אפטע טעותים אין עברי און דקדוק

[וויל זיין גוט]

געהערט עטליכע אידן זאגן ביי כגונא: למהוי עמהון, לעילא חד, לקבל חד, קודשא בריך הוא אחד

אנשטאט: למהוי עמהון לעילא, חד לקבל חד. קודשא בריך הוא אחד

ממש אזוי? ד.מ. אז איך זאג נישט גוט? כגלייב נישט.. מאך קלאר ביטע וואס איז די ריכטיגע וועג?

די טייטש פון די ווערטער איז: למהוי עמהון לעילא - זיי זאלן זיין מיט זיי אויבן, חד לקבל חד - איינער אקעגן דעם צווייטן,

[farshlufen]

(די סיבה איז זיכער ע"פ טעות,

מ'האט עס זיכער בכוונה אזוי געזאגט, כלל ישראל זענען נישט קיין עמי הארץ, און פון פשוט פשט איז קיינמאל קיין ראי' אויף תפילות אין די הייליגע טעג, יסודתן בהררי קודש.

ערשט זאלסטו פארשטיין פארוואס מ'זאגט פונקט די אויסגעקליבענע פסוקים און דאן קענסטו קלערן פון ווי אזוי צו זעצן די ווערטער.

[עזריאל]

''כלל ישראל'', דהיינו?

[נודה לך]

''כלל ישראל'', דהיינו?

דיין זיידע דיין עלטער זיידע

בעלי תפילות, רבנים, אדמורים, וואס האבן געדאווענט סיי פארן קריג און נאכן קריג און אזוי למעלה בקודש

כלל ישראל איז נישט היינט געבוירן. די נוסח איז נישט היינט באשאפן געווארן..

זאג מיר וועלכע אדמור ביי א' סליחות איז אוודאי דא רעקארדינגס פון נאכן קריג וואס מקען הערן די נוסח אויף שמע קולינו

וועלכע זעצט די פסוק אנדערש. אדרבה זיך אפיר?

קיינער האט נישט אפגעמאכט אויף איינמאל פון איין יאר אויפן צווייטן אז אזוי איז די נוסח גלויב איך...

[נודה לך]

לאמיר אפיר זוכן די רעקארדינגס פון גדולי הרבנים נאכן קריג וויאזוי זיי זאגן

על פי רוב אין אלע שוהלן האבן די רבנים פארגעזאגט סליחות די ערשטע נאכט סליחות. ניתי ספר (רעקארדינג) ונחזי...

[חמרא]

אשר קדשנו במצוותיו וכו׳ זאגן אסאך מענטשן (אויב נישט רוב) דעם ק׳ מיט א שוא און דעם ד׳ מיט א חיריק. עס קומט פארקערט

[קלאָצקאָפּ]

''כלל ישראל'', דהיינו?

דיין זיידע דיין עלטער זיידע

בעלי תפילות, רבנים, אדמורים, וואס האבן געדאווענט סיי פארן קריג און נאכן קריג און אזוי למעלה בקודש

כלל ישראל איז נישט היינט געבוירן. די נוסח איז נישט היינט באשאפן געווארן..

זאג מיר וועלכע אדמור ביי א' סליחות איז אוודאי דא רעקארדינגס פון נאכן קריג וואס מקען הערן די נוסח אויף שמע קולינו

וועלכע זעצט די פסוק אנדערש. אדרבה זיך אפיר?

קיינער האט נישט אפגעמאכט אויף איינמאל פון איין יאר אויפן צווייטן אז אזוי איז די נוסח גלויב איך...

פון וואו ווייסטו וויאזוי מ'פלעגט זאגן פאר'ן קריג?...

עס איז זייער פארשטענדליך וויאזוי אזא טעות זאל זיך פארשפרייטן, ווייל די ווערטער "ה' אלקינו" ווערן געזאגט אינאיינעם ביי יעדע ברכה, און ביי נאך פילע פלעצער ביים דאווענען.

