אידישע ווערטער און זייער ריכטיגער אויסלייג (ספעלינג)
די אחראים: יאנאש,אור המקיף,אחראי,געלעגער
- שמערי בערי
- מ. ראש הקהל
- תגובות: 9165
- זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אפריל 28, 2008 4:40 pm
- לאקאציע: באַזאָטלט אינעם ראשעקאָלישן אפיס....
- פארבינד זיך:
- שמערי בערי
- מ. ראש הקהל
- תגובות: 9165
- זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג אפריל 28, 2008 4:40 pm
- לאקאציע: באַזאָטלט אינעם ראשעקאָלישן אפיס....
- פארבינד זיך:
- אינטעליגענט
- שר חמש מאות
- תגובות: 877
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 02, 2008 6:23 pm
ר' סלונימער
זייער שיין צו הערן פון אזא אריגענעלע מקור.
לענ"ד איז דער ווארט דערטרונקן פון די זעלבע פאמיליע ווי טרינקן, דאס הייסט אז ווען מ'ווערט פארשוועמט אין וואסער ל"ע, ווערט מען שטארק אנגעטרונקען וואס דאדורך קומט דער טויט ל"ע, נאר דער אינטערשיד פון 'דערטרונקען' ביז 'טרינקען' פון וואס דו רעדסט, דארף לכאורה זיין מיט לשון עבר ועתיד, [געווענליך ביי דערטרונקען איז די נושא "עבר"], און טאקע בלשון עתיד דארף מען זאגן דערטרינקען (אדער ווי א טייל זאגן דערטרענקן).
זייער שיין צו הערן פון אזא אריגענעלע מקור.
לענ"ד איז דער ווארט דערטרונקן פון די זעלבע פאמיליע ווי טרינקן, דאס הייסט אז ווען מ'ווערט פארשוועמט אין וואסער ל"ע, ווערט מען שטארק אנגעטרונקען וואס דאדורך קומט דער טויט ל"ע, נאר דער אינטערשיד פון 'דערטרונקען' ביז 'טרינקען' פון וואס דו רעדסט, דארף לכאורה זיין מיט לשון עבר ועתיד, [געווענליך ביי דערטרונקען איז די נושא "עבר"], און טאקע בלשון עתיד דארף מען זאגן דערטרינקען (אדער ווי א טייל זאגן דערטרענקן).
אינטעליגענט
יעצט האב איך געזוכט אביסל אין גוגל לויט דער אויסדרוק "וועט דערטרונקען",לשון עתיד,און עס האט מיר אויסגעגעבן אסאך רעזולטאטן,און חלק פון זיי לויט די צווי אידיש-שפראכיקע צייטונגען,איינע-"אלגעמיינער זשורנעל" און די צווייטע-"פארווארטס" פון די אידישיסטן,דאס הייסט,אז אין ליטערארישער אידיש ריכטיק איז גם בלשון עתיד-"דערטרונקען".
"אויב די "קדימה"־שיף וועט נישט דערטרונקען ווערן"
http://yiddish.forward.com/node/181/print/
"די וועלט וועט זיך אויפפרעסן אין אייגענער רישעות, זי וועט דערטרונקען ווערן אין איר אייגן בלוט"
http://www.algemeiner.net/generic.asp?p ... ue&id=4966
סע איז דאך נאך א אופן צו דערוויסן זיך ווי שרייבט מען ריכטיק-דורך גוגל.
יעצט האב איך געזוכט אביסל אין גוגל לויט דער אויסדרוק "וועט דערטרונקען",לשון עתיד,און עס האט מיר אויסגעגעבן אסאך רעזולטאטן,און חלק פון זיי לויט די צווי אידיש-שפראכיקע צייטונגען,איינע-"אלגעמיינער זשורנעל" און די צווייטע-"פארווארטס" פון די אידישיסטן,דאס הייסט,אז אין ליטערארישער אידיש ריכטיק איז גם בלשון עתיד-"דערטרונקען".
"אויב די "קדימה"־שיף וועט נישט דערטרונקען ווערן"
http://yiddish.forward.com/node/181/print/
"די וועלט וועט זיך אויפפרעסן אין אייגענער רישעות, זי וועט דערטרונקען ווערן אין איר אייגן בלוט"
http://www.algemeiner.net/generic.asp?p ... ue&id=4966
סע איז דאך נאך א אופן צו דערוויסן זיך ווי שרייבט מען ריכטיק-דורך גוגל.
