לערנט אייך נאטן

[יאפין]

דאס זענען ביעמס פון צוויי (אדער מער) זעכצנטל נאטען, וואס אין א אייצעלנע פארעם זעט עס אויס וואו א פאן (פון א הכנסת ספר תורה), אזוי וואו די לעצטע נאוט פון די ערשטע מעזשער.

א זעכצענטל נאוט איז די העלפט צייט פון א אכטעל נאוט, דאס מיינט אז צוויי זעכצענטל נאטען זענען אזוי לאנג (אין צייט) וואו איין אכטעל נאוט. (פאר מער איבער לענג אין נאטען קוק די ערשטע תגובה פונעם אשכול, די צווייטע חלק)

נאטען וואס זענען געשריבען מיט אכטלעך, זעכצענטלך און קלענער קען מען אלעס צאמכאפען די ביעמס, און לויט וויפיל ביעמס עס געפינט העכערן נאוט אזוי קארץ איז די תנועה.

יעצט דא ביי אונז איז די דריטע מעזשער הייבט זיך אן מיט א אכטעל און צוויי זעכצענטל, און וועט זיך ליינען אזוי:
טאא טא טא, טאא טא טא, טאאאאאא

[דוד משה]

אנטשולדיגט פאר מיין קלאץ קשיא:
די ארומגערינגעלטע אינעם בילד דארפן נישט זיין די ערשטע א שארפ און די צווייטע א פלעט (אזויווי זיי זענען פריער) ?

[pianist]

אנטשולדיגט פאר מיין קלאץ קשיא:
די ארומגערינגעלטע אינעם בילד דארפן נישט זיין די ערשטע א שארפ און די צווייטע א פלעט (אזויווי זיי זענען פריער) ?

א פלעט אדער א שארפ סימבאל איז חל אויפן גאנצן באר.

[דוד משה]

וואס טוט מען ביי ניגונים וואס הייבן זיך אן פארן ביט (א שטייגער ווי אשריכם אשריכם ישראל) און ניגונים וואס הייבן זיך אן נאכן ביט (א שטייגער ווי כי כל פה, כי הרבית ועוד) ?

[יאפין]

קוק אשריכם אפגעדריקט וויאזוי עס ווערט געשריבן.

די נאוט וואס הייבט זיך אן פאר א ביעט, ווערט אנגערופן אפביעט.
די באר\מעזשער ווערט אנגעריפן פיקאפ.

[יאפין]

א אפביעט ביים אנהייב, (וואס דו ריפסט נאכן ביעט), שרייבט מען מיט יא מיט א 'רעסט' ביים אנהייב ודלא כ'פיקאפ'.
און די אנהייב וועט אויסזעהן אזויווי די דריטע מעזשער פון אשריכם.

[דוד משה]

קוק אשריכם אפגעדריקט וויאזוי עס ווערט געשריבן.

זעה איך דא א פרישע סוגיא וואס מען האט נאכנישט בארירט דא, שרייבן נאוטס וואס זענען נידריגער פונעם אינטערשטן ליין, וואסערע פארמולע נוצט מען פאר דעם? ר' יאפין ביטע זייטזשע אביסל מרחיב איבער דעם. א דאנק

[יאפין]

די פארמולע (נישט די בעיבי) איז זייער פשוט, נאוטס וואס זענען נידריגער פון די אינטערשטע ליין, לייגט מען צו 'הילף ליניעס' לויט וויפיל נידריגער ס'איז.
די זעלבע זאך איז אויך ווען א ניגון גייט ארויף העכער פון די פינעף ליינס, וועט מען ביי יעדע נאוט צו לייגען 'הילף ליניעס' לויט וואו הויעך עס איז.

אויב איז דא מערערע נאוטס וואס באנוצען זיך מיט מער פון דריי 'הילף ליניעס', דעמאלטס וועט מען טוישן די קלעף (פאר מער איבערן קלעף, קוק די ערשטע תגובה אינעם אשכול).

אויב גייט א נאוט ארויף זייער הויעך, קען מען אויך שרייבען '8va', וואס מיינט שפילען אויף א העכערעאן אקטאוו.

[דוד משה]

כבין צומישט געווארן ליינענדיג די שבעינו נאוטס, כהאב עטליכע שאלות:
1) לויט די כללים וואלטן די געלע אינעם בילד געדארפט צו זיין לענגער ווי א פערטל נאוט (כווייס נישט פונקטליך ווי לאנג אבער לענגער ווי סאיז יעצט, אפשר מיט א פינטל נאכדעם?).
2) די גרינע אינעם בילד וואלט געדארפט צו זיין א פערטל נאוט.
3) וואס מיינען די ברעקעטס (רויט ארומגענומען) ?
4) וואס מיינען די גרויסע און קליינע לבנה'ס (פוירפל ארומגענומען) ?

[מאנ-יימער]

1) איך ווייס נישט פארוואס דו זאגסט אזוי אבער אלענפאלס דאס האט צוטוהן וויאזוי דער שרייבער האט עס אפגעזינגען, מעגליך אז ער זינגט עס געווענליך מער אפגעהאקט, אין אונזער פאל טוישט עס נישט עכט דעם ניגון אליינס.
2)עיין נומער איינס
3) די ברעקעט ווערט אנגערופן א ריפיט סיין (Repeat sign) דאס הייסט אז די שטיקל זינגט מען איבער צוויי מאל.
4) די לבנהס און פינטלעך ווערן אנגערופן בשם הכולל נו איך קען זיך נישט דערמאנען די נאמען (נישט תהלים כולל...) עס צייגט אן ווען די געוויסע נאוט ברויך געשפילט ווערן אפגעהאקט אדער דארף מען אריינפארן פון איין נאוט צום צווייטן אן אפהאקן אינצווישן, די לבנה הייסט א טיי (Tie) אין פאל די נאטן וואס זענען אינעם לבנה זענען אלע אויפן זעלבן קי, אדער א סלור (Slur) אין פאל די נאטן וואס זענען אינעם לבנה אויף אנדערע קיס, א טיי אדער א סלור מיינט אז מען גליטשט פון איין נאוט צום צווייטן אן אפהאקו אינמיטן, א דאט מיינט אז די נאוט קומט מער אפגעהאקט ווי סתם אזוי.

[דוד משה]

1) איך ווייס נישט פארוואס דו זאגסט אזוי אבער אלענפאלס דאס האט צוטוהן וויאזוי דער שרייבער האט עס אפגעזינגען, מעגליך אז ער זינגט עס געווענליך מער אפגעהאקט, אין אונזער פאל טוישט עס נישט עכט דעם ניגון אליינס.

כדי צו פארשטיין בעסער וואס איך פרעג לאמיר זינגען שבעינו צוזאמען אויפן ביט:

שב(1) עי(2) נו(3) ליידיג(4)
שב(1) עי(2) נו(3) ליידיג(4)
שב(1) עי(2) נו(3) מ(4)
טו(1) ב(2) ך(3) ליידיג(4)

דארט ווי ס'שטייט ליידיג מייניך צו זאגן אז די לעצטע פערטל האט א כמו רעסט און דערפאר וואלט מען לכאורה געדארפט אויסציען די דריטע פערטל ביזן סוף אדער לייגן עפעס א רעסט דארט, כרעד נארישקייטן ?

[לאדיךארויס]

הער עס גוט איבער (און באטראכט די נאוט שיעט) וועסטו הערן די "נו" גייט מער אויסגעצויגן (דאפלט) ווי די ערשטע צוויי קלאנגען. עס איז א פערטל נאוט, אנדערש ווי די ערשטע צוויי וואס זענען אכטלעך.
מען קען עס אפשר אויך זינגען ווי דו זאגסט, דהיינו אן אכטל נאוט מיט נאך אן אכטל רעסט, אבער עס וועט זיך הערן זייער קלאציש... טריי עס אויס.
(דאס איז די פשוט'ע סיבה לפי דעתי העני'... יאפין קען עס בעסער ווי מיר, וועט מען הערן וואס ער האט צו זאגן)

[דוד משה]

איך זעה שוין מיין טעות, כהאב אנגעקוקט די ערשטע צוויי אלץ פערטל נאוטס (ווייל זיי זעהן אויס ענדליך צוליב זייער דעכל).

[מאנ-יימער]

אגב, מיינעך אז מ'מאכט נישט קיין דריי אכטלעך אינאיינעם קאנעקטעד ווען ס'איז 4/4 וויבאלד ס'איז איינס אהאלב ביעט און מ'כאפט נישט צוזאם א האלבע ביעט, אדער מאכט נען נאר צוויי אכטלעך וואס דאס איז איין ביעט אדער פיר אכטלעך וואס דאס איז צוויי ביעטס.

[דוד משה]

וואס טוט מען ביי ניגון אדער פאל וואס האט נישט קיין ביט (לדוגמא אהאהאשיים שומרך אימיטן די באבובע שיר למעלות) וויאזוי שרייבט מען דאס ?

אינעם בילד (פון שבעינו) זעהט מען עפעס אויפן נאוט וואס זעהט אויס ווי א רעסט, וואס איז דאס ? (א רעסט קומט דאך נישט דא).

[יאפין]

1) איך ווייס נישט פארוואס דו זאגסט אזוי אבער אלענפאלס דאס האט צוטוהן וויאזוי דער שרייבער האט עס אפגעזינגען, מעגליך אז ער זינגט עס געווענליך מער אפגעהאקט, אין אונזער פאל טוישט עס נישט עכט דעם ניגון אליינס.
2)עיין נומער איינס
3) די ברעקעט ווערט אנגערופן א ריפיט סיין (Repeat sign) דאס הייסט אז די שטיקל זינגט מען איבער צוויי מאל.
4) די לבנהס און פינטלעך ווערן אנגערופן בשם הכולל נו איך קען זיך נישט דערמאנען די נאמען (נישט תהלים כולל...) עס צייגט אן ווען די געוויסע נאוט ברויך געשפילט ווערן אפגעהאקט אדער דארף מען אריינפארן פון איין נאוט צום צווייטן אן אפהאקן אינצווישן, די לבנה הייסט א טיי (Tie) אין פאל די נאטן וואס זענען אינעם לבנה זענען אלע אויפן זעלבן קי, אדער א סלור (Slur) אין פאל די נאטן וואס זענען אינעם לבנה אויף אנדערע קיס, א טיי אדער א סלור מיינט אז מען גליטשט פון איין נאוט צום צווייטן אן אפהאקו אינמיטן, א דאט מיינט אז די נאוט קומט מער אפגעהאקט ווי סתם אזוי.

שכוח מאנעלע פארן ענטפערן פאר דוד משה'ן ,איך האב שוין געהאט געשריבען א האלבע תגובה, אבער כל הקודם זוכה.

צוויי קליינע הערות:
3) ריפיעט איז די ":" סוף פסוק וואס ליגט אין ברעקעטס (כ'מיין אז די ברעקעטס קומט בעיקר פאר דאפעלטע סטעף).
4) די לעצטע פירפיל לבנה מיטן פינטעל אנגעצייכענט ביי דוד משה, איז א 'האלט' סימן, דאס ווערט געזונגען לענגער און ס'טוט עפעקטירן די ביט, (דהיינו אויב שפילסט א ניגון אויף א ביט וועסטו מוזן אויסלעשן די ביט).

[יאפין]

אגב, מיינעך אז מ'מאכט נישט קיין דריי אכטלעך אינאיינעם קאנעקטעד ווען ס'איז 4/4 וויבאלד ס'איז איינס אהאלב ביעט און מ'כאפט נישט צוזאם א האלבע ביעט, אדער מאכט נען נאר צוויי אכטלעך וואס דאס איז איין ביעט אדער פיר אכטלעך וואס דאס איז צוויי ביעטס.

גערעכט, ווען כ'וועל האבן צייט וועל איך עס מתקן זיין

[יאפין]

וואס טוט מען ביי ניגון אדער פאל וואס האט נישט קיין ביט (לדוגמא אהאהאשיים שומרך אימיטן די באבובע שיר למעלות) וויאזוי שרייבט מען דאס ?

אינעם בילד (פון שבעינו) זעהט מען עפעס אויפן נאוט וואס זעהט אויס ווי א רעסט, וואס איז דאס ? (א רעסט קומט דאך נישט דא).

ס'איז שווערער צו שרייבען, אבער ס'דא צוויי מהלכים,
1) אריינקוועטשען און שטיקל ריטעם, און טוישן די ביט וואו ס'פעלט אויס (פון4/4 צו 3/4 וכו'), ביי השם שומריך וועט מען אנהייבעומיט א דריי פיר וכו'
2) מען שרייבט אן א ביט בכלל.