אויב צייגסטו מיר א מפרש וואס טייטשט אזוי בין איך מסכים, אבער דאס אז דער מנהג ישראל תורה האט געטראפן א לימוד זכות מיינט נאכנישט אז ס'איז נישט קיין טעות.

[קלאָצקאָפּ]

(די סיבה איז זיכער ע"פ טעות,

מ'האט עס זיכער בכוונה אזוי געזאגט, כלל ישראל זענען נישט קיין עמי הארץ, און פון פשוט פשט איז קיינמאל קיין ראי' אויף תפילות אין די הייליגע טעג, יסודתן בהררי קודש.

ערשט זאלסטו פארשטיין פארוואס מ'זאגט פונקט די אויסגעקליבענע פסוקים און דאן קענסטו קלערן פון ווי אזוי צו זעצן די ווערטער.

דער פשט אין פסוק ווערט נישט געטוישט ווייל מ'זאגט עס אין די הייליגע טעג, אפי' עס ווערט געטוישט פון יחיד צו רבים.

כלל גשראל האט קיינמאל נישט געטייטשט דעם פסוק, מען זינגט נאר דעם נוסח אומריכטיג.

[מיגו]

ר' קלאָצקאָפּ,
קען זיין ס'איז א טעות אבער עס לייגט זיך שווער אויפן שכל, ווייל מ'זאגט עס ברבים מיט א נוסח און עס אזוי געווען אנגענומען איבעראל ביז מ'האט עומד געווען אז אין פסוק איז דא אן אתנח.

דאס אז עס איז מלשון הפסוק איז נישט מחייב צו שטעלן דעם הפסק אויפן זעלבן ווארט, די שאלה איז אויב האט עס א פשט ווי מ'זאגט עס, און איך מיין אז יא.

[קלאָצקאָפּ]

איך האב געברענגט פריער עטליכע פעלער ווי מ'זאגט ברבים מיט א נוסח, און ס'שטימט נישט וויאזוי מ'זאגט, און אעפ"כ איז אזוי אנגענומען בכל תפוצות ישראל (ולדוגמא: אדיר וחזק משמיעים קול). איז כש"כ ווען דער פאלשער פשט שטימט יא, איז פיל גרינגער אז דער טעות זאל אנגענומען ווערן.

[למעלה משבעים]

געהערט עטליכע אידן זאגן ביי כגונא: למהוי עמהון, לעילא חד, לקבל חד, קודשא בריך הוא אחד

אנשטאט: למהוי עמהון לעילא, חד לקבל חד. קודשא בריך הוא אחד

ממש אזוי? ד.מ. אז איך זאג נישט גוט? כגלייב נישט.. מאך קלאר ביטע וואס איז די ריכטיגע וועג?

די טייטש פון די ווערטער איז: למהוי עמהון לעילא - זיי זאלן זיין מיט זיי אויבן, חד לקבל חד - איינער אקעגן דעם צווייטן,

באר מים חיים (בראשית): למהוי עמהון לעילא חד לקבל חד. פירוש, שיהיו אחד לעילא ואחד לתתא והכל מיוחדים באחד המיוחד.

[וויל זיין גוט]

געהערט עטליכע אידן זאגן ביי כגונא: למהוי עמהון, לעילא חד, לקבל חד, קודשא בריך הוא אחד

אנשטאט: למהוי עמהון לעילא, חד לקבל חד. קודשא בריך הוא אחד

ממש אזוי? ד.מ. אז איך זאג נישט גוט? כגלייב נישט.. מאך קלאר ביטע וואס איז די ריכטיגע וועג?

די טייטש פון די ווערטער איז: למהוי עמהון לעילא - זיי זאלן זיין מיט זיי אויבן, חד לקבל חד - איינער אקעגן דעם צווייטן,

באר מים חיים (בראשית): למהוי עמהון לעילא חד לקבל חד. פירוש, שיהיו אחד לעילא ואחד לתתא והכל מיוחדים באחד המיוחד.

