אין קורצן: כללים צו שרייבן אידיש

די אחראים: יאנאש,אור המקיף,אחראי,געלעגער

אוועטאר
ממש אזוי
שר האלפיים
תגובות: 2804
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג מארטש 19, 2017 6:58 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ממש אזוי »

איסר האטלקי האט געשריבן:
ממש אזוי האט געשריבן:
ישראלי האט געשריבן:א שאלה וואס באדערט מיך שוין יארן: יידן, אידען, יודן אדער יודען?
וכן בלשון יחיד: איד אדער ייד אדער יוד?
מי יודע?



אין די היינטיגע ארטאדאקסישע אידיש (די בעסטע הגדרה וואס איך האב געטראפן) שרייבט מען ׳איד׳. די יידישיסטן פלעגן שרייבן יידן, און גוגל שרייבט עס אויך אזוי.

שטין חומש תורה ברורה שטייט אז דער פירוש איז אויך יידיש.

קוקט אויס די ישראלים נוצן עס נאכאלץ, הגם ער איז א בארא פארקער.



איך בין נישט זיכער אז ס׳האט מיט ישראלים, עס האט לכאורה מיט מענטשן וועלכע זענען נישט אפדעיטעד מיטן היינטיגן סגנון, זיי שרייבן נאך מיטן סטייל פון אמאל; ווען מען האט טאקע געשריבן אזוי
אוועטאר
דונש
שר האלף
תגובות: 1880
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך יאנואר 25, 2017 3:23 pm
לאקאציע: שבתדיגע זמירות

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דונש »

ממש אזוי האט געשריבן:פראגע: איז פאראן אן אויסגעהאלטענע ווארט ׳פארנאויס׳? געזען עטליכע מאל דא אויף אייוועלט.


אזוי האבן אונזערע אונגארישע באבע'ס גערעדט.
זוכט איר דוי?
אוועטאר
ישראלי
שר האלף
תגובות: 1377
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג אקטאבער 29, 2015 3:26 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ישראלי »

נאך א שאלה: ווען (אדער אפשר ווער...) נוצט די ווארט 'דא', און ווען/ווער די ווארט דאהי, הא?
ישראלי איז די נאמען, יהודי איז די מהות
איסר האטלקי
שר האלפיים
תגובות: 2952
זיך איינגעשריבן אום: פרייטאג יולי 15, 2016 12:37 am
לאקאציע: אין בעסמענט

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך איסר האטלקי »

ישראלי האט געשריבן:נאך א שאלה: ווען (אדער אפשר ווער...) נוצט די ווארט 'דא', און ווען/ווער די ווארט דאהי, הא?

דאהי מיינט עפיי"ר אין לאנד, נישט אויסלאנד. דא מיינט שוין לאקאל.
שה אחד
שר חמש מאות
תגובות: 808
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג דעצעמבער 05, 2016 4:05 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שה אחד »

וויאזוי שרייבט מען 'היפש' אדער 'היבש' ?
ואת"ל היבש ווי אזוי איז די דין ביי 'היבשע' אדער 'היפשע' ?
אוועטאר
אסדר לסעודתא
שר עשרת אלפים
תגובות: 11191
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך אפריל 25, 2018 11:08 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אסדר לסעודתא »

היבשע
דער קאמפייןאיז שוין פארריבער, אבער מיינע ארטיקלעןזענען נאך מעגליך אקטועל
אוועטאר
אסדר לסעודתא
שר עשרת אלפים
תגובות: 11191
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך אפריל 25, 2018 11:08 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אסדר לסעודתא »

היבשע איז אזא ווארט ווי... כ'האב נישט קיין גוטע משל... ממילא איינער וואס שרייבט היבשע קען אויך שרייבן היפשע...
דער קאמפייןאיז שוין פארריבער, אבער מיינע ארטיקלעןזענען נאך מעגליך אקטועל
אוועטאר
שטיין
שר חמישים ומאתים
תגובות: 388
זיך איינגעשריבן אום: דאנערשטאג יוני 28, 2018 11:33 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שטיין »

ווייס די קאליר פאר וואס שרייבט מען נישט וואס א איז דאך אויכעט א __
אוועטאר
אסדר לסעודתא
שר עשרת אלפים
תגובות: 11191
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך אפריל 25, 2018 11:08 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך אסדר לסעודתא »

