלע בילדער זעהט מען אים מיט א בארד.
איך בעט דיך ברחמים, נעם מיר נישט אוועק די פאר איבערגעליבענע מיט בערד...
דא האט מען גערעדט פון די בערד טעמע.
viewtopic.php?p=372828&sid=a79bda5640982264a55c13fcbb203fa6#p372828
viewtopic.php?p=373705&sid=a79bda5640982264a55c13fcbb203fa6#p373705
אויף אלע בילדער זעהט מען אים מיט א בארד.
איך בעט דיך ברחמים, נעם מיר נישט אוועק די פאר איבערגעליבענע מיט בערד...
דא האט מען גערעדט פון די בערד טעמע.
viewtopic.php?p=372828&sid=a79bda5640982264a55c13fcbb203fa6#p372828
viewtopic.php?p=373705&sid=a79bda5640982264a55c13fcbb203fa6#p373705
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35247
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
ווי לאנג וועט מען זיך נאך קריגען אויף יענעמס בארד
לאמיר גיין ווייטער ילקוט ווהלין איבער ר' זיידל
לאמיר גיין ווייטער ילקוט ווהלין איבער ר' זיידל
- אטעטשמענטס
-
- 20101108131143 2.pdf
- (96.68 KiB) געווארן דאונלאודעד 306 מאל
זיידל'ס כאר זינגט "הללוי-ה"...
http://www.yivoencyclopedia.org/search.aspx?query=halleluyoh+rovners¶ms=types%3daud%2cvid
http://www.yivoencyclopedia.org/search.aspx?query=halleluyoh+rovners¶ms=types%3daud%2cvid
-
- שר האלף
- תגובות: 1429
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג אוגוסט 03, 2010 6:58 am
- לאקאציע: אין די העכערע ספערן...
שכוח געלינקטער.
איך קאפיר עס פאר די וואס קענען נישט דארט צוקומען.
זיידל ראוונער (ה'תרט"ו, ראדאמישל - ניסן ה'תש"ג; זיין ריכטיגער נאמען איז געווען יעקב שמואל מאַראַגאווסקי) איז געווען א חזן און א קאמפאזיטאר. מען האט אים גערופן זיידל ווייל ער האט שטארק געענדלט אין זיין זיידע, און ראוונער ווייל ער איז געווען חזן אין דער שטאט ראוונע, וואהלין.
זיידל איז געווען דער רבי פון אלע גרויסע חזנים פונעם דור פון פארן קריג. ער איז געווען א געוואלדיגער קאמפאזיטאר, א חד בדרא אין שיינע לאנגע קאמפאזיציעס.
ביי די זעכצן יאר האט ער חתונה געהאט. זיי האבן געהאט א זון און א טאכטער, און געלעבט צוזאמען ביז איר פטירה אין תרצ"ט. ער איז געווארן א מעל סוחר. אבער ער איז געווען א מאקאראווער חסיד, און אויפן באפעל פון זיין רבי'ן איז ער קעגן זיין ווילן געווארן א חזן.
זיין ערשטע קאמפאזיציע איז געווען "תתברך לנצח" אין תרל"ד.
זיין ערשטע שטעלע איז געווען אין זאסלאוו, וואו ער האט געדאווענט די ערשטע תפילה "יום כפור קטן" ערב ר"ח אלול תרמ"א. אויף ראש השנה תרמ"ג איז ער שוין געווען דער שטאטס חזן אין ראוונע. דעמאלסט האט ער אנגעהויבן א רייע קאמפאזיציעס, צווישו זיי די בארימטע "אמת ואמונה". פון תרנ"ו ביז תרס"ג איז ער געווען חזן אין בערדיטשעוו. אין תרס"ג איז ער געווארן חזן פון דער מחזיקי הדת קהילה אין לאנדאן, וואו ער איז געבליבן איין יאר. דערנאך איז ער אויפגענומען געווארן חזן אין לעמבערג, גאליציע, אויף זיבן יאר. אין תרע"א איז ער צוריק געווארן חזן אין ראוונע. נאך דריי יאר האט ער זיך געצויגן קיין ניו יארק.