נישט קלאר צי איר מיינט צו באשטעטיגן וואס איך שרייב אדער פארקערט, אבער איך זעה פונעם באר מים חיים אזוי ווי מיין פשט

[אנעים זמירות]

בתיה קומט מיט א חיריק ב'.
נחום קומט מיט א פתח נ'.
אלימלך און פסח מיט א סגול.
בדיעבד מיט א קמץ ע' און פתח ב' (בדי-עבד - ווען ער האט עס געטוהן).
לוג איז א חולם.
חדא איז א חטף פתח ח' קמץ ד'.
רב אושעיא איז אוישייע מיט'ן דרוק אויפ'ן שייע.
רב יאשיה איז יוי-שי-אה(קמץ).
דער ס' פון וסת האט א סגול.
לחי עולמים נישט העולמים.
מען דארף זעצען: מקולות, מים רבים, אדירים משברי ים.
מיד רשעים, יצילם (נישט: מיד, רשעים יצילם).

[ODOM]

...
נחום קומט מיט א פתח נ'.
....

ריכטיג ס'איז אזוי אין פסוק, אבער מעגליך אז דאס איז דירעקט דארט וואס שטייט "נחום האלקושי", אבער ווען דאס שטייט באזונדער מעגליך אז מען דארף זאגין נחום מיט א קמ"ץ.

[לייבעלע הירש]

כי קל פועל....... ישועות אתה - צ"ל כי קל פועל-ישועות אתה

ישתבח שמך........ לעד מלכנו - צ"ל ישתבח שמך לעד, מלכנו!

זה קלי..... ענו ואמרו - צ"ל זה קלי ענו, ואמרו [קרעדיט ס' איפה שלמה מאא"ז הגה"צ ראי"פ ז"ל]

מלך יחיד קל חי, העולמים.... דאס האט מיך א בעל מקובל מעורר געווען. עמיצער ווייסט פארוואס

[מיגו]

איך האב געברענגט פריער עטליכע פעלער ווי מ'זאגט ברבים מיט א נוסח, און ס'שטימט נישט וויאזוי מ'זאגט, און אעפ"כ איז אזוי אנגענומען בכל תפוצות ישראל (ולדוגמא: אדיר וחזק משמיעים קול). איז כש"כ ווען דער פאלשער פשט שטימט יא, איז פיל גרינגער אז דער טעות זאל אנגענומען ווערן.

וואו האסטו געברענגט איבער אדיר וחזק משמיעים קול? וואס זאגט מען דארט נישט ריכטיג?

און אעפ"כ איז אזוי אנגענומען בכל תפוצות ישראל

דאס וואס איז אנגענומען בכל תפוצות ישראל דאס איז די ריכטיגע וועג.

כש"כ ווען דער פאלשער פשט שטימט יא

אויב דער וועג ווי מ'זאגט עס שטימט, איז עס נישט פאלש און מאן יימר אז עס נישט די ריכטיגע וועג?
ווייל דו ווייסט אויף וועלעכען פסוק עס איז מיוסד מיינט נישט אז מ'דארף עס זעצן אזוי ווי אין פסוק. וז"פ

[קלאָצקאָפּ]

אז, בקול רעש גדול אדיר וחזק, משמיעים קול.

ס'איז נישט מיוסד אויף א פסוק, ס'איז א פסוק וואס איז געטוישט צו לשון רבים.

[עזריאל]

''כלל ישראל'', דהיינו?

דיין זיידע דיין עלטער זיידע

בעלי תפילות, רבנים, אדמורים, וואס האבן געדאווענט סיי פארן קריג און נאכן קריג און אזוי למעלה בקודש

כלל ישראל איז נישט היינט געבוירן. די נוסח איז נישט היינט באשאפן געווארן..

זאג מיר וועלכע אדמור ביי א' סליחות איז אוודאי דא רעקארדינגס פון נאכן קריג וואס מקען הערן די נוסח אויף שמע קולינו

וועלכע זעצט די פסוק אנדערש. אדרבה זיך אפיר?

קיינער האט נישט אפגעמאכט אויף איינמאל פון איין יאר אויפן צווייטן אז אזוי איז די נוסח גלויב איך...