מיינסט צו פרעגן פארוואס מיר זאגן וואס אנשטאט ווייס - וויאזוי מען שרייבט עס? ווייל אזוי רעדן אונז.
דער קאמפייןאיז שוין פארריבער, אבער מיינע ארטיקלעןזענען נאך מעגליך אקטועל
אוועטאר
קלאָצקאָפּ
שר עשרת אלפים
תגובות: 10225
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 25, 2017 9:24 pm
לאקאציע: ערגעץ אנדערש

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קלאָצקאָפּ »

פארוואס זיך אפשטעלן ביי ווייס? איז נישט דא גענוג ווערטער מיט א פתח און צוויי יודי"ן?
שה אחד
שר חמש מאות
תגובות: 808
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג דעצעמבער 05, 2016 4:05 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שה אחד »

שוין ערגעץ באהאנדעלט וויאזוי מ'שרייבט די ווארט "טיטול" "טיטעל" ?
פארוואס זעט מען אסאך שרייבן בא'טיטול'ט ? איז דאס דען א לה"ק ווארט? ווי אזוי איז ריכטיג צו שרייבן?
לעצט פארראכטן דורך שה אחד אום מאנטאג אקטאבער 29, 2018 4:17 pm, פארראכטן געווארן 1 מאל.
פייוויש בראדער
שר חמישים
תגובות: 61
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך מאי 02, 2018 10:56 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פייוויש בראדער »

טיטל
האפ קאזאק
שר חמישים
תגובות: 64
זיך איינגעשריבן אום: מיטוואך יולי 25, 2018 11:29 pm
לאקאציע: 99% ...Recalculating

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך האפ קאזאק »

דער ווארט ''טיטל'' איז אידיש, און מען שרייבט עס טיטל, אזויווי בראדער האט שוין געשריבן.
אזוי אויך וועט מען שרייבן ''ער האט אים באטיטלט מיט די גרעסטע שבחים'' אן קיין שום אויבערשטרעכליך.
איך בין גרייט צו הערן פון דיר, סיי וואס דו ווייסט און סיי וואס דו מיינסט. אבער ווען עס איז נאר וואס דו מיינסט, דאן זאג מיר ביטע אז ס'איז נאר דיין מיינונג!
אוועטאר
הגות תבונות
שר חמישים ומאתים
תגובות: 465
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג דעצעמבער 09, 2019 11:39 pm
לאקאציע: כעת פק"ק געטיסבורג, פא.

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך הגות תבונות »

כ'בין נישט זיכער אז ס'קומט אין דעם אשכול; אויב נישט ביטע אויפמערקן.
ווען דאס ווארט 'דער' דינט אלס 'פראנאם/pronoun' נעמט עס אויך אן א 'דאטיוו'?
לדוגמא: פאר דער וואס האט אים דאס צוגעשטעלט,
פאר דעם וואס האט אים דאס צוגעשטעלט.
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5065
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

הגות תבונות האט געשריבן:כ'בין נישט זיכער אז ס'קומט אין דעם אשכול; אויב נישט ביטע אויפמערקן.
ווען דאס ווארט 'דער' דינט אלס 'פראנאם/pronoun' נעמט עס אויך אן א 'דאטיוו'?
לדוגמא: פאר דער וואס האט אים דאס צוגעשטעלט,
פאר דעם וואס האט אים דאס צוגעשטעלט.

יא, מ'זאגט "דעם".
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
אוועטאר
הגות תבונות
שר חמישים ומאתים
תגובות: 465
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג דעצעמבער 09, 2019 11:39 pm
לאקאציע: כעת פק"ק געטיסבורג, פא.

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך הגות תבונות »

כ'בין געווען היבש מסופק, ווייל ס'הערט זיך נישט אזוי גוט. אבער מהיות איר קוקט מיר אויס ווי א שפראך-מבין וועל איך עס מקבל זיין.
אוועטאר
הגות תבונות
שר חמישים ומאתים
תגובות: 465
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג דעצעמבער 09, 2019 11:39 pm
לאקאציע: כעת פק"ק געטיסבורג, פא.

