אידישע וועלט פארומס

הילפלאז אדער הילפסלאז? די ווארט איז צאמגעשטעלט פון הילף + לאז, די סמ"ך לייגט מען צומאל צו פאר'ן "לאז" נאכזילבע ווען ס'זאגט זיך ארויס שווערליך אנדעם, צ.ב. "האפענונגסלאז" וואו די סמ"ך טוט אויסגלאטן די איבערגאנג פונעם גימ'"ל צום למ"ד. אינעם פאל פון "הילפלאז...

והיתם נקיים האט געשריבן:וואס זאגט דער עולם וועגן "Realignment"? אפשר רעאריענטירונג?

אויסגלייכן? אויסריכטן? אריענטירן?

אדער ניי-אויסגלייכן, ניי-אויסריכטן, ניי-אריענטירן.

אדער פון ניי אויסגלייכן, פון ניי אויסריכטן, פון ניי אריענטירן.

בני פריעדמאן'ס "חאראשאו" האט איין פאל וואס איז גע'גנב'ט פונעם רוסישן פאלקס ליד "קאלינקע".

loyodea האט געשריבן:לאו דוקא הויך דויטש, דאס איז פראסט דויטש

וואס איז "פראסט דויטש"?

וואס איז בעסער, דרגה אדער דרגא? דרגא איז פון אראמיש, אין תלמוד בבלי קומען די סארט ווערטער געווענליך מיט אן אל"ף, אין ירושלמי קומט עס מיט א ה"א. למעשה אין עברית שרייבט מען מיט א ה"א, אין אידיש מיט אן אל"ף, זעהט אויס אז ס'איז שוין אן אלטע חילוקי מנהגים צווישן ארץ ישראל און חוץ לאר...

למעשה איז אנגענומען פארקערט, זיין טאטע איז געווען אן אשכנזי (וויפיל ספרדים קענסטו וואס הייסן לוריא?) און זיין מאמע איז געווען א ספרדי פון מצרים (וויפיל אשכנזים ווייסטו וואס האבן געוואוינט אין מצרים?), די צוויי האבן זיך צאמגעטראפן אין ירושלים וואו אשכנזים און ספרדים האבן געלעבט רעלאטיוו אויסגעמישט. א...

אפשר זאל מען דוקא יא שרייבן "פרעזידענטן", ווייל א פרעזידענט פון א לאנד איז דאך א בחינה פון א קעניג, און ביי א קעניג זענען די פעמינין און פלורעל פארמען די זעלבע "קעניגן".

אויב האט דער אריז"ל געהייסן אשכנזי דאן ווער איז געווען ר' יצחק לוריא? פרובירסט מיר צו פארציילן אז דער אר"י האט געהייסן לוריא... למעשה האט מען אים גערופן מיטן צונאמען / משפחה-נאמען 'לוריא אשכנזי' (קוק דורך די איבער 1000 רעזולטאטן וואס א זוכעניש אין אוצה"ח ברענגט ארויף), אפילו זיינע תל...

אויב האט דער אריז"ל געהייסן אשכנזי דאן ווער איז געווען ר' יצחק לוריא?

וועמענ'ס נאמען, רח"ו האט געהייסן ויטאל אשכנזי?

אויך שרייבט ער דארט אז ער האט געהאט א חלום ווי ער באגלייט א ספר תורה צו אן אשכנזישע שול, און שפעטער איז דער אריז"ל ארויפגעקומען אויף צפת, און ער זאגט אז די אשכנזישע ספר תורה איז א רמז אויפ'ן אריז"ל וואס איז געווען אן אשכנזי.

איבער די טעאריעס פונעם מקור פונעם קה אכסוף, די ניגון האט א געוויסע מרירות/עצבות וואס פאסט זיך סיי פאר סלאנימע חסידים פון טבריה (וואס זענען באקאנט מיט זייערע מרירות'דיגע ניגונים) און סיי פאר'ן אמרי חיים (זיין ניגון 'נפשנו חכתה לשם' האט אויך אן ענליכע סארט עצבות צו זיך).

