אין קורצן: כללים צו שרייבן אידיש

[טשאלענט]

איך געפין יעצטאויס אז נער און נאר זענען צוויי אנדערע באדייטן, איך האב אלס געמיינט אז סאיז א פארדרייטע ווארט.....

[איסר האטלקי]

ווען מען זאגט דער נאר זאל ארויסגיין פון... וועלכע מיינט מען?

[וואוילע שעפעלע]

ביידע


(יא דיר אויך)

[איסר האטלקי]

ביידע


(יא דיר אויך)

הערצליכן דאנק! שיין פון דיר.
פאסט טאקע פאר אזא ניק ווי 'וואוילע'.

[מאכט סענס?]

וויאזוי קומט צו שרייבן: מוזט, מוסט. ביזט, ביסט?

[לכאורה]

דו מוזסט!
דו ביסט משוגע?

[איסר האטלקי]

וויאזוי קומט צו שרייבן: מוזט, מוסט. ביזט, ביסט?

מוזט.
ביסט.

מען קען שרייבן ביזט, אבער מען פירט זיך צו שרייבן מיט א ס'.

[איסר האטלקי]

דו מוזסט!

פון וואנעט נעמסטו דאס?
דו מוזט מיר זאגן....

[לכאורה]

איך טראכט וויאזוי איך זאג ארויס די ווארט

[מאכט סענס?]

ישר כחכם!

[טשאלענט]

איך טראכט וויאזוי איך זאג ארויס די ווארט

זייער אסאך ווערטער זאגט מען אנדערש ווי מען שרייבט!
מיסט מיינט גארבידש משורש זבל

ווען איינער מוז עפעס טוהן וועט ער מוזן שרייבן מוזט!

[וואוילע שעפעלע]

יא אבער ביי פעיל ווערטער ווען מען לייגט צו א טי"ת צום סוף קומט אויך א סמ"ך

(הגם דא אפשר נישט)

[מוכר ספרים]

א) וואס איז מיט אינדערפריה.
מיט א ה"א צום סוף?
ב) געזעהן. מיט א ה"א?
ג) דער זון פונעם קעניג, מיט א ה"א (זוהן)?

[איסר האטלקי]

א) וואס איז מיט אינדערפריה.
מיט א ה"א צום סוף?
ב) געזעהן. מיט א ה"א?
ג) דער זון פונעם קעניג, מיט א ה"א (זוהן)?

ניין ניין ניין

[איסר האטלקי]

יא אבער ביי פעיל ווערטער ווען מען לייגט צו א טי"ת צום סוף קומט אויך א סמ"ך

(הגם דא אפשר נישט)

למשל?

[דוראק]

ס'וואונדערט (ווינדערט?) מיר טאקע פארוואס מ'שרייבט "אונטער'ן טיש" לכאורה דארף מען שרייבן "אינטער", ווייל ס'יז משורש "אין".

וכן אני נוהג.

אפשר ביניך ראנג

אונטער = under
הינטער = behind

אזוי זאגט מען בא אונז.

[ישראלי]

א שאלה וואס באדערט מיך שוין יארן: יידן, אידען, יודן אדער יודען?
וכן בלשון יחיד: איד אדער ייד אדער יוד?
מי יודע?

[שבתי בוים]

איד
אידן

[ישראלי]

פעסטגעשטעלט??
100 פרוצענט זיכער?

[טיכטיגער]

פעסטגעשטעלט??
100 פרוצענט זיכער?

און אויב ער איז נאר ניינציג פראצענט זיכער? דאס איז די שטארק אנגענומענע וועג צו שרייבן

[ישראלי]

גוט, ייש"כ

[דריידל]

וויאזוי שרייבט מען, איין אין צוואנציג אדער אייןאון צוואנציג.
אין אנדערע ווערטער, וואס איז דער כונה פון אין/און. צו מיינט עס איינס מיט צוואנציג אדער מיינט עס די ערשטע אין די צוואנציגער נומבערס?

[שמחת עולם]

וויאזוי שרייבט מען, איין אין צוואנציג אדער אייןאון צוואנציג.
אין אנדערע ווערטער, וואס איז דער כונה פון אין/און. צו מיינט עס איינס מיט צוואנציג אדער מיינט עס די ערשטע אין די צוואנציגער נומבערס?

איין און צוואנציג! דויטשע שפראך יוכיח.

[מוכר ספרים]

איד
אידן

אולי כך: איד'ן

[מוכר ספרים]

וויאזוי שרייבט מען, איין אין צוואנציג אדער אייןאון צוואנציג.
אין אנדערע ווערטער, וואס איז דער כונה פון אין/און. צו מיינט עס איינס מיט צוואנציג אדער מיינט עס די ערשטע אין די צוואנציגער נומבערס?

"אין" מיט א יו"ד שרייבט מען נאר ווען מען וויל שרייבן אז איינער גייט אריין "אין" א פלאץ וכדומה. און להנ"ל קומט עס ווי פארשטענדליך אן א יו"ד.