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך הגות תבונות »

כ'ווייס נישט... כאפ א בליק אויף דעם:
הכרת הטוב פאר דער וועלכער האט דיר מטיב געווען
הכרת הטוב פאר דעם וועלכן האט דיר מטיב געווען
עפעס נישט....
עושר וכבוד
שר חמש מאות
תגובות: 954
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יולי 28, 2019 12:30 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך עושר וכבוד »

מען שרייבט יא 'פאר דער'.

קען זיין אז גרשון קען בעסער די כללים, אבער אזוי שרייבט מען...
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5065
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

הגות תבונות האט געשריבן:כ'בין געווען היבש מסופק, ווייל ס'הערט זיך נישט אזוי גוט. אבער מהיות איר קוקט מיר אויס ווי א שפראך-מבין וועל איך עס מקבל זיין.

ש'כח.

ס'איז מעגליך אז ס'הערט זיך דיר נישט גוט, ווייל דאס רוב קען טאקע נישט די כללים. דאס מיינט אבער אלץ זיין מסופק ווי אזוי ס'קומט אן האבן א ליניע וואס נאכצופאלגן. ווען דו שטעלסט דיך אפ אריינקלערן קומט צו נאך א זאך, אז ס'וועט כמעט אלעמאל זיך שפירן אינטערעסאנט...

אן אלטערנאטיוו צו דיין זאץ איז "צו דעם וואס האט דיר מטיב געווען".
לעצט פארראכטן דורך גרשון אום זונטאג דעצעמבער 29, 2019 9:57 pm, פארראכטן געווארן 1 מאל.
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
עושר וכבוד
שר חמש מאות
תגובות: 954
זיך איינגעשריבן אום: זונטאג יולי 28, 2019 12:30 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך עושר וכבוד »

וואס איז אויף א חפץ, וועלכע איז פאר א נקיבה און וועלכער איז פאר א זכר.

פארשטייט זיך אז מען שרייבט אלעס, אבער אויב גייט מען מיט די כללים...
אוועטאר
קלאָצקאָפּ
שר עשרת אלפים
תגובות: 10225
זיך איינגעשריבן אום: דינסטאג יולי 25, 2017 9:24 pm
לאקאציע: ערגעץ אנדערש

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך קלאָצקאָפּ »

עושר וכבוד האט געשריבן:וואס איז אויף א חפץ, וועלכע איז פאר א נקיבה און וועלכער איז פאר א זכר.

פארשטייט זיך אז מען שרייבט אלעס, אבער אויב גייט מען מיט די כללים...

א חפץ איז אויך א זכר אדער נקיבה, ביידע זענען ריכטיג אויף ביידע.
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5065
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

עושר וכבוד האט געשריבן:וואס איז אויף א חפץ, וועלכע איז פאר א נקיבה און וועלכער איז פאר א זכר.

פארשטייט זיך אז מען שרייבט אלעס, אבער אויב גייט מען מיט די כללים...

מיינסט מסתמא לשון סתמי - "חפץ" איז לשון זכר, "דער חפץ".

ביי לשון סתמי קען מען אויך שרייבן וועלכע (דאס קינד וועלכע איז געגאנגען אין חדר), פונקט ווי ביי אנדערע אדיעקטיוון (דאס גרויסע קינד, דאס געניטע אויג, דאס ווארעמע הארץ, דאס הייסע וואסער). וואס קען מען ניצן ביי אלע דריי פארמען פון שפראך - זכר, נקיבה, און סתמי - און ביי יעדן סארט פאל - נאמינאטיוו, אקוזאטיוו, און דאטיוו. ס'איז אלזא ווי א וועג ארויס ווען מ'איז מסופק אדער ווען מ'וויל נישט איבערניצן דאס זעלבע ווארט צופיל מאל.
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
אוועטאר
גרשון
שר חמשת אלפים
תגובות: 5065
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך גרשון »

נאמינאטיוו, אקוזאטיוו, און דאטיוו – אין קורצן זייער באדייט:

"נאמינאטיוו" אין דער מענטש אדער חפץ וואס טוט די זאך אינעם זאץ: דער טאטע איז געגאנגען אין בית המדרש, דער טיש האט זיך צובראכן, די מאמע האט געגעבן צו עסן פאר די קינדער, די זון האט אויפגעשיינט, דאס קינד האט אנגעהויבן וויינען, דאס הארץ איז געווען מלא שמחה. דאס ווערט גערופן דער subject פונעם זאץ.

