אידישע וועלט פארומס

צו אלע וויכטיגע אסיפות קום איך אן צום סוף!.. כ'האב נארוואס געשטימט און איך לאז ענק מיט די מיסטעריע וועלעכע אפציע איך האב געשטימט.

"ניי וויליאמסבורג". אזוי ווערט די געגענט גערופן מיט א צויבערנדע ליבשאפט. איך גראדע, זע נאכנישט די ניי'קייט דערינען. די געילע בלינקענדיגע לעקטערס אויף די ספאנישע רעסטוראונט געשעפטן זענען אלטער פון אלט, דראג-זאון קארנערס איז אויך נישט קיין נייע המצאה. אבער הער, אז אידן צאלן צוויי טויזנט דאלל...

אין דער אנהייב פלעג איך וואטשן, כ'האב געלייגט מער דגוש. געהאט א קליינטשיקע גארבידזש קען צווישן די סיטס, יעדן פרייטאג ביים לייגן געז האב איך געמאכט א שטיקל קליען אפ, געקויפט שמעקערס... בקיצור, כ'האב געהאלטן סדר. למעשה, משרבו הילדים בטלה הסדר. קודם איז די גאנצע קליענאפ געווארן אפגעשטופט אויף זונטאג......

אקעי, איינער קען פליז זאגן פאר גרויזאמער ער זאל שוין קומען מיך אויספארשן און פערטיג?! ער'ט מיך דא איינגעשפארט אונטן אין בעיסמענט און געסטראשעט אז ער קומט שוין מיט פיכי מיך אינוועסטיגעיטער, און גארנישט, כ'זיץ דא בין תנור לפטיש איינגעקוועטשט ווי א האן אין בני אדם, און כ'בעט מיך צו אים כעני בפתח, וואס ...

קרעמער, 1) קודם יישר כח! הערליכע ארבעט. 2) עס האט מיר געכאפט א ציטער ביים ליינען די נפטרים אזוי אויסגערעכנט אין א רייע מיט נומערן. ס'האט מיך געכאפט בשעת'ן ליינען, בראש השנה יכתבון, די ליסטע וואס דו האסט דא צוזאמגעקליבן האט מען פאראיאר ראש השנה צוזאמגעשטעלט. ותשובה ותפלה וצדקה, מען האלט נאך פארן צוזא...

בעיסמענט פאר די געשטארבענע די אחראים: פענסטער, זארעכפעפער, בני היכלא, יאנאש עס ווערט געזוכט א נדבן פאר 'קופת העיר'ס טעלעפאון נומבער. איינער דרייט זיך ארום אין די צייטווייליגע קרעטשמע און גיסט 'חי ראצל מאשקע' אויף אלע זייטן. יעדער איז מסכים אויף א טרינק, אבער די וועג וויאזוי ער טיילט עס מאכט עס גליי...

זעלטענע געלעגנהייט! עס איז אלעמען וואויל באקאנט די אנגענומענע סגולה פון 'פרשת בלק' צו געהאלפן ווערן מיט נארהאפטיגע מאשקע ארטיקלען עס איז אויך באקאנט די אור-אלטע סגולה פון תש"ע צו געהאלפן ווערן אויף א גאנץ יאר. אין אלע ספרים ווערט געברענגט די געוואלדיגע ישועות וואס אידישע קינדער האבן או...

ווי באקאנט האט ר' ישעי'לע קערעסטירער געהאט ביי זיך א קיך וואו מען האט געבעבן צו עסן פאר יעדן ארחי שמאשקע. רבי ישעי'לע פלעגט זיך פערזענליך אפגעבן מיט די קיך, און האט זיכער געמאכט אז ס'איז פארהאן יעדן טאג, בייטאג און אויפדערנאכט, פרישע געשמאקע מאכלים להחיות בהם נפש כל חי. קיין רבי ישעי'לע איז היינט צו...

צייטליך, כ'פאשטיי נישט וואס דו מאכסט אן עסק פון זוכן א קאנטרי, מאך א שארט-סעיל און פיניש... פאלג די הוראה פון די גדולי הרבנים שליט"א. א רגע! קודם פרעג א שאלה פון דיין חתן מלמד צי ס'איז נישט א מצוה הבא בעבירה, ווייל וויבאלד די קאנטרי געלט קומט דאך צוריק, קען עס זיין א שאלה פון ריבית... איך גלייב...

גאלדענע סאכדעס'לעך... דער חידוש אידאך געוואלדונע.... ממש גין געיל!... ווען דער טונקל-בלינדער גובערנאטאר זאל נאר וויסן וואָערפאַקאַשעוועטאָנדאָ.... בטלן! איצט, מיטן חידוש פונעם אויבער-דאיען, איז מיר שוין אויך קלאר געווארן ס'גאנצע צעמישעניש צווישן די געלע ציין און די גאלדענע ציין ביי די אלטע לייט... כ...

שוין, איך בין שוין דא אינגאנצן הונטערשטעליג, יונגעלייט פון מיין שול לויפן שוין פאר קאנגרעס און איך בין ניטאמאל קיין 'שר האלף'... עניוועי, איך קען נישט דעם יוסי, דזשאסעף, ר' יוסל, אדער דזשאו. אבער איך האלט אז רוב עולם דא שאצן אים אונטער, און פון די אנדער זייט שאצן ענק איבער אונזערע אפגעפליקטע שרי הקא...

אינמיטן וועג איז אריינגעקומען א הערצליכע רוף פון 'יענטאאש' (יא, א לאנג-יעריגע טראדיציע!). איך געדענק נישט פונקטליך דעם תוכן השיחה, אבער בתוך הדברים האט ער מיר געפרעגט אויב איך בין צוגעקומען צו זעלבע מסקנא ווי ער, אז "הו קעירס"?... [ואם שגיתי, זאל ער מיך פארריכטן, אויב ער געדענקט יא וואס ע...