סוף ימיו האט ער געוואוינט אין אמעריקע, און געגרינדעט א ביהמ"ד אין ניו יארק מיטן נאמען "בית יעקב".
ער האט מאריך ימים געווען, און דערלעבט א גוטן עלטער. ער איז געשטארבן אין יאר תש"ג אין עלטער פון זיבן און אכציג יאר.
צווישן זיינע תלמידים זענען געווען די חזנים דוד רויטמאן און מרדכי הערשמאן.
איך קאפיר עס פאר די וואס קענען נישט דארט צוקומען.
זיידל ראוונער (ה'תרט"ו, ראדאמישל - ניסן ה'תש"ג; זיין ריכטיגער נאמען איז געווען יעקב שמואל מאַראַגאווסקי) איז געווען א חזן און א קאמפאזיטאר. מען האט אים גערופן זיידל ווייל ער האט שטארק געענדלט אין זיין זיידע, און ראוונער ווייל ער איז געווען חזן אין דער שטאט ראוונע, וואהלין.
זיידל איז געווען דער רבי פון אלע גרויסע חזנים פונעם דור פון פארן קריג. ער איז געווען א געוואלדיגער קאמפאזיטאר, א חד בדרא אין שיינע לאנגע קאמפאזיציעס.
ביי די זעכצן יאר האט ער חתונה געהאט. זיי האבן געהאט א זון און א טאכטער, און געלעבט צוזאמען ביז איר פטירה אין תרצ"ט. ער איז געווארן א מעל סוחר. אבער ער איז געווען א מאקאראווער חסיד, און אויפן באפעל פון זיין רבי'ן איז ער קעגן זיין ווילן געווארן א חזן.
זיין ערשטע קאמפאזיציע איז געווען "תתברך לנצח" אין תרל"ד.
זיין ערשטע שטעלע איז געווען אין זאסלאוו, וואו ער האט געדאווענט די ערשטע תפילה "יום כפור קטן" ערב ר"ח אלול תרמ"א. אויף ראש השנה תרמ"ג איז ער שוין געווען דער שטאטס חזן אין ראוונע. דעמאלסט האט ער אנגעהויבן א רייע קאמפאזיציעס, צווישו זיי די בארימטע "אמת ואמונה". פון תרנ"ו ביז תרס"ג איז ער געווען חזן אין בערדיטשעוו. אין תרס"ג איז ער געווארן חזן פון דער מחזיקי הדת קהילה אין לאנדאן, וואו ער איז געבליבן איין יאר. דערנאך איז ער אויפגענומען געווארן חזן אין לעמבערג, גאליציע, אויף זיבן יאר. אין תרע"א איז ער צוריק געווארן חזן אין ראוונע. נאך דריי יאר האט ער זיך געצויגן קיין ניו יארק.
סוף ימיו האט ער געוואוינט אין אמעריקע, און געגרינדעט א ביהמ"ד אין ניו יארק מיטן נאמען "בית יעקב".
ער האט מאריך ימים געווען, און דערלעבט א גוטן עלטער. ער איז געשטארבן אין יאר תש"ג אין עלטער פון זיבן און אכציג יאר.
צווישן זיינע תלמידים זענען געווען די חזנים דוד רויטמאן און מרדכי הערשמאן.
טאבאקא האט געשריבן:אויב איינער וויל הערן אביסל די לאנגע שיינע שטיקלעך פון ר' זיידל, זאל אפירזוכן ווי עס זינגט "משה גענטשאף" וואס האט אסאך עוסק געווען אין זיינע שטיקלעך.
אויף די בלויע עם פי דריי וואס קש"י האט ארויסגעגעבן, איז דא דארט דער באקאנטער "אב הרחמים" "מגן אבות" און "אז בהלוך ירמי' על קברי אבות", געזינגען דורך משה גענטשאף.
איך וויל אויסלערנען דעם לאנגן "אב הרחמים" פאר די חברה, אבער ס'איז גאר שווער -און מ'קען זאגן כמעט אוממעגליך- אן נאטן.
אויב איינער טרעפט עס ערגעץ, אדער ווייסט וואו ס'איז דא, ביטע מיר מודיע זיין.
א דאנק.