"אקוזאטיוו" באציט זיך צו עפעס וואס א צווייטער האט געטון מיט אים: איך האב געזען דעם רבי'ן, מיין חבר האט אויפגעהויבן דעם שאנק, מיין זון האט באטראכט די נאטור, איך האב געקושט די מזוזה, דער רייניגער האט אפגעוואושט דאס וואסער. דאס ווערט גערופן direct object.

"דאטיוו" איז עפעס וואס פאלגט נאך א פרעפאזיציע (פון, צו, אויף, אונטער, העכער, נעבן, וועגן, צוליב, דורך, מיט, אן, ביז, אא"וו), אדער אפילו די פרעפאזיציע שטייט נישט אבער באמת וואלט עס דא געקומען: איך בין געגאנגען צו דעם (צום) בית המדרש, ער האט געזאגט [פאר] דעם באאמטן, דער גליקליכסטער אויף דער וועלט, דאס קינד מיט דער מאמע, ער האט געזוכט מיט דעם (מיט'ן) אויג, איך האב געפרעגט [פון] דעם קינד.

אידישע גראמאטיק איז שטארק באזירט אויף די חילוקים פון די דריי פעלער, ועוד חזון למועד בעז"ה.

צו זען מער:
https://en.wikipedia.org/wiki/Yiddish_grammar
לעצט פארראכטן דורך גרשון אום מיטוואך יאנואר 01, 2020 4:33 pm, פארראכטן געווארן 1 מאל.
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
אוועטאר
הגות תבונות
שר חמישים ומאתים
תגובות: 465
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג דעצעמבער 09, 2019 11:39 pm
לאקאציע: כעת פק"ק געטיסבורג, פא.

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך הגות תבונות »

גרשון האט געשריבן:
הגות תבונות האט געשריבן:כ'בין געווען היבש מסופק, ווייל ס'הערט זיך נישט אזוי גוט. אבער מהיות איר קוקט מיר אויס ווי א שפראך-מבין וועל איך עס מקבל זיין.

ש'כח.

ס'איז מעגליך אז ס'הערט זיך דיר נישט גוט, ווייל דאס רוב קען טאקע נישט די כללים. דאס מיינט אבער אלץ זיין מסופק ווי אזוי ס'קומט אן האבן א ליניע וואס נאכצופאלגן. ווען דו שטעלסט דיך אפ אריינקלערן קומט צו נאך א זאך, אז ס'וועט כמעט אלעמאל זיך שפירן אינטערעסאנט...

אן אלטערנאטיוו צו דיין זאץ איז "צו דעם וואס האט דיר מטיב געווען".

א דאנק אייך ר' גרשון מיין פריינט.
מיין כוונה איז געווען אז מהיות עס קוקט נישט אויס אזוי גוט, אפשר גייט טאקע דער כלל נישט אן ווען דער דאטיוו איז א פראנאם.
ממילא וועל איך מיך ערלויבן דיך צו פרעגן צו דו ווייסט אז דער כלל גייט אן ביי דעם אויכעט, אדער מסברא בעלמא, וואס דאן איז שוין הרשות נתונה זיך מחולק זיין...
אוועטאר
הגות תבונות
שר חמישים ומאתים
תגובות: 465
זיך איינגעשריבן אום: מאנטאג דעצעמבער 09, 2019 11:39 pm
לאקאציע: כעת פק"ק געטיסבורג, פא.

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך הגות תבונות »

געוואלט הערן פונעם עולם שפראך עקספערטן,
ביי מיר איז אלץ געווען א דבר פשוט אז 'וואס' נוצט מען נאר נאך א יחיד, אבער נאך א רבים נוצט מען 'וועלכע';
לדוגמא: דער סיום הש"ס וואס קומט פאר אין מעטלייף
די מאסן וועלכע זענען זיך צונויפגעקומען ביים סיום.

העט'ך געוואלט הערן צו דאס איז ריכטיג, אדער קען מען אויך נוצן 'וואס' אויף א רבים.
שרייב תגובה

צוריק צו “שפראך, גראמאטיק און דקדוק”