וואס כ'האב געמיינט צו פרעגן איז, אפילו נניח אז ס'איז אמת די הלל''מ אז ''כלל ישראל זענען נישט קיין עמי הארץ'', דארף מען אבער קודם פארשטיין וואס איז די טייטש פון ''כלל ישראל''.
(און גראדע, אין די בית המדרש וואו איך און מיין טאטע און מיין זיידע דאווענען, זאגט מען ''אל תעזבנו ה', אלוקינו אל תרחק ממנו''.)

[מיגו]

(און גראדע, אין די בית המדרש וואו איך און מיין טאטע און מיין זיידע דאווענען, זאגט מען ''אל תעזבנו ה', אלוקינו אל תרחק ממנו''.)

ווער זאגט? און ווען האט מען אנגעהויבן אזוי זאגן? איך בעניי געדענק איך ווען מ'איז געקומען אויף דעם טעות, אנדעקט אמעריקא און עס געדרוקט אין פארשידענע מחזורים.
אדרבה, אויב איז אזוי מקובל אין א געוויסער קרייז אדער ביהמ"ד איז עס זייער אינטערעסאנטע נייעס..

[נודה לך]

(און גראדע, אין די בית המדרש וואו איך און מיין טאטע און מיין זיידע דאווענען, זאגט מען ''אל תעזבנו ה', אלוקינו אל תרחק ממנו''.)

אונטערעסאנט. לאמיר הערן ווער נאך און אויב קען מען שרייבן וואו וואלט געווען בעסער.

[מיגו]

בור שיח ומערה אדער בורות שיחין ומערות
זאגן טייל שיח מיט א שין שמאלית
שִׁיחַ איז ריכטיג ווי עס שטייט אין פסוק כרו לי זדים שיחות און כרו לפני שיחה

[עזריאל]

אויב שוין חזקת הבתים... מן הסתם ווייסט איר אז אייער ניק מיגוֹ קומט מיט א חולם.

[רב טקסט]

בתיה קומט מיט א חיריק ב'.
נחום קומט מיט א פתח נ'.

ככל הנראה איז דער גורם צו די 2 גרייזן, און נאך אסאך ענליכע, אז מיר ליינען נאטורליך ארויס פון א כתב אנע פינטלעך מער-ווייניגער לויט די פאלגענדע משפטים:
א. א אות פאר א יו"ד ליינט מען מיט א חירק (ולעתים רחוקות בצירי, וכדלהלן לענין חולם קודם הוי"ו), און די יו"ד ליינט מען נישט.
ב. פאר א וי"ו געווענליך א מלאפום, צומאל א חולם, געוואנדן צו וועלכע לשון הקדש ווארט עס ענדלט מער.
ג. ווען עס איז נישט דא א יו"ד אדער וי"ו נאכ'ן און עס איז פארהאן 2 אזעלכע אותיות נאכאנאנד, וועט די ערשטע זיין א פתח און די צווייטע א שוא.
ד. אויב איז נאר דא איין אזא אות וועט עס זיין א קמץ.
דהיינו מיר מאכן א פתח פאר א שוא נח (הנקרא הברה סגורה, און אסאך מאל איז די גאנצע שוא נח א חלק פון אונזער פאבריקאציע), און א קמץ ווען עס איז נישט פאר שוא (הברה פתוחה).

המתבונן יראה אז דאס איז אונזער מהלך צו ליינען גמרא.
(פארשטיינערט מיך נישט, אבער אין רוב חומשים איז די תרגום געפינטלט בעיקר לויט דיזע כללים).

בדיעבד מיט א קמץ ע' און פתח ב' (בדי-עבד - ווען ער האט עס געטוהן).
חדא איז א חטף פתח ח' קמץ ד'.
(נישט: מיד, רשעים יצילם).

אין בדיעבד איז די עי"ן איז חטף פתח אזוי ווי די חי"ת פון חדא.

[גלאזער]

נחום קומט נישט מיט א פתח. א באקאנטע טעות דאס.

[רב טקסט]

הא מנלך?