מיט א צייט צוריק איז דא געווע א שמועס איבער די מחלוקת צווישן צאנזער רב און דער חת"ם סופר צו דער אריז"ל איז געווען א ספרדי צו אשכנזי, האב איך לעצטנס געזעהן אינעם ספר החזיונות פון ר' חיים ויטאל ווי ער רופט אן זיין רבי 'מורי ז"ל האשכנזי'. הגם ווי שוין דאן אויסגעשמועסט איז די פאקט אז ער א...

אדער קען מען שרייבן "אויסער דעם".

למעשה נאך די לעצטע בלאט מיט אהאלב אנשטאט הערן מקורות איבער מנהגים טרעף איך מיר מיט א גאנצע ליסטע פון מנהגים וואס האבן נישט קיין מקור. איז דא אזא זאך ווי א מנהג וואס האט נישט קיין מקור? יעדע מנהג איז דאך געווען איינער וואס האט עס אנגעפאנגען און ער איז דער מקור דערפאר. אמאל איז דא א מנהג וואס מ'האט פ...

א. ביי די רוזינע רביס צינדן די מיידלעך אויך. ב. די טעם פארוואס ס'דא וואס צינידן אן עקסטערע לעכט פאר יעדן קינד קען זיין ווייל ס'שטייט אין גמרא אז ס'איז א סגולה פאר גוטע קינדער (הרגיל בנר הויין ליה בנים תלמידי חכמים) צינט מען טאקע איינס פאר יעדן קינד עקסטער. נאך א טעם קען זיין אז ווי מער קינדער זיצן ב...

א מחנובקער האט מיר אמאל געזאגט אז ביי זיי קלאפט דער רבי הושענות פאר אלע קינדער און אייניקלעך.

איינס האט געשריבן:דאכט זיך פון אר״י שטיי מזאל נישט ווייזן

צ"ל ס'שטייט נישט אז מ'זאל ווייזן. ד.ה. רח"ו שרייבט בשם זיין רבי אז מ'זאל אריינקוקן אין די ספר תורה ביי הגבהה און ליינען די ווערטער און ער שרייבט נישט גארנישט וועגן ווייזן מיט'ן פינגער (דאס זאל מען לאזן פאר משיח'ן).

די הויכע פאל פון "האטס געפועל'ט אלעס גוטס" איז אביסל ענליך צו די הויכע פאל פון די חבד'סקע אזמר בשבחין, אסאך מענטשן צומישן זיך צווישן די צוויי און פארן אריין פון איין ניגון צום צווייטן. ס'דא צוויי לא תבושו'ס, איינס א וויזניצע (ס'דא גראמען אויף דעם פון א בארימטע באבובער קאמפאוזער פון פאר'ן ק...

איך האב מער ליעב די גערמאנישע -ין, ס'איז מער איידל און קלאסיש און גרידשעט ווייניגער אין די אויערן.

קודם פרוביר פארשטיין וואס כ'האב געזאגט, נאכדעם וועלן מיר פילאזאפירן וועמענ'ס קאפ איז קרום.

נישט נאר ס'קען זיין, ס'מוז זיין, אנדערש קען דאך נישט זיין!

גראדע פון דארט וואלט געדארפט צו זיין א ראיה אויף פארקערט, מ'זעהט אויפ'ן גרעף אז ווי עלטער די יארגאנג אלס ווייניגער וויילער, און אזוי דארף טאקע צו זיין אויב ס'איז טאקע לעגעטימע וויילער. אויב וואלט עס אלץ געווען פאלש איז נישט דא קיין שום סיבה פארוואס פון די עלטערע זאל זיין ווייניגער ווי פון די אינגערע...

נאך א גרויסע חילוק צווישן 2000 און 2020 איז אז אין 2000 איז עס געווען א צווישנשייד פון בלויז 500 שטימען.

איינער געדענקט נאך דעם ניגון וואס מ'פלעגט זינגען אין חדר יעדעס מאל אויף אנדערע ווערטער? תורה צוה לנו משה, ס'איז בעסער צו לערנען די הייליגע תורה, כי מלאכיו יצוה לך...