- אינטעליגענט
- שר חמש מאות
- תגובות: 877
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 02, 2008 6:23 pm
ר' סלונימער
לענ"ד איז פון די צוויי מראי מקומות נישט קיין באווייז, ווייל די זענען אויך לשון עבר!
כלומר, די זענען לשון נפעל, ס'הייסט, [אינעם ערשטן ביישפיל] "די שיף וועט נישט ווערן אין א מצב פון 'דערטרונקן' "(נפעל), [דאס זעלביגע מיטן צווייטן ביישפיל], ווידעראום אויב זאל מען זאגן א לשון פועל 'איך וועל דעם שיף דערטרינקן' [וואס דאס איז באמת א מפעיל, ווייל איך בין גורם דער שיף זאל זיך אליין אנטרינקן און זיך ברענגען צו זינקען], אדער 'דער שיף וועט זיך דערטרינקן', דאן איז עס בלי ספק א לשון עתיד.
א טייל [וואס זאגן נישט קיין ליטווישן מלאופים] זאגן דערטראָנקען אויף א לשון עבר, דאס קומט ביי זיי ווארשיינליך פונעם ליטווישן מלאופים וואס ווערט היפש באנוצט ביי זיי, צום ביישפיל: 'פרוכט', 'בונד', ועוד. נאר פון די מלאופים איז עס נשתרבב געווארן צו א קמץ קטן, אזוי אויך די ווערטער 'רוּחניות' 'מיוּחסים' ועוד, זענען אדורך -ביי א טייל - די זעלבע פראצעדור, זאגנדיג: 'ראָחניות', 'מיאָחסים'.
דאס זענען אלעס לפי מיין בליק, איך לאז פלאץ זיך צו דינגען.
לענ"ד איז פון די צוויי מראי מקומות נישט קיין באווייז, ווייל די זענען אויך לשון עבר!
כלומר, די זענען לשון נפעל, ס'הייסט, [אינעם ערשטן ביישפיל] "די שיף וועט נישט ווערן אין א מצב פון 'דערטרונקן' "(נפעל), [דאס זעלביגע מיטן צווייטן ביישפיל], ווידעראום אויב זאל מען זאגן א לשון פועל 'איך וועל דעם שיף דערטרינקן' [וואס דאס איז באמת א מפעיל, ווייל איך בין גורם דער שיף זאל זיך אליין אנטרינקן און זיך ברענגען צו זינקען], אדער 'דער שיף וועט זיך דערטרינקן', דאן איז עס בלי ספק א לשון עתיד.
א טייל [וואס זאגן נישט קיין ליטווישן מלאופים] זאגן דערטראָנקען אויף א לשון עבר, דאס קומט ביי זיי ווארשיינליך פונעם ליטווישן מלאופים וואס ווערט היפש באנוצט ביי זיי, צום ביישפיל: 'פרוכט', 'בונד', ועוד. נאר פון די מלאופים איז עס נשתרבב געווארן צו א קמץ קטן, אזוי אויך די ווערטער 'רוּחניות' 'מיוּחסים' ועוד, זענען אדורך -ביי א טייל - די זעלבע פראצעדור, זאגנדיג: 'ראָחניות', 'מיאָחסים'.
דאס זענען אלעס לפי מיין בליק, איך לאז פלאץ זיך צו דינגען.
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35237
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35237
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
- אינטעליגענט
- שר חמש מאות
- תגובות: 877
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 02, 2008 6:23 pm
הרב קרעמער
די עי"ן איז גארנישט איבריג, מ'ברויך צו וויסן אז אין אידיש עקזעסטירט נישט קיין שוא נע, נאר שוא נח, און ביי די ווערטער וואס ענדיגן זיך מיט א נו"ן, סיי מכח לשון רבים [טישן, קיען, לייבן] סיי מכח לשון פועל [זאגן, טראגן, פרעגן, ליגן] זאגט מען עס אויך מיט א שוא נח, צום ביישפיל דאס ווארט 'פרעגן' זאגט מען: פרעג-ן, דאס הייסט די גימל זאגט מען נישט ארויס, נאר דאס ווערט ווי א ענדע פון א ווארט, און דערנאך זאגט מען די נון אן קיין נקודה, און ס'הערט זיך פון אונטער די נאז.