מיט א ברייטן שמייכלען,
געשיקט פאר רבי היכל'ען,
אויף אי מעיל געשיקט'ען,
מיינע פראגעס פאר ר' פּינקען,
ווי קען מען דען אן-אים,
דער מלך הבדחנים,
טראסט מי בעליוו-עס,
איך ווארט אויף זיינע תשובות,
מיטן אן אטעם אן איינגעהאלטענעם,
בכבוד מיר ערווארטן'עם.

איי איי איי ה'(קרעכץ)הע הע העם מלללללך!.... איי איי, וואו נעמט זיך די פעדער, און ווי נעמט זיך דער סאכדעס אראפצולייגן אזא דביקות, גאות לבש, לבש ה' עוז התאזר... מקקקקקולות, מ(קרעכץ)ים רבים אדי(צי ארויף)רים, מ(קרעכץ)שברי ים, אדיררררררר.....במרום ה', עדותיך נאמנו מאוד לביתך נאווה קודש, ה' לאורך ימים... ...

איר זעט וואס עס הייסט דן זיין לכף זכות?!... איינער זאגט מיר נעכטן, העי יענטאאש, כ'ער אז דו ביסט געווען אויף א חתונה, אנגעפירט א גאנצע רעבערעבמיילעכ טאנץ?... כ'זאג אים, וואס רעדסטו?! איך? אויף א חתונה ? די וואך? אין אילאמעקשטיין?!... קודם כל האב איך שוין נישט געהאט קיין חתונה פאר ווייסעך ווילאנג, ווע...

צייטליך, עכט ווייס איך נישט פאווא יעדער לאכט דא?!... איך בינדעך אן אלטער אנטי ביינאזמאנעם אדוואקאט, טא איך פארשטיי דיין ווייטאג. פאר נעקסטיים אט איז פונקטליכע אינסטרוקציעס: דו באדארפסט צוגיין צו דעם בחור פון הונטוויילעכץ און אים מיטן אגודל און מיטן ווייז-פינגער אנכאפן דעם רעכטן אויער מיט א שטארקייט ...

איזאק, אין נארמאלע אומשטענדן וואלט מיך בכלל נישט אנגעגאנגען דיין גיסטע. פון מיין זייט זאלן דיך פערציג פליגן נאכלויפן אינמיטן עסן א קאלט געווארענע אייער שפייז סענדוויטש אויף א האלוויט ראלל וואס דו האסט באקומען בטעות, זיצנדיג אין די קאר מיט א אויסגעגאסענע קאווע אויף דיין זיץ, בעת די ווארטסט ביי די טאל...

יגרסהדותא האט געשריבן:איך שטיק מיך. זאג, ס'האט עפעס מיט די מחלוקה צו מ'זאל בלייבן אין קרעטשמע צו צוריקגיין צו הייד-פארק?..

איי די יא יא, מאך דיך, מאך דיך טאמעוואטע... דו ווייסט גאנץ גוט ווען דער שטורעם איז געבוירן געווארן. אלעס האט זיך אנגעהויבן ווען עס האט זיך עמיצן פארגלוסט איבערצובויען די אלטע קרעטשמע...

דערמיט טוען מיר מודיע זיין דעם ציבור אז עס וועט אי"ה פארקומען דעם בעפארשטייענדן חוה"מ סוכות א מעכטיגע פארשטעלונג דורך די נייע ק.נ.א. אינוועסטיגאציע פראגראם ק.נ.א. אינוועסטיגעיטס די נאמען פון די איצטיגע פארשטעלונג איז די גרויזאמע גרויזאמשאפט, גרויזאמער פון אלע גרויזאמקייטן עטליכע פון די מע...

א גרויסן יישר כח 'צייטליך', הערליך און פראפעסיאנעל באשריבן; כ'האב שטארק הנאה געהאט.

יענטאאאש, ככככ'מיין, כ'פארשטיי דער אינגאנצען נישט! איך קוק מיך אזוי אום אויבן ביי די פרי-עלעקשאן געים... כ'מיין אנקעטע'ס און איך זעה אז צווישן די אלע געווינער דארט זענען "שלעפער" (און) "יענטאאש" די איינציגסטע וואס האבן נישט קיין שום שטומע!! צייטליך, דו האסט א שטארקן טעות דאכצעך....

יענטאאאש, ככככ'מיין, כ'פארשטיי דער אינגאנצען נישט! איך קוק מיך אזוי אום אויבן ביי די פרי-עלעקשאן געים... כ'מיין אנקעטע'ס און איך זעה אז צווישן די אלע געווינער דארט זענען "שלעפער" (און) "יענטאאש" די איינציגסטע וואס האבן נישט קיין שום שטומע!! צייטליך, דו האסט א שטארקן טעות דאכצעך....

א משוגענע זאך דאס, מ'לווווויפט... יעדער לוווויפט... יא יא, אזוי קוקט עס אויס די היינטיגע יונגווארג, וואו האט מען דאס אמאל בכלל געזען, אדרבא, זאג דו מיר, האסט שוין אמאל געזען דיין זיידן לויפן?... בכלל, צייטליך איז מיר די גרעסטע וואונדער, ער איז דאך שוין געלאפן, און אנגעקומען, יעצט וואו לויפט ער נאכאמ...

שפעט שפעט שפעט, זייער שפעט קום איך אן דא, דו זון איז שוין לאנג פארגאנגען.

שכח הרב מאָללער, נאכאלץ הנאה געהאט.

איז דא אפשר א באס צום הדלקה אין סקרענטאן?