אידישע ווערטער און זייער ריכטיגער אויסלייג (ספעלינג)
די אחראים: יאנאש,אור המקיף,אחראי,געלעגער
- יעקב אלי בראך
- שר חמש מאות
- תגובות: 673
- זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך דעצעמבער 06, 2006 11:54 am
אידישע ווערטער און זייער ריכטיגער אויסלייג (ספעלינג)
און די לעצטע 24 שעה וואס איך האב ב"ה אנגעהויבן צו שרייבן דאהי האב איך מיך אידיש געלערנט אסאך מער ווי אלע מיינע בחורישע יארן, אבער איך ברויך נאך אביסל הילף.
לאמיר זאגן פאמעלעך
איז אינטערעסאנט, ליינט זיך בעסער, אויב נאך יעדע, צוויי אדער דריי ווערטער, געפינט זיך אזוינס, אדער נישט?
איך באמערק שוין, נישט ווילד נאר נאך אפאר ווערטער, לכאורה אזוי מאכט עס מער פשט.
נאך א פראגע וואס דאס איז נאך שווערער ביי ענגליש, ווי אזוי שרייבט מען דארט מעסערnife, נישט אזוי נאר knife, דאס זעלבע ביים קלאפן נישט nock נאר knock גיי פארשטיי.
איז ביי אידיש אלעס וואס מען הערט זאגט מען אדער אדער נישט?
מיר רעדן בדרך כלל
לאמיר זאגן פאמעלעך
איז אינטערעסאנט, ליינט זיך בעסער, אויב נאך יעדע, צוויי אדער דריי ווערטער, געפינט זיך אזוינס, אדער נישט?
איך באמערק שוין, נישט ווילד נאר נאך אפאר ווערטער, לכאורה אזוי מאכט עס מער פשט.
נאך א פראגע וואס דאס איז נאך שווערער ביי ענגליש, ווי אזוי שרייבט מען דארט מעסערnife, נישט אזוי נאר knife, דאס זעלבע ביים קלאפן נישט nock נאר knock גיי פארשטיי.
איז ביי אידיש אלעס וואס מען הערט זאגט מען אדער אדער נישט?
מיר רעדן בדרך כלל
-
- שר האלפיים
- תגובות: 2176
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אוגוסט 24, 2006 2:28 pm
בדרך כלל שרייבט מען דעם אידיש לויטן ליטווישן אידישן אקצענט.
למשל ביי די גאליציאנע/פוילישע/אונגארישע אידיש איז דער מלאופים און דער חיריק דער זעלבער אויסדריק, מיטן זעלבן אקצענט, דעריבער למשל ווען מען זאגט דאס ווארט "און/אין" אדער דו/די הערט זיך דער אקצענט אן דער זעלבער.
אנדערשט איז אבער ביים שרייבן, וואס דער ווארט "און" (מיט א וא"ו - וואס דאס איז במקום מלאופים אין אידישן גראמאטיק), מיינט: יעקב אלי' "און" איך זענען אצינד דא. און דאס ווארט "אין" (מיט א יו"ד - וואס דאס איז במקום חיריק אין אידישן גראמאטיק) מיינט: יעקב אלי' איז "אין" די קרעטמשמע .
דאס זעלביגע איז מיט'ן ווארט "די/דו".
"די" (מיט א יו"ד-חיריק) מיינט: "די" קרעטשמע לעבט; "דו" (מיט א וא"ו-מלאופים) מיינט: "דו" ביסט אצינד אין די קרעטשמע.
דאס זעלבע איז מיט "ווי/וואו".
"ווי" (מיט א יו"ד-חיריק) מיינט: א שטייגער "ווי" יעקב אלי' וואס איז נאך ניי; "וואו" מיט א אל"ף-וא"ו-מלאופים) מיינט: "וואו" ביסטו יעקב אלי'.
ואידך זיל גמור.
למשל ביי די גאליציאנע/פוילישע/אונגארישע אידיש איז דער מלאופים און דער חיריק דער זעלבער אויסדריק, מיטן זעלבן אקצענט, דעריבער למשל ווען מען זאגט דאס ווארט "און/אין" אדער דו/די הערט זיך דער אקצענט אן דער זעלבער.
אנדערשט איז אבער ביים שרייבן, וואס דער ווארט "און" (מיט א וא"ו - וואס דאס איז במקום מלאופים אין אידישן גראמאטיק), מיינט: יעקב אלי' "און" איך זענען אצינד דא. און דאס ווארט "אין" (מיט א יו"ד - וואס דאס איז במקום חיריק אין אידישן גראמאטיק) מיינט: יעקב אלי' איז "אין" די קרעטמשמע .
דאס זעלביגע איז מיט'ן ווארט "די/דו".