דיין צווייטע שאלה, ווייז אן וואס די מיינסט.

[דוד משה]

דיין צווייטע שאלה, ווייז אן וואס די מיינסט.

כהאב פארראכטן די בילד אין יענע תגובה זאלסט קענען כאפן וואס כמיין.

[מאנ-יימער]

ס'איז נישט קיין רעסט נאר א זעכצענטעל נאוט, די ערשטע אכטל האט א פינטל וואס מאכט דאס פאר א אכטל מיט נאך א האלבע אכטל ממילא איז די צווייטע נאר א זעכצענטעל.

[דוד משה]

זעה איך דא א פרישע סוגיא וואס מען האט נאכנישט בארירט דא, שרייבן נאוטס וואס זענען נידריגער פונעם אינטערשטן ליין, וואסערע פארמולע נוצט מען פאר דעם? ר' יאפין ביטע זייטזשע אביסל מרחיב איבער דעם. א דאנק

גוגל האט מיר דאס געטראפן.

העכער

trebleclefnotesabove.jpg (14.48 KiB) געזען 3889 מאל

נידריגער

trebleclefnotesbelow.jpg (11.56 KiB) געזען 3889 מאל

[יאפין]

די פארמולע (נישט די בעיבי) איז זייער פשוט, נאוטס וואס זענען נידריגער פון די אינטערשטע ליין, לייגט מען צו 'הילף ליניעס' לויט וויפיל נידריגער ס'איז.
די זעלבע זאך איז אויך ווען א ניגון גייט ארויף העכער פון די פינעף ליינס, וועט מען ביי יעדע נאוט צו לייגען 'הילף ליניעס' לויט וואו הויעך עס איז.

אויב איז דא מערערע נאוטס וואס באנוצען זיך מיט מער פון דריי 'הילף ליניעס', דעמאלטס וועט מען טוישן די קלעף (פאר מער איבערן קלעף, קוק די ערשטע תגובה אינעם אשכול).

אויב גייט א נאוט ארויף זייער הויעך, קען מען אויך שרייבען '8va', וואס מיינט שפילען אויף א העכערעאן אקטאוו.

יישר כח פארן בילד

[דוד משה]

כפרוביר צו שרייבן נאטן אויף א 3/4 ניגון אבער כזעה נישט וויאזוי מקען שרייבן א האלבע נאוט (2 מעזשערס) וויבאלד די געווענדליכע האלבע נאוט סימבאל קומט אויס בגון דא נאר א 2-דריטל מעזשער און א גאנצע נאוט ארבעט בכלל נישט ביי א 3/4, איינער פארשטייט וואס כרעד ?

אגב האב איך געטראפן א גוטע סייט צו עקסערסייזן נאוטס און קי סיגנוטשערס ועוד www.musictheory.net/exercises

[יואב בן צרויה]

מיט די לעצטע צוויי פונקטן ביסטו גערעכט: די נאוט וואס איז האלב ביי 4/4 איז צוויי דריטל ביי 3/4, און דאס וואס איז גאנץ ביי 4/4 איז מער ווי גאנץ ביי 3/4. די סיבה דערפאר איז ווייל דאס וואס דו רופסט אן א ״גאנצע נאוט״ מיינט באמת בלויז 4 ביטס; פערצופאל איז 4 א גאנצע פון פיר. און דאס וואס דו רופסט א ״האלבע״ רעפרעזענטירט באמת 2 ביטס, וואס זיי זענען אויך פונקט האלב פון פיר.

דעריבער קען מען פונקט אזוי ניצן ״האלבע״ נאוטס ביי 3/4 טיים: אמת, דו וועסט נאכדעם טאקע נאר קענען לייגן אין די מעזשער נאר נאך איין ״פערטל״ נאוט (וואס דאס ווייזט באמת אויף איין ביט - א פערטל פון פיר).

[יאפין]

און אויב די לייגסט צו צום נאוט א פינטעל, וואס מאכט פופציג פראצענט מער (צוזאמען איז דריי ביעטס), האסטו אנגעפילט די גאנצע באר.