מהאי טעמא, ווען עס קומט א ווארט וואס ענדיגט זיך מיט א מם אדער נון, און מ'וויל צולייגן א נון [בלומען, קומען, ווארנען, ברענען, שעמען] מוז מען צו לייגן א עין, ווייל אן דעם וועט זיך בכלל נישט הערן דעם נון.
[דאס זעלבע איז אויך למשל די ווארט 'ברענגן', וואס כאטש עס ענדיגט זיך מיט א גימל פאר די נון, אבער וויבאלד עס האט פאר זיך א נון, און אויך דער גימל קומט פונעם זעלבן פלאץ אין מויל [כ'גדענק נישט וויאזוי ס'רופט זיך] וועט זיך עס נישט הערן אן א נון]
[פראביר עס אליין, דאס קען מען נישט איבערצייגן אויף פאפיר]
די עי"ן איז גארנישט איבריג, מ'ברויך צו וויסן אז אין אידיש עקזעסטירט נישט קיין שוא נע, נאר שוא נח, און ביי די ווערטער וואס ענדיגן זיך מיט א נו"ן, סיי מכח לשון רבים [טישן, קיען, לייבן] סיי מכח לשון פועל [זאגן, טראגן, פרעגן, ליגן] זאגט מען עס אויך מיט א שוא נח, צום ביישפיל דאס ווארט 'פרעגן' זאגט מען: פרעג-ן, דאס הייסט די גימל זאגט מען נישט ארויס, נאר דאס ווערט ווי א ענדע פון א ווארט, און דערנאך זאגט מען די נון אן קיין נקודה, און ס'הערט זיך פון אונטער די נאז.
מהאי טעמא, ווען עס קומט א ווארט וואס ענדיגט זיך מיט א מם אדער נון, און מ'וויל צולייגן א נון [בלומען, קומען, ווארנען, ברענען, שעמען] מוז מען צו לייגן א עין, ווייל אן דעם וועט זיך בכלל נישט הערן דעם נון.
[דאס זעלבע איז אויך למשל די ווארט 'ברענגן', וואס כאטש עס ענדיגט זיך מיט א גימל פאר די נון, אבער וויבאלד עס האט פאר זיך א נון, און אויך דער גימל קומט פונעם זעלבן פלאץ אין מויל [כ'גדענק נישט וויאזוי ס'רופט זיך] וועט זיך עס נישט הערן אן א נון]
[פראביר עס אליין, דאס קען מען נישט איבערצייגן אויף פאפיר]
- farshlufen
- שר שלשים אלף
- תגובות: 35237
- זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
- לאקאציע: אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק
- אינטעליגענט
- שר חמש מאות
- תגובות: 877
- זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג סעפטעמבער 02, 2008 6:23 pm
ביסט גערעכט הרב פארשלאפן, ס'איז א טעות פון מיין זייט.
מיין נקודה בלייבט אבער אויפן פלאץ, איך האב נישט גערעדט פון כללי דקדוק, נאר פון פראקטישן באנוץ, פארוואס מ'שטעלט אריין דעם עין, ווען מ'זאגט א גימל נאך א נון, וועט זיך נישט הערן קיין נון נאכן גימל, נאר אויב מזאגט עס ארויס.
ס'איז מעגליך אז דאס האט באשטימטע כללים וואס איך בין נישט באקאנט דערמיט, אבער וואס איך האב געשריבן אויבן איז זיכער ריכטיג, פוק חזי.
מיין נקודה בלייבט אבער אויפן פלאץ, איך האב נישט גערעדט פון כללי דקדוק, נאר פון פראקטישן באנוץ, פארוואס מ'שטעלט אריין דעם עין, ווען מ'זאגט א גימל נאך א נון, וועט זיך נישט הערן קיין נון נאכן גימל, נאר אויב מזאגט עס ארויס.
ס'איז מעגליך אז דאס האט באשטימטע כללים וואס איך בין נישט באקאנט דערמיט, אבער וואס איך האב געשריבן אויבן איז זיכער ריכטיג, פוק חזי.