"די" (מיט א יו"ד-חיריק) מיינט: "די" קרעטשמע לעבט; "דו" (מיט א וא"ו-מלאופים) מיינט: "דו" ביסט אצינד אין די קרעטשמע.
דאס זעלבע איז מיט "ווי/וואו".
"ווי" (מיט א יו"ד-חיריק) מיינט: א שטייגער "ווי" יעקב אלי' וואס איז נאך ניי; "וואו" מיט א אל"ף-וא"ו-מלאופים) מיינט: "וואו" ביסטו יעקב אלי'.
ואידך זיל גמור.
- יעקב אלי בראך
- שר חמש מאות
- תגובות: 673
- זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך דעצעמבער 06, 2006 11:54 am
- יעקב אלי בראך
- שר חמש מאות
- תגובות: 673
- זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך דעצעמבער 06, 2006 11:54 am
-
- שר האלפיים
- תגובות: 2176
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אוגוסט 24, 2006 2:28 pm
-
- שר האלפיים
- תגובות: 2176
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אוגוסט 24, 2006 2:28 pm
- סאכדעס
- שר שלשים אלף
- תגובות: 31438
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יוני 27, 2006 2:15 pm
- לאקאציע: אלעמאל נאנט צו התאחדות
- פארבינד זיך:
קוקט ביטע דא
זארעכ, אודה ולא אבוש, זעהנדיג דיין תגובה, האביך פרובירט אויפמישן די קעמערלעך פון מיין זיכרון, פון די צייטן וואס כאב עוסק געווען אין דקדוק, אבער כאב נישט געדענקט דעם ווארט סגול מלא, כאב שוין זיך געוואלט נעמען איבער דיינע ביינער, אבער פון הימל האט מען מיר פארמיטן מיט איין גוגל זוכעניש.
זארעכ, אודה ולא אבוש, זעהנדיג דיין תגובה, האביך פרובירט אויפמישן די קעמערלעך פון מיין זיכרון, פון די צייטן וואס כאב עוסק געווען אין דקדוק, אבער כאב נישט געדענקט דעם ווארט סגול מלא, כאב שוין זיך געוואלט נעמען איבער דיינע ביינער, אבער פון הימל האט מען מיר פארמיטן מיט איין גוגל זוכעניש.
-
- שר האלפיים
- תגובות: 2176
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אוגוסט 24, 2006 2:28 pm
-
- שר האלפיים
- תגובות: 2176
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אוגוסט 24, 2006 2:28 pm
-
- שר האלפיים
- תגובות: 2176
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אוגוסט 24, 2006 2:28 pm
- סאכדעס
- שר שלשים אלף
- תגובות: 31438
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יוני 27, 2006 2:15 pm
- לאקאציע: אלעמאל נאנט צו התאחדות
- פארבינד זיך:
פראבע, פרובירן, פרוביר,
מאן יימר אז עס איז דא אין אידיש אזא ווארט?
א בית, (אן א פינטל) האבן מיר א כלל אז עס איז נישט דא אין אידיש. אלזא, זאל מען זאגן כ'וויל דיך אויספרואוון? ניין עס ליגט מיר נישט אין זכרון אזא ווארט אין די אידישע ליכט. זאגט מען ענדערש אזוי, כ'וויל דיר אויספרובירן. אהה דאס רעדט שוין ווערטער..
און אזוי ווי אסאך נייע געבוירענע ווערטער, איז 'פרואוון' אויך געבוירן געווארן ערגעצוואו.
דאס איז נאר בדרך אפשר, באלד וועט אפירקומען דיזער, וואס האט שוין א קבלה כמה דורות ביז הרב ייס און ער וועט אונז שוין מגלה סוד זיין.
מאן יימר אז עס איז דא אין אידיש אזא ווארט?
א בית, (אן א פינטל) האבן מיר א כלל אז עס איז נישט דא אין אידיש. אלזא, זאל מען זאגן כ'וויל דיך אויספרואוון? ניין עס ליגט מיר נישט אין זכרון אזא ווארט אין די אידישע ליכט. זאגט מען ענדערש אזוי, כ'וויל דיר אויספרובירן. אהה דאס רעדט שוין ווערטער..
און אזוי ווי אסאך נייע געבוירענע ווערטער, איז 'פרואוון' אויך געבוירן געווארן ערגעצוואו.
דאס איז נאר בדרך אפשר, באלד וועט אפירקומען דיזער, וואס האט שוין א קבלה כמה דורות ביז הרב ייס און ער וועט אונז שוין מגלה סוד זיין.
פקודתו פון התאחדות שמרה רוחי!
-
- שר האלפיים
- תגובות: 2176
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אוגוסט 24, 2006 2:28 pm
-
- שר האלפיים
- תגובות: 2176
- זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אוגוסט 24, 2006 2:28 pm