-
- שר האלף
- תגובות: 1429
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג אוגוסט 03, 2010 6:58 am
- לאקאציע: אין די העכערע ספערן...
דאס ביכל "זמירות ישראל" פאדערט מעגליך א באזונדערן אשכול, אבער אצינד וועל איך זיך שטעלן אויף איין פרט.
ווען ער רעדט פון ר' זיידל, שרייבט ער - צווישן אנדערע - אזוי:
זיידל ראוונער האט פארמאגט א שיינע שטימע, און האט געזינגען מיט א געוואלדיגן געפיל, אבער די וואס האבן אים געהערט זינגען האבן צוגעגעבן, אז קיין גרויסע שטימע האט ער נישט פארמאגט. און דערפאר פלעגט ער זיך ארויסדרייען, און נישט וועלן אויפטרעטן און זינגען צוזאמען מיט אנדערע חזנים וואס האבן יא פארמאגט גרויסע שטימען, אז זיין שטימע זאל נעבן יענעמ'ס שטימע נישט פארלוירן ווערן.
גראדע איינמאל איז מיט גרויס מי יא געלונגען אים צוזאמענשטעלן, און מאכן אויפטרעטן ביי א קאנצערט, צוזאמען מיט חזן יאסעלע ראזענבלאט. דאס איז געשעהן ביי א קאנצערט אין פילאדעלפיע. ווען דער קאנצערט האט זיך פארענדיגט, איז יאסעלע ראזענבלאט צוגעטרעטן צו די ארגאניזירערס פונעם קאנצערט, און זיי געזאגט: "עס קומט אייך גרויס קרעדיט! איר זענט זעלטן פעאיגע שדכנים, וואס איר האט באוויזן אויסצופירן אזא שידוך".
כאטש ער האט נישט געלייגט קיין דריי פינטעלעך, באקומט דער לעזער דעם איינדרוק אז יאסעלע האט עס געזאגט באופן סארקאסטי.
אבער נישט אזוי קומט מען ארויס ווען מען לעזט דעם ארגינעלן שרייבער - פון וואו ר' בערל האט עס אייגנטליך גענומען, נעמליך הרב ד"ר שמואל. וז"ל:
קבלת הסכמה מאת זיידל ראוונער, שהיה ברגיל עובר לפני התיבה רק בלוית מקהלה, להופיע על בימה אחת עם חזן שזכה למידה כלשהי של פרסום נחשבה כדבר בלתי אפשרי בהחלט.
אע"פ כן עלה בידיהם של שני מנהלים זריזים ובעלי יזמה מפילאדעלפיע – מכס רום ויעקב זינגער – לשכנע את זיידל ראוונער הקפדן לתת קאנצערט ביית ה"מטרופוליטן אופרה" של פילאדעלפיע יחד עם אבא באחד מימי חול המועד פסח. הוא צריך היה לנצח על תזמורת סימפונית בת שישים איש שתצבע אחדות מיצירותיו, בעוד שאבא יופיע בשירת-סאלא של כמה וכמה פרקי-תפילה ידועים משלו.
הקאנצערט הוכתר בהצלחה יוצאת מגדר הרגיל.
לאחר ששולם לאבא שכרו ושולם שכרו של זיידל ראוונער ושכר זמרי המקהלה ונגני התזמורת, עוד נשאר סכום כסף הגון בידי המנהלים.
אבא היה נרגש למעלה מכל שיעור. בהביעו את ברכתו למארגני הקאנצערט אמר להם: "מחוללי-פלאות אתם, שכן עלה בידכם לעשות את הבלתי-אפשרי. על שדכנים זריזים, בשעה שהם מצליחים להביא לידי גמר שידוך בין משפחות שהיו צהובות זו לזו, אומרים כי "חיברו יחד קיר אל קיר". אתם הגדלתם לעשות מהם. בהביאכם את זיידל ראוונער לידי הסכמה שיופיע יחד עמי – חיברתם יחד שני זקנים. הנכם ראויים לכל כבוד שבעולם, וכמובן גם לאותם מזומנים שנשארו בידכם – על מעשה-פלאים זה שעשיתם".
ווען ער רעדט פון ר' זיידל, שרייבט ער - צווישן אנדערע - אזוי:
זיידל ראוונער האט פארמאגט א שיינע שטימע, און האט געזינגען מיט א געוואלדיגן געפיל, אבער די וואס האבן אים געהערט זינגען האבן צוגעגעבן, אז קיין גרויסע שטימע האט ער נישט פארמאגט. און דערפאר פלעגט ער זיך ארויסדרייען, און נישט וועלן אויפטרעטן און זינגען צוזאמען מיט אנדערע חזנים וואס האבן יא פארמאגט גרויסע שטימען, אז זיין שטימע זאל נעבן יענעמ'ס שטימע נישט פארלוירן ווערן.
גראדע איינמאל איז מיט גרויס מי יא געלונגען אים צוזאמענשטעלן, און מאכן אויפטרעטן ביי א קאנצערט, צוזאמען מיט חזן יאסעלע ראזענבלאט. דאס איז געשעהן ביי א קאנצערט אין פילאדעלפיע. ווען דער קאנצערט האט זיך פארענדיגט, איז יאסעלע ראזענבלאט צוגעטרעטן צו די ארגאניזירערס פונעם קאנצערט, און זיי געזאגט: "עס קומט אייך גרויס קרעדיט! איר זענט זעלטן פעאיגע שדכנים, וואס איר האט באוויזן אויסצופירן אזא שידוך".
כאטש ער האט נישט געלייגט קיין דריי פינטעלעך, באקומט דער לעזער דעם איינדרוק אז יאסעלע האט עס געזאגט באופן סארקאסטי.
אבער נישט אזוי קומט מען ארויס ווען מען לעזט דעם ארגינעלן שרייבער - פון וואו ר' בערל האט עס אייגנטליך גענומען, נעמליך הרב ד"ר שמואל. וז"ל:
קבלת הסכמה מאת זיידל ראוונער, שהיה ברגיל עובר לפני התיבה רק בלוית מקהלה, להופיע על בימה אחת עם חזן שזכה למידה כלשהי של פרסום נחשבה כדבר בלתי אפשרי בהחלט.
אע"פ כן עלה בידיהם של שני מנהלים זריזים ובעלי יזמה מפילאדעלפיע – מכס רום ויעקב זינגער – לשכנע את זיידל ראוונער הקפדן לתת קאנצערט ביית ה"מטרופוליטן אופרה" של פילאדעלפיע יחד עם אבא באחד מימי חול המועד פסח. הוא צריך היה לנצח על תזמורת סימפונית בת שישים איש שתצבע אחדות מיצירותיו, בעוד שאבא יופיע בשירת-סאלא של כמה וכמה פרקי-תפילה ידועים משלו.
הקאנצערט הוכתר בהצלחה יוצאת מגדר הרגיל.
לאחר ששולם לאבא שכרו ושולם שכרו של זיידל ראוונער ושכר זמרי המקהלה ונגני התזמורת, עוד נשאר סכום כסף הגון בידי המנהלים.
אבא היה נרגש למעלה מכל שיעור. בהביעו את ברכתו למארגני הקאנצערט אמר להם: "מחוללי-פלאות אתם, שכן עלה בידכם לעשות את הבלתי-אפשרי. על שדכנים זריזים, בשעה שהם מצליחים להביא לידי גמר שידוך בין משפחות שהיו צהובות זו לזו, אומרים כי "חיברו יחד קיר אל קיר". אתם הגדלתם לעשות מהם. בהביאכם את זיידל ראוונער לידי הסכמה שיופיע יחד עמי – חיברתם יחד שני זקנים. הנכם ראויים לכל כבוד שבעולם, וכמובן גם לאותם מזומנים שנשארו בידכם – על מעשה-פלאים זה שעשיתם".
-
- שר האלף
- תגובות: 1429
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג אוגוסט 03, 2010 6:58 am
- לאקאציע: אין די העכערע ספערן...
דוד קאסעוויצקי זינגט "אמת ואמונה", א קאמפאזיציע פון ר' זיידל:
http://cantorcenter.blogspot.com/2010/0 ... itsky.html
http://cantorcenter.blogspot.com/2010/0 